بزرگنمايي:

چه خبر - پاسخ علمي پرسش هاي رايج دوران بارداري و ارتباط بين مادر و جنينآيا جنين حس چشايي دارد

بند ناف تنها خون را به جنين انتقال مي دهد؛ اما طعم ها و عطرهاي متعددي مي توانند از طريق مايع آمنيوتيک، خود را با سرعتي باورنکردني به جنين برسانند و او را هم در غذاي مادر شريک کنند. تنها 10 دقيقه کافي است تا جنين در حال رشد مادري باردار که آب پرتقال نوشيده است، طعم نوشيدني تازه را مزه کند. طعم آب پرتقال به آن شکلي که ما مي شناسيم به وسيله جنين احساس نخواهد شد؛ بلکه مايع آمنيوتيک در اثر انواع غذاها و نوشيدني ها مي تواند شيرين تر يا تندتر شود و حتي بوي سير بگيرد. جفت به کمک رگ هاي خوني تخصصي شده اي، مواد غذايي و اکسيژن را به جنين انتقال مي دهد و همزمان مسير ورود باکتري ها و ويروس هاي خطرناک را سد مي کند. غذاهايي که مادر مي خورد در روده هاي او شکسته و مواد غذايي باارزش وارد جريان خون مي شوند.
با رسيدن خون به جفت، عطر و طعم اين غذاها وارد جريان خون جنين مي شود و به وسيله کليه هاي او فيلتر مي شود تا به واسطه ادرار به مايع آمنيوتيک* Amniotic fluid ريخته شود. جالب است بدانيد جوانه هاي چشايي در جنين چهارماهه دارند شکل مي گيرند و او تقريبا روزي يک ليتر مايع آمنيوتيک را مي چشد و دفع مي کند. نتيجه اين که اگر آب هويج بخشي از رژيم غذايي مادرتان بوده باشد، شما هم بايد آب هويج دوست داشته باشيد. شايد هدف فرگشت از خلق اين نظام پيچيده اين باشد که جنين را براي بهتر پذيرفتن شير مادر که پس از تولد کاملا به آن وابسته خواهدبود، آماده کند.

* مايع آمنيوتيک Amniotic fluid : مايعي است که جنين را در کيسه بارداري احاطه کرده است.

1. زماني که مادر باردار آب پرتقال مي نوشد، آنزيم هاي گوارشي موجود در بزاق، معده و روده او شروع به شکستن اجزاي نوشيدني مي کنند.
2. مواد مغذي موجود در آب پرتقال وارد خون مي شود و از طريق آن به دو صورت به جنين مي رسد. بخشي مي تواند وارد رحم شود و خود را به مايع آمنيوتيک برساند و بخشي ديگر از طريق جفت وارد جريان خون جنين خواهدشد.
3. در ادامه اين ترکيبات به کليه ها مي رسند، در آن ها فيلتر مي شوند و از طريق ادرار درون مايع آمنيوتيک رها مي شوند.
4. در اواسط سه ماهه دوم جنيني، گيرنده هاي چشايي روي زبان تکامل پيدا کرده اند و جنين مي تواند به کمک آن ها مايع اطراف خود را بچشد.

مغز مادرها در دوران بارداري دستخوش تغييرات متعددي مي شود. بخش خاکستري مغز خودش را جمع مي کند تا فضاي بيشتري را براي حس همدلي و تشخيص چهره ايجاد شود. مردم مي گويند بيشتر اوقات مادرها در حين بارداري يا بلافاصله پس از به دنيا آوردن فرزندان خود کمي گيج و فراموشکار مي شوند. آيا حقيقت دارد؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : اثرات جبران ناپذير استرس مادر بر جنين را بدانيد

بله، اين پاسخ محققاني است که از مغز زنان پيش از بارداري و پس از زايمان تصويربرداري کرده اند. منطقه هدف آن ها ماده خاکستري مغز بوده است که سلول هاي آن وظيفه کنترل عملکرد ديگر سلول هاي مغزي را به عهده دارند. بررسي ها نشان مي دهد قشر خاکستري و هيپوکامپ در تعدادي از زنان باردار به وضوح کوچک تر شده است. جمع شدن هيپوکامپ که ان را به عنوان مرکز يادگيري و حافظه مي شناسيم، مي تواند به خوبي فراموشکاري هاي مادراني را که به تازگي زايمان کرده اند، توضيح دهد. علاوه بر اين، مناطقي از مغز که مسئول توانايي هاي ارتباطي و اجتماعي مادران هستند در بارداري کوچک تر خواهندشد. محققان مي گويند ماده خاکستري مغز کوچک تر مي شود تا فضا را براي ماده سفيد که بخش ارتباطي سلول هاي عصبي است، باز کند.
اين تغييرات در دوران بارداري احتمالا بهبود ارتباطات الکتريکي ميان سلول هاي عصبي را به دنبال خواهدداشت. شايد بتوانيم بگوييم مغز مادران طي دوران بارداري تغيير شکل پيدا مي کند تا ارتباط با فرزندان و درک نيازهاي آن ها را ساده تر کند. تغييرات در پنج ناحيه از مغز مادران باردار مشاهده مي شود:
• تعدادي از مناطق مرتبط با يادگيري زبان ها در اطراف شيار خلفي پيشاني sulcus frontalis inferior قرار دارند. هر تغييري در آن ها مي تواند به بهبود توانايي هاي مادر در ارتباط با فرزند خود کمک کند.
• بخشي از مغز که پيش کوه يا پرکونئوس ناميده مي شود، به ما در حفظ بخشي از خاطراتمان کمک مي کند. اندک تغييري در اين بخش به خوبي نشان مي دهد که چرا مادران باردار فراموشکار مي شوند.
• بخش شيار گيجگاهي فوقاني Temporalis superior sulcus ، نقش مهمي در تشخيص صدا بازي مي کند. محققان مي گويند عملکرد اين منطقه مي تواند به بهبود رابطه عاطفي ميان مادر و نوزاد کمک کند.
• ناحيه شيار مياني پيشاني Medius sulcus frontalis، به ما در تمرکز کردن کمک مي کند. تغيير در فضاي اشغال شده توسط اين منطقه باعث مي شود مادر بيش از پيش از فرزند خود مراقبت کند.
• بخشي از مغز که شکنج دوکي Gyrus fusiformis شکل ناميده مي شود، نقش موثري در تشخيص کلمات و چهره ها دارد. گسترش اين منطقه مي تواند به مادر در رمزگشايي زبان نوزاد کمک کند.

به نظر مي رسد اين تنها مادران باردار هستند که درگير بالا و پايين شدن ناگهاني هورمون ها مي شوند؛ اما واقعيت اين است که مغز پدران هم از تغييرات بي نصيب نخواهدماند. برخلاف آنچه بسياري از ما انتظار داريم، اضافه شدن يک عضو جديد به خانواده مي تواند روي پدران و تعادل هورموني آن ها هم تاثير داشته باشد. بررسي محققان کانادايي روي 21 پدر در بازه زماني دو هفته مانده به تولد نوزاد و دو ماه پس از تولد او، تغييراتي را در سطح پرولاکتين خون آنها نشان مي دهد.
اين پژوهشگران همزمان با طرح سوالاتي براي پدران، تلاش کرده اند ميزان نگراني آن ها را براي فرزند خود بسنجند. نتايج نشان مي دهد سطح پرولاکتين پيش از تولد نوزاد و پس آن در پدران هم افزايش داشته است.پرولاکتين Prolactin در غده هيپوفيز ترشح مي شود، ناحيه اي از مغز که مي تواند مهارت هاي اجتماعي ما را کنترل کند. علاوه بر اين، ترشح اين هورمون در مادران شيرده، ميزان توليد شير مورد نياز نوزاد را کنترل مي کند. محققان مي گويند افزايش سطح پرولاکتين در مردان مي تواند از آن ها پدراني مسئول تر بسازد و باعث شود رابطه عميق تري را با فرزند خود تجربه کند.

محققان سطح هورمون پرولاکتين را در پدراني که براي اولين بار صاحب فرزند مي شوند، با پدراني که منتظر فرزند دوم يا چندم خود هستند، مقايسه کرده اند. بررسي ها نشان مي دهد سطح پرولاکتين در خون پدران باتجربه بالاتر است، احتمالا به اين دليل ساده که آن ها مي دانند پدرشدن چه بار سنگيني بر دوش آن ها خواهدافزود.

بدن جنيني که در شکم مادر رشد مي کند، قادر به تجزيه الکل نيست، او حتي مي تواند قرباني مصرف الکل به وسيله مادر خود شود. الکل، در حقيقت نوعي سم است. بدن فرد با ورود آن به سيستم گوارشي به سرعت گروهي از آنزيم ها را به کار مي گيرد تا مولکول هاي آن را تجزيه و سم شناسايي شده را خنثي کنند. مسئله اين جاست که در بدن جنيني که درون رحم مادر در حال رشد و نمو است، اين آنزيم ها هنوز شکل نگرفته اند. الکل از خون مادر راه خود را به جفت و سيستم گردش خون جنين باز خواهد کرد.
از سوي ديگر مولکول هاي الکل که بسيار کوچکند، از سدهاي ورودي مايع آمنيوتيک عبور مي کنند و خود را به اين فضاي امن مي رسانند. الکل بدون اين که شکسته شود، براي مدتي طولاني در خون جنين و مايع آمنيوتيک باقي مي ماند و همين موضوع باعث مي شود مهلک تر از هميشه عمل کند. الکل با محدود کردن تقسيم و رشد سلول هاي عصبي، بيشترين آسيب را به سيستم عصبي در حال رشد جنين وارد مي کند. اگر جنين طي دوره اي طولاني در معرض حجم قابل توجهي از الکل قرار بگيرد، مي تواند دچار سندروم جنيني الکل* fetal alcohol syndrome يا به اختصار FAS شود و با مغزي که به طور کامل رشد نکرده، به دنيا بيايد.

* سندروم جنيني الکل fetal alcohol syndrome :به دسته نارسايي‌هايي گفته مي‌شود که در فردي که مادرش در دوران بارداري، الکل مصرف کرده است، ديده مي‌شود. برخي از اين نارسايي‌ها عبارتند از: ظاهر غيرطبيعي فرد، کوتاهي قد، وزن کم، سر کوچک، ناموزوني و ناهماهنگي اعضاي بدن، کم هوشي، مشکلات رفتاري، و نارسايي‌هاي شنوايي و بينايي.

• اگر مادر در ماه هاي ابتدايي بارداري خود مقدار قابل توجهي الکل مصرف کند، جنين مي تواند با ناهنجاري هاي اندامي متعدد متولد شود.
• نوزادي با مغز سالم: مغز جنين در دوران بارداري به آرامي تشکيل مي شود و با تقسيم شدن سلول هاي عصبي، تخصصي شدن آن ها و شکل گرفتن ارتباط عصبي کامل خواهد شد.
• نوزادي با مغز آسيب ديده: مصرف طولاني مدت الکل جلوي تقسيم و تکامل سلول هاي عصبي را مي گيرد و باعث مي شود نوزاد با سري کوچک تر و آسيب هاي جدي مغزي متولد شود.

اگر پسر مي خواهيد بايد نزديک ترين زمان به تخمک گذاري را انتخاب کنيد؛ اما براي دختر دار داشتن، يک يا دو روز زودتر بهتر است. اين توصيه چندين قرن است که دارد نسل به نسل منتقل مي شود. شايد با نام لاندروم شتلز که از پيشگامان لقاح مصنوعي است، آشنا باشيد. او يکي از معدود محققاني است که تلاش کرده اند با به کارگيري روش هاي علمي، انتخاب جنسيت جنين را امکان پذير کنند. همان طور که مي دانيد سلول هاي اسپرم مشتمل بر هر دو کروموزوم X و Y هستند. اگر اسپرمي که حاوي کروموزوم X است، با تخمک (که تنها يک کروموزوم X دارد) لقاح پيدا کند، حاصل اين لقاح جنين دختر و در غير اين صورت، جنين پسر خواهدبود. براساس فرضيه شتلز، اسپرم هايي که حاوي کروموزوم Y هستند، سريع تر حرکت مي کنند. در نتيجه اگر آميزش جنسي بسيار نزديک به زمان تخمک گذاري و پيش از آن انجام شود، احتمال اين که جنين حاصل از لقاح پسر باشد، بيشتر است.
از سوي ديگر اسپرم هايي که حاوي کروموزوم X هستند مقاوم ترند و در محيط رحم چندين روز دوام مي آورند. شتلز بر اين اساس بهترين زمان آميزش جنسي را براي داشتن فرزند دختر، سه تا چهار روز پس از تخمک گذاري عنوان کرده است. بررسي هايي که طي سال هاي اخير انجام شده است، فرضيه شتلز را که حدود 30 سال پيش ارائه شده، رد مي کند. يکي از جالب توجه ترين آن ها تحقيقي است که روي 1411 زن باردار که از مراجعين بيمارستاني در تورنتو بوده اند، انجام شده است. مطابق نتايج حاصل از اين پژوهش تنها عاملي که احتمالا مي تواند در تعيين جنسيت جنين اثري معني دار داشته باشد، فشار خون مادران است. يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد مادراني با فشار خون بالا بيشتر از زناني با فشار خون نرمال و پايين، نوزاد پسر به دنيا آورده اند.
اسپرم، جنسيت جنين را تعيين مي کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : آيا فشار خون مادر مي تواند بر جنسيت جنين تاثيرگذار باشد؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : جنسيت جنين را با خوردن اين مواد غذايي تعيين کنيد

1. تخمک اوليه يا اووسيت Oocyte هميشه دو کروموزم جنسي X دارد.
2. طي تقسيم، يک تخمک ثانويه و يک سلول هاپلوييد Haploid کوچک که گويچه قطبي ناميده مي شود، شکل مي گيرند.
3. پيش از لقاح باز هم اين دو سلول تقسيم مي شوند و سه گويچه قطبي به علاوه يک تخمک ايجاد خواهندکرد.

1. سلول اسپرم اوليه يا اسپرماتوسيتSpermatocytes حاوي هر دو کروموزوم جنسي نر است.
2. اسپرماتوسيت اوليه به دو اسپرماتوسيت ثانويه تقسيم مي شود که هر يک حاوي يکي از دو کروموزم جنسي نر است.
3. در اين مرحله هر يک از اسپرماتوسيت هاي ثانويه به دو اسپرماتيد تقسيم مي شود.

1. اسپرماتيدها به شکل اسپرم تکامل پيدا مي کنند و مي توانند به کمک فلاژلوم flagellum خود (دم انتهايي) به سمت تخمک حرکت کنند.
2. لقاح به معني به هم پيوستن يک سلول اسپرم يا تخمک است. کروموزوم جنسي ماده هميشه X است و اين کروموزوم جنسي نر است که مي تواند جنسيت جنين را تعيين کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : احتمال بارداري در دوران پريود چقدر است؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : عواقب تغذيه نامناسب در دوران بارداري

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : اتفاق هايي که با بارداري بر سر اندام داخلي مادر مي افتد!! + عکس

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : آيا مقاربت جنسي سبب انقباض رحمي و سقط جنين مي شود؟

منبع: bartarinha.ir