بزرگنمايي:

چه خبر - آزمايش ادرار و بيماري هايي که از طريق آن مشخص مي شوند

شما يا پزشکتان مي توانيد به سادگي و با نگاه کردن به ادرار حقايقي را در مورد سلامت خود بيان کنيد، اما آزمايش ادرار حقايق بيشتر و دقيق تري را بيان مي کند. پزشک مي تواند با استفاده از آزمايش ادرار بيماري هايي را در بدن شما تشخيص دهد يا برخي از شرايط سلامتي شما تحت بررسي و کنترل قرار دهد.

اگر در ادرار خود خون مشاهده کرديد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد. خون در ادرار گاهي مي تواند به دليل برخي عوامل بي خطر باشد، از جمله سخت ورزش کردن يا مصرف برخي داروها. گاهي نيز خون در ادرار نشان دهنده وجود يک شرايط جدي است، مانند بيماري کليوي، بزرگ شدن پروستات، سرطان مثانه يا کم خوني سلول داسي شکل* sickle cell anemia.

*کم خوني سلول داسي شکل sickle cell anemia :يک بيماري ژنتيکي و يک اختلال خوني است که با هموگلوبين معيوب شناخته مي‌شود. هموگلوبين طبيعي صاف و گرد است و به سلول اجازه عبور آسان از مويرگ‌هاي خوني را مي‌دهد. سلول‌هاي هموگلوبين سلول داسي سفت و به شکل داس مي‌باشند. اين مولکول‌هاي هموگلوبين تمايل دارند به شکل خوشه‌اي و در کنار يکديگر قرار گيرند، بنابراين به راحتي از مويرگ‌هاي خوني عبور نمي‌کنند. اين خوشه‌ها منجر به توقف جريان خون حمل‌کننده اکسيژن مي‌گردند.

برخي غذاها و داروها مي توانند رنگ ادرار را تغيير دهند، به عنوان مثال لبو باعث قرمز يا قهوه اي شدن ادرار مي شود، مارچوبه باعث سبز شدن و هويج باعث نارنجي شدن ادرار مي شود. برخي آنتي اسيدها سايه آبي رنگ به ادرار مي دهند و برخي داروهاي شيمي درماني نيز باعث نارنجي شدن ادرار مي شوند. گاهي رنگ غير طبيعي ادرار مي تواند نشانه وجود مشکل سلامتي باشد. اگر ادرار شما به طور ناگهاني تغيير رنگ داد و در مورد علت آن مطمئن نيستيد، حتما به پزشک مراجعه کنيد.

غذاها، ويتامين ها و داروها همه عواملي هستند که مي توانند بوي ادرار را تغيير دهند. به عنوان مثال مارچوبه در برخي افراد باعث مي شو ادرار بويي شبيه به آمونياک داشته باشد. به علاوه اگر آب کافي ننوشيد يا مکمل هاي ويتامين B6 مصرف کنيد، ادرار شما بوي تندتري خواهد داشت. برخي شرايط سلامتي و بيماري ها نيز باعث تغيير بوي ادرار مي شوند. ديابت، عفونت مثانه، عفونت کليه و نارسايي کبد عوامل مهمي هستند که باعث تغيير بوي ادرار مي شوند. بنابراين اگر تغيير بو در ادرار خود مشاهده کرديد که همچنان ادامه دارد، به پزشک مراجعه کنيد.

اگر به عفونت مجاري ادرار مبتلا باشيد، ادرار شما قرمز يا مايل به قهوه اي استو يا اينکه داراي لکه هاي قرمز است. به علاوه عفونت ادرار ممکن است باعث سبز يا ابري شدن و ايجاد بوي شديد ادرار شود. عفونت مجاري ادرار معمولا به اين دليل رخ مي دهدد که باکتري وارد مثانه يا مجاري ادرار شده است. مجاري ادرار لوله اي است که ادرار را از بدن به بيرون انتقال مي دهد. با آزمايش کردن نمونه اي از ادرار مي توان عفونت را تشخيص داد. عفونت ادرار با آنتي بيوتيک قابل درمان خواهد بود.

اين شرايط زماني رخ مي دهد که قند (گلوکز) به ميزان خيلي زيادي در خون افزايش پيدا مي کند. اين عارضه با مشاهده ادرار مشخص نمي شود، اما پزشک با آزمايش کردن نمونه اي از آن مشکل قند خون را تشخيص مي دهد. هايپرگليسمي مي تواند نشانه اي از بيماري ديابت باشد که منجر به بيماري قلبي، سکته مغزي، بيماري کليوي، نابينايي و ديگر مشکلات مي شود.

اگر پزشک فکر کند که به ديابت مبتلا هستيد، خون و ادرار شما را مورد آزمايش قرار خواهد داد تا عواملي به نام کتون ketone را در خون و ادرار بررسي کند.زماني که بدن از چربي به جاي قند براي توليد انرژي استفاده مي کند، کتون توليد مي کند. در زمان ابتلا به ديابت آنطور که بايد بدن نمي تواند از قند براي توليد انرژي استفاده کند.

اگر ادرار شما تيره شده و تعداد دفعاتي که به دستشويي مي رويد به اندازه معمول نيست، به اين معناست که در بدن خود آب کافي نداريد. به علاوه ممکن است احساس تهوع، خستگي يا گيجي داشته باشيد. در اين شرايط براي بررسي ميزان آب موجود در ادرار، آزمايش ادرار انجام خواهيد داد.

يک نوار شيميايي که از داروخانه تهيه مي کنيد، مي تواند ادرار خانم ها را بررسي کرده و وجود هورموني را مشخص کند که تنها در صورت باردار بودن يک خانم در ادرار وجود خواهد داشت. اين هورمون گونادوتروپين کوريوني human chorionic gonadotropin يا hCG ناميده مي شود. نتايج 5 تا 10 روز پس از به تعويق افتادن پريود مشخص مي شود.

وجود کف در ادرار به اين معناست که پروتئين بيشتري در ادرار وجود دارد. کف در ادرار اغلب اولين نشانه اين بيماري است که منجر به بروز نارسايي کليه مي شود.دفع پروتئين با ادرار رگ هاي خوني کوچک کليه را آسيب مي زند. اين آسيب باعث مي شود بدن ميزان آب، نمک و مواد زائد بيشتري را در خون نگه دارد. پزشک ادرار را براي بررسي پروتئيني به نام آلبومين مورد آزمايش قرار مي دهد.

خون يا کف در ادرار مي تواند نشانه گلومرولونفريت باشد. به علاوه اين بيماري باعث التهاب صورت يا مچ پا، گرفتگي عضلات يا خارش پوست مي شود.اين بيماري زماني رخ مي دهد که فيلترهاي کوچک در يکي از کليه ها ملتهب مي شوند. اين امر نجر به تجمع مايعات و مواد زائد در بدن شده و پيامدهايي مانند فشار خون بالا يا نارسايي کليه را در پي خواهد داشت. مشکلات زيادي باعث بروز گلومرولونفريت مي شوند، از جمله ديابت، عفونت يا بيماري خود ايمني.

اگر واسکوليت روي کليه ها تاثير بگذارد، ادرار شما به رنگ چاي خواهد شد و ممکن است دچار تب و بدن درد شويد. واسکوليت زماني رخ مي دهد که آنتي بادي هاي بدن تان – که بدن در مقابل ميکروب ها توليد مي کند – به رگ هاي خوني کوچک در يکي از اندام هاي داخلي حمله مي کند. واسکوليت باعث ايجاد خون و پروتئين در ادرار شده و عملکرد کليه ها متوقف خواهد شد.

اگر براي دفع ادرار زياد دستشويي نمي رويد يا زماني که به دستشويي مي رويد ادرار زيادي دفع نمي کنيد، به اين معناست که چيزي مانع دفع ادرار از بدن مي شود. به علاوه ممکن است در ادرار خود خون مشاهده کنيد يا رنگ آن کدر باشد. عواملي مانند بزرگ شدن پروستات، سنگ کليه، سرطان مثانه يا لخته خون شرايطي هستند که باعث انسداد مسير ادراري مي شوند.

اگر پزشک فکر کند دچار سنگ کليه هستيد – سنگ کليه يعني انسداد لوله هاي ادرار به وسيله سنگ هاي کوچکي که به وسيله برخي مواد معدني ايجاد شده اند – ميزان کلسيم و برخي اسيدها را در ادرار مورد بررسي قرار خواهد داد. اين آزمايش ها مي تواند مشکلات موجود در روده کوچک، غدد پاراتيروئيد يا کليه ها را نيز شناسايي کند.

بيماري لوپوس زماني رخ مي دهد که سيستم ايمني بدن به اشتباه به بخشي از بدن حمله مي کند.اگر لوپوس روي کليه ها تاثير بگذارد، باعث ايجاد خون يا کف در ادرار مي شود. درماني براي اين عارضه وجود ندارد و پزشک ها در مورد علت دقيق اين بيماري که بيشتر خانم ها را تحت تاثير قرار مي دهد مطمئن نيستند.

اگر رنگ ادرار خيلي تيره باشد، مشکلي در يکي از اندام هاي داخلي به وجود آمده است. مصرف بيش از حد يک دارو، مانند استامينوفن منجر به بروز مشکل مي شود. سرطان، سنگي که مسير کيسه صفرا را مسدود کرده باشد، ويروس هايي مانند هپاتيت C و ساير بيماري ها نيز باعث تيره شدن ادرار مي شوند. اين مشکلات باعث مي شوند بدن مايع زرد رنگي به نام بيلي روبين توليد کند که باعث تيرگي ادرار مي شود. به علاوه اين مايع مي تواند از کبد خارج شده و وارد خون شود و باعث زردي پوست و چشم ها شود. آزمايش خون و ادرار مي توانند سطح بيلي روبين خون را اندازه بگيرند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : رنگ ادرار چه اسراري از درونتان را فاش ميکند؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : شبها براي دستشويي رفتن بيدار ميشويد؟ علت تکرر ادرار در شب چيست؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : ادرار زياد در روز نشانه اين بيماري است

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : چگونه از روي ادرار متوجه سلامتي خود مي‌شويم؟

منبع: سيمرغ