بزرگنمايي:

چه خبر - متعادل کردن هورمون ها

هورمون ها اثرات عميقي بر سلامت رواني، جسمي و روحي شما دارند. اين پيام رسان هاي شيميايي نقش عمده اي در کنترل اشتها، وزن و خلق و خوي شما ايفا مي کنند.

به طور معمول غدد درون ريز شما مقدار دقيق هورمون هاي مورد نياز براي فرايندهاي مختلف بدنتان را توليد مي کنند. با اين حال، عدم تعادل هورموني با سبک زندگي مدرن امروزي به طور فزاينده اي در حال گسترش است، علاوه بر آن هورمون هاي خاصي با افزايش سن، کاهش پيدا مي کنند و برخي از افراد نسبت به ديگران کاهش چشمگيري را تجربه مي کنند. خوشبختانه، يک رژيم غذايي مغذي و ديگر رفتار هاي سالم مي تواند به بهبود سلامت هورموني شما کمک کند و اجازه دهد شما و احساستان در بهترين حالت ممکن قرار بگيريد.

مصرف مقادير کافي پروتئين بسيار مهم است. پروتئين موجود در رژيم غذايي اسيد آمينه هاي ضروري که بدنتان نمي تواند بسازد و هر روز به منظور حفظ عضله، استخوان و سلامت پوست مصرف مي کند را تامين مي نمايد. علاوه بر اين، پروتئين روي آزاد شدن هورمون هايي که اشتها و مصرف غذا را کنترل مي کنند، تاثير گذار است.

تحقيقات نشان داده است که خوردن پروتئين، سطح هورمون گرسنگي (گرلين ) را کاهش مي دهد و باعث تحريک توليد هورمون هايي ميشود که باعث احساس سيري مي شوند، مثل PYY و GLP-1 .

در يک مطالعه مردان پس از مصرف يک وعده غذايي با پروتئين بالا نسبت به يک وعده غذايي با مقدار پروتئين نرمال، 20 درصد GLP-1 بيشتر و 14 درصد PYY بيشتر توليد کردند. علاوه بر اين درجه گرسنگي شرکت کنندگان بعد از مصرف يک وعده با پروتئين بالا در مقايسه با پروتئين نرمال 25 درصد بيشتر کاهش پيدا کرده است. در يک مطالعه ديگر، زناني که رژيم غذايي حاوي 30 درصد پروتئين مصرف نمودند، افزايش سطح GLP-1 و احساس پري بيشتر نسبت به رژيم غذايي 10 درصد پروتئين تجربه نمودند. آن ها افزايش متابوليسم و چربي سوزي را هم تجربه نمودند.

براي بهينه سازي سلامت هورمون ها، کارشناسان مصرف حداقل 20 – 30 گرم پروتئين را در هر وعده غذايي توصيه مي نمايند. اين کار با مصرف يک خوراکي با پروتئين بالا در هر وعده غذايي به آساني قابل انجام است.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : موادغذايي سرشار از پروتئين را مي شناسيد؟

خلاصه: مصرف پروتئين کافي باعث توليد هورمون هايي مي شود که اشتها را سرکوب مي کنند و به شما احساس سيري مي دهند. هدف، مصرف حداقل 20 – 30 گرم پروتئين در هر وعده غذايي است.

فعاليت بدني مي تواند به شدت روي سلامت هورموني تاثير گذار باشد. يکي از منافع بزرگ ورزش توانايي آن در کاهش سطح انسولين و افزايش حساسيت به انسولين است.

انسولين هورموني است که چندين عملکرد مختلف در بدن دارد. يکي از آنها اين است که، به سلول ها اجازه مي دهد که قند و آمينو اسيد ها را از جريان خون بگيرند که براي انرژي و حفظ عضلات مورد استفاده قرار مي گيرند. اگرچه مقدار کم انسولين دفع مي شود ولي بيش از حد شدنش مي تواند کاملا خطرناک باشد. سطوح بالاي انسولين منجر به التهاب، بيماري هاي قلبي، ديابت و سرطان مي شود. با پيشرفت اين مشکل، مقاومت به انسولين پيش خواهد ماند. شرايطي که در آن سلول هاي شما پاسخ صحيحي به سيگنال هاي انسولين نمي دهند.

بسياري از فعاليت هاي بدني با کاهش سطح انسولين و افزايش حساسيت به انسولين همراه هستند، از جمله تمرينات ايروبيک، تمرينات قدرتي و تمرينات استقامتي.

در يک مطالعه 24 هفته اي از زنان چاق، مشخص شد که ورزش باعث افزايش حساسيت شرکت کنندگان به انسولين و سطح اديپونکتين (adiponectin) شده است، هورموني که داراي اثرات ضد التهابي است و به تنظيم سوخت و ساز بدن کمک مي کند. فعاليت بدني ممکن است به افزايش سطح هورمون هاي حفظ عضله که با افزايش سن کاهش پيدا مي کنند کمک کند، مثل تستوسترون ، IGF-1 ، DHEA و هورمون رشد. براي افرادي که قادر به انجام ورزش شديد نيستند، حتي راه رفتن منظم هم مي تواند باعث افزايش سطح هورمون ها شود و به طور بالقوه کيفيت زندگي و توانايي را افزايش دهد.

اگر چه به نظر مي رسد که ترکيبي از ورزش هاي هوازي و قدرتي بهترين نتيجه را ارائه مي کند. انجام هر گونه فعاليت بدني به طور منظم مي تواند مفيد باشد.

خلاصه: انجام تمرينات قدرتي، ايروبيک، پياده روي و يا ديگر اشکال فعاليت بدني مي تواند سطح هورمون ها را به گونه اي که باعث کاهش ريسک ابتلا به بيماري و حفظ توده عضلاني که در طول روند پيري است، تغيير دهد.

شکر و کربوهيدرات هاي تصفيه شده با تعدادي از مشکلات سلامتي در ارتباط هستند. در واقع، اجتناب يا به حداقل رساندن اين مواد غذايي ممکن است ابزاري براي بهينه سازي عملکرد هورمون ها و اجتناب از چاقي، ديابت و بيماري هاي ديگر باشد.

مطالعات همواره نشان مي دهند که، فروکتوز مي تواند سطح انسولين را افزايش داده و باعث ايجاد مقاومت به انسولين شود، به خصوص در افراد چاق و داراي اضافه وزن که در مرحله پيش ديابت و يا مبتلا به ديابت هستند. نکته مهم اين است که، فروکتوز حداقل نيمي از انواع قندها را مي سازد. که شامل انواع طبيعي مانند عسل و شيره درخت افرا، به علاوه شربت ذرت با فروکتوز بالا و شکر ساده تصفيه شده مي باشد. در يک تحقيق، افراد مبتلا به پيش ديابت با مصرف 1.8 اونس ( 50 گرم ) عسل، شکر يا شربت ذرت با فروکتوز بالا، افزايش سطح انسولين و مقاومت به انسولين يکساني را تجربه کردند.

علاوه بر اين، رژيم غذايي با کربوهيدارت هاي تصفيه شده مانند نان سفيد و پرتزل (pretzels، يک نوع نان پخته شده از خمير به شکل گره)، مي تواند در تعداد زيادي از نوجوانان و بزرگسالان باعث افزايش مقاومت به انسولين شود. در مقابل، پيروي از يک رژيم غذايي کم کربوهيدرات يا کربوهيدرات متوسط در تمام خوراکي ها مي تواند سطح انسولين را در افراد چاق يا داراي اضافه وزن که مبتلا به پيش ديابت يا ساير شرايط مقاومت به انسولين هستند، مانند سندرم تخمدان پلي کيستيک PCOS ، را کاهش دهد.

خلاصه: مشخص شده رژيم هاي غذايي با شکر و کربوهيدارت تصفيه شده بالا، مقاومت به انسولين را افزايش مي دهد. اجتناب از اين خوراکي ها و کاهش مصرف کلي کربوهيدرات مي تواند سطح انسولين را کاهش داده و حساسيت به انسولين را افزايش دهد.

استرس مي تواند تعادل هورموني شما را از بين ببرد. دو هورمون اصلي که تحت تاثير استرس قرار مي گيرند، کورتيزول (cortisol) و آدرنالين (adrenaline) هستند که به نام اپي نفرين (epinephrine) هم شناخته مي شوند. کورتيزول به عنوان هورمون استرس شناخته مي شود، زيرا در دراز مدت به بدنتان کمک مي کند که با استرس مقابله نمايد. آدرنالين هورمون ستيز و گريز است که با موجي از انرژي بدن شما را براي پاسخ به خطر فوري آماده مي کند.بر خلاف صد ها سال قبل که اين هورمون ها عمدتا در بدن شکارچيان ترشح مي شد، امروزه به خاطر سبک زندگي دربدن اغلب قريب به اتفاق افراد پرمشغله ترشح مي شود.

متاسفانه استرس مزمن باعث افزايش سطح کورتيزول مي شود که مي تواند منجر به مصرف کالري بيش از حد و چاقي از جمله افزايش چربي شکم شود. سطح آدرنالين بالا مي تواند فشار خون را بالا برده، ضربان قلب را سريع کرده و باعث اضطراب شود. با اين حال اين علائم معمولا کوتاه مدت هستند. چون آدرنالين بر خلاف کورتيزول کمتر احتمال دارد به صورت مزمن بالا بماند. تحقيقات نشان داده است که، احتمالا با انجام تکنيک هاي کاهش استرس مانند مديتيشن، يوگا، ماساژ و گوش دادن به موسيقي آرام بخش، بتوانيد سطح کورتيزول را کاهش دهيد.

بررسي مطالعات سال 2005 نشان داد که، ماساژ درماني نه تنها سطح کورتيزول را به طول متوسط 31 درصد کاهش مي دهد، بلکه باعث افزايش هورمون هاي خلق و خو، سروتونين (serotonin) ميانگين تا 28 درصد و دوپامين (dopamine) تا 31 درصد مي شود.

سعي کنيد، روزانه حداقل 10 – 15 دقيقه را به فعاليت هاي کاهش استرس اختصاص دهيد، حتي اگر در آن لحظه احساس استرس نداشته باشيد.

خلاصه: انجام تکنيک ها کاهش استرس مانند مديتيشن، يوگا، ماساژ و گوش دادن به موسيقي آرام بخش، مي تواند به عادي شدن سطح هورمون استرس کورتيزول کمک کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : روش هاي خانگي براي کنترل استرس

استفاده از چربي هاي طبيعي با کيفيت بالا در رژيم غذايي تان به کاهش مقاومت به انسولين و کاهش اشتها کمک مي کند.

تري گليسريدها با زنجيره متوسط ( MCTs)، تنها چربي هايي هستند که به طور مستقيم براي استفاده فوري براي توليد انرژي توسط کبد مصرف مي شوند و مشخص شده که باعث کاهش مقاومت به انسولين در افراد چاق و داراي اضافه وزن و همچنين در افراد مبتلا به ديابت مي شوند. تري گليسريدها با زنجيره متوسط در روغن نارگيل، روغن پالم و روغ خالص MCT يافت مي شوند. بر اساس مطالعاتي که روي سلامت بزرگسالان و افراد مبتلا به ديابت، پيش ديابت، کبد چرب و تري گليسريد بالا انجام شده، چربي لبنيات و چربي اشباع شده در روغن زيتون و آجيل ها هم حساسيت به انسولين را افزايش مي دهد.

به علاوه مطالعات نشان مي دهد که، مصرف چربي هاي سالم در وعده هاي غذايي باعث ترشح هورمون هايي مي شود که به احساس پري و سيري شما کمک مي کنند، از جمله GLP-1 ، PYY و کولسيستو کينين (cholecystokinin). برخلاف آن، چربي هاي ترانس باعث افزايش مقاومت به انسولين و افزايش ذخيره سازي چربي شکم مي شوند. براي بهينه سازي سلامت هورموني، در هر وعده غذايي يکي از منابع چربي سالم را مصرف نماييد.

خلاصه: چربي هاي طبيعي سالم را در رژيم غذايي خود جاي دهيد و از مصرف چربي هاي ناسالم ترانس بپرهيزيد تا به کاهش مقاومت بدن به انسولين و تحريک توليد هورمون هاي کنترل اشتها کمک کنيد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : چربي هاي سالم براي بدن در چه مواد غذايي هستند؟

بيش از حد زياد خوردن يا بيش از حد کم خوردن باعث تغييرات هورموني شده که منجر به مشکلات وزني مي شود. مشخص شده که، پرخوري باعث افزايش سطح انسولين و کاهش حساسيت به انسولين مي شود، به خصوص در افراد چاق و داراي اضافه وزن که به انسولين مقاوم هستند. در يک مطالعه، بزرگسالان مقاوم به انسولين که در هر وعده غذايي 1300 کالري مصرف نمودند، نسبت به افراد لاغر و کساني که متابوليسم سالمي داشتند و غذاي يکساني با آن ها مصرف نموده بودند، دو برابر افزايش مقاومت به انسولين نشان دادند.

از سوي ديگر کاهش بيش از حد مصرف کالري مي تواند باعث افزايش سطح هورمون استرس، کورتيزول شود که بالا رفتن سطحش با افزايش وزن در ارتباط است. يک مطالعه نشان داده است که، محدود کردن غذاي مصرفي به 1200 کالري در روز، منجر به افزايش سطح کورتيزول مي شود. جالب توجه است، يک مطالعه از سال 1996 بيان کرده که رژيم غذايي کم کالري مي تواند به طور بالقوه باعث مقاومت به انسولين در برخي افراد شود، تاثيري که انتظار داريد در افراد مبتلا به ديابت مشاهده نماييد. خوردن مقدار کالري مختص به خودتان مي تواند باعث ايجاد تعادل هورموني شده و وزن سالم شما را حفظ کند.

خلاصه: مصرف کالري بسيار زياد يا بسيار کم مي تواند منجر به عدم تعادل هورموني شود. براي رسيدن به سلامت مطلوب روزانه بايد 1200 کالري مصرف نماييد.

چاي سبز يکي از سالم ترين نوشيدني هاي اطراف شماست. علاوه بر کافئين که باعث افزايش سوخت و ساز بدن مي شود، داراي آنتي اکسيدان شناخته شده اي به نام اپيگالوکاتچين گالات (epigallocatechin gallate ) است که مزاياي سلامتي زيادي دارد.

تحقيقات نشان مي دهد که، مصرف چاي سبز مي تواند حساسيت به انسولين را افزايش داده و باعث کاهش سطح انسولين شود. هم در افراد سالم و هم کساني که در شرايط مقاوم در برابر انسولين هستند مانند چاقي و ديابت. در يک تجزيه تحليل دقيق که روي 17 مطالعه انجام شده است، معتبر ترين مطالعه به کاهش قابل توجه سطح انسولين با مصرف ناشتاي چاي سبز مرتبط است.

چند مطالعه محدود نشان مي دهند که، چاي سبز در مقايسه با پلاسيبو ( به استفاده از روش‌هاي درماني صوري و تلقيني گفته مي‌شود که مي‌تواند با فريب بيمار، اثر مثبتي در روند بهبودي وي داشته باشد)، باعث کاهش سطح مقاومت به انسولين نمي شود . با اين حال اين نتايج ممکن است به دليل پاسخ هاي فردي باشد.

از آنجا که چاي سبز داراي خواص سلامتي ديگر است و بيشتر مطالعات نشان داده اند که، سطح مقاومت به انسولين را بهبود مي بخشد، شايد بخواهيد مصرف يک تا سه فنجان چاي سبز را در برنامه روزانه تان قرار دهيد.

خلاصه: چاي سبز باعث پايين آمدن سطح انسولين و افزايش حساسيت به انسولين در افراد چاق يا مبتلا به اضافه وزن و افراد ديابتي مي شود.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : خواص چاي سبز

ماهي هاي چرب بهترين منابع اسيدهاي چرب با زنجيره بلند امگا3 هستند که، داراي خواص ضد التهابي قابل ملاحظه اي هستند.

تحقيقات نشان مي دهد که، ماهي هاي چرب مي توانند اثرات مفيدي بر سلامت هورموني از جمله کاهش سطح هورمون هاي استرس کورتيزول و آدرنالين داشته باشند. در يک مطالعه کوچک تاثير مصرف چربي هاي امگا3 بر روي استرس رواني مردان، مشاهده شده است. دراين مطالعه مشخص شد که مردان بعد از استفاده از رژيم غذايي غني از چربي امگا3 به مدت 3 هفته، نسبت به رژيم غذايي معمولشان، کاهش قابل توجهي در افزايش کورتيزول و اپي نفرين را در طول مطالعه، تجربه کردند.

علاوه بر اين، برخي مطالعات نشان داده اند که افزايش مصرف اسيدهاي چرب با زنجيره بلند امگا3 مي تواند مقاومت به انسولين مربوط به چاقي، سندرم تخمدان پلي کيستيک و ديابت بارداري را کاهش دهد.

ديابت حاملگي در طول بارداري در زناني که قبل از باردار شدن، ديابت نداشته اند رخ مي دهد. مانند ديابت نوع 2، با افزايش مقاومت به انسولين و افزايش قند خون مشخص مي شود. در يک مطالعه، زنان مبتلا به ديابت بارداري به مدت شش هفته روزانه 1000 ميلي گرم اسيدهاي چرب امگا3 مصرف نمودند. گروهي که امگا3 مصرف نموده بودند نسبت به گروهي که از روش پلاسيبو استفاده مي کردند، کاهش قابل توجه سطح انسولين، مقاومت به انسولين و شاخص التهابي پروتئين (CRP) را تجربه نمودند.

براي حفظ سلامت، دو يا چند وعده در هفته ماهي هاي چرب از قبيل سالمون، ساردين، شاه ماهي و ماهي خال خالي را در رژيم غذايي خود بگنجانيد.

خلاصه: مصرف اسيدهاي چرب با زنجيره بلند امگا3، مي توانند به کاهش سطح کورتيزول و اپي نفرين، افزايش حساسيت به انسولين و کاهش سطح انسولين در افراد چاق و مقاوم به انسولين منجر شوند.

مهم نيست چقدر مواد مغذي در رژيم غذايي تان باشد و چقدر ورزش کنيد، اگر به اندازه کافي خواب خوب نداشته باشيد، سلامت شما به خطر مي افتد. بد خوابيدن باعث عدم تعادل بسياري از هورمون ها از جمله، انسولين، کورتيزول، لپتين، گرلين و هورمون رشد مي شود.

در يک تحقيق مرداني که به مدت يک هفته خوابشان شبانه به 5 ساعت محدود شده بود، به طور متوسط 20 درصد حساسيت شان به انسولين کاهش پيدا کرد. تحقيق ديگري روي اثرات محدود کردن خواب براي مردان جوان سالم انجام شد. هنگامي که خوابشان به مدت 2 روز محدود شد، لپتين آن ها 18 درصد کاهش داشته و گرلين 28 درصد افزايش پيدا کرده بود و گرسنگي شان تا 24 درصد افزايش نشان مي داد. به علاوه اين مردان تمايل به خوردن غذاهاي پرکالري و پر کربوهيدرات نشان مي دادند.

علاوه بر اين، نه تنها مقدار خواب مهم است، بلکه کيفيت آن هم اهميت دارد. مغز شما به خوابي بي وقفه براي عبور از تمام 5 مرحله خواب نياز دارد که، براي ترشح هورمون رشد که معمولا در شب حين خواب عميق آزاد مي شود، بسيار مهم است.

خلاصه: مشخص شده که خواب ناکافي يا بي کيفيت هورمون سيري را کاهش داده و هورمون گرسنگي و استرس را افزايش مي دهد و سبب کاهش هورمون حساسيت به انسولين مي شود.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : بخاطر اين 6 دليل هرشب 7 ساعت بخوابيد

قند به هر شکلي که باشد ناسالم است. با اين حال به نظر مي رسد که قند مايع بسيار ناسالم تر باشد.

مطالعات نشان مي دهد که، مقدار زيادي از نوشيدني هاي شيرين شده با قند مي تواند سبب مقاومت به انسولين شود، به خصوص در کودکان و بزرگسالان چاق يا داراي اضافه وزن.

در يک مطالعه، زماني که افراد داراي اضافه وزن، 25 درصد از کالري دريافتي شان را با نوشيدني هاي غني از فروکتوز مصرف نمودند، سطح انسولين بالاتر در خون و کاهش حساسيت به انسولين و افزايش چربي ذخيره شده در شکم را تجربه کردند. علاوه بر اين، تحقيقات نشان داده است که مصرف نوشيدني هاي شيرين منجر به مصرف بيش از حد کالري مي شود، چرا که همان سيگنال هاي سيري که بر اثر خوردن غذاي جامد ارسال مي شوند را، ايجاد نمي کند.

اجتناب از نوشيدني هاي شيرين شده با قند شايد يکي از بهترين کارهايي باشد که مي توانيد براي بهبود تعادل هورموني خود انجام دهيد.

خلاصه: مصرف نوشيدني ها با قند بالا همواره با سطح انسولين بالاتر و مقاومت به انسولين در کودکان و بزرگسالان چاق و داراي اضافه وزن در ارتباط است.

فيبر به خصوص نوع محلول آن يک جزء مهم از يک رژيم غذايي سالم است.

مطالعات نشان داده اند که،فيبر باعث افزايش حساسيت به انسولين و تحريک توليد هورمون هايي مي شود که به شما احساس سيري و پري مي دهند. اگرچه فيبر محلول قويترين اثر بر اشتها و غذاخوردن را ايفا مي کند، اما فيبر نامحلول هم مي تواند در اين مسئله نقش داشته باشد. يک مطالعه روي افراد چاق و داراي اضافه وزن نشان داده است که، مصرف يک نوع فيبر محلول به نام اوليگوفروکتوز (oligofructose )، سطح PYY را افزايش داده و مصرف فيبر نامحلول سلولز (cellulose)، سطح GLP-1 را افزايش مي دهد.هر دو نوع فيبر باعث کاهش اشتها مي شوند.

براي محافظت از مقاومت در برابر انسولين و پرخوري مطمئن شويد که روزانه غذاهاي غني از فيبر مصرف مي نماييد.

خلاصه: مصرف فيبر بالا باعث بهبود حساسيت به انسولين و هورمون هاي کنترل گرسنگي مي شود و با احساس پري و ميزان مصرف مواد غذايي مرتبط است.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : آيا مي دانيد فيبر شما را لاغر ميکند؟چه خوراکيهايي فيبر دارند؟

تخم مرغ يکي از مغذي ترين مواد غذايي اين سياره است. مشخص شده که، تخم مرغ بر هورمون هايي که در تنظيم مصرف مواد غذايي موثر هستند، تاثير مي گذارد. از جمله پايين آوردن سطح انسولين و گرلين و افزايش سطح PYY.

در يک مطالعه، مردان پس از مصرف تخم مرع در صبحانه نسبت به زماني که نان شيريني در صبحانه مصرف نموده بودند، سطح گرلين و انسولين پايين تري داشتند. علاوه بر آن، تا 24 ساعت بعد از مصرف تخم مرغ احساس پري بيشتري داشته و کالري کمتري مصرف نمودند. نکته مهم اين است که، به نظر مي رسد اثرات مثبت روي هورمون ها زماني نمايان مي شود که زرده و سفيده تخم مرغ را با هم مصرف نماييد. يک مطالعه ديگر هم نشان داد که، خوردن تخم مرغ کامل به عنوان بخشي از يک رژيم غذايي کم کربوهيدرات، سبب افزايش بيشتر حساسيت به انسولين و افزايش چندين شاخص سلامت قلب مي شود، نسبت به زماني که اين رژيم غذايي کم کربوهيدرات فقط شامل سفيده تخم مرغ باشد.

اکثر مطالعات روي اثرات خوردن تخم مرغ در صبحانه تمرکز داشته است، چون افراد به طور معمول تخم مرغ را در اين وعده مصرف مي نمايند. با اين حال اين نيروگاه مغذي را مي توان در هر وعده غذايي مصرف نمود، ضمن اين که تخم مرغ سفت يک ميان وعده عالي و قابل حمل است.

خلاصه: تخم مرغ بسيار مغذي است و سبب کاهش مقاومت به انسولين و سرکوب اشتها شده و به شما احساس سيري مي دهد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : خواص غذايي تخم‌مرغ در تغذيه انسان

هورمون ها در تمام جنبه هاي سلامتي شما دخيل هستند. شما در مقادير بسيار خاص براي عملکرد مطلوب بدنتان به آنها نيازمنديد. عدم تعادل هورموني ممکن است خطر ابتلا به چاقي، ديابت، بيماري هاي قلبي و ديگر مشکلات سلامتي را افزايش دهد. با وجود اين واقعيت که پيري و عوامل ديگر خارج از کنترل شما هستند، کارهاي زيادي هست که مي توانيد براي کمک به عملکرد بهينه هورمون ها انجام دهيد. مصرف خوراکي هاي مغذي، ورزش منظم و انجام ديگر رفتارهاي سالم مي تواند يک راه موثر به سوي بهبود سلامت هورموني شما باشد.




منبع: سيمرغ