بزرگنمايي:
چه خبر - پرويز پرستويي رکورددار بيشترين سيمرغ جشنواره فجر
سيمرغ بلورين، مهم‌ترين و مشهورترين جايزه سينمايي ايران است. اگر آن روياي آغشته به تصور و خيالبافي رسيدن به اسکار را کنار بگذاريم که برخي سينماگران ما چه شب‌ها که با آن سر نمي‌کنند، اين مرغ شيشه‌اي کمي دست‌يافتني‌تر است و اگر سينماگران حرفه‌اي کمي خلاق باشند و هدفمند پيش بروند، چه‌بسا بتوانند به اين روياي صادقه دست يابند. سخني گزاف نيست اگر بگوييم بسياري از بازيگران و کارگردانان و ديگر سينماگران کشور، سوداي رسيدن به آن را در سر مي‌پرورانند .با اين‌که در سال‌هاي اخير جشنواره فيلم فجر به عنوان مهم‌ترين رويداد سينماي ايران کمي وارد حاشيه و برخي سيمرغ‌هاي آن حرف و حديث‌دار بوده و برخي سينماگران هم با انصراف‌هاي دقيقه آخري و اعتراضات گاه و بيگاه، تا حدي اهميت و اعتبار اين جشنواره و جايزه‌هايش را زير سؤال بردند، اما با اين حال همچنان جايگاه اين رويداد و سيمرغ‌هاي بلورينش به قوت خود باقي است و طرفداران پرشماري ميان اهالي سينما دارد.
هرچند معتقديم جوايز سينمايي از جمله سيمرغ بلورين، تضمين‌کننده بزرگي بازيگران، کارگردان‌ها و ديگر سينماگران نيست، اما مي‌توان آن را به عنوان اماره کوچک و نشانه اهميت و شايستگي آنها درنظر گرفت و البته منکر هنر و توانايي‌هاي ديگراني هم نيست که به دلايل مختلف گاه سليقه‌اي، نامزد و برنده جوايز رقابت‌هاي مختلف نمي‌شوند. به هر روي ما اينجا عجالتا با مردان بازيگري کار داريم که جشنواره فيلم فجر روي خوش به آنها نشان داده و بخت اين را داشته‌اند که بيش از همکارانشان سيمرغ بلورين در دست‌هاي ايشان قرار بگيرد. اين شما و اين هم رکوردداران سيمرغ بلورين بهترين بازيگران نقش اول و نقش مکمل مرد.
پيشتازي پرويز پرستويي
پرستويي با دريافت چهار سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد، ميان مردان بازيگر سينماي ايران رکورددار است؛ او همانقدر که محبوب مردم است، به همان ميزان هم توسط جشنواره فيلم فجر و در دوره‌هاي مختلف، قدر ديده و بر صدر نشسته است . اين رويداد از همان فيلم اول، يعني ديار عاشقان روي خوش به پرستويي نشان داد و سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مکمل جشنواره را به او اهدا کرد. بازي خوب پرستويي به نقش صادق مشکيني، رزمنده‌اي ترسان از خط مقدم جنگ در ليلي با من است، اين بازيگر را به ديپلم افتخار بازيگري رساند.
پرويز پرستويي
اما مهم‌ترين نقش‌آفريني پرستويي يعني حاج‌کاظم در آژانس شيشه‌اي، باعث شد او به نخستين سيمرغ بلورين نقش اول کارنامه‌اش دست يابد؛ سيمرغي بدون حرف و حديث اما سيمرغ‌هاي بعدي که به پرستويي رسيد، شايد چندان موافقت جمعي مخاطبان را به همراه نداشت. پرستويي تقريبا در نقش‌هاي جدي ديگرش به نوعي پرسوناي حاج‌کاظم را ادامه داد و هر قدر و قيمتي که ديد، وامدار آن خاطره اولين و مهم‌ترين همکاري با ابراهيم حاتمي‌کيا بود؛ به نام پدر و باديگارد که پرستويي را برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد در دوره‌هاي بيست و چهارم و سي و چهارم کرد، شباهت‌هاي آشکاري با شمايل حاج‌کاظم داشت.
سيمرغ بلورين پرستويي براي بيد مجنون در دوره بيست و سوم هم بيشتر مديون خاص بودن نقش مرد نابينايي است که پس از سال‌ها بينايي خود را بازمي‌يابد و به نظر مي‌رسيد اعطاي سيمرغ کمي فراتر از تلاش پرستويي بود .با اين همه اين بازيگر خوب که همچنان قابليت ايفاي نقش‌هاي مختلف و متنوع را در بالاترين سطح دارد، با چهار سيمرغ بلورين نقش اول مرد، يک سيمرغ بلورين نقش مکمل، يک سيمرغ ويژه هيات داوران براي بازي در مارمولک، يک ديپلم افتخار و 11 نامزدي تا اندازه‌اي در اين زمينه دست نيافتني به نظر مي‌رسد.
نايب‌قهرماني فرامرز قريبيان
قريبيان چند سالي است که از بازيگري فاصله گرفته و او را در فيلم‌ها نمي‌بينيم، اما در سال‌هاي دور فرامرز قريبيان براي خودش بروبيايي داشت و موردتاييد و محبوب مردم، منتقدان و داوران دوره‌هاي مختلف جشنواره فيلم فجر بود. عقبه سينمايي قريبيان ريشه در سينماي متفاوت و هنري پيش از انقلاب داشت و اهل سينما او را با بازي‌هايي خاص و نقش‌هايي درونگرا در آثاري چون خاک، گوزن‌ها و سايه‌هاي بلند باد به ياد مي‌آورند.
پس از انقلاب، اما قريبيان بيشتر قهرمان فيلم‌هاي بدنه و تجاري و اکشن بود و با حضورش در فيلم‌ها تماشاگران زيادي را به سالن‌هاي سينما مي‌کشاند و يکي از بازيگران تضمين‌کننده فروش آثار سينمايي بود. نکته مهم درباره اين دسته فيلم‌هاي قريبيان اين بود که آثار تجاري که اين بازيگر در آنها ايفاي نقش مي‌کرد، از جنبه‌ها و جلوه‌هاي هنري و نگاه متفاوت، تهي نبودند و استانداردها و دستاوردهايي هم داشتند. حتي مي‌توان گفت قريبيان با حضور باوقارش، سطح اين آثار را بالا مي‌برد. همين عامل هم باعث ديده شدن اين فيلم‌ها و به‌ويژه بازي‌هاي قريبيان در جشنواره فيلم فجر مي‌شد؛ قريبيان با دريافت سه سيمرغ بلورين نقش اول مرد در سال‌هاي 66، 71 و 78 دومين بازيگر مردي است که اين جايزه را به خانه برده؛ او همچنين سه بار هم نامزد دريافت اين جايزه شده است.
فرامرز قريبيان
بازي قريبيان در نقش لکوموتيوران فيلم ترن امير قويدل که تصميمي تعيين‌کننده و شجاعانه مي‌گيرد، او را به نخستين سيمرغ رساند. مکمل بازي خوب او در اين نقش حتما صداي منوچهر اسماعيلي بود. قريبيان درحالي در دوره يازدهم دومين سيمرغ خود را براي بازي در بندر مه‌آلود (جالب است باز هم به کارگرداني امير قويدل) به خانه برد که رقباي پرقدرت و شايسته‌اي چون خسرو شکيبايي يک بار براي هميشه)، اکبر عبدي (هنرپيشه) و مجيد مظفري (سايه‌هاي هجوم را داشت. نکته جالب‌تر اين‌که قريبيان آن سال براي بازي در ردپاي گرگ هم نامزد دريافت اين جايزه بود و به نوعي خودش هم با خودش رقابت مي‌کرد!بازي قريبيان در نقش يک دکتر درگير مشکلات خانوادگي در مرد باراني (ابوالحسن داوودي هم او را به سومين سيمرغ بلورينش رساند.
عزت‌ا... انتظامي
زنده‌ياد عزت‌ا... انتظامي از جمله بازيگراني است که تقريبا نقش بد و خنثي در کارنامه‌اش نداشت و بيشتر نقش‌آفريني‌هايش ديده و توسط مردم و منتقدان پذيرفته شد. بخشي از مهم‌ترين بازي‌هاي انتظامي مربوط به زماني مي‌شود که هنوز جشنواره فيلم فجري وجود نداشت؛ بازي‌هاي او در گاو، آقاي هالو، پستچي، بي تا، صادق کرده و دايره مينا از اين جمله‌اند. البته انتظامي براي بازي خوبش در گاو، جوايز مهمي از جشنواره داخلي سپاس و جشنواره خارجي شيکاگو دريافت کرد.
عزت‌ا... انتظامي
بازي‌هاي خوب انتظامي در سينماي پس از انقلاب هم ادامه داشت و باعث شد او دو بار برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد در دوره‌هاي هفتم و دوازدهم شود. آقاي بازيگر، شش بار هم در دوره‌هاي مختلف نامزد دريافت سيمرغ بود. بازي خوب و طنازانه انتظامي به نقش آقايوف در گراند سينما، او را به اولين سيمرغ بلورينش مي‌رساند. البته اينجا هم بايد به تاثيرگذاري صداي منوچهر اسماعيلي به عنوان دوبلور اين نقش اشاره کرد.
دومين سيمرغ بلورين انتظامي هم مربوط به فيلم روز فرشته است که باز هم شاهد بازي شوخ و شنگ و رندانه او هستيم؛ فردي به نام نيت‌ا... که براي مدتي روح از بدنش جدا مي‌شود و در عالم ديگري سير مي‌کند. هرچند انتظامي بازي بانمک و متناسب نقش ارائه مي‌دهد، اما خيلي‌ها معتقدند آن سال سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد بايد به مهدي هاشمي مي‌رسيد که بازي تماشايي و جذابي در نقش همسر داشت.
مهدي هاشمي
هاشمي از بازيگراني است که استادي خود را در ايفاي نقش‌هاي کمدي و جدي نشان داده و حتي گاهي همچون بندبازي کاربلد روي بندِ توامان اين دو طيف نقش آفريني راه رفته و خودش و تماشاگر را به سلامت به پايان بند رسانده است. او با دريافت دو سيمرغ بلورين در دوره‌هاي نهم و بيست و نهم از رکوردداران و بازيگران موفق در جشنواره فيلم فجر است. او همچنين چهار نامزدي سيمرغ را هم در اين رويداد يدک مي‌کشد. هاشمي نخستين بار براي بازي خوب و تماشايي‌اش در دو فيلم با يک بليت، برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد شد.
مهدي هاشمي
تجربه درخشان او در افسانه سلطان و شبان باعث شد او اينجا هم از بازي در دو نقش يک ستاره سينما و بازيگر جايگزينش سربلند بيرون بيايد و زواياي مختلف کمدي و تراژدي وضع پيش آمده در قصه فيلم را نمايان کند. در ضمن اين سيمرغ يکي از معدود اعتناهاي جشنواره فيلم فجر به بازي و فيلم کمدي است. هاشمي براي سيمرغ دومش، 20 سال منتظر ماند و براي بازي‌هايش در آقايوسف و آلزايمر بار ديگر برنده اين جايزه شد.
اين بازيگر در حالي دو سيمرغ بلورين از جشنواره فيلم فجر به دست آورده که اين تعداد مي‌توانست بيشتر از اين باشد. بازي درخشان او در مرگ يزدگرد به نقش آسيابان به دليل رقابتي نبودن جشنواره، داوري نشد، به بازي مهمش در همسر سيمرغ ندادند و بازي پيچيده و جذابش در هيچ هم به دليل حضور نداشتن فيلم در جشنواره فيلم فجر، مورد داوري قرار نگرفت.
خسرو شکيبايي
زنده‌ياد خسرو شکيبايي يکي از محبوب‌ترين بازيگران ايران بود و حتي هنوز هم در محافل سينمايي ذکر خير او هست. پرسوناي عاشقانه و شاعرانه با آن صداي گرم و آرامش‌بخش او خيلي‌ها را شيفته‌وار به تماشاي آثارش مي‌کشاند و مي‌نشاند. شکيبايي با اين‌که با درخشش در هامون، به نوعي در ادامه و تا پايان کارنامه‌اش، اين نقش را با طيف‌هاي مختلف تکرار کرد، اما چه کسي بود که از اين درجا قدم روي دوست‌داشتني بدش بيايد؟
خسرو شکيبايي
شکيبايي با دريافت دو سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد، يک سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مکمل مرد و يک ديپلم افتخار، يکي‌از موفق‌ترين بازيگران سينما در جشنواره فيلم فجر است. سيمرغي که او براي هامون در دوره هشتم دريافت کرد، احتمالا بي بروبرگردترين سيمرغ بازيگري مرد تاريخ جشنواره باشد، حتي اگر رقباي پرقدرتي چون محمدعلي کشاورز (مادر) و فرامرز صديقي (دندان مار) را درنظر بگيريم.
شکيبايي باوجود اين‌که اغلب در نقش‌هايي شبيه هامون رويت مي‌شد، اما هر وقت از اين شمايل به شکل درستي خارج مي‌شد، بخش ديگري از هنرش را نشان مي‌داد. يکي از بهترين نمونه‌هاي اين بازي متفاوت، حضورش در کيميا است به نقش آزاده‌اي که پس از رهايي از اسارت و بازگشت به وطن، سراغ دخترش را مي‌گيرد. اين نقش‌آفريني همدلي‌برانگيز، شکيبايي را به دومين سيمرغ بلورينش رساند.يکي ديگر از نقش‌هاي متفاوت شکيبايي، بازي‌اش در سالاد فصل به نقش عادل مشرقي است که او را برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مکمل مرد در دوره بيست و سوم جشنواره فيلم فجر کرد. نقش راننده در اتوبوس شب هم يک دپيلم افتخار براي شکيبايي به همراه داشت.
محسن تنابنده
بازي تنابنده در نقش‌هايي سخت در فيلم‌هاي سنگ اول و هفت دقيقه تا پاييز، او را برنده سيمرغ بلورين در بيست و هشتمين دوره جشنواره کرد. دومين سيمرغ تنابنده هم براي بازي خوب و تاثيرگذارش به نقش راننده‌اي دلسوز و متعهد در فراري به او رسيد.
محسن تنابنده
تنابنده همچنين براي بازي متفاوتش در استشهادي براي خدا برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مکمل مرد شد. او همين‌طور براي بازي در ندارها، ديپلم افتخار بهترين بازيگر نقش مکمل مرد را به دست آورد.
بهرام رادان
شايد کمتر کسي فکر مي‌کرد بازيگر شور عشق، بتواند در ادامه، بازي‌هاي جدي و متفاوتي داشته باشد، اما رادان نشان داد مي‌توان به عنوان بازيگر خوب هم روي او حساب باز کرد.
بهرام رادان
بازي رادان در نقش جواني از هم گسيخته و درگير اعتياد در شمعي در باد، او را برنده سيمرغ بلورين در دوره بيست و دوم جشنواره فجر کرد در حالي که بازي خوب پرستويي فقط شايسته سيمرغ ويژه داوران شناخته شد و چند سال بعد هم براي بازي سختش در سنتوري، او را در دوره بيست و پنجم به سيمرغ دومش رساند.
بيشتر بدانيد : از باران کوثري تا هديه تهراني، پر افتخارترين بازيگران زن جشنواره فجر + عکس
بيشتر بدانيد : از بهرام رادان تا بهنوش طباطبايي، ستاره هاي پرکار جشنواره فجر 97
بيشتر بدانيد : از مهناز افشار تا هومن سيدي؛ بازيگراني که سوداي سيمرغ دارند
بيشتر بدانيد : کدام بازيگر شانس بردن سيمرغ را دارد؟ از ليلا حاتمي تا بهرام رادان
منبع: روزنامه جام جم