بزرگنمايي:
چه خبر - نکته هاي مهم سلامتي در خانه تکاني نوروزي
چشم‌هايتان را که برهم بگذاريد سال نو شده است، شمارش معکوس براي نظافت خانه و خريد لوازم و لباس‌هاي نو شروع شده است. برخي‌ها ترجيح مي‌دهند خيلي سريع‌تر خانه‌تکاني کنند تا زمان بيشتري براي خريد و چيدن سفره عيد داشته باشند. آنها تندتند شروع به خانه تکاني مي‌کنند و همه جا را برق مي‌اندازند؛ مي‌شويند و مي‌سايند و براي از بين بردن آلودگي‌ها همه تلاش خود را مي‌کنند.
شايد تعدادي از اين خانمها يا آقايان باسليقه، حواسشان به آسيب‌هاي مواد شوينده و مسموميت‌هاي ناشي از آن نباشد و برخي از آنها دقت نکنند که سوختگي ناشي از مواد شوينده ممکن است گوارش، تنفس و قسمت‌هاي زيادي از ارگان‌هاي داخلي‌شان را بيمار کند.
حتما چند نفري هستند که هنوز از دستکش استفاده نمي‌کنند و هنگام استفاده از مواد شوينده حواسشان به پاشيدن قطرات به چشمانشان نيست. حتي اگر شما جزو کساني باشيد که همچنان نکات ايمني را رعايت مي‌کنيد، بايد بدانيد گاهي اتفاقات اجتناب‌ناپذيرند و مي‌افتند! به همين دليل دانستن نکات ايمني براي همه ضروري است. در اين مقاله نکته هاي مهم براي ايمني در هنگام خانه تکاني را به شما معرفي مي کنيم.
کدام مواد شوينده آسيب‌زا هستند؟
مواد پاک‌کننده، شوينده و سفيد‌کننده‌ها خاصيت سوزانندگي دارند و تماس با آنها ممکن است عوارض و مشکلاتي ايجاد کنند. البته زمان تماس با آنها عامل بسيار مهمي است و هرچه تماس با اين مواد طولاني‌تر باشد، عوارض بيشتري ايجاد مي‌شود. نبايد آسيب را تنها در مواد شوينده بسيار قوي جستجو کرد. همين مواد شوينده که به‌طور روزمره از آنها استفاده مي‌کنيم، اگر بدون دستکش و به‌طور نادرست استفاده شوند، مي‌توانند آسيب‌هايي مانند حساسيت ايجاد کنند.
شايد شما هم تجربه کرده باشيد که اگر مدتي طولاني با اين مواد در ارتباط باشيد، علائمي مانند خارش، قرمزي يا حتي سوختگي را روي دست‌هاي خود ببينيد. پس اين نکته را فراموش نکنيد که موادي که براي نظافت خانه از آنها استفاده مي‌کنيد، با توجه به ترکيبات شيميايي درونشان، خاصيت سوزانندگي با شدت‌هاي متفاوتي دارند. مواد شوينده و پاک‌کننده سوزانندگي کمتر و مواد سفيدکننده سوزانندگي بيشتري دارند. به‌طور دقيق‌تر شوينده‌هاي روزانه مانند انواع پودرها، چندمنظوره‌ها و مايع‌هاي ظرفشويي سوزانندگي بسيارکم اما ترکيبات سفيدکننده مانند وايتکس‌ها آسيب‌رساني بيشتري دارند و درنهايت جوهرنمک‌ها جزو گروه‌هاي خطرناک‌تري قرار مي‌گيرند.
مواد شوينده چه عوارضي ايجاد مي‌کنند؟
اين مواد در اثر تماس مخاطي يعني ارتباط با دست يا پوست و پاشيده شدن آنها به چشم عوارض مختلفي با توجه به محل ارتباط و ميزان آن دارند. اگر اين مواد اشتباهي بلعيده شوند، به دستگاه گوارش آسيب مي‌زنند، حتي استنشاق بخارات متصاعدشده از آنها در فضاي بسته که تهويه مناسبي ندارند هم مي‌تواند در مجراي تنفسي باعث سوختگي و التهاب گاه جبران‌ناپذيري شود. البته شدت ضايعات با توجه به مدت تماس و نوع ماده مصرفي بين درجات خفيف تا شديد متغير است.
آيا مي‌توان ميزان و زمان معيني را به‌عنوان مرز خطر تعيين کرد تا کسي که شروع به خانه‌تکاني مي‌کند، به سادگي از عامل خطر پيشگيري کند؟
واقعا نمي‌توان زمان مشخصي را به‌عنوان مرز خطر تعيين کرد؛ آسيب در افراد با توجه به سن و سال و آمادگي بدن آنها متفاوت است. به‌عنوان مثال ممکن است افراد مسن و کودکان آسيب‌پذيرتر از ديگر گروه‌ها باشند. زمان آسيب براي خانم‌هاي باردار و افرادي که سابقه بيماري‌هاي ريوي، حساسيتي، آسم و آلرژي دارند، کوتاه‌‌تر و خطرات براي آنها بيشتر است.
از خانه‌تکاني و نظافت که گريزي نيست، توصيه‌هاي شما براي آسيب کمتر چيست؟
مهم‌ترين نکته پيشگيري است. درمان هميشه دشوارتر از پيشگيري و رعايت نکات ساده است. به‌طور کلي ما به همه توصيه مي‌کنيم هنگام استفاده از هر نوع ماده شوينده‌اي حتما از دستکش استفاده کنند. به‌طور معمول کارهاي خانه‌تکاني در مدت طولاني انجام مي‌شوند و بايد سعي کنيد زمان را به کمتر از30 دقيقه کاهش دهيد. در فضاي بسته کار نکنيد اگر در جاهايي مانند سرويس‌هاي بهداشتي کار نظافت را انجام مي‌دهيد حتما در و پنجره را بازبگذاريد و به هيچ‌عنوان زير بار کار کردن در محيطي که تهويه مناسب ندارد، نرويد. لطفا وسواس خود را کنترل کنيد و تا مي‌توانيد مدت کار را کوتاه کنيد. به هرحال استفاده از اين مواد مي‌تواند براي شما عوارضي داشته باشد. سعي کنيد از ماسک استفاده کنيد.
آيا استنشاق گازها ممکن است خطر مرگ را به‌دنبال داشته باشد؟
بله، دانستن اينکه مواد شوينده نبايد به هيچ‌عنوان با يکديگر ترکيب شوند بسيار ضروري است. گاهي افرادي را مي‌بينيم که با ابراز اين نکته که لک‌ها برطرف نشده‌اند، دو ماده پاک‌کننده و سفيدکننده را با هم ترکيب مي‌کنند که اصلا کار درستي نيست. ترکيب‌هايي که از نظر شما ساده به نظر مي‌رسند، فعل و انفعالات اسيدي ايجاد مي‌کنند که به شدت سوزاننده است و مي‌تواند آسيب‌هايي جدي ايجاد کند که حتي باعث مرگ افراد شود. پس يک خط قرمز را هميشه به ياد داشته باشيد که هر چقدر لکه‌اي دير از بين برود، نبايد براي برطرف کردن آن از ترکيب دو ماده استفاده کنيد.
کودکان را چگونه از آسيب حفظ کنيم؟
مهم‌ترين مشکلي که ما بيش از پيش با آن روبرو و به ميزان زياد شاهد آن هستيم، خوردن مواد شوينده توسط کودکان است. توصيه جدي به والدين اين است که به هيچ‌عنوان مواد شوينده را در دسترس کودکان قرار ندهند. اين حقيقت را بپذيرند که کودکان بسيار کنجکاو هستند و دوست دارند تجربه‌هاي زيادي را کسب کنند. به همين دليل اصلا دور از ذهن نيست که به همه جا سرک بکشند. مواد شوينده را حسابي مهر و موم کنيد و در کابينت‌ها يا مکان‌هايي قرار دهيد که دست کودکي به آنها نرسد. نکته مهم ديگر که رعايت آن بسيار مهم است اينکه اين مواد را در ظروف خودش نگهداري کنيد و به ظرف نوشابه يا شربت‌هاي خالي منتقل نکنيد. متاسفانه بسيار شاهد هستيم ديگر اعضاي خانواده اين مواد شوينده را به‌عنوان نوشيدني يکباره سر کشيده و دچار سوختگي شده‌اند.
اگر اين مواد باعث سوختگي شدند، چه کنيم؟
همه افراد لازم است نکات ساده‌اي در‌باره برخورد با اين شرايط بدانند.
اول اينکه اگر تماس با مواد پاک‌کننده يا شوينده با پوست علائمي مانند سوختگي، خارش و قرمزي ايجاد کرده يا اگر قطرات اين مواد به چشم راه پيدا کرده‌‌اند، بهترين کار شستشو با آب معمولي است. محل آسيب‌ديده را 30 دقيقه زير آب نگه‌داريد. دماي آب هم بهتر است ولرم؛ نه خيلي خنک و نه خيلي داغ باشد. در مرحله بعد بايد به مراکز درماني مراجعه کنيد. نفوذ قطرات به چشم ممکن است عارضه جدي ايجاد کند و حتما بايد بعد از شستشو توسط پزشک متخصص معاينه شود. از پمادهاي سوختگي استفاده نکنيد و فقط محل را خوب شستشو دهيد.
اگر اين مواد را استنشاق کرديم، چه کنيم؟
اگر بخارات اين مواد وارد ريه شما شدند، بهترين کار خروج از محيط آلوده است. بهتر است هرچه سريع‌تر در معرض هواي آزاد قرار بگيريد. اگر هم در منزل کپسول‌هاي اکسيژن داريد، در چنين شرايطي حتما از آنها استفاده کنيد. در اين موارد هم حتما بايد با عکسبرداري از ريه در مراکز درماني انجام شود. از آنجايي که هر سوخگي التهاب ايجاد مي‌کند، توصيه ما اين است که معاينه ريه حتما انجام شود، تا از لحاظ علائم اوليه التهاب مورد بررسي قرار گيرد. معمولا در مرحله اوليه عکس از ريه گرفته مي‌شود تا طي 24ساعت و نهايت 72 ساعت سير علائم توسط متخصصان رصد شود. اين عکس اوليه به درمانگران کمک مي‌کند اگر سير التهابات ادامه پيدا کرد بتوانند وضعيت بيمار را بررسي کنند. افراد بايد حتما در مسموميت‌هايي با علائم تنگي‌نفس، خس‌خس سينه، سنگيني يا احساس سوختگي سينه به مراکز درماني مراجعه کنند.
اگر اين مواد اشتباهي بلعيده شدند، تکليف چيست؟
در مسموميت‌هاي خوراکي توسط مواد شوينده و سوزاننده برخلاف مسموميت‌هاي ديگر که به فرد مصدوم توصيه به استفراغ مي‌شود، فرد نبايد به هيچ‌عنوان استفراغ کند. اين مواد هنگام پايين رفتن يکباره فرد را مي‌سوزانند و با بالا آمدن دوباره اين کار تکرار مي‌شود و درنهايت ضايعه بيشتر مي‌شود. در اين شرايط بايد تلاش کنيد آب معمولي در حجم‌هاي کم و دفعات زياد به مصدوم بدهيد تا مايع رقيق شود و اثرش کاهش پيدا کند و به نزديک‌ترين مرکز درماني برسيد و اقدامات تخصصي درماني را انجام دهيد.
در بيمارستان هم فرد توسط متخصصان معاينه مي‌شود. ماهيت اين مواد اين است که باعث ايجاد استفراغ مي‌شوند و در صورتي که علائم شديد گوارشي وجود نداشته باشد، معمولا داروهاي ضداستفراغ و در عين حال ترکيبات محافظت‌کننده نوع خوراکي يا تزريقي دستگاه گوارش يا همان آنتي‌اسيد‌ها استفاده مي‌شود تا نقش محافظتي براي دستگاه گوارش ايجاد شود. در مواردي که علائم شديد‌تر است و نشانه‌هايي مانند درد شکمي يا علائم سوختگي يا خونريزي در قسمت‌هاي فوقاني دستگاه گوارش وجود داشته باشند حتما بايد اقدامات تشخيصي پيشرفته‌تر مانند اندوسکوپي و نظاير آن انجام بگيرند و داروهاي متناسب تجويز شود.
منبع : salamat.ir