بزرگنمايي:

چه خبر - افزايش تستوسترون باعث چه اتفاقاتي در بدن مردان مي شود؟

تنها تاثير مصرف تستوسترون براي مردان بهبود زندگي جنسي شان نيست و اتفاقات خوب ديگري نيز در بدن آنها رخ خواهد داد. درمان جايگزيني تستوسترون به نظر مانند تزريق چشمه جواني مي ماند. جايگزين کردن سطوح از دست رفته تستوسترون يعني سفر به گذشته و سال هايي که جوان تر بودند.

با بالا رفتن سن مردان، سطح تستوسترون شان کاهش پيدا مي کند و اين يک مشکل بزرگ است. به گفته دکتر رونالد تالمر (Ronald Tamler) استاديار پزشکي در دانشکده پزشکي ايچان در مونت سيناي، تستوسترون به پروتئيني به نام آندروژن (androgen) که در سراسر بدن و مغزتان وجود دارد متصل شده و به کنترل و تنظيم سطح عملکردهاي بدن کمک مي کند. اگر ميزان کافي تستوسترون در خون وجود نداشته باشد، گيرنده هاي آندروژن در سراسر بدن و مغز، بي کار خواهند ماند که منجر به علايمي مانند کاهش ميل جنسي، نعوظ و ارگاسم ضعيف، ناتواني در ساخت عضله، انرژي پايين يا فقط احساس غم و ناراحتي، شرايطي که هيپوگوناديسم (hypogonadism، پايين بودن سطح تستوسترون) ناميده مي شود، يعني بدن قادر به توليد کافي تستوسترون نيست.

اينجاست که پاي درمان جايگزيني تستوسترون (درماني که سطح پايين آمده تستوسترون شما را بالا مي برد) به ميان مي آيد. تستوسترون را به عنوان مکمل با تزريق، ژل يا چسباندن روي لثه و حتي دئودورانت مي توان استفاده کرد. انتخاب نوع مکمل به سليقه شخصي و پوشش بيمه شما بستگي دارد. در حال حاضر، درمان تستوسترون فقط براي مرداني است که واقعا سطح تستوسترون پاييني داشته باشند، معمولا کمتر از 300 نانوگرم در دسي ليتر (ng/dl) در آزمايش خون. اگر در محدوده معمولي باشيد، درمان تستوسترون جزو گزينه هاي شما نخواهد بود، به هر حال برايتان خوب هم نيست. اگر در حال درمان جايگزين تستوسترون هستيد، احتمالا متوجه برخي تغييرات کوچک و بزرگ خواهيد شد که گاهي خوشايند هستند و گاهي ناخوشايند. ممکن است همه آن ها را نبينيد و ممکن است بلافاصله بعد از مصرف ايجاد نشوند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : مکمل تستوسترون، براي چه کساني و چرا؟

به گفته دکتر آبراهام مورگنتالر (Abraham Morgentaler) مدير موسسه سلامت مردان در بوستون، زماني که تستوسترون کم است، ممکن است متوجه شويد که ميل جنسي تان فروکش کرده است. گيرنده هاي آندروژن در بخش هايي از مغزتان قرار گرفته اند که ميل جنسي را تحت تاثير قرار مي دهند، بنابراين، اگر تستوسترون کافي براي فعال کردن آن ها نداشته باشيد، ممکن است متوجه افت ميل جنسي شويد.
زماني که تستوسترون از دست رفته تان را جايگزين مي کنيد، گيرنده هاي آندروژن بخشي از مغز که ميل جنسي را کنترل مي کنند، فعال مي کنيد. در واقع بازگرداندن ميل جنسي سالم يکي از بزرگترين مزاياي درمان جايگزيني تستوسترون است.
به علاوه، درمان تستوسترون با بالا بردن ميل جنسي، نعوظ شما را هم بهبود بخشيده و رضايت بيشتري از آن خواهيد داشت. براي کار کردن گيرنده هاي آلت تناسلي که به احتباس خون در آن (نعوظ) کمک مي کنند، به تستوسترون نياز داريد. گيرنده ها اين فرايند را هدايت مي کنند و اگر به اندازه کافي تستوسترون نداشته باشيد، اين فرايند ضعيف خواهد شد.
تنها قطعه گمشده پازل مشکل نعوظ، تستوسترون نيست، نعوط به اعصاب و جريان خون سالم نيازمند است. بنابراين، درمان تستوسترون به تنهايي نمي تواند درماني براي اختلال نعوظ باشد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : اختلال نعوظ در آقايان 3 علت دارد

ماهيچه ها شديدا به تستوسترون پاسخگو هستند، يکي از موثق ترين علايم قابل ديد هنگام درمان جايگزين تستوسترون، افزايش توده عضلاني است. دليلش اين است که گيرنده هاي آندروژن در بافت ماهيچه اي وجود دارند، بنابراين تستوسترون آن ها را فعال کرده و رشد را تحريک مي کند. البته براي به حداکثر رساندن اين مزيت، بايد تمرينات قدرتي خود را به بهترين شکل پيگيري کنيد.
علاوه بر افزايش توده عضلاني بدون جربي، برخي مردان از دست دادن چربي را هم گزارش داده اند. از آن جايي که تستوسترون به صورت مستفيم تاثيري در از دست دادن چربي ندارد، بخشي از تاثير کاهش چربي آن به لطف افزايش توده عضلاني است، هر چه عضله بيشتري داشته باشيد، نرخ متابوليسم پايه بدن (basal metabolic rate يا BMR) افزايش پيدا مي کند، يعي بدن تان در حال استراحت کالري بيشتري مي سوزاند.
به گفته دکتر جد کامينتسکي (Jed Kaminetsky) استاديار باليني بخش اورولوژي مرکز پزشکي NYU Langone يادآور مي شود، بخشي از اين تاثير ممکن است به خاطر اين باشد که تستوسترون انگيزه بيشتري براي ورزش و عرق ريختن به شما مي دهد، بنابراين براي مشاهده نتايج بيشتر، فشار بيشتري به خودتان وارد مي کنيد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : توصيه هايي براي عضله سازي و کاهش چربي بدن شما

کمبود تستوسترون در مردان بسيار رايج است و علامت اوليه آن خستگي است و زماني که اين مشکل درمان مي شود، بسياري از مردان مي گويند که انرژي شان بهبود پيدا کرده است. همچنين بسياري از مردم گزارش داده اند که احساس گيجي آن ها که با کمبود تستوسترون در ارتباط است هم بهبود داشته است.
با اين که هنوز محققين مطمئن نيستند که تستوسترون چه نقشي بر انرژي ايفا مي کند، اما يکي از فرضيات اين است که روي ميتوکندري ها (mitochondria) که انرژي سلولي را توليد مي کنند، اثرگذار است. اين نظريه هنوز تاييد نشده ولي تستوسترون مي تواند ميتوکندري ها را روشن کرده تا انرژي سلولي بيشتري توليد نمايند. ممکن است به گيرنده هاي آندروژن هم مربوط باشد. اگر آن ها ورودي کافي نداشته باشند، باعث ايجاد خستگي مي شوند. بنابراين بالا آوردن سطح تستوسترون مي تواند به معکوس شدن اين روند کمک کند.

همانند تاثيري که بر انرژي مي گذارد، کارشناسان پاسخ دقيقي براي اين که چرا تستوسترون چنين تاثير عميقي روي خلق و خو مي گذارد، ندارند ولي تاثيرات بالقوه اي روي بهبود زندگي دارد.
در برخي موارد، تاثير روي خلق و خو مهمترين مزيتي است که از تستوسترون مي بينيم. همه شاهد اين مزيت نيستند، ولي وقتي شاهد آن هستيم، بسيار قابل توجه است. در عمل بيماران مي گويند، حالم خيلي خوب است، شايد فقط گاهي احساس خستگي کنم. و بعد از مدتي مي گويند، صبح که بيدار مي شوم، نسبت به روزي که در پيش رو دارم خوش بين هستم. سال هاست که چنين حسي نداشته ام.
در مطالعه اي که سال 2012 در مجله مردان مسن (The Aging Male) منتشر شد، مطرح شده بود که بعد از 12 ماه درمان تستوسترون، علايم مرداني که مبتلا به افسردگي شديد تا متوسط بودند، بين 2 تا 17 درصد کاهش پيدا کرد. تحقيقات اخير هم از اين نتيجه حمايت مي کند، بزرگترين آزمايش کنترل تصادفي تستوسترون به نام T Trials، که يک سال قبل کامل شد. نشان داد مرداني که تستوسترون دريافت کرده اند، نسبت به مرداني که دارونما دريافت کرده بودند، بهبود خلق و خوي بيشتري داشتند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : خلق و خوي مردان به اين هورمون وابسته است

اين مشکل يکي از شايع ترين اثرات جانبي درمان جايگزيني تستوسترون است. به طور معمول، وقتي غده هيپوفيز احساس مي کند که تستوسترون کافي در جريان خون وجود ندارد، هورموني به نام لوتئينه کننده (luteinizing hormone يا LH) ترشح کرده تا به بيضه ها پيام شروع توليد تستوسترون بيشتر بدهد و هورموني به نام محرکه فوليکولي (follicle stimulating hormone يا FSH) که پيام توليد اسپرم بيشتر را ارسال مي کند.
هنگامي که از بيرون تستوسترون دريافت مي کنيد، غده هيپوفير يادداشت مي کند که مقدار کافي تستوسترون در جريان خون تان وجود دارد، بنابراين ارسال پيام ها را متوقف مي کند. که اين عمل اساسا بيضه ها را به خواب مي برد ( يعني مقدار کم اسپرم يا عدم وجود آن و عدم توليد تستوسترون).
بيشتر اندازه بيضه به ساخت اسپرم اختصاص داده شده است، بنابراين وقتي شما اسپرم کمتري توليد مي کنيد، بيضه ها کوچک تر مي شوند، اين بدان معناست که مانند قرص پيشگيري از بارداري، جلوي توليد مثل را مي گيرد، بنابراين اگر در حال برنامه ريزي براي بچه دار شدن هستيد، درمان جايگزيني تستوسترون براي شما مناسب نيست.
بعد از آن هميشه توليد به حالت طبيعي بر نمي گردد. مطالعه اي که در سال 2017 در زمينه باروري و عقيمي (Fertility & Sterility) انجام شد نشان داد که افزايش سن و طولاني شدن مدت درمان تستوسترون با کاهش بازگشت توليد اسپرم به حالت طبيعي در ارتباط است.

برخي از افراد در ناحيه جلو و ساق پا ممکن است متوجه کمي تورم شوند، زيرا تستوسترون مي تواند باعث شود بدن تان مايع اضافي در خود نگه دارد. اين مشکل براي اغلب مردم اهميت زيادي ندارد.
در صورتي که از يک درمان غير روزانه مانند تزريق که يک جا دوز بالاتري تستوسترون دريافت مي کنيد، داشته باشيد، به احتمال بيشتري درگير اين عارضه خواهيد شد. ممکن است متوجه نيم تا يک کيلو افزايش وزن شويد که البته بعد از چند روز از بين خواهد رفت.

استفاده از درمان جايگزيني تستوسترون ممکن است نوع پوست شما را تغيير دهد، بهتر يا بدتر کند. مانند ساير هورمون ها، تستوسترون مي تواند توليد روغن را افزايش دهد که لزوما چيز بدي نيست. براي سلامت پوست مهم است، بنابراين ممکن است در نهايت با ظاهر بهتري روبرو شويد. با اين حال توليد بيش از حد روغن مي تواند منجر به برون ريزي شود.
خوشبختانه، اين مشکل شايع نيست، و معمولا در مرداني که سابقه آکنه داشته اند، مشاهده مي شود ( اگر در يادآوري پوست دوران نوجواني تان ترديد داريد ممکن است دچار اين عارضه شويد). همانند احتباس مايعات، اين عارضه زماني که از درمان هايي مثل تزريق که يک جا دوز بالاتري دريافت مي کنيد، استفاده شود، ديده مي شود.

در همه مردان (چه تستوسترون دريافت کنيد چه نکنيد) مقداري از تستوسترون به هورمون استراديول (estradiol) که فرمي از استروژن است، تبديل مي شود.
در مرداني که به صورت طبيعي بافت سينه بيشتري دارند، تستوستروني که دريافت مي کنند به طور طبيعي تبديل به استراديول شده که مي تواند رشد بافت سينه را تحريک کند. به اين مشکل بزرگ شدن پستان مردانه يا ژنيکوماستي (gynecomastia) گفته مي شود که نسبتا غير معمول است، حتي يک مورد در سال هم مشاهده نمي شود.
اگر اين اتفاق بيافتد احتمالا پزشک تان درمان را براي يکي دو ماه متوقف کرده و اجازه مي دهد که بافت سينه تان به حالت عادي برگردد و دوباره مصرف تستوسترون را به همراه دارويي که تبديل آن به استراديول را متوقف کند، آغاز مي کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : چرا بعضي از مردها سينه هايي بزرگ دارند؟

درمان جايگزين تستوسترون معمولا با هشدارهاي جدي همراه است، از قبيل حمله قلبي، سکته مغزي و افزايش سرطان پروستات، ولي اين موارد هنوز بحث برانگيز هستند و شواهد اخير در حال از بين بردن برخي از اين ترس ها است.
در مورد حمله قلبي و سکته مغزي، نگران اين هستند که تستوسترون يه دليل اتصال به گيرنده آندروژن که مغز استخوان را براي توليد سلول هاي خوني بيشتر تحريک مي کند، باعث غليظ شدن خون شود. خون غليظ با افزايش خطر سکته مغزي و حمله قلبي در ارتباط است. ولي شواهد محکمي براي ارتباط بين مشکلات قلبي عروقي و تستوسترون وجود ندارد، و مطالعات اخير پيشنهاد مي دهند که سطح نرمال تستوسترون از اين حملات پيشگيري مي کند.
يک مکانيسم که اين جا نقش بازي مي کند، کاهش چربي بدن است که با بالا رفتن کيفيت سلامت همراه است و درمان جايگزيني تستوسترون مي تواند اين امر را تقويت کند. تحقيقات بيشتري براي تاييد آن مورد نياز است و براي ايمني بيشتر لازم است که پزشک تان حين درمان، تعداد سلول هاي قرمز خون تان را تحت نظر داشته باشد.
تا آن جا که به سرطان پروستات مربوط مي شود، شواهد گيج کننده است. زيرا در پروستات گيرنده هاي آندروژن وجود دارد که تستوسترون مي تواند باعث رشد آن شود. پس اگر از قبل، پروستات تان بزرگ شده و ادرار کردن را برايتان سخت کرده، تستوسترون مي تواند اين مشکل را تشديد کند.همچنين اگر در معرض ابتلا به سرطان پروستات هستيد، تستوسترون مي تواند آن را تشديد کند، اگر چه سندي براي اينکه تستوسترون سبب ابتلا به سرطان پروستات مي شود، وجود ندارد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : افزايش هورمون تستوسترون در مردان

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : باورهاي غلط درباره يک هورمون مردانه

منبع: سيمرغ