بزرگنمايي:

چه خبر - هم پلکم افتاده، هم نزديک‌بين شده‌ام!

خانم مهلا 25 سال است که از عينک طبي استفاده مي‌کند. او حالا که 42 ساله شده، مي‌خواهد 2 مشکلي که هميشه برايش دردسرساز بوده را برطرف کند. مشکل اول نزديک‌بيني با نمره 5 است. او مي‌گويد: «وقتي که مجبورم موقع رفتن به استخر، ورزش و... عينکم را بردارم، نمي‌توانم به خوبي اطراف را ببينم». مشکل دوم او هم افتادگي پلک است، که در زيبايي چشم‌هاي او تاثير گذاشته است. شغل مهلا با نوشتن مرتبط است. کار او نياز به دقت دارد و امکان رفتن به مرخصي طولاني هم ندارد. او از ما خواسته از متخصصان سلامت بپرسيم درمان افتادگي پلک و ليزر چشم نياز به چند روز استراحت دارد و اينکه کدام يک بايد اول انجام شود؛ درمان افتادگي پلکي يا لازک؟ در «ميزگرد زيبايي» اين هفته متخصصان «سلامت» درباره اين دو مشکل توضيح مي‌دهند.

نزديک‌بيني يعني فرد نزديک را خوب مي‌بيند ولي ديد واضحي نسبت به اشياي دور ندارد. اين افراد ژن نزديک‌بيني را از والدين خود به ارث مي‌برند. شيوع نزديک‌بيني وابسته به نژاد نيز هست و در بعضي از کشورها مانند شرق خاورميانه، ژاپن و... بيشتر ديده مي‌شود. رده‌هاي سني مختلف ممکن است نزديک‌بين شوند. البته رشد نمره عينک در افراد ثابت نيست و ژن‌ها تعيين‌کنند‌گان اصلي هستند. سرعت بالا رفتن نمره عينک در دخترها سريع‌تر از پسرهاست. به‌طور معمول شماره چشم 99 درصد از افراد بعد از 20-18 سالگي ثابت مي‌شود. وقتي يک سال شماره عينک ثابت بماند مي‌توان عمل لازک را روي چشم انجام داد. نمره عينک بعضي افراد مانند کساني‌که دچار آب‌مرواريد و مشکلات شبکيه و... هستند يا زمينه ارثي دارند، بعد از 20 سالگي متوقف نمي‌شود. اين افراد بايد منتظر بمانند تا نمره عينکشان به حداکثر خود برسد، زيرا لازک براي اين بيماران بي‌معناست و نياز به جراحي چشم دارند.

افتادگي پلک يا پتوز يعني پايين آمدن لبه پلک فوقاني نسبت به مردمک چشم که ممکن است در اثر وارد شدن ضربه، ابتلا به بعضي بيماري‌ها يا مادرزادي باشد. در پتوز مادرزادي کودک از بدو تولد با پلک افتاده متولد مي‌شود. البته اين حالت نادر و با تکنيک‌هاي مختلف جراحي قابل‌اصلاح است.
گاهي افتادگي در اثر ضربه يا تصادف است که درمان را کمي پيچيده‌تر مي‌کند. البته بيمار بايد به دقت معاينه شود. در اين معاينه وجود حرکت در پلک بسيار مهم است. نبود حرکت به معناي کندگي کامل عضله بالابرنده است.
در اين مواقع بايد لبه پلک به قسمت عضلات ابرو پيوند زده شود تا فرد با بالابردن عضلات ابرو بتواند پلک را به سمت بالا حرکت دهد.
گاهي تصادف به قدري شديد است که عضلات پيشاني هم فلج مي‌شود که کار را دشوارتر هم مي‌کند.

بعد از 40 سالگي، اغلب افراد دچار پيرچشمي مي‌شوند و نياز به عينک نزديک بين 1+ يا2+ براي مطالعه و کارهاي ظريف دارند. اگر نمره چشم نزديک‌بيني بيمار پايين و درحد 1- 2- باشد، براي ديدن اشياي نزديک فقط کافي است عينک بزند. پس به بيمار توصيه مي‌کنيم عمل لازک را انجام ندهد، زيرا بايد عينک ديگري از نوع عينک مطالعه تهيه کند و فقط زمان عينک زدن تفاوت مي‌کند. افرادي که عينک بالاتر از نمره 5-4 دارند، اگر دچار پيرچشمي شوند بايد از 2 عينک استفاده کنند. به همين دليل بهتر است لازک انجام شود تا بيمار فقط هنگام مطالعه، عينک استفاده کند.

فردي که عمل لازک را انجام مي‌دهد، حتما بايد طي 1 تا 2 هفته اول، حتي در خانه و تا 3 ماه بيرون از منزل، عينک آفتابي بزند. اشعه فرابنفش نور خورشيد باعث تحريک چشم و تاخير در التيام آن مي‌شود. هواي بيرون نيز باعث اشک‌ريزش، تورم و... خواهد شد. به همين دليل بيماران تا 3-2 روز اول بايد در خانه بمانند و حتي فردي در کارهاي شخصي به آنها کمک کند. بيماران بعد از 3-2 روز مي‌توانند به کارهاي معمول بپردازند، البته به جز خواندن و نوشتن. آنها بايد به مدت 10-5 روز از خواندن و نوشتن پرهيز کنند. بعد از اين مدت مي‌توانند بخوانند و بنويسند ولي تا 3 ماه تصاوير برايشان سايه‌دار است و فشار آوردن زياد ممکن است باعث خستگي چشم‌هايشان شود.

دکتر سيدمهدي موسوي‌زاده، عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم‌پزشکي شهيد بهشتي:

بايد معلوم شود آيا واقعا تصادف باعث افتادگي پلک در اين خانم شده يا شلي پوست. در بعضي از نژادها و پوست‌ها تقريبا بعد از 40 سالگي شاهد افتادگي پوست لبه‌تحتاني پلک فوقاني هستيم. بسياري از افتادگي‌هاي پلک فوقاني، در حقيقت ناشي از افتادگي ابروست. بهتر است ابتدا با روش‌هاي خاص ابرو را در جاي خودش قرار دهيم و بعد معاينه کنيم تا متوجه شويم باز هم افتادگي پوست پلک وجود دارد يا نه؟ متاسفانه به علت همين اشتباه، بعضي از پزشکان از همان ابتدا پوست پلک فوقاني را برمي‌دارند. اين کار چند عارضه دارد؛ ابرو را به مژه‌ها نزديک مي‌کند که شکل ظاهري چشم را کوچک مي‌کند. پوست ظريف پلک با پوست نسبتا ضخيم ابرو جايگزين مي‌شود که باعث مي‌شود فرد هنگام نگاه کردن به بالا، احساس سنگيني کند و اگر بعدها نياز به بالا کشيدن ابرو باشد، اين کار امکان‌پذير نشود. زيرا با اين کار پلک چشم باز خواهد ماند.
بعد از اصلاح پتوز، پلک بيمار دچار تورم مي‌شود. اين وضعيت تا 3-2 روز ادامه دارد و بيمار بعد از آن مي‌تواند خيلي زود فعاليت‌هاي روزمره را از سرگيرد و بخواند يا بنويسد. دوران نقاهت ناشي از اصلاح پتوز و ليفت ابرو، کاملا مشابه است. البته بيماران بايد از انجام کارهاي سنگين و حرکات شديد خودداري کنند. اين بيمار مي‌تواند عمل لازک و افتادگي پلک را هر زمان که بخواهد، انجام دهد و اولويتي در اين 2 عمل وجود ندارد، فقط بايد فاصله زماني را رعايت کند که پزشک در اين‌باره حتما توضيح خواهد داد.




منبع:salamat.ir