بزرگنمايي:
چه خبر - حجاب تنها يک حلقه از زنجيري است که دين و شريعت را تشکيل مي دهد
1- اينکه تصور کنيم سرچوب کردن روسري توسط چند دختر، آغاز اعتراض به حجاب (و آنگونه که آنها مي گويند «حجاب اجباري») است، تصوري غيرواقعي و ساده لوحانه اي است. اقدام آن دخترها بازتاب بيروني يک تفکر است که ريشه اش نه در امسال و پارسال و يک دهه قبل، که در ماههاي نخست پيروزي انقلاب اسلامي است.
راهپيمايي عليه حجاب، اوايل انقلاب هم بود. يک نمونه معروف آن که هنوز هم عکس هايش موجود است، تجمعي است که زنان بي حجاب راه انداختند و با درآوردن کفش هايشان و پابرهنه شدن از صادق قطب زاده که در يکي از سخنراني هايش گفته بود «ما حامي پابرهنه ها هستيم» خواستند که از آنها طرفداري کند.
2- نهادينه شدن فرهنگ ديني و اصرار نظام بر محجبه شدن زنان و نيز آغاز جنگ تحميلي و تغيير فراوان فضاي فکري-سياسي جامعه، بروز علايم بدحجابي را بشدت کاهش داد. تنها گاه و بيگاه خبرهايي از بدحجابي (که با بدحجابي هاي امروز فاصله زيادي داشت) تنها در بولتن هاي محرمانه و نيمه محرمانه يافت مي شد. در واقع مي توان تصور کرد در آن مقطع، موضوع بدحجابي تقريباً بطور کامل از جامعه ايران رخت بربست.
با اين حال در همان سال ها نيز خبرهايي منتشر مي شد که افراد بدحجاب مورد اعتراض قرار گرفته اند و مثلاً موهايشان با قيچي بريده شده يا مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند. اين اقدامات که معمولا رويکردهاي افراطي داشت با وجود انعکاس هاي گسترده در جامعه، به لحاظ تعداد خيلي زياد نبود.
چادر و مانتوهاي ساده اي که به همراه مقنعه هاي چانه دار مد شده بود(غالبا به رنگ مشکي، طوسي و قهوه اي)، به لباس رسمي زنان و حتي يونيفورم اداري و مدرسه اي تبديل گرديد. علاوه برآن در بوتيک هاي شهر، لباس هايي که به معرض ديد گذاشته مي شد از پوشيدگي قابل توجهي برخوردار بود. حتي لباسهاي سفيد عروس نيز به نسبت از همين قاعده پيروي مي کرد.
مديست ها و مزونها هم تعداد مدل هايي را که به مشتريان خاص خود ارائه مي کردند، محدود بود. مجلات مد در داخل کشور انتشار نمي يافت و نمونه هاي خارجي هم ممنوع الورود بود. آنچه را که گهگاه ديده مي شد، قاچاقچي ها با ترفندهاي مختلف وارد مي کردند و حتي در مغازه ها و مزونها به صورت مخفي به تماشا گذاشته مي شد.
3- بعد از سال 68 و سرآمدن دوران جنگ و بازشدن مسير توسعه اقتصادي، چشم و گوش مردم به آنسوي مرزها باز شد. لباسهاي وارداتي و نيز پوشاک هايي که در داخل، از روي مدهاي خارجي توليد مي شد وارد بازار شد و رونق پيدا کرد. بعدها ورود ويدئو به جمع رسانه هاي کشور، روند مدگرايي را تقويت کرد . بعدتر ماهواره، اينترنت، دهکده جهاني و... سبک زندگي جامعه ايراني را بشدت دستخوش تحول کرد تا به امروزي رسيده ايم که به تصور بعضي، کار از دست در رفته است.
4- آيا بدحجابي امروز غيرقابل تحمل است؟ در رسيدن به وضعيت کنوني چه کسي مقصر و چه کسي مقصرتر است؟ آيا دولت سازندگي که پس از 8سال جنگ، روح آباداني را در کشور دميد، همه تقصيرها را به گردن دارد؟ يا دولت اصلاحات که مخالفانش آن را مروج لاابالي گري مي دانند؟ يا دولت عدالتخواهان که موضوع فرهنگ ديني فقط يه عنوان رنگ ولعاب بر تارکش جلوه مي کرد؟ يا دولت اعتدال که بيش از فرهنگ درگير معيشت مردم است؟
سوال هاي ديگري هم البته بر ذهن، سنگيني مي کند. مثلاً اگر در سال 80 احمدتوکلي پيروز انتخابات مي شد امروز بدحجابي معضل جامعه نبود؟ يا مثلا اگر در سال 84 قاليباف ارزشي رئيس جمهور مي شد اين بساط ها تا الان جمع شده بود؟ يا اگر در سال 88 محسن رضايي سکان مملکت را در دست مي گرفت بي حجابي را به ناکجاآباد تبعيد مي کرد؟ و يا اگر همين امسال، رئيسي راي مي آورد همه بدحجاب ها چادري مي شدند؟
پاسخ به اين پرسش ها هرچه باشد نمي تواند مسئوليت هيچيک از گردانندگان سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي کشور را ناديده بگيرد.
5- يک سوال تازه تر هم مي توان مطرح کرد که در تيتر اين يادداشت هم آورده ام.«آيا حجاب،چالش 40سالگي انقلاب است؟»
اين پرسش هرچند ممکن است تا حدي جذاب به نظر برسد، اما اگر غلط نباشد حتما ناقص است. زيرا حجاب تنها يک حلقه از زنجيري است که دين و شريعت را تشکيل مي دهد.
آيا ما حجاب را فقط يک ارزش ديني و بدحجابي را ضدارزش مي دانيم؟ اگر پاسخ مثبت بدهيم ممکن است شنونده ما را در پيچ سوال هاي متعددي بيندازد که نجات از آنها ساده نباشد. مثلا اگر بپرسد مگر دروغ و غيبت و تهمت و ربا و رشوه و مال مردم خوري و امثال آنها ضد ارزش نيستند؟ پس چرا در کشور براي آنها خيلي غصه نمي خوريم ولي براي حجاب اينقدر هزينه مي دهيم؟
به بيان ديگر، حجاب تنها يکي از ابواب فقه است که روايات درباره حرمت و زيان آن اگر از دروغ و غيبت و تهمت کمترنباشد، بيشتر نيست. پس چرا نه تنها در تريبون هاي ارزشي به آنها حمله نمي شود که گه گاه از همين تريبون ها همين گناهان بصورت علني صورت مي گيرد؟ و بدتر اينکه دروغ و غيبت و تهمت، لباس ارزش مي پوشد و تحت عنوان«افشاگري» تقديس هم مي شود؟
معتقدم به هيچ وجه بي اعتنايي به اين گناهان ، مجوزي براي ترويج بدحجابي نيست و هيچکس نمي تواند بگويد چون ديگران مثلاً تهمت مي زنند من هم مي خواهم بي حجاب باشم. با اين حال نمي توان براي تعارض هاي موجود، پاسخ و حتي توجيهي درخور ارائه داد.
6-در سالهاي گذشته گه گاه نظراتي از سوي برخي پژوهشگران ديني در حوزه حجاب بيان شده که با ديدگاه هاي اکثريت فقها در تضاد است. با اين حال برخورد با اين نظرات، حتي در مجامع علمي - حوزوي غالبا سلبي بوده و در تريبون هاي سياسي هم به اين ايده پردازان به چشم فاسد و مفسد و منکر ضروري دين نگريسته شده است.
در عين حال، همين نظرات در فضاي مجازي منتشر شده و حتي غيرعالمان و غيرعاملان به احکام شريعت را به واکنشهاي تند، احساسي و غيرعلمي کشانده است.
7- به عنوان برآمده از يک خانواده سنتي بشدت مذهبي و مقلد در احکام شرعي که معتقد و مقيد به حجاب شرعي براي خانواده خويش است، به خود حق مي دهم از روحانيون بزرگوار و پرچمداران فقه ، انتظارم را بيان کنم.
حضرت امام، اگرنه بنيانگذار فقه پويا ، که مروج برجسته آن بودند. اصولا فقه حکومتي تا قبل از معظم له، موضوعيت نداشت و ايشان، در دوره رهبري، در برابر شرايط تازه و وقايع مستحدثه، اقتضائاً فتواها و احکامي را صادر کرده اند که در نوع خود بي نظير است. آنجا که امام، حتي تعظيل برخي احکام را بنا به مصلحت، مجاز شمردند، از جمله اين «بي نظيرها» ست.
بسياري از گره هاي مانند بانکداري، بسط يد دولت، معاملات بانکي، تخريب املاک مزاحم و... با فتاواي فقهي ايشان باز شد. انتظار مي رفت فقها و محققان ديني، بعد از ايشان نيز - همانگونه که رهبرمعظم انقلاب بر پيمودن مسير فقهي حضرت امام تاکيد دارند- نسبت به مسائلي چون حجاب، با به روز کردن احکام اين واجب شرعي، درباره آن تفقه مي کردند.
در آن صورت بجاي اينکه مقوله حجاب ، امروز توسط کساني تفسير و بررسي شود که کمترين آشنايي با احکام دين ندارند، به مثابه يک موضوع کاملاً علمي که خلاقانه به آن نگريسته شده است، در جامعه جاافتاده بود.
8- حجاب با همه اهميتش يکي از واجبات دين است. تا آنجا که مشهود است برخي از غيرعاملان به حجاب، اهل نماز و روزه و برخي عبادات ديگر و نيز مستحباتي مانند زيارت و عزاداري و نظاير آن هستند. برخي وعاظ و اهل منبر سعي مي کنند همين گروه بدحجاب را جذب کنند و با روش جذب حداکثري آنها را در حيطه دين نگاه دارند. معهذا عده اي که از «دين سياسي» نان مي خورند تلاش دارند که با سياسي کردن بدحجابي چنان کنند که اين افراد گرد مناسک ديني هم نيايند.
در اين شرايط، زمينه براي اين آماده مي شود که هرکس خواست با جمهوري اسلامي کل کل کند، با حجابش ور برود. رسانه هاي بيگانه هم که از اين رهگذر منتفع مي شوند، در آتش مي دمند و نتيجه همين مي شود که الان در گوشه و کنار مشاهده مي شود.
9- حجاب چالش 40سالگي انقلاب نيست. بلکه متاسفانه بايد گفت دين گريزي در بخشي از نسل جوان جامعه، چالش اصلي است. شرح اين نکته را به وقتي ديگر وامي نهم و به همين جمله بسنده مي کنم که سياسي کردن دين، حتي متدينان را زده مي کند چه برسد به افراد بي تفاوت يا مغرض.
اگر در بدترين حالت، بدحجاب را بيدين بدانيم، برخورد با آنها از طريق «دين سياسي» اين جماعت را به ضددين تبديل مي کند . قطعاً ضربه اي که از ضددين مي خوريم با ضربه بيدينان يکسان نيست.
منبع: jamaran.ir