چه خبر - غده تيروئيد و بيماري هاي تيروئيد

هفته جهاني اگاهي تيروئيد از 21 ماه مه شروع شده و تا 27 همين ماه ادامه دارد که مصادف است با 30 ارديبهشت تا 6 خرداد. اين هفته به منظور افزايش آگاهي مردم نسبت به بيماري هاي غده تيروئيد ترتيب داده شده است تا به اين وسيله نشانه هاي بيماري براي همه مردم آشنا باشد و تشخيص بيماري با سرعت بيشتري انجام شود.
از طريق هورمون هايي که غده تيروئيد توليد مي کند، مي تواند تقريبا بر روي همه فرايندهاي سوخت و ساز در بدن تاثير بگذارد.اختلالات تيروئيد مي تواند يک گواتر بي ضرر (بزرگ شدن غده) باشد که نياز به درمان ندارد يا يک سرطان کشنده باشد. رايج ترين بيماري هاي مربوط به تيروئيد عبارتند از توليد غير طبيعي هورمون تيروئيد. توليد بيش از حد هورمون تيروئيد منجر به بروز شرايطي به نام پرکاري تيروئيد hyperthyroidism مي شود و عدم توليد اين هورمون به اندازه کافي منجر به بروز شرايطي به نام کم کاري تيروئيد hypothyroidism مي شود.
گرچه تاثيرات ممکن است ناخوشايند يا ناراحت کننده باشند، اما اکثر مواقع مشکلات تيروئيد اگر به درستي تشخيص داده شده و درمان شوند، قابل کنترل هستند.

پرکاري تيروئيد

پرکاري تيروئيد بر اثر توليد بيش از حد هورمون تيروئيد بروز مي کند که به شکل هاي مختلفي اتفاق مي افتد:

بيماري گريوز Graves` disease

توليد بيش از حد هورمون تيروئيد که يکي از رايج ترين بيماري هاي تيروئيد است .

آدنوم هاي سمي Toxic adenomas

ندول هايي که در غده تيروئيد رشد مي کنند و شروع به ترشح هورمون تيروئيد مي کنند و تعادل شيميايي بدن را مختل مي کنند. برخي گواترها ممکن است داراي تعداد زيادي از اين ندول ها باشند.

تيروئيديت تحت حاد Subacute thyroiditis

التهاب تيروئيد که باعث مي شود هورمون زيادي از غده تيروئيد ترشح شود و منجر به پرکاري تيروئيد مي شود که به طور کل چند هفته يا چند ماه ادامه پيدا مي کند.

اختلالات غده هيپوفيز يا رشد سرطان در غده تيروئيد

گرچه اين بيماري نادر است، اما پرکاري تيروئيد نيز يکي از پيامدهاي اين بيماري است.

نشانه هاي پرکاري تيروئيد

تعريق زياد
اضطراب
حساسيت زياد به گرما
طپش قلب
اسهال
افزايش اشتها
کاهش وزن
خشکي يا نازک شدن پوست
ريزش مو
لرز
خستگي مفرط
تغيير در ميل جنسي
بزرگ شدن چشم ها
نوسانات خلقي
عصبي شدن
بي خوابي
خشکي چشم ها
دو بيني
ضعف عضلات
درد
تغيير در دوره هاي قاعدگي
ناباروري و مشکل در باردار شدن
کم کاري تيروئيد

کم کاري تيروئيد که ناشي از توليد کم هورمون تيروئيد است. از آنجايي که توليد انرژي در بدن نيازمند مقدار معيني هورمون تيروئيد است، کاهش توليد هورمون تيروئيد منجر به کاهش سطح انرژي در بدن مي شود. علل بروز کم کاري تيروئيد عبارتند از:

تيروئيديت هاشيموتو Hashimoto`s thyroiditis

در اين اختلال خود ايمني بدن به بافت هاي تيروئيد حمله مي کند. در نهايت اين بافت ها مي ميرند و توليد هورمون متوقف مي شود.

برداشتن غده تيروئيد

غده تيروئيد ممکن است با جراحي برداشته شود يا به وسيله مواد شيميايي آسيب ببيند.

قرار گرفتن در معرض يد زياد

داروهاي سرماخوردگي و سينوسي، داروي آميودارون amiodarone قلب يا برخي رنگ هاي کنتراست که قبل از استفاده از برخي اشعه هاي X استفاده مي شوند، بدن را در معرض مقدار زيادي يد قرار مي دهند. اگر در گذشته دچار مشکلات تيروئيد بوده ايد، بيشتر در معرض ابتلا به کم کاري تيروئيد خواهيد بود.

ليتيوم

اين دارو به عنوان عامل کم کاري تيروئيد شناخته شده است.
کم کاري تيروئيد اگر درمان نشود، در طولاني مدت منجر به بروز ميکزدم کما myxedema coma مي شود. ميکزدم شرايط نادري است که به طور بالقوه کشنده است و نياز به درمان فوري دارد.
کم کاري تيروئيد خطر ويژه اي براي نوزاد تازه متولد شده دارد. کمبود هورمون تيروئيد در بدن در سنين پايين منجر به عقب ماندگي ذهني يا کوتوله شدن مي شود. در حال حاضر نوزادها بلافاصله بعد از تولد به طور منظم تحت بررسي سطح غده تيروئيد قرار مي گيرند. اگر نوزاد دچار کم کاري تيروئيد باشد، درمان فورا آغاز مي شود. در نوزادان، مانند بزرگسالان، کم کاري تيروئيد در نتيجه يکي از عوامل زير بروز مي کند:

اختلال غده هيپوفيز
غده تيروئيد معيوب
نبود غده تيروئيد

نوزاد مبتلا به کم کاري تيروئيد به طور غير عادي ساکت و کم تحرک است، اشتهاي خيلي کمي دارد و مدت زيادي مي خوابد.

نشانه هاي کم کاري تيروئيد

خستگي مفرط
حساسيت به سرما يا گرما
افزايش وزن يا ناتواني براي کاهش وزن
يبوست
افسردگي
کند شدن حرکات، تکلم و افکار
خارش يا زخم شدن پوست سر
گرفتگي، ضعف يا درد عضلاني
کم شدن اشتها
خشک شدن يا حس تنگ شدن پوست
شکنندگي موها و ناخن ها
از دست دادن ميل جنسي
درد، بي حسي و احساس خارش در دست ها، انگشت ها و اعضاي بدن
پريودهاي نامنظم يا سنگين
مغز مه آلود يا مشکلات حافظه
گرفتگي صدا
پف کردن صورت
نازک شدن يا ريزش ابروها يا مژه ها
ضربان قلب آهسته يا ضرباني که بعد از يک فعاليت جسمي بيشتر از يک فرد سالم است (به عنوان مثال بعد از بالا رفتن از پله ها يا خالي کردن ماشين لباسشويي)
کم خوني يا کمبود ساير ويتامين ها
کم شدن توان و استقامت
نياز به چرت زدن هاي بيشتر
دوره بهبود طولاني تر بعد از هر گونه فعاليت
ناتواني در ورزش کردن يا انجام برخي فعاليت هاي ورزشي
سندروم خستگي مزمن
بيش از حد احساساتي شدن
سرد بودن دست ها و پاها
گردش خون ضعيف
بالا رفتن سطح کلسترول
ريفلاکس اسيد معده
ريزش مو
کبود شدن بدن
مشکل در راه رفتن
مشکل در ايستادن بر روي پاها
سفتي يا درد عضلاني
پوکي استخوان
مشکلات باروري
سرطان غده تيروئيد

اين سرطان به ندرت رخ مي دهد و در 5 درصد نودل هاي تيروئيد بروز مي کند. ممکن است مدت ها قبل از اينکه دچار سرطان شويد، نودل ها در غده تيروئيد شما باشند. افرادي که در سنين پايين در ناحيه سر و گردن پرتو درماني انجام مي دهند، بيشتر از ديگران در معرض ابتلا به سرطان تيروئيد خواهند بود.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : 10 علائم تيروئيد که ممکن است حتي توسط پزشک تان ناديده گرفته شود

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : بيماريهاي تيروئيد

منبع: سيمرغ