بزرگنمايي:
چه خبر - ورود دانه هاي تراريخته شاهدانه به کشور
حميدرضا صرامي با بيان اينکه براساس آخرين نتايج شيوع شناسي، الگوي مصرف مواد در سطح کشور دچار تغييراتي شده است، اظهار کرد: به دليل ضرباتي که به چرخه شيشه وارد کردهايم، 1967 کارگاه شيشه طي 12 سال اخير ضربه خورده است. همچنين 12 تن ماده شيشه در طول 12 سال کشف شد، بنابراين شيشه از الگوي دوم مصرف مواد به الگوي سوم انتقال يافت.
وي ادامه داد: بايد توجه داشت که سيستم هوشمند اعتياد، ماده گل، ماريجوانا و حشيش را به عنوان الگوي دوم مصرف مواد وارد کشور کرد. بدين معنا که در حال حاضر ترياک با 53 درصد، حشيش، گل و ماريجوانا با 11.9 درصد، شيشه با حدود هشت درصد و هروئين با حدود 7 درصد چهار الگوي مصرف مواد را در کشور به خود اختصاص ميدهند.
ورود دانههاي تراريخته شاهدانه به کشور/ايجاد الگوي جديد مصرف
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر عنوان کرد: سيستم مافياي مواد مخدر با ارائه فريبهاي فرهنگي و باورهاي غلط تلاش ميکند تا حشيش و ماده گل را بدون زيان و اعتياد معرفي و از اين راه مشتريان جديدي را جذب کند. نکته مهم اين است که ورود اين ماده عموما از خارج مرزهاي کشوراست. متأسفانه هماکنون ميزان توليد در افغانستان از چهار هزار تن به نه هزار تن افزايش يافته است. براي به دست آوردن چرخه جديد فروش مواد در ايران دانههاي تراريخته شاهدانه را وارد کشور ميکنند و الگوي مصرف جديدي را ايجاد کردهاند.
شيوع مصرف مواد در 9 استان بالاتر از ميانگين کشوري
صرامي با بيان اينکه «وضعيت شيوع مصرف مواد در 9 استان کشور از ميانگين نرخ کشوري که 5.4 درصد است بالاتر است»، خاطرنشان کرد: به ترتيب استانهاي خوزستان، گلستان، چهارمحال و بختياري، کرمان، فارس، خراسان شمالي، مرکزي، کرمانشاه و سيستان و بلوچستان ميانگين مصرفي بالاتري در سطح کشور دارند. طبيعتا در اين استانها، استانداران، فرمانداران، بخشداران، دهياران و دستگاههاي فرهنگي بايد اقدامات جديتري را هم از لحاظ اعتباري و هم از لحاظ برنامهاي دنبال کنند.
وي با اشاره به اينکه « ميانگين شيوع مصرف مواد در استان خراسانرضوي 2.76 درصد است»، توضيح داد: اين آمار بدين معناست که نرخ شيوع استان از ميانگين کشور پايينتر است. شيوع مصرف مواد عبارت است از افرادي که به شکل مستمر اقدام به مصرف ميکنند، اما هنوز به چرخه اعتياد وارد نشدهاند. در اين راستا در حال انجام پژوهشي با نام ارزيابي سريع سوء مصرف هستيم.اين طرح در جهت شناخت اعتياد در کشور انجام خواهد شد. بايد توجه کرد که شيوعشناسي ميزان شيوع مصرف را بررسي ميکند و پژوهش ارزيابي، ميزان شيوع اعتياد را بررسي ميکند که به زودي در سطح کشور انجام خواهد شد.
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر تصريح کرد: بر اساس ماده 57 سياستهاي کلي، ابلاغي از سوي رهبر بايد سالانه پنج درصد اعتياد کاهش يابد. در ماده 106 قانون برنامه ششم توسعه نيز ستاد مبارزه با مواد مخدر موظف است که ساليانه پنج درصد اعتياد را کاهش دهد. بنابراين براي شناخت اعتياد بايد پژوهشي علمي صورت ميگرفت که وضعيت اعتياد در کشور به چه صورت است.
بالا بودن ميزان شيوع مصرف مواد بين دانشآموزان و کارگران خراساني رضوي
صرامي گفت: ميزان شيوع مصرف مواد در دانشآموزان متوسطه دوم کشور 2.1 درصد است که اين نرخ در استان خراسانرضوي به 2.25 درصد ميرسد. يعني از ميانگين متوسط بالاتر است. يکي از دلايل اين موضوع همجواري خراسان در مرزهاي شرقي است که دسترسي به ترياک و ماده گل را در ميان دانشآموران آسانتر کرده است.
وي اظهار کرد: گسترش مصرف مواد در استانهايي که همجوار مرزهاي شرقي هستند، بالا ميرود و در پارهاي از موارد ميزان شيوع مصرف هم در ميان آنها نگرانکنندهتر است. ميانگين شيوع مصرف مواد در ميان کارگران کشور 22.3 درصد است. اين آمار در خراسانرضوي 31.7 درصد ميرسد.
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اينکه «حدود 14 درصد از جمعيت 15- 64 سال کشور داروهاي بدون تجويز دکتر مصرف ميکنند»، خاطرنشان کرد: اين آمار در سطح استان خراسانرضوي 3.66 درصد است که از متوسط نرخ کمتر است. داروهايي ماننداکسپکتورانت، متادون و ... بدون تجويز پزشک مصرف ميشوند.
زنان داراي اختلالات روحي و روانپريشي نسبت به ساير زنان 17 برابر بيشتر به سمت مصرف مواد ميروند
زنان نسبت به مردان 6 سال زودتر وابسته مواد ميشوند
صرامي بيان کرد: 0.6 درصد از جمعيت 15-64 سال زنان معادل 156 هزار نفر از زنان کشور به مصرف مواد گرايش دارند. در واقع زناني که داراي اختلالات روانپريشي و اختلالات روحي هستند 17 برابر بيشتر از ديگر زنان به سمت مصرف مواد مخدر ميروند. تحقيقات نشان ميدهد که دختران نسبت به فشار گروه همسالان در مقايسه با پسران آسيبپذيرتر هستند، همچنين دختران و زنان شش سال زودتر از مردان به ورطهي وابستگي به مواد گرايش پيدا ميکنند.
وي خاطرنشان کرد: به دليل مباني فيزيولوژيکي زنان، سوء مصرف مواد بسيار سريعتر و در مدت کوتاهتري بر روي آنها تأثير ميگذارد. زناني که مبتلا به اختلالات خلق هستند چهار برابر و زناني که به اختلالات اضطراب گرفتار هستند 2.2 درصد برابر بيشتر از ساير زنان به سمت مصرف مواد ميروند. تحقيقات نشان ميدهد متأسفانه 80 درصد از دختران و زناني که دچار اختلال خلق يا اضطراب بودهاند به سمت مصرف مواد مخدر رفتهاند.
تولد سالانه 7500 نوزاد معتاد در کشور
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر تصريح کرد: در مورد زنان باردار مبتلا به اعتياد لازم به يادآوري است که سالانه يک ميليون و 500 هزار زن باردار در جامعه داريم. يک بررسي نشان داده است که نيم درصد از آنها حدود 7500 نفر در سال نوزادان معتاد به دنيا ميآورند. در سال 1395 غربالگري نشان داد که از 900 هزار زن باردار 2438 نفر زنان بارداري بودند که به عنوان مادر معتاد شناخته شدند. براي گرفتن نوزادان از مادران معتادي که نوزادان خود را در بيمارستانها به دنيا ميآورند دفتر سلامت وزارت بهداشت اقداماتي را آغاز کرده اما نياز است که اين فعاليتها در سطح ملي صورت بگيرد و بتواند همه کشور را پوشش دهد.
صرامي ادامه داد: بايد در آموزش دختران جوان با جديت بيشتري ورود کرد؛ چراکه اگر اين اتفاق را جدي نگيريم در آينده مادراني با مشکلات جديتر خواهيم داشت. همچنين براي اين دسته از نوزادان و کودکان بايد اقدامات ويژهاي در فرايند رشد اعمال شود تا در آينده به چرخه اعتياد نپيوندند. در اين راستا از اقداماتي که در فرايند رشد ميتواند مؤثر باشد بحث آموزش مهارتهاي تابآوري و مهارتهاي خودکنترلي است تا توسط سازمان بهزيستي کشور و وزارت بهداشت مورد بررسي قرار گيرد.
وي با بيان اينکه «در جامعه جهاني از هر سه فرد مصرفکننده مواد يک نفر زن است»، يادآور شد: در ايران اين موضوع از وضعيت بهتري برخوردار است. در جهان 33 درصد از مصرفکنندگان را زنان تشکيل ميدهند. در ايران از هر 10 نفر مصرفکننده مواد مخدر يک نفر زن است. ولي روندها نشان ميدهد که گرايش دختران و زنان نسبت به مصرف مواد مخدر در حال افزايش است. علتهاي گوناگوني همچون زمينههاي فردي، هويت، هيجانهاي دروني، کاهش عزت نفس، ضعف مهارتها، الگوهاي نامناسب فرزندپروري در خانواده، دريافت تأييد اجتماعي از جامعه بدين معنا که براي پذيرش در گروه همسال از ماده گل يا ماريجونا و... مصرف کند، فقر گريزگاههاي اجتماعي براي تخليه هيجانات و... در کنار دسترسي آسان به مواد مخدر ميتواند زمينه گرايش دختران به اعتياد را در آينده بيشتر فراهم کند. آنچه اهميت دارد اين است که ما بايد مداخلات براي افزايش مهارتهاي زندگي و بهويژه انتقال مدل ايراني اسلامي را براي اين نسل آموزش دهيم. بسياري از دختران کشور شيوه زيستن در قرن بيستم را نياموختهاند.
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر بيان کرد: از مهمترين موضوعاتي که بايد به آن توجه داشت نقش خانواده است. بايد آرامش به عنوان واژه گمشده در خانواده قرن بيستم بيشتر مورد توجه قرار بگيرد. ما در خانوادههايمان اين آرامش را کمتر داريم و سطح انتظار خانواده از دختران براي تحصيل، ازدواج و ...بسيار بالاست. همچنين حضور زنان در اجتماع ميتواند زمينه گرايش به مصرف مواد را ايجاد کند. هنگامي که زنان حضور بيشتري در جامعه دارند با حجم استرسها و اضطرابها روبه رو ميشوند. اين موضوع زمينه را براي مصرف مواد فراهم خواهد کرد.
27.5درصد افراد جامعه نگرش مثبتي به مصرف مواد دارند
صرامي با بيان اينکه «سيستم اعتياد از طريق فريب فرهنگي و باورهاي نادرست تلاش ميکند مصرف مواد مخدر را براي زنان و دختران عادي نشان دهد» افزود: 27.4 درصد از جامعه نگرش مثبت به مصرف مواد مخدر دارند. از اين ميان سهم زنان 26.4 درصد است و سهم مردان 29.3 درصد است. وجود اين نگرش مثبت همراه با اختلالات خلق، اضطراب و فشارهاي گروه همسالان ميتوانند مشکلات زيادي را ايجاد کنند.
وي افزود: در حالي که 27.4 درصد از مردم ايران نسبت به مصرف مواد مخدر نگرش مثبت دارند، نگرش مثبت نسبت به مصرف مواد در خراسانرضوي حدود 29 درصد است. هنگامي که نگرش فرد نسبت به مواد مثبت باشد گرايش مصرف در او وجود خواهد داشت. نياز است تا دستگاههاي فرهنگي استان در جهت تقويت نگرشها و اصلاح باورها اقدامات لازم را انجام دهند. اين نگرشها بايد از طريق مهارت خود کنترلي، مهارت مقاومت در برابر فشارهاي دوستان، مهارت تصميمگيري و... براي نوجوانان و جوانان استان تقويت شود.
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر تصريح کرد: ميزان تمايل به مصرف مواد در بين جمعيت 15-64 کشور حدود 16.81 درصد است. اين عدد در خراسانرضوي به 17.14 درصد ميرسد.همچنين گرايش به مصرف مواد در پسران بيشتر است.
صرامي ادامه داد: باورها و نگرشهاي نادرست زمينه را براي گسترش مصرف فراهم ميکند. در اين راستا نبايد از نقش بيبديل رسانه ملي غافل شد. ما معتقديم متناسب با حجم تهديد مواد مخدر هنوز ميزان آگاهسازي و آموزش مهارت در جامعه صورت نگرفته است. وزارت علوم، وزارت آموزش و پرورش، سازمان تبليغات، ائمه جمعه، ائمه جماعات، رسانه ملي و رسانههاي مجازي بايد ايفاي نقش جديتري داشته باشند. چراکه اقدامات آنها متناسب با حجم تهديد نيست.
ضعف دستگاههاي فرهنگي در مبارزه با مواد مخدر
وي خاطرنشان کرد: براي اينکه بتوانيم اين باورهاي غلط را خنثيسازي کنيم نياز است تا دستگاههاي فرهنگي کشور توانمندتر در اين عرصه وارد شوند. در کشور 51 دستگاه فرهنگي وجود دارد. اين 51 دستگاه فرهنگي چه ميزان ايفاي نقش ميکنند؟. اگر سن اعتياد کاهش يافت، اگر جنسيت زنان در اعتياد ورود بيشتري پيدا کرد، اگر 20 درصد از مصرفکنندگان داراي مدرک تحصيلي فوقديپلم، کارشناسي، کارشناسيارشد و دکتري هستند و اگر 22 درصد از کارگران به سمت مصرف مواد رفتهاند، از دلايل مهم اين موارد اين است که دستگاههاي فرهنگي کشور ضعيف عمل کردهاند.
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر توضيح داد: خردهنظام اقتصادي بايد در جهت فقرزدايي و بيکاريزدايي گامهاي جديتري بردارد. خردهنظام اقتصادي بايد شکاف اقتصادي را کاش دهد تا جامعه فقير در کنار يک جامعه غني قرار نگيرد. همچنين بايد براي افزايش اعتماد اجتماعي و همبستگي نشاط اجتماعي اقدامات تأثيرگذارتري را انجام دهيم.
کشف بيش از 10 هزار تن مواد مخدر از ابتداي انقلاب
صرامي بيان کرد: از ابتداي انقلاب تا پايان سال 1395 بيشتر از 10 هزار تن مواد مخدر توسط نيروي انتظامي کشف شده و بيش از 40 هزار درگيري با قاچاقچيان صورت گرفته است. بيش از 45 هزار باند مواد مخدر از بين رفته است؛ 3800 نفر به شهادت رسيدهاند و بيش از 12 هزار نفر جانباز شدهاند. معناي اين آمارها اين است که دولت و حاکميت با جديت در حال مبارزه با اين معضل اجتماعي است. در اين راستا دستگاههاي دولتي در واگذاري اقدامات خود به سمنها جديت بيشتري داشته باشند. بايد اعتماد به مردم که سمنها نمايندگان آشکار مردم هستند، وجود داشته باشد. سمنها بهعنوان نماد مبارزه مردمي اين اقدامات را مورد نظر داشته باشند و نکته دوم خود مردم هستند که در جهت کنترل فرزندانشان بايد گامهاي جديتري بردارند.
وي گفت: براساس فرمايش رهبر انقلاب در جلسه کنترل آسيبهاي اجتماعي کشور پنج آسيب اجتماعي شامل اعتياد، طلاق، فساد و فحشا، حاشيهنشيني و مناطق حاد و ويژه معرّفي و از جانب ايشان موضوع اعتياد و قرصهاي روانگردان به عنوان اولويت نخست کشور مطرح شد. رهبر انقلاب پس از تعيين اين اولويت، بر اين موارد که پيشگيري از اعتياد بايد به عنوان نخستين اولويت دستگاهها قرار بگيرد، 50 درصد از امکانات و ظرفيتها به موضوع پيشگيري اختصاص پيدا کند و اينکه به بنيانهاي اقتصادي قاچاقچيان مواد مخدر ضربات جديتري وارد شود، تاکيد کردند.
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر افزود: از جمله اقداماتي که در عرصه پيشگيري در حال انجام است آموزش 2380 مشاور در سطح مدارس و دبيرستانهاي متوسطه دوم در سطح 31 استان است. آموزشهاي 10 ساعته ارائه شده و سلسله اقدامات آموزشي را با نام اجراي طرح توانمندسازي در دانشآموزان متوسطه دوم براي اولياء و مربيان دانشآموزان آغاز کردهايم. در حال حاضر بيش از يک ميليون و 500 هزار نفر از اين قشر زير چتر برنامههاي پيشگيري از اعتياد، مهارتهاي زندگي و سبک فرزندپروري قرار دارند.
صرامي خاطرنشان کرد: براي آن که بتوانيم چنين طرحي را براي 13 ميليون دانشآموز، 20 ميليون خانوار و يک ميليون کادر آموزشي در سطح مدارس جاري کنيم نيازمند انجام اقدامات لازم براي اين طرح تا پايان برنامه ششم توسعه هستيم.
وي ادامه داد: نکته مورد توجه ديگر بحث توسعه و تقويت کانونهاي دانشجويي در سطح دانشگاهها است. ستاد مبارزه با مواد مخدر در بحث پيشگيري يکسري از فعاليتها را با همکاري وزارت علوم آغاز کرده است. از جمله اين فعاليتها اين است که براي اجتماعي شدن امر مبارزه با اعتياد کانونهاي همياران سلامت را در دانشگاهها از طريق دانشجويان گسترش دهيم.
22 درصد کارگران کشور مواد مخدر مصرف ميکنند
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اينکه «براي مبارزه با مصرف مواد طرحي را با نام کاج براي ايمنسازي در محيطهاي صنعتي آغاز و ايجاد کردهايم»، تصريح کرد: براساس دادههاي بهدست آمده از شيوعشناسي، 22.3 درصد کارگران کشور دچار مصرف مواد هستند. کار بست اين طرح، شيوعشناسي اعتياد است، مبني بر اينکه با سلسله مداخلات آموزشي براي کارگران و انتقال مهارتها براي افزايش خودکنترلي در جهت عدم مصرف مواد مبادرت ورزند.
وي با بيان اينکه « بايد در جهت اجتماعي شدن افراد، اجتماعات محلي را تحرک بخشيم»خاطر نشان کرد: اين اقدام گام چهارمي است که در عرصه پيشگيري ياريگر است. بنابراين طرح اجتماعمحور با بهرهگيري از اجتماعات محلي و سازمانهاي مردمنهاد که بيش از 2365 سمن هستند در زمينههاي کاهش تقاضا مورد آموزش و حمايت قرار گرفتند تا بتوان در اين عرصه گامهاي ارزشمندي را برداشت.
صرامي توضيح داد: ستاد مبارزه با مواد مخدر شرايط دسترسي آسان به موضع درمان را در 8 هزار مرکز براي بيش از 800 هزار نفر از معتادان که به اين مراکز مراجعه ميکنند، فراهم کرده است اما متأسفانه تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله بسياري وجود دارد. ساماندهي معتادان متجاهر در سطح کشور بسيار اهميت دارد و اين اقدام ميتواند مکمل برنامههاي پيشگيري باشد. طبيعي است که وجود معتاد متجاهر در سطح خيابان به برنامه پيشگيري ضربه ميزند.
ساماندهي معتادان متجاهر در 18 استان
مديرکل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدرادامه داد: ساماندهي معتادان متجاهر در سطح 18 استان با جديت در حال انجام است. بايد توجه داشت که پيشگيري وضعي در اين زمينه بسيار اهميت دارد. پيشگيري وضعي به اين معناست که از ورود مواد مخدر به قلب کشور جلوگيري شود. متأسفانه 75 درصد از کشفيات مواد مخدر توسط نيروي انتظامي از مرزهاي شرقي کشور به دست آمده است.
منبع: isna.ir