بزرگنمايي:

چه خبر - شاخص مدفوع بريستول* Bristol stool scale چه حقايقي را آشکار مي کند؟

شاخص مدفوع بريستول* Bristol stool scale يک راهنماي جامع براي دنبال کردن عادات دفع مدفوع است.

* شاخص مدفوع بريستول Bristol stool scale : شاخص مدفوع بريستول يک ابزار پزشکي تشخيصي است که براي طبقه بندي شکل مدفوع انسان در هفت دسته طراحي شده است. اين ابزار در دو زمينه باليني و آزمايشگاهي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين شاخص گاهي با عنوان نمودار مدفوع بريستول Bristol stool chart يا شاخص فرم مدفوع بريستول Bristol stool form scale مطرح مي شود.

تا حالا به اين مسئله فکر کرده ايد که چرا يک هفته مدفوعتون سفت و يک هفته آبکي است؟

و اينکه شکل مدفوعتون در مورد سلامت روده شما چه مي گويد؟

مقياسي براي اين مسئله وجود دارد که شاخص مدفوع بريستول ناميده مي شود و امکان صحبت در مورد حرکت روده را براي شما و پزشکتان فراهم مي کند و مي تواند اطلاعاتي در مورد اتفاقاتي که در روده مي افتد به شما بدهد.

دکتر آليسيا پاريان Alyssa Parian، استاديار پزشکي در دانشکده پزشکي جان هاپکينز Johns Hopkins University، مي گويد: "بيماران اين شاخص را دوست دارند. آنها وارد مطب مي شوند و به من مي گويند من بارها تصوير شماره 1 را تجربه کرده ام، ابتدا نمي دانند در مورد چه چيزي صحبت مي کنند، اما بعد تشخيص مي دهيد که منظور آنها همان شاخص مدفوع بريستول است."

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : رنگ مدفوع خبر ميدهد از سر درون

شاخص مدفوع بريستول* Bristol stool scale

اين توده هاي سخت مانند مهره هايي هستند که دفع آنها بسيار سخت است: ممکن است به مدت 45 دقيقه در دستشويي بمانيد و چيز زيادي دفع نشود. پاريان مي گويد: " اين شخص مبتلا به يبوست شديد است و بيماران آن را مدفوع خرگوشي مي نامند. به نظر مي رسد هيچ چيز را دفع نکرده ايد." يبوست به دلايل مختلفي ممکن است بروز کند" در ادامه به مهم ترين علل يبوست اشاره مي کنيم.

اولين علت بروز يبوست رژيم غذايي شماست. مطمئن شويد که در روز حداقل 5 ليوان آب آشاميدني مي نوشيد و مقدار زيادي فيبر از ميوه ها، سبزيجات و غلات سبوس دار دريافت مي کنيد. پاريان در اين باره مي گويد: اگر فقط گوشت، سيب زميني و پنير بخوريد، اين ها غذاهايي هستند که باعث يبوست مي شوند.

علت بعدي داروهايي است که مصرف مي کنيد. بسياري از داروها مانند بنادريل Benadryl (که نام ديگر آن ديفن هيدرامين است و براي درمان عطسه و سرفه و حساسيت تجويز مي شود) مي توانند بدن و روده شما را خشک کنند، در حاليکه داروهاي ديگر مانند داروهاي مخدر* narcotics ميزان حرکت دستگاه گوارش را کم مي کنند.

*داروهاي مخدر Narcotic : يا سرخوش نما، نامي عمومي براي انواع مختلفي از داروها و ترکيبات طبيعي، شيميايي است که اغلب به دليل احتمال ايجاد وابستگي به مصرف جزو مواد اعتيادآور طبقه‌بندي شده و معمولاً خريد و فروش آن‌ها ممنوع است.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : درمان يبوست با 7 راه حل براي اينکه فردا صبح شکم تان راحت تر کار کند

اگر رژيم غذايي و داروهاي شما عامل بروز يبوست نباشد، پزشک بررسي خواهد کرد تا مشخص کند که:

*اسکار scar :جوشگاه يا جاي زخم، که در زبان انگليسي به آن اسکار نيز گفته مي‌شود، اثر برجاي‌مانده از التيام زخمي که بافتهاي آسيب‌ديده آن به طور کامل بازسازي‌نشده و بافت همبند جاي آنها را گرفته باشد.

يبوست همچنين ممکن است به معناي خوب کار نکردن عضلات مقعد باشد. پاريان مي گويد: " ما دريافته ايم که اين عامل مي تواند يک مسئله مهم در بروز يبوست به ويژه در خانم هايي باشد که اخيرا زايمان کرده اند." تولد نوزاد ممکن است باعث کشيدگي يا پارگي عضلات کف لگن شود و به عصب ها آسيب برساند که باعث حرکت سخت تر روده مي شوند.

اما يک راه حل نسبتا آسان و غير مخرب وجود دارد: فيزيوتراپي کف لگن که مي تواند با يک نظم نسبتا کوتاه روده را به حالت کاري خود بازگرداند.

مانند شماره 1، شماره 2 نيز به يبوست مرتبط است. اين مدفوع به شکل سوسيس است (کمي از آن سفت تر)، و همچنان سفت و ناهنجار است. زور زدن و ناراحتي و فشار زياد براي عبور دادن اين نوع مدفوع مي تواند باعث درد و ناراحتي و حتي متورم شدن کولون (روده بزرگ) شود. پاريان مي گويد: "در بعضي بيمارانحالت مدفوع در يک روز بين شماره 1 و 2 در اين شاخص تغيير مي کند، اما معمولا افرادي که در حالت شماره 2 قرار مي گيرند، معمولا شدت يبوست در آنها کمي کمتر است."
اگر بيشتر مواقع در زندگي خود به حالت شماره 2 دچار بوده ايد که برطرف مي شده و باز به آن دچار مي شده ايد، ممکن است فقط داراي يک روده با سرعت حرکت کمتري باشيد و اين مسئله خيلي نگران کننده اي نيست. زماني اين مسئله نگران کننده است که يک تغيير ناگهاني و بزرگ اتفاق بيفتد که بيشتر از 10 روز ادامه پيدا مي کند و در اين شرايط لازم است براي اطمينان به پزشک مراجعه کنيد تا مطمئن شويد مسئله جدي نيست.

مثل سوسيس که ترک هايي روي آن دارد. پاريان مي گويد: "اين شکل مدفوع حرکت کاملا طبيعي روده را نشان مي دهد که دفع مدفوع در اين حالت تلاش يا دردي به همراه ندارد. زماني که دفع انجام مي شود، احساس رضايت داريد و روده کاملا خالي شده است."

در اين حالت مدفوع مرطوب تر و نرم تر است و شبيه به مار يا شاخه درخت مي باشد. اين مدفوع نيز طبيعي است. اين شکل مدفوع به راحتي خارج مي شود و حالت آن طوريست که از هم جدا نمي شود. پاريان مي گويد: "ممکن است اگر به يکي از حالت هاي 3 يا 4 مبتلا باشيد، تفاوتي بين آنها مشاهده نکنيد. آنها فقط متفاوت به نظر مي رسند."

عوامل زيادي باعث تغييرات جزئي در بافت مدفوع مي شوند. قطعا ميزان فيبري که مي خوريد و ميزان آبي که مي نوشيد روي اين مسئله تاثير گذار هستند. حتي ميزان چربي رژيم غذايي گاهي بر روي نرمي مدفوع تاثير مي گذارد، با يک رژيم غذايي چرب تر معمولا مدفوع نرمتر مي شود.

اين مدفوع نرم و شل ممکن است با يک مدفوع سفت و مار مانند شروع شود، اما قطعات آن به راحتي از هم جدا مي شوند. اين نوع مدفوع شبيه به حباب هايي است که لبه هاي آنها ترک خورده و دفع آن تلاش زيادي لازم ندارد.
اگر اين حالت به مدت يک يا دو روز طول بکشد، ممکن است مربوط به اضطراب باشد يا خوردن غذايي که با بدن شما سازگار نيست. با اين حال اگر مدفوع شل چند روزي ادامه پيدا کرد يا براي شما غير طبيعي به نطر رسيد، به پزشک مراجعه کنيد.
گرچه اين شکل مدفوع هم طبيعي در نظر گرفته مي شود، اما ممکن است مربوط به وجود مشکلاتي مانند سندروم روده تحريک پذير، عدم تحمل لاکتوز تشخيص داده نشده يا وجود قندهاي مصنوعي در آدامس يا شيريني هاي معطر باشد. پاريان مي گويد: اين حالت خيلي طبيعي نيست، اما غير طبيعي هم نيست. مطمئنا هر تغييري نياز به بررسي دارد."

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : بيماري روده تحريک پذير

بعضي افراد اين نوع مدفوع را گل يا لجن مي نامند. گرچه اين مدفوع داراي شکل خاصي نيست، اما اسهال هم محسوب نمي شود، زيرا آب خالي هم نيست. اين مدفوع حاوي مقداري مواد و تکه هاي خمير مانند و نرم با لبه هاي به هم ريخته است. اين شکل مدفوع طبيعي نيست.
مدفوعي که به طور منظم شل باشد، مشکل آفرين است، زيرا نشان مي دهد شما ويتامين ها و مواد معدني را جذب نمي کنيد و ممکن است دچار کمبود شويد.اگر به طور ناگهاني مدفوع شما شل شده و بيشتر از چند روز ادامه پيدا کرد، پزشک حساسيت غذايي يا عدم تحمل به يک ماده غذايي را در شما مورد بررسي قرار مي دهد.

يکي از رايج ترين علل بروز اين حالت در مدفوع عدم تحمل لاکتوز است که لزوما با اين عارضه متولد نمي شويد و ممکن است به مرور زمان و با افزايش سن به عدم تحمل لاکتوز مبتلا شويد.

پزشک داروهاي شما را نيز چک مي کند – برخي داروهاي ديابت، مانند متفورمين، يکي از رايج ترين علل شل شدن مدفوع هستند. اگر اخيرا از آنتي بيوتيک ها مصرف کرده ايد، به ياد داشته باشيد که اين داروها هم باعث شل شدن مدفوع مي شوند. پاريان مي گويد: "آنتي بيوتيک ها باکتري هاي روده را تغيير مي دهند و باعث مي شوند همه چيز از مسير اصلي خود خارج شود. گاهي آنتي بيوتيک ها تمام باکتري هاي خوب روده را از بين مي برند و چيزهاي بد به شکل غير قابل کنترل در روده رشد مي کنند." اين مسئله ممکن است منجر به عفونت شود.

پزشک موارد ديگري، مانند کوليت اولسراتيو (کوليت اولسروز يا پس‌روده‌آماس زخمي Ulcerative colitis نوعي بيماري التهابي روده) يا بيماري کرون* Crohn`s disease را نيز مورد بررسي قرار مي دهد.

بيماري کرون Crohn`s disease :يکي از بيماريهاي التهابي روده است که با التهاب ديواره روده مشخص مي‌شود. بيماري کرون بک بيماري مزمن است که قسمت‌هاي گوناگون دستگاه گوارش از دهان گرفته تا مقعد را مي‌تواند تحت تأثير قرار دهد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : عدم تحمل لاکتوز بيماري ژنتيکي است؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : ميوه اي براي بهبود کوليت

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : بيماري دستگاه گوارش و کبد و پاسخ به سوالات کاربران

اين شکل مدفوع نشان دهنده اسهال است، کاملا آبکي و بدون هيچ ماده سفتي در آن. شدت خروخ اين نوع مدفوع زياد است و شخص نمي تواند خودش را کنترل کند. اين نوع ممکن است شبيه به شماره 6 باشد، اما معمولا شديدتر از آن است. به علاوه اين نوع مدفوع ممکن است باعث دفع ناگهاني شود، زيرا اسفنکتر sphincter(عضلات حلقوي در محل خروجي راست روده از بدن (مقعد) اسفنکتر ناميده مي شود) نمي تواند اين ميزان آب را متوقف کند. اگر مجبور باشيد هر دو ساعت يک بار به دستشويي برويد يا اگر مدفوع به مدت بيشتر از 4 روز آبکي باشد، ممکن است دچار کم آبي شويد. در اين شرايط بهپزشک مراجعه کنيد و حتما نوشيدني هاي الکتروليت (داراي نمک) بنوشيد.
اگر به جايي سفر کرده ايد، حتما اين مسئله را به پزشک خود اطلاع دهيد زيرا ممکن است به عفونت مبتلا شده باشيد. اين مسئله در مورد رفتن به طبيعت هم صدق مي کند، زيرا ممکن است از آب رودخانه مريض شده باشيد. مانند شماره 6 در اين مورد هم آنتي بيوتيک ها ممکن است عامل بروز مشکل باشند. ابتلا به اسهال در بيشتر از يک يا دو روز در ماه ممکن است مربوط به شرايط جدي تري باشد که نياز به درمان دارد. پاريان مي گويد: " ممکن است اين حالت ممکن است مربوط به سندروم روده تحريک پذير يا عدم تحمل يک ماده غذايي باشد يا نشان دهنده شروع بيماري کوليت يا کرون باشد. تمام اين علل از طريق معاينات کامل، بررسي سوابق پزشکي و سابقه خانوادگي مورد بررسي قرار مي گيرند."

هر کسي به شکل متفاوت دفع مي کند. کار کردن شکم بين سه بار در روز تا سه بار در هفته طبيعي در نظر گرفته مي شود. بروز يبوست و اسهال هر از گاهي نيز کاملا قابل انتظار است و مربوط به مسافرت، غذاي متفاوت و اضطراب است. به علاوه مشخص شده که گيرنده هاي سروتونين و اپينفرين در دستگاه گوارش وجود دارند و يک رويداد استرس آور مي تواند بر روي حرکات روده تاثير بگذارد. اگر دچار اسهال يا يبوست شده ايد، منتظر شويد تا ميزان استرس شما کاهش پيدا کند و يا تغييرات به وجود آمده به حالت عادي برگردند.
اگر همه چيز در حالت عاديست و شما همچنان پس از 10 روز به يبوست دچار هستيد يا مدفوعتان شل شده، به پزشک مراجعه کنيد. پاريان مي گويد: "اگر مشکل در مدفوع با علائم ديگري مانند کاهش وزن يا خون در مدفوع همراه است، حتما به پزشک مراجعه کنيد – که در موارد نادر اين موارد ممکن است علائم سرطان روده بزرگ باشند. پزشک مشکلات مربوط به مشکلات روده را بررسي کرده و پس از درمان هاي مختلف به شما کمک مي کند به حالت عادي بازگرديد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : سروتونين چيست؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : نشانه هاي اوليه سرطان روده بزرگ که بايد بدانيد

منبع: سيمرغ