چه خبر - نقد و بررسي فيلم «شبي که ماه کامل شد»

شبي که ماه کامل شد فيلمي به کارگرداني نرگس آبيار، نويسندگي نرگس آبيار و مرتضي اصفهاني و تهيه‌کنندگي محمدحسين قاسمي محصول سال 1397 است. اين فيلم برنده جايزه سيمرغ بلورين بهترين فيلم، بهترين نقش اول مرد و زن به بازيگري هوتن شکيبا و الناز شاکردوست، بهترين بازيگر نقش مکمل زن، و بهترين کارگرداني نرگس آبيار در سي وهفتمين جشنواره فيلم فجر شد.

بيشتر بدانيد : گزارش اختتاميه سي و هفتمين جشنواره فيلم فجر + عکس

الناز شاکر دوست، برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر زن براي فيلم شبي که ماه کامل شد
داستان فيلم شبي که ماه کامل شد

اين فيلم روايت واقعي از ازدواج عبدالحميد ريگي با فائزه منصوري است که پس از ازدواج به پاکستان فرار مي‌کنند و طي ماجراهايي برادر فائزه، شهاب منصوري توسط عبدالمالک به قتل مي‌رسد.

بازيگران فيلم شبي که ماه کامل شد
هوتن شکيبا در نقش عبدالحميد ريگي
آرمين رحيميان در نقش عبدالمالک ريگي
الناز شاکردوست در نقش فائزه منصوري
پدرام شريفي در نقش شهاب منصوري
فرشته صدرعرفايي در نقش مادر عبدالحميد
شبنم مقدمي در نقش مادر فائزه
فريد سجادي حسيني در نقش سيد محمد موسوي (پدرخوانده فائزه)

فيلم شبي که ماه کامل شد در سي و هفتمين جشنواره فيلم فجر
نقد و بررسي فيلم شبي که ماه کامل شد

کارگردان‌هايي که تنها با محوريت تماشاگران داخلي فيلم مي‌سازند را مي‌توان به دو گروه تقسيم کرد. گروهي که قصد آن‌ها تنها مانور دادن روي مسائل روز براي رسيدن به گيشه‌اي موفق است و گروه ديگر که مي‌توان آن‌ها را کارگردان‌هاي دغدغه مند دانست. نرگس آبيار جدا از تمام انتقادات و تمجيد‌ها، طي سال‌هاي اخير به خوبي نشان داده که در دسته دوم جاي مي‌گيرد. فيلم‌هاي آبيار بيشتر روي موضوعات تاريخي ايران معاصر متمرکز هستند که اغلب با استقبال تماشاگران هم روبرو مي‌شوند. حال او پس از تجربه نسبتا ناموفق «نفس» در جديدترين اثر خود يعني «شبي که ماه کامل شد» سراغ يک سري اتفاقات مهم ديگري در تاريخ ايران معاصر رفته است.

الناز شاکر دوست، در فيلم شبي که ماه کامل شد

طي سال‌هاي اخير، همواره فيلم‌هايي که با محوريت اتفاقات تاريخي در داخل کشور ساخته شده‌اند، اکثرا تنها روي موضوع اصلي آن دوره متمرکز شده‌اند. اتفاقي که در مورد شبي که ماه کامل شد رخ نداده و طي اين فيلم ما شاهد بازگو شدن يک سري اتفاقات تاريخي با يک ديد روايي بسيار متفاوت نسبت به آثار ذکر شده هستيم. اين فيلم در مورد بازگويي سرنوشت واقعي شخصي با نام فائزه منصوري (الناز شاکردوست) است که به صورتي کاملا ناخواسته با يک ازدواج، وارد هسته اصلي گروه تروريستي جندالله مي‌شود.

هوتن شکيبا در فيلم سينمايي شبي که ماه کامل شد

به طور کلي مي‌توان شبي که ماه کامل شد را به دو قسمت کلي تقسيم کرد. رابطه ميان حميد (هوتن شکيبا) و فائزه و بخش دوم که به درگير شدن زندگي اين دو فرد با گروه تروريستي جندالله مي‌پردازد؛ دو بخشي که هر دو آن‌ها هم به اندازه کافي براي سرگرم نگه داشتن تماشاگرها جذاب هستند. نرگس آبيار به خوبي از فرصت 2 ساعت 20 دقيقه‌اي اين فيلم استفاده کرده تا در مرحله اول با خيالي آسوده به مسائلي همچون ازدواج ميان خانواده‌هايي کاملا متفاوت بپردازد و در بخش دو فيلم هم شکل گيري تروريستي مانند عبدالمالک ريگي را به تصوير بکشد.
اين اتفاق در مورد شخصيت‌هاي اصلي شبي که ماه کامل شد هم رخ مي‌دهد و براي مثال طي داستان شاهد تغيير پيدا کردن تدريجي کاراکتر حميد از يک جوان عاشق و علاقه‌مند به شعر تا تبديل شدن به عبدالحميد ريگي به عنوان نايب رييس يک گروه ترويستي که ترسي از کشتن ندارد هستيم.

هوتن شکيبا و الناز شاکردوست در فيلم شبي که ماه کامل شد

اين تغيير تدريجي شخصيت‌ها که بيشتر از همه خودش را در مورد شخصيت حميد نشان مي‌دهد، يک نکته بسيار مهم و قابل تامل دارد. به طور کلي، از فيلم‌هايي مانند اين اثر توقع نمي‌رود که به بعد انساني کاراکتري منفور مانند عبدالحميد ريگي بپردازد اما اين اتفاق در شبي که ماه کامل شد رخ داده و همين قضيه باعث مي‌شود تا تماشاگر به روايت کارگردان از اين مستندات تاريخي ايمان پيدا کرده باشد.
در ضمن اين قضيه باعث مي‌شود که روابط ميان کاراکترها و ديد مخاطبان نسبت به آن‌ها از يک حالت صفر و يکي خارج شده و نرگس آبيار هم بتواند با خيالي آسوده‌تر از عبدالحميد به عنوان يک کاراکتر و نه يک تيپ شخصيتي براي پيش بردن قصه‌ خود استفاده کند.

فيلم سينمايي شبي که ماه کامل شد

جدا از اين موارد، موفقيت شبي که ماه کامل شد در اين قضيه تا حد زيادي به بازي قابل تحسين هوتن شکيبا و الناز شاکردوست هم وابسته است. شخصيت پردازي جالب اين دو کاراکتر و بازي‌هاي خوب دو بازيگر باعث شده با يکي از متفاوت‌ترين زوج‌هاي سينماي ايران در چند سال اخير روبرو باشيم که چه در بحث عاشقي و چه در مشکلاتشان، تفاوت‌هاي زيادي با ساير زوج‌ها دارند.
فضاسازي فوق العاده محيط‌ها و روايت پرتنش اين فيلم به بالا ماندن هيجان تماشاگران کمک زيادي مي‌کند. بخش دوم شبي که ماه کامل شد در پاکستان و شهر کويته روايت مي‌شود. تصويري که آبيار براي ما از محيطي که فائزه به عنوان يک کاراکتر غريبه با آن روبرو شده ارائه مي‌دهد، بيشتر از آن که حالتي مستند گونه داشته باشد، حالت سينمايي دارد اما همين روايت سينمايي در بخش پاکستان فيلم با ظرافت زيبايي به تصوير کشيده شده است.

فيلم نرگس آبيار: شبي که ماه کامل شد

خانه‌اي با ظاهري زيبا اما خالي، صحنه‌‌هايي از شهري آلوده و لاشه‌هاي رها شده حيوانات که کاراکتر معصومي مانند فائزه در آن گير کرده است، نگاه‌هاي عجيب و اذيت کننده مردم شهر و صداي گلوله و باد شديدي که مي‌زود به خوبي ما را در فضاي اين فيلم غرق کرده و به صفحه نقره‌اي سينما خيره نگه مي‌دارد. البته اين اتفاق در مورد جلوه‌هاي ميداني اين فيلم رخ نمي‌دهد و نبرد نظامي مهمي که طي اين اثر شاهد آن هستيم، گنگ و کمي سردرد آور به تصوير کشيده شده است.
در اين نيمه داستان، اهيمت شخصيت مادر حميد (فرشته صدر عرفايي) و ديگر پسر او يعني عبدالمالک (آرمين رحيميان) بيشتر مي‌شود و فائزه و شما اين بار با مسائلي روبرو مي‌شويد که به هيچ عنوان (اگر اطلاعي در مورد موضوع دقيق اين فيلم نداشته باشيد) توقع آن را نخواهيد داشت. جدا از فضاسازي فوق العاده فيلم در اين بخش از داستان و بازي خوب هر دو بازيگري که پيش از اين به آن‌ها اشاره کرديم، ريتم شبي که ماه کامل شد در سکانس‌هاي متعددي از نيمه دوم فيلم، به شدت کند مي شود.

الناز شاکردوست در فيلم سينمايي شبي که ماه کامل شد

همان‌طور که پيش از اين گفتيم، يکي از تفاوت‌هاي اصلي و برگ برنده‌هاي شبي که ماه کامل شد نسبت به ساير درام‌هاي تاريخي اخير سينماي ايران به ديد متفاوتي که آبيار از کاراکتر فائزه براي روايت داستان استفاده کرده برمي‌گردد. همين قضيه باعث شده در 90 دقيقه ابتدايي فيلم، هم با روايتي تازه و منحصربه‌فرد روبرو باشيم که پيش از اين را از گروه تروريستي جندالله نديده بوديم و هم متفاوت شدن رفتار کاراکترهايي مانند حميد باعث شود چهره زشت تشکيلاتي مانند جندالله به نمايش در آيد.
اين اتفاق‌ها در بخش انتهايي شبي که ماه کامل شد رخ نمي‌دهند و ناگهان فيلم از روي ديد شخصيت فائزه به عبدالحميد و فعاليت‌هاي تروريستي او و برادرش تغيير پيدا کند. مشخص نيست که چرا در زماني که هم تماشاگر به يک توصيف کامل و خوب از اين گروه تروريستي رسيده و هم براي نتيجه نهايي داستان هيجان دارد، فيلم بايد نمايش چند عمليات تروريستي که تاثيري روي فهم کلي مخاطب ندارد، تنها اين اثر را طولاني‌تر کند.

فيلم سينمايي شبي که ماه کامل شد

در اين ميان، جدا از صحنه‌هاي فوق العاده‌ هيجان انگيزي که کاراکتر برادر فائزه در انتهاي فيلم آن‌ها را تجربه مي‌کند، بايد از سکانس نهايي اين اثر گله کرد که کمي بيش از اندازه طولاني شده و چندان با رفتارهايي که توقع مي رود از آدمکشي مانند عبدالحميد ريگي سر بزند، همخواني ندارد.
در نهايت، شبي که ماه کامل شد را مي‌توان يکي از بهترين نمونه‌هاي فيلمي با محوريت موضوعي تاريخي دانست که هم در زمينه کارگرداني مي‌درخشد و هم قصه و بازي‌هاي آن به اندازه کافي جالب هستند. البته شايد طولاني شدن بيشتر از اندازه فيلم در بخش پاياني کمي تماشاگر خسته کند اما با اين وجود، هنوز هم در اکثر لحظاتش جذاب و پرتنش باقي مي‌ماند.

بيشتر بدانيد : استقبال از فيلم «شبي که ماه کامل شد» در جشنواره فجر 97 + عکس

بيشتر بدانيد : دلنوشته الناز شاکردوست در شبي که ماه کامل شد + عکس

بيشتر بدانيد : الناز شاکردوست خشمگين در يک فيلم عاشقانه!! + عکس

منبع: rooziato.com/wikipedia.org