چه خبر - روز جهاني آسم و معرفي بيماري آسم

روز جهاني آسم يک رويداد سالانه است که توسط سازمان جهاني آسم براي اين بيماري مشخص شده است. هدف از مشخص کردن يک روز به عنوان روز جهاني آسم بالا بردن آگاهي در سراسر جهان نسبت به اين بيماري است. روز جهاني آسم اولين سه شنبه ماه مه برگزار مي شود که در سال 2018 اولين سه شنبه ماه مه مصادف است با اول مه و 11 ارديبهشت. در ادامه به معرفي بيماري آسم مي پردازيم.

آسم چيست؟

آسم شرايطي است که بر اثر آن مسير هوايي باريک شده، ملتهب مي شود و مخاط بيشتري توليد مي کند. اين مسئله باعث مشکل در نفس کشيدن، سرفه، خس خس و تنگي نفس مي شود.
در برخي افراد آسم يک مشکل جزئي محسوب مي شود اما براي برخي ديگر به يک مشکل بزرگ تبديل شده که مانع فعاليت هاي روزانه فرد شده و ممکن است منجر به حملات کشنده آسم شود.
آسم قابل درمان نيست اما علائم آن قابل کنترل هستند. از آنجايي که آسم به مرور زمان تغيير مي کند، لازم است به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنيد تا علائم را بررسي کرده و در موارد نياز اقدامات لازم را انجام دهد.

علائم آسم

علائم آسم در افراد مختلف يکسان نيست. اگر مبتلا به آسم باشيد، ممکن است حملات آسم را به طور غير مداوم و در شرايط خاص تجربه کنيد - به عنوان مثال در زمان انجام فعاليت ورزشي – يا ممکن است علائم را در هر زماني در خود مشاهده کنيد.
نشانه هاي آسم عبارتند از:

تنگي نفس
سفتي يا درد قفسه سينه
مشکل در هنگام خواب که به دليل تنگي نفس، سرفه يا خس خس بروز مي کند
صداي سوت يا خس خس در هنگام بازدم
سرفه يا حملات خس خس که با ويروس هاي تنفسي مانند سرماخوردگي يا آنفولانزا بدتر مي شوند

علائمي که نشان مي دهند آسم در حال بدتر شدن است عبارتند از:

علائم مربوط به آسم که بيشتر و آزاردهنده تر مي شوند
افزايش مشکل تنفسي
نياز فوري و بيشتر به يک تسکين دهنده تنفسي

براي برخي افراد علائم آسم تحت شرايط خاص تشديد مي شوند، از جمله:

- آسم ناشي از ورزش، که ممکن است زماني که هوا سرد و خشک است بدتر شود.
- آسم شغلي که با برخي تحريک کننده ها در محل کار، مانند گازهاي مختلف و گرد و غبار بدتر مي شود.
- آسم ناشي از حساسيت که به وسيله مواد موجود در هوا، آلاينده ها، گرد و غبار، زباله هاي سوسک و بزاق خشک حيوانات خانگي بروز مي کند

زمان مراجعه به پزشک

حملات شديد آسم ممکن است کشنده باشند. به طور منظم به پزشک مراجعه کنيد تا بدانيد در زمان بدتر شدن علائم چه کارهايي بايد انجام دهيد و اينکه چه زماني به مراقبت هاي اورژانسي احتياج داريد. نشانه هاي آسم اورژانسي عبارتند از:
- تنگي نفس يا خس خس سينه که به سرعت در حال بدتر شدن است
- عدم بهبود سريع حتي بعد از استفاده از تسکين دهنده استنشاقي مانند آلبوترول albuterol
- تنگي نفس زماني که فعاليت بدني کمي انجام مي دهيد
در اين موارد حتما به پزشک مراجعه کنيد:
- اگر فکر مي کنيد مبتلا به آسم هستيد. اگر به طور مکرر دچار سرفه و خس خس مي شويد که بيشتر از چند روز طول مي کشد يا هر نشانه ديگري که مربوط به آسم است، حتما به پزشک مراجعه کنيد. درمان سريع آسم از بروز آسيب هاي بيشتر به کبد جلوگيري مي کند و از بدتر شدن شرايط به مرور زمان جلوگيري مي کند.
- آسم خود را بعد از تشخيص کنترل کنيد. اگر مي دانيد به آسم مبتلا هستيد، به پزشک مراجعه کنيد تا بيماري را تحت کنترل بگيرد. کنترل منظم بيماري از بدتر شدن آن پيشگيري کرده و از بروز حملات کشنده آسم نيز جلوگيري مي کند.
- اگر علائم آسم بدتر شدند. اگر به نظر مي رسد داروها شرايط بيماري را بهبود نمي بخشند يا اگر لازم است از اسپري استنشاقي خود بيشتر استفاده کنيد، لازم است به پزشک مراجعه کنيد. سعي نکنيد مشکل را با مصرف داروهاي بيشتر و بدون مشورت با پزشک حل کنيد. مصرف بيش از حد داروهاي آسم عوارض جانبي در پي خواهد داشت و شرايط بيماري آسم را بدتر مي کند.
- براي بررسي درمان. بيماري آسم اغلب به مرور زمان تغيير مي کند. براي صحبت در مورد علائم و اقدامات لازم براي درمان هاي انجام شده به پزشک مراجعه کنيد.

علت آسم

دقيقا مشخص نيست که چرا برخي افراد به آسم مبتلا مي شوند و برخي نه، اما احتمالا علت آن مربوط به ترکيبي از عوامل محيطي و ژنتيکي است.

عوامل بروز آسم

قرار گرفتن در معرض محرک هاي مختلف و موادي که باعث بروز حساسيت مي شوند، منجر به پديدار شدن علائم آسم مي شوند. عوامل محرک آسم در افراد مختلف متفاوت هستند و عبارتند از:

مواد موجود در هوا مانند گرده ها، گرد و غبار، ذرات پرنده ها و حيوانات
عفونت هاي تنفسي رايج مانند سرماخوردگي
فعاليت بدني (آسم ناشي از ورزش)
هواي سرد
آلاينده ها و تحريک کننده هاي موجود در هوا مانند دود
بعضي داروها مانند مسدود کننده هاي بتا، آسپيرين، ايبوپروفن و ناپروکسن
استرس
سولفيت ها و مواد نگهدارنده افزوده شده به غذاها و نوشيدني ها، از جمله ميگو، ميوه هاي خشک، سيب زميني فراوري شده و آبجو
بيماري ريفلاکس معده، وضعيتي است که در آن اسيدهاي معده به داخل گلو وارد مي شوند.
عوامل تشديد کننده آسم

تصور مي شود برخي عوامل احتمال ابتلا به آسم را افزايش مي دهند. اين عوامل عبارتند از :
- خويشاوند نزديک مبتلا به آسم (مانند والدين يا خواهر و برادر)
- ابتلا به شرايط حساسيتي ديگر مانند درماتيت آتوپيک atopic dermatitis يا رينيت حساسيتي (تب يونجه)
- اضافه وزن
- سيگار کشيدن
- قرار گرفتن در معرض دود سيگار ديگران
- قرار گرفتن در معرض دود اگزوز يا ساير انواع آلودگي ها
- قرار گرفتن در معرض عوامل شغلي، مانند مواد شيميايي مورد استفاده در کشاورزي، آرايشگري يا توليدات مواد

پيامدهاي آسم

پيامدهاي آسم عبارتند از:
- علائمي که بر روي کار، خواب يا ساير فعاليت ها تاثير مي گذارند
- اختلال در کار يا مدرسه به دليل بيماري آسم
- تنگ شدن دائمي لوله هاي برونش (تغيير شکل مسير هوايي) که بر روي تنفس شما تاثير مي گذارد
- مراجعه به اورژانس و بستري شدن بر اثر حملات شديد آسم
- عوارض جانبي مربوط به استفاده طولاني مدت برخي داروها که براي بهبود آسم شديد استفاده مي شوند
درمان مناسب در پيشگيري از پيامدهاي کوتاه مدت و بلند مدت آسم تاثير مي گذارد.

پيشگيري از آسم

در حقيقت راهي براي پيشگيري از آسم وجود ندارد، اما بيمار به کمک پزشک مي تواند اقداماتي انجام دهد تا با وجود شرايط زندگي عادي داشته باشد و از حملات آسم پيشگيري کند. در ادامه به برخي از اين اقدامات اشاره مي کنيم.
- برنامه تعيين شده براي درمان آسم را دنبال کنيد. به کمک پزشک و تيم پزشکي خود براي مصرف داروها و کنترل حملات آسم برنامه اي با جزئيات کامل طراحي کنيد، سپس اين برنامه را با دقت دنبال کنيد.
- آسم يک وضعيت مداوم است که نياز به کنترل و درمان منظم دارد. کنترل و درمان بيماري مي تواند به کنترل بهتر شما در زندگي تان هم کمک کند.
- براي بيماري هايي مانند آنفولانزا و پنوموني واکسن بزنيد. داشتن برنامه منظم واکسيناسيون مي تواند از بروز آنفولانزا و پنوموني که هر دو از عوامل محرک آسم هستند، جلوگيري کند.
- عوامل تحريک کننده آسم را شناسايي کرده و از آنها پرهيز کنيد. برخي عوامل حساسيت زا و محرک بيروني مي توانند به حمله آسم منجر شوند. سعي کنيد تشخيص دهيد چه چيزي باعث آسم شده يا شرايط آسم را بدتر مي کند و سعي کنيد از اين عوامل دوري کنيد.
- تنفس خود را کنترل کنيد. ممکن است برخي علائم هشدار دهنده يک حمله قريب الوقوع را تشخيص دهيد، از جمله سرفه، خس خس يا تنگي نفس. اما از آنجايي که ممکن است قبل از تشخيص هر نوع نشانه عملکرد ريه کاهش پيدا کند، بهتر است به طور منظم با جريان سنج جريان تنفسي خود را در خانه اندازه گيري کنيد.
- حملات آسم را خيلي زود شناسايي کرده و درمان کنيد. اگر سريع عمل کنيد، احتمال بروز حمله شديد کمتر خواهد بود. در اين صورت براي کنترل علائم به داروي زيادي نيز احتياج نداريد.
- زماني که فشار سنج تنفسي شما به شما هشدار مي دهد که يک حمله آسم در راه است، بلافاصله داروهاي تجويز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنيد و بلافاصله هر گونه فعاليتي که باعث شروع حمله آسم مي شود را متوقف کنيد. اگر علائم بهبود پيدا نکرد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.
- داروهاي را طبق دستور پزشک مصرف کنيد. صرف اينکه علائم آسم در حال بهبود هستند، دليل بر تغيير يا توقف مصرف داروهاي آسم نيست. هيچ چيزي را بدون مشورت با پزشک تغيير ندهيد. بهتر است به هر پزشکي که مراجعه مي کنيد داروهايي را که در حال مصرف آنها هستيد، به همراه خود داشته باشيد، به اين ترتيب پزشک مي تواند تشخيص دهد که آيا به درستي از داروها مصرف مي کنيد و ميزان مصرف آنها را نيز مشخص کند.
- به ميزان مصرف اسپري تنفسي دقت کنيد. اگر به مصرف اسپري تنفسي مانند albuterol عادت کرده ايد، بيماري آسم در شما تحت کنترل نيست. براي تنظيم درمان و تعيين ميزان مصرف اين اسپري به پزشک مراجعه کنيد.

منبع: سيمرغ