بزرگنمايي:

چه خبر - برآمدگى هاي پشت گوش

برآمدگى پشت گوش مى‌تواند ناشى از يک غده‌ى لنفاوى متورم، به وجود آمدن يک کيست، تومور خوش خيم، يا رشد نا به جا و بيش از حد باشد. بعضى از اوقات اين برآمدگى‌ها سخت و دردناک هستند، بعضى مواقع نرم و قابل حرکت و در مواردى ديگر، آن‌ها به هيچ وجه باعث ايجاد درد نمى‌شوند و اگر آن ها را لمس کنيد، نرم هستند.
ممکن است اندازه‌ى اين برآمدگى‌ها و يا آسيب‌ها بتوانند تغيير مکان پيدا کنند ولى به ندرت پيش مى‌آيد که اندازه‌ى آن‌ها بزرگتر از اندازه‌ى يک نخود فرنگى بشود. در بيشتر موارد، بعد از گذشت مدت زمان کمى، اين برآمدگى از بين مى‌روند. با اين وجود، اگر مدت زمان زيادى بمانند و از بين نروند، نياز به مراقبت‌هاى پزشکى پيدا مى‌کنند.
در ذيل به يک سرى از فاکتورها و شرايطى که منجر به رشد و گسترش اين بر‌آمدگى‌هاى پشت گوش مى‌شود و نيز به گزينه‌هاى موجود جهت معالجه و بهبودى اين برآمدگى‌ها اشاره شده است.

جوش‌ها به اين صورت طبقه بندى مى‌شوند: جوش‌هاى نوک تيز، کورک و برآمدگى‌هاى ريز بر روى سطح پوست. اين جوش‌ها ممکن است به دليل تغييرات هورمونى و سطوح بالاى غير‌ عادى هورمون‌هاى جنسى (هم در آقايان و هم در بانوان)، استرس، عفونت‌هاى باکتريايى، يا به دلايل ژنتيکى به وجود بيايند.

در بيشتر موارد، با گذر زمان، اين برآمدگى‌ها از بين رفته و يا کوچک‌تر مى‌شوند. با اين وجود، اگر اين اتفاق نيافتاد، مواد شيميايى هم چون بنزويل پراکسايد يا رتينويد مى‌تواند در کاهش يا بهبودى اين جوش‌ها مؤثر باشد. در مورد عفونت‌هاى باکتريايى، آنتى بيوتيک‌ها به همراه کرم‌ها و لوسيون‌هاى ضد عفونى کننده توصيه مى‌شود.
در موارد عدم تعادل هورمونى حاد، داروهاى ضد هورمون‌هاى جنسى يا هورمون درمانى مى‌تواند بهبودى بخش باشد.

غدد لنفاوى متورم که در پشت گوش نمايان مى‌شوند، ممکن است به اندازه‌ى يک نخود فرنگى بزرگ شوند که پر از گلبول‌ها، و سلول‌هاى سفيد خون و مولکول‌هاى سيستم ايمنى بدن مى‌باشد. اين تورم، نرم و لطيف است و ممکن است بعضى اوقات با درد همراه باشد. هم چنين ممکن است اين تورم با تب، کوفتگى و خستگى همراه باشد.
اين نوع تورم نشانه‌ي وجود عفونت در بدن بوده و با از بين رفتن عفونت، اندازه‌ى آن کاهش مى‌يابد.
سرما خوردگى رايج، گلو درد چرکى، سينوزيت‌هاى باکتريايى يا ويروسى و يا انواع بيمارى‌هايى چون سل، بيمارى‌هاى ناشى از خراش پنجه‌ى گربه، بيمارى ياز (بيمارى مسرى و عفونى حاصله در اثر اسپيروکتى)، تولارمي يا تب خرگوش (بيماري عفوني خرگوش و موش که به انسان هم سرايت مي‌کند) و نيز عفونت‌هاى انگلى چون دشتينه زهري يا توکسوپلاسم (بيماري استوايي که توسط تک ياخته‌اي به نام Toxoplasma gondii در انسان و حيوان ايجاد مي‌شود) مى‌تواند باعث به وجود آمدن غده‌ى لنفاوى متورم در پشت گوش شود.

عموماً يک دوره درمانى به وسيله‌ى آنتى بيوتيک‌ها، همراه با داروهاى ضد التهاب و ضد آلرژى، براى مقابله با عفونت‌هاى باکتريايى تجويز مى‌شود. در مورد عفونت‌هاى انگلى، داروهاى مخصوص ضد انگل و آنتى بيوتيک‌هاى مؤثر در مقابل گونه‌هاي متعددي از ميکرو ارگانيسم‌ها تجويز مى‌شود.

آماس استخوان پس گوش به علت وجود عفونت در ناحيه‌ى استخوان پستانى مى‌باشد که، ساختارى شبيه ساختار کندوى زنبور داشته و پر است از فضاى خالى که در آن‌ها هوا وجود دارد و در پشت گوش واقع شده است. عفونت‌هاى گوش ميانى ممکن است به استخوان پستانى سرايت کرده که مى‌تواند منجر به تورم و ناهنجارى‌هاي ساختارى در اين استخوان شود.
اين بيمارى خود را با درد در ناحيه گوش، قرمزى، تورم، و برآمدگى در پشت گوش بروز مى‌دهد. ديگر علائم اين بيمارى عبارت از سر درد، تب، از دست دادن شنوايى، خارج شدن مايعات و ترشحات از گوش و کج خلقى مى‌باشد.

آنتى بيوتيک‌هاى وريدى، مانند سفترياکسون و آنتى بيوتيک‌هاى خوردنى و نيز قطره‌هاى گوش براى جلو گيرى از ترشحات گوش تجويز مى‌شود.
در موارد مشخصى، درمان از طريق عمل جراحى ممکن است توصيه شود تا از اين طريق با خارج کردن و در آوردن قسمتى از استخوان پستانى، اين ترشحات چرکين را ريشه کن کنند، که به اين جراحى ماستوئيدکتومى مى‌گويند. در مواردى که گوش ميانى دچار عفونت شده باشد، عمل جراحى تخليه‌ي گوش ميانى توصيه مى‌شود. به اين جراحى ميرينگوتومى مى‌گويند.

کيست‌هايى که در نتيجه‌ى بسته شدن راه‌هاى ترشح غدد چربى و در نتيحه‌ى آن، انباشته شدن چربى زير پوست به وجود مى‌آيند را کيست چربى مى‌گويند. کيست‌هاى اپيدرمال در نتيجه‌ى انباشته شدن کراتين و در پى آن رشد برآمدگى زير سطح پوست مى‌باشند. ممکن است اين کيست‌ها توسط باکترى‌ها آلوده شده و تبديل به غده‌ى چرکين شوند.

گزينه‌هاى درمان شامل استفاده از ژل‌هاى هيدروژن پراکسايد و داروهاى ضد التهاب مى‌باشد. در مواردى که در زير بر‌آمدگى، چرک جمع شده باشد، آنتى بيوتيک تجويز مى‌شود. داروها و تجهيزاتى که در خانه وجود دارد، مانند کمپرس آب گرم و حوله‌ى داغ مى‌تواند براى از بين بردن چرک، توصيه شود.
در موارد بسيار حاد، ممکن است شکافتن و جراحى و يا ليزر درمانى توصيه شود.

سر منشاء تومورهاى خوش خيم که در پشت گوش ظاهر مى‌شوند از بافت‌هاى نرم مى‌باشد که مى‌توانند به شکل يک غده يا برآمدگى باشند. تومور خوش خيم چربى يا ليپوما از انواع تومورهايى است که از غدد بزاقى رشد مى‌کند. اين تومور به صورت برآمدگى نرم، بدون درد و قابل حرکت، نمايان مى‌شود.
تومورهاى خوش خيمى که از بافت‌هاى غدد بزاقى نشأت مى‌گيرند، مى‌توانند خود را تا قسمت‌هاى پشت گوش گسترش داده و راه شناسايى آن‌ها، بى درد بودن اين برآمدگى‌ها است که ممکن است بزرگتر شود و يا اندازه‌ى آن ثابت بماند.
يکى ديگر از تومور‌هاى خوش خيم که ممکن است در استخوان پستانى به وجود آمده و رشد کند، کولستيتوما نام دارد که شامل سلول‌هاى مخاطى فلس دار و پولک پولک مى‌شود. در موارد آسان‌تر، اين شرايط، پوست قسمت‌هاى گوش داخلى را تغيير ساختارى غير طبيعى داده، مگر قسمت‌هايى که فاقد لايه‌ى پوست مى‌باشند.
يک چنين تغيير ساختارى در پوست، منجر به نابودى بافت اطراف شده و از روى پوست، يک لايه‌ى برآمدگى معمولى پشت گوش به نظر مي‌رسد. نشانه‌هايى که اين تومور به همراه دارد شامل گيجى، ترشحات از گوش، و از بين رفتن شنوايى، در همان گوشى که اين مشکل براى آن پيش آمده، مى‌باشد.

تومورهاى چربى اکثراً منجر به شرايط حاد و موارد وخيم سلامتى نمى‌شود، و اغلب به دليل زيبايى، جراحى و برداشته مى‌شوند. با اين وجود، بعضى از اوقات، ممکن است دردناک شوند و در تکان دادن فک، ايجاد مشکل کنند. اين موارد با يک عمل جراحى بسيار ساده در يک درمانگاه محلى، برداشته مى‌شوند.
ليپو ساکشن و نابود کردن شيميايى تومورها، ممکن است در برخى از موارد توصيه شود، که بستگى به اندازه‌ي آن و تحقيقات ژنتيکىِ به عمل آمده دارد.

انواع مختلف سرطان و رشد تومورهاى بد خيم، که ممکن است در ناحيه پشت گوش به وجود آيند، شامل سرطان پوست، سرطان غدد بزاقى مانند آماس سرطانى غدد بنا گوشى، سرطان غدد لنفاوى، مانند تومور بد خيم بافت رگي ( نوعي سارکوما) که منشاء آن، سلول‌هاى لايه درونى رگ‌هاى خونى مى‌باشد است، ورمى است که ناشى از رشد تومورهاى بد خيم، عموماً بدون درد، مى‌باشد و اندازه‌ى آن به مرور زمان بزرگ‌تر مى‌شود.

گزينه‌هاى درمانى شامل نابود کردن قسمت‌هاى سرطانى به وسيله‌ى مواد شيميايى يا پرتو درمانى‌، در آوردن قسمت‌هاى سرطانى با جراحى و يا شيمى درمانى مى‌باشد. شيوه‌ى دقيق درمانى بستگى دارد به نوع سرطان، و مرحله‌اى که سرطان پيش روى کرده است و همچنين اندازه‌ى برآمدگى.

تومور بد خيم بافت رگي با پوسته پوسته شدن پوست خشک يا تشکيل لايه‌اى از سلول‌هاى پوست مرده‌ى چرب و نيز، قرمزى و التهاب در آن ناحيه شناخته مى‌شود.
ممکن است علت به وجود آمدن آن، تغييرات آب و هوايى، استرس، خستگى و فرسودگى، شرايط عصبى خاص و يا حتى عفونت‌هاى ناشى از کپک باشد. بعضى از افرادى که مبتلا به بيمارى پارکينسون، بيمارى صرع و يا ايدز مى‌باشند، بيشتر مستعد ابتلا به تومور بد خيم بافت رگي مى‌باشند.

عيب شناسى پوست و تحقيقات راجع به بيمارى‌هاى پوستى، به تشخيص سريع اين گونه شرايط کمک مى‌کند. کرم‌هاى موضعى و لوسيون‌هايى که حاوى کورتيکو استروييد هستند، مانند هيدرو کورتيزون و بتا متازون مي‌تواند جهت کاهش خارش و ناراحتى پوستى تجويز شود.
در صورت ابتلا از طريق عفونت کپکى، ممکن است داروهاى ضد قارچى مانند کتوکو نازول و سيکلو پيروکس تجويز شود.
مداخله‌ى دارويى براى تشخيص سبب شناسى و به خصوص درمان برآمدگى پشت گوش بسيار مهم مى‌باشد، مخصوصاً اگر برآمدگى به صورت ناگهانى و بدون هيچ دليل قابل قبول ظاهر شود، و دردناک باشد و اندازه‌ى آن در حال بزرگ شدن باشد.

ساختمان گوش به سه قسمت گوش خارجي، گوش مياني، گوش داخلي تقسيم مي شود. لاله گوش و مجراي گوش که به پرده گوش ختم مي شود گوش خارجي را تشکيل مي دهند.
گوش مياني حفره اي است که از يک طرف به پرده گوش محدود مي شود و از طرف ديگر از طريق لوله اي به نام شيپور استاش به حلق راه پيدا مي کند و شامل استخوانچه هاي گوش اسن و توسط دو پنجره به گوش داخلي ارتباط پيدا مي کند.
لوله استاش حالت ارتجاعي دارد يعني در حالت معمول جداره هاي آن روي همديگر خوابيده اند و هنگامي که فشار داخل حلق زياد شود (مثل بلع و زور زدن) اين فشار جدار لوله استاش را از هم باز کرده و هوا به گوش مياني مي رسد.
بايد بدانيم وقتي پرده گوش بيشترين حرکت و بهترين حالت را دارد که فشار دو طرف پرده گوش با يکديگر (يعني با فشار اتمسفر يا محيط اطراف ) برابر باشند. از طرف ديگر مي دانيم، خون موجود در مويرگ هاي روي مخاط پوشاننده جداره هاي گوش مياني، هنگام عبور از گوش مياني مقداري از هواي موجود در حفره مياني را در خود حل کرده و با خود مي برند.
لذا به تدريج از ميزان هواي گوش مياني کم مي شود و فشار هوا در گوش مياني کمتر مي شود و شيپور استاش براي جبران آن از طريق حلق، هوا به گوش مياني مي رساند تا مجدداً فشار سمت داخل پرده گوش را به فشار سمت خارج پرده برساند و اين سيکل مداوماً ادامه دارد.

حال چنانچه بدلايلي شيپور استاش نتواند کار خود را خوب انجام دهد، فشار گوش مياني کم و کمتر مي شود. به عبارتي ديگر فشار داخل گوش مياني منفي مي شود. اين فشار منفي حالتي مثل مکش ايجاد مي کند واين مکش بر روي جدار مويرگها نيز اعمال مي شود و باعث مي شود از آنها خونابه به داخل گوش مياني وارد شود.
بدين ترتيب خوني که از مويرگ هاي گوش مياني مي گذرد هواي گوش مياني را با خود برده و به جبران آن مايع به گوش مياني وارد مي کند. اين مايع بتدريج غليظ و غليظ تر مي شود تا حدي که قوامي مثل چسب پيدا مي کند. وجود اين مايع که ?چسب? ناميده مي شود باعث کاهش شنوايي مي شود.

متأسفانه اين بيماري به جز کاهش شنوايي که آن هم تدريجي صورت مي گيرد علامت ديگري مثل درد ندارد و لذا معمولاً کودک يا خانواده وي از وجود چنين مايعي بي خبرند و در نتيجه براي درمان آن اقدامي نمي کنند.
معمولاً اين بيماران در معاينات روتين شناسايي مي شوند البته در مواردي نيز وقتي والدين مشاهده مي کنند که کودک بلند صحبت مي کند و يا صداي تلويزيون را خيلي بلند مي کند، کودک را نزد پزشک متخصص گوش مي برند. چنانچه اين بيماري درمان نشود مايع پشت پرده باعث وارد آمدن آسيب هاي جدي به سيستم شنوايي گوش خواهد شد.
پس پيدايش اين بيماري ناشي از کارکرد نامناسب شيپور استاش است. عوامل متعددي ممکن است عملکرد استاش را با مشکل مواجه سازند از جمله مي توان از بزرگي لوزه سوم، آلرژي، شکاف کام و عفونت هاي بيني و سينوس ها نام برد.

اين بيماري بر مبناي معاينه باليني و اوديومتري و تمپانومتري يا نوار گوش است.

اگر مدت زيادي از تجمع مايع پشت پرده گوش نگذشته باشد، ممکن است با برطرف کردن عامل انسداد شيپور استاش (مثلا درمان حساسيت بيني) و با درمان طبي اين مايع بتدريج جذب شود ولي در مواردي که مدت زيادي از تجمع مايع گذشته باشد و اين مايع تبديل به چسب شده باشد.
علاوه بر برطرف کردن عامل ايجادي مثل بزرگي لوزه سوم که احتياج به عمل جراحي دارد بايد خود گوش نيز تحت عمل جراحي قرار گيرد.

بدين منظور تحت بيهوشي عمومي از طريق مجراي داخل گوش، پرده گوش ر اسوراخ کرده و درون آن سوراخ، وسيله اي که شبيه قرقره بسيار کوچک به نام گرومت مي باشد را تعبيه مي کنيم. از طريق سوراخ وسط اين وسيله، هوا از کانال گوش به گوش مياني مي رسد. بلافاصله بعد از عمل کودک احساس مي کند که خيلي خوب مي شنود.
اين وسيله به گونه اي طراحي شده است که وقتي مشکل گوش برطرف شود اين وسيله نيز از پرده جدا شده و داخل کانال گوش بيفتد. معمولا حدود 5 ـ 4 ماه زمان لازم است تا اين اتفاق صورت گيرد يعني بعد از 5 ـ 4 ماه وضعيت شيپور استاش بهتر مي شود و گوش مياني به حالت طبيعي بر مي گردد و وسيله جاگذاري شده داخل مجراي گوش مي افتد و در مراجعه کودک به مطب با پنس مخصوص اين وسيله را از طريق مجراي گوش بر داشته مي شود.
بعد از جدا شدن وسيله از پرده گوش و افتادن آن در مجراي گوش به تدريج سوراخ پرده بصورت خود بخود بسته مي شود و معمولاً مشکل گوش بطور کامل برطرف مي شود. در موارد نادري ممکن است بعد از بسته شدن سوراخ، مجدداً به تدريج مايع در پشت پرده گوش جمع شود، در اين صورت گوش بايد مجدداً موردعمل جراحي قرار گيرد، اما اين بار به جاي وسيله گرومت از وسيله ديگري به نام تي تيوپ استفاده مي کنيم. اين وسيله لوله کوچکي است که در انتهاي آن دو شاخه عمودي داردو لذا شبيه T انگليسي است شاخه هاي اين وسيله را در سمت داخلي پرده قرار مي دهيم و خود لوله از طريق سوراخ پرده وارد مجراي گوش مي شود.
برخلاف وسيله گرومت که خود به خود دفع مي شد، وسيله T شکل خود بخود دفع نخواهد شد و بعد از گذشتن مدت زمان بيشتري و پس از اينکه پزشک اطمينان کامل پيدا کرد که مشکل شيپور استاش برطرف شده است، در داخل مطب و توسط پنس مخصوص از طريق مجراي گوش برداشته مي شود.

منبع: salamati.ir