چه خبر - 12خوراکي که در صورت ابتلا به بيماري IBS بايد از آن ها اجتناب کنيد

يک رژيم غذايي سالم به طور کلي شامل طيف گسترده اي از مواد غذايي به صورت حساب شده است. ولي اگر سندرم روده تحريک پذير irritable bowel syndrome (IBS) داريد، ممکن است متوجه شده باشيد که بعد از خوردن غذاهاي خاصي نشانه هاي بيماريتان افزايش پيدا کرده است.
از آنجا که علائم مي تواند بين افراد متفاوت باشد، يک ليست مشخص براي محدوديت خوراکي ها وجود ندارد. ولي با اجتناب از برخي خوراکي ها که عموما باعث بروز علايم IBS مي شوند ، متوجه خواهيد شد که دفع تان منظم تر شده و گرفتگي و نفخ کمتري داريد.
به خواندن مقاله ادامه دهيد تا متوجه شويد چه خوراکي هايي مي توانند IBS شما را بدتر کرده و چگونه بايد از آن ها اجتناب کنيد.

1. اگر به بيماري IBS مبتلا هستيد فيبر نامحلول نحوريد و بجاي آن فيبر محلول بخوريد

فيبر، حجم سالم زيادي به رژيم غذايي اضافه مي کند. فيبر در غلات کامل، سبزيجات و ميوه ها موجود است. با اين حال تحمل فيبر از فردي به فرد ديگر متفاوت است. *فيبر نامحلول Insoluble fiber براي برخي از افراد مبتلا به IBS ممکن است باعث اسهال شده يا اسهالشان را بدتر کند.به جاي آن روي مصرف *فيبر محلول soluble fiber تمرکز کنيد. در نظر داشته باشيد که فيبر نامحلول ممکن است يبوست را از بين ببرد، اما همچنين مي تواند باعث نفخ شود.
*فيبرهاي محلول و نامحلول: فيبرهاي محلول مي توانند در آب حل شده و تشکيل يک ژل را بدهند. اين ماده ي ژل مانند بر روي فاکتورهاي سلامتي مربوط به قلب و خطر ديابت موثر است. برخلاف فيبر محلول، فيبر نامحلول در آب حل نمي شود. فيبر نامحلول شامل قسمت سخت تر گياه است مثل لايه ي خارجي تمام غلات. فيبر نامحلول، غذا را در طول دستگاه گوارش حرکت داده و به حرکات روده اي منظم کمک مي کند.

مواد غذايي حاولي فيبر محلول عبارتند از:- غلات مانند: بلغور يا آرد جو دوسر oatmeal و جو barley
- سبزيجات ريشه اي مانند: هويج و *زردک parsnips
- ميوه هايي مانند: انواع توت berries، انبه، پرتقال و گريپ فروت
- حبوبات مانند نخود فرنگي peas

*شَقاقُل معمولي يا زَردَک ريگي يا زردک ريش‌بزي با نام علمي Malabaila secacul Boiss. يا Pastinaca sativa L: يکي از سبزيجات ريشه‌اي از خانواده هويج است(هويج وحشي). شکل آن همانند هويج است ولي پوست آن کمرنگتر و مزه آن قوي‌تر است. در لهجه شيرازي به آن نرگسي گفته و در آشپزي شيرازي از آن استفاده مي‌شود. «نرگسي» نوعي از هويج است که فقط درفصل زمستان قابل برداشت مي‌باشد، داراي اثرات ضد ميکروبي قوي است و قند و آهن بيشتري نسبت به هويج دارد. شقاقل (نرگسي) در بيشتر آسيا و اروپا مي‌رويد و از قديم خورده مي‌شده است. پيش از ورود سيب زميني از قاره آمريکا به بر قديم، در اروپا و آسيا شقاقل بسيار خورده مي‌شد.

2.اگر به بيماري IBS مبتلا هستيد گلوتن نخوريد

در حالي که محتواي فيبر نامحلول در دانه هاي غلات کامل ممکن است علائم IBS را ايجاد کند، برخي از غلات ديگر مي توانند دليل مشکلات ديگر باشند.محصولات حاوي *چاودار rye، گندم و جو حاوي گلوتن هستند.
*چاودار با (نام علمي: Secale montanum): گياهي از خانواده گندميان است. بيشتر چاودارهاي زراعي ديپلوئيد بوده و انواع تتراپلوئيد و ديپلوئيد روزبلندشان نيز موجود مي‌باشد. اين گياه دگرگشن بوده و مقاوم‌ترين غله نسبت به سرما است. در فرهنگ لغت دهخدا از اين گياه اين گونه نام برده شده‌است: «چودار. چودر. ويبگ. گياهي هرزه که در غله‌زار رويد و دانه آن چون گندمي لاغر و کشيده است.»[1] و نيز در لغت نامه دکتر معين اينگونه ياد شده‌است: «گياهي از نوع غلات که ارتفاعش تا دو متر هم مي‌رسد.»
گلوتن Gluten نوعي پروتئين است که برخي افراد به آن آلرژي دارند. اين بيماري به نام بيماري سلياک celiac شناخته مي شود و مي تواند باعث ايجاد علايمي مانند اسهال غالب IBS بوجود بياورد.اغلب افرادي که مبتلا به IBS هستند نسبت به گلوتن هم حساسيت دارند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : درباره بيماري سلياک چه مي دانيد؟

بيماري سلياک يک اختلال خود ايمني است که در برخي افراد به شکل واکنش به هضم گلوتن ديده مي شود. اين بيماري باعث تغيير در سلول هاي روده شده و منجر به جذب کم مواد مغذي مي شود.
برخي از افراد بدون پاسخ ايمني يا تغيير در سلول هاي جذبي روده تحمل مصرف گلوتن را ندارند که به عنوان حساسيت غير سلياک به گلوتن non-celiac gluten sensitivity شناخته مي شود. اين افراد هم ممکن است همان عوارض جانبي منفي و نشانه هاي عدم جذب گلوتن در دستگاه گوارش را تجربه کنند.
خبر خوب اين است که هر روز محصولات بدون گلوتن زيادي وارد بازار مي شوند. اگر نمي توانيد بدون پيتزا، پاستا، کيک يا کوکي زندگي کنيد، به راحتي مي توانيد از محصولات بدون گلوتن استفاده نماييد.

3.اگر به بيماري IBS مبتلا هستيد لبنيات نخوريد

لبنيات به دو دليل مشکل ساز است.
اول اين که حاوي چربي است که مي تواند اسهال را افزايش دهد. ممکن است لازم باشد براي کاهش علايم از لبنيات کم چرب يا بدون چربي استفاده کنيد.
دوم اين که ممکن است افراد مبتلا به IBS نتوانند لاکتوز را تحمل کنند. اگر با هضم لاکتوز مشکل داريد و به IBS هم مبتلا هستيد ممکن است بخواهيد لبنيات جايگزين مانند شير برنج و پنير سويا را امتحان کنيد.
اگر لازم شد براي راحت تر شدن زندگي، لبنيات را به طور کامل کنار بگذاريد از پزشکتان بخواهيد که در صورت نياز مکمل کلسيم برايتان تجويز کند.

4. اگر به بيماري IBS مبتلا هستيد غذاهاي سرخ شده نخوريد

سيب زميني سرخ شده و ساير سرخ کردني ها جزو رژيم غذايي معمول بسياري از افراد زيادي محسوب مي شوند. ميانه روي کليد مصرف اين خوراکي هاست. محتواي بالاي چربي مي تواند براي سيستم گوارش افراد مبتلا به IBS سنگين باشد. سرخ کردن در واقع باعث تغيير شيميايي خوراکي ها شده و هضم آن ها را سخت تر مي کند.
براي يک پخت سالم تر سعي کنيد از پختن و کباب کردن خوراکي ها استفاده کنيد.

5.اگر به IBS مبتلا هستيد لوبيا و حبوبات نخوريد

لوبيا معمولا منبع خوبي از فيبر و پروتئين است، ولي مي تواند باعث ايجاد علايم IBS شود. با وجودي که لوبيا مي تواند حجم مدفوع در روده را افزايش داده و به رفع يبوست کمک کند ولي باعث افزايش گاز، نفخ و گرفتگي در روده مي شود. اگر شما مانند بسياري از افراد مبتلا به IBS هستيد، بهتر است لوبيا را از ليست مواد غذايي خود حذف کنيد.

6.اگر به IBS مبتلا هستيد نوشيدني هاي کافئين دار نخوريد

بعضي از مردم براي اين که گوارش منظمي داشته باشند، هميشه صبح ها قهوه مي نوشند. ولي مانند تمام نوشيدني هاي کافئين دار، قهوه اثر تحريک کننده روي روده دارد که مي تواند باعث اسهال مي شود. قهوه و ساير نوشيدني هاي حاوي کافئين مي توانند علايم IBS افراد را بيشتر کنند.
اين مورد همچنين شامل نوشيدني هاي گازدار sodas و انرژي زا هم مي شود. برخي افراد ممکن است بتوانند کافئين چاي را تحمل کنند و برخي ديگر نتوانند. اگر نياز به افزايش انرژي داريد بهتر است يک ميان وعده کوچک يا يک پياده روي سريع را جايگزين خوردن يک نوشيدني کافئين دار کنيد.

7.اگر به IBS مبتلا هستيد غذاهاي فرآوري شده نخوريد

اغلب مردم در مورد مواد تشکيل دهنده غذاهاي فراوري شده Processed foods فکر نمي کنند، ولي افرادي که مبتلا به IBS هستند بايد از آن ها اجتناب کنند. غذاهاي فراوري شده اغلب حاولي افزودني ها و مواد نگهدارنده هستند که باعث برانگيخته شدن IBS مي شوند.
تعداد زيادي از غذاهاي فراوري شده مانند چيپس يا غذاهاي يخ زده اغلب يا سرخ شده اند يا حاوي چربي زيادي هستند. در صورت امکان خودتان غذا بپزيد و از مواد غذايي تازه و ارگانيک استفاده کنيد که جايگزين بهتري از خريد غذاهاي فراوري شده هستند.

8.اگر به IBS مبتلا هستيد شيرين کننده هاي بدون قند نخوريد

بدون قند بودن به اين معني نيست که براي سلامت شما خوب است – به خصوص زماني که پاي IBS به ميان بيايد.
شيرين کننده هاي بدون قند Sugar-free sweeteners اغلب به نام قند الکل( نوعي الکل تهيه شده از قند ) sugar alcohols، پلي ال (گونه اي از الکل ها) polyols، شيرين کننده هاي مصنوعي artificial sweeteners و جايگزين شکر sugar substitutes شناخته مي شوند.اين شيرين کننده ها اغلب در آبنبات هاي بدون قند، آدامس و حتي دهانشويه ها يافت مي شوند. جذب اين ترکيبات براي بدنتان بسيار سخت است، به خصوص زماني که IBS داشته باشيد.
مطمئن شويد که مواد تشکيل دهنده برچسب مواد خوراکي هر محصول بدون قندي که مصرف مي کنيد را مطالعه نماييد.

9. اگر به IBS مبتلا هستيد شکلات نخوريد

شکلات بارها(يا شمش شکلات) Chocolate bars يا آبنبات هاي شکلاتي به دليل غلظت بالاي کافئين و شکري که دارند مي توانند علايم IBS را تشديد کنند. برخي افراد بعد از خوردن شکلات دچار يبوست مي شوند. برخي گزينه هاي گياهي براي عاشقان شکلات وجوددارد که افراد مبتلا به IBS راحت تر مي توانند آن ها را هضم کنند.

10. اگر به IBS مبتلا هستيد الکل ننوشيد

نوشيدني هاي الکلي به دليل نحوه هضمشان در بدن يکي از تشديد کننده ترين نوشيدني ها براي IBS مي باشند. آبجو به دليل اينکه حاوي گلوتن است مضراست و شراب و ديگر نوشيدني هاي مخلوط به دليل قند بالايي که دارند مضر هستند.
ضمن اين که الکل آب بدن را دفع کرده بنابراين عملکرد کبد را سخت تر مي کند، حتي اگر گاهي اوقات بنوشيد هم مي تواند به هضمتان آسيب برساند.
در صورت امکان از نوشيدني هاي الکلي اجتناب کنيد يا حداقل انواع بدون گلوتن و فاقد قند و شيرين کننده هاي مصنوعي را استفاده نماييد.

11. اگر به IBS مبتلا هستيد سير و پياز نخوريد

سير و پياز چاشني هاي فوق العاده غذايي هستند، ولي هضم آن ها براي روده ها مشکل ساز است و باعث ايجاد گاز مي شوند. در اثر مصرف سير و پياز خام يا حتي انواع پخته آن ها در غذاها گرفتار گاز ناراحت کننده و گرفتگي روده مي شود.

12.اگر به IBS مبتلا هستيد کلم بروکلي و گل کلم نخوريد

هضم کلم بروکلي Broccoli و گل کلم cauliflower براي افرادي که مشکل دارند، دشوار است به همين دليل است که علايم IBS را تشديد مي کنند. تجزيه اين دو در روده افرادي که مبتلا به IBS هستند باعث ايجاد گاز و حتي گاهي يبوست مي شود.
خرد کردن بروکلي و گل کلم ممکن است فرايند هضم آن ها را ساده تر کند ولي خطر ايجاد اسهال و گازهاي دردناک را کاهش نمي دهد.

اگر به IBS مبتلا هستيد در عوض چه چيزهايي بخوريد؟

فودمپ ها FODMAP کربوهيدرات کوچک هستند که در برخي مواد غذايي مثل گندم و لوبيا وجود دارند. تحقيقات نشان مي دهد ارتباط تنگاتنگي ميان فودمپ ها و علائم گوارشي مثل گاز، نفخ، درد معده، اسهال و يبوست وجود دارد. رژيم هاي غذايي با FODMAP پايين مي تواند منافع قابل توجهي براي افراد مبتلا به اختلالات گوارشي شايع فراهم کند.
رژيم غذايي FODMAP ( اليگو ساکاريدهاي قابل تخمير Fermentable Oligosaccharides ، مونوساکاريدها Monosaccharaides ، پلي يول ها Polyols ) روي کاهش ياحذف کربوهيدرات ها با زنجيره هاي کوتاه و تخمير شده تمرکز دارد. تحقيقات نشان مي دهد اين مواد به خوبي توسط روده کوچک جذب نمي شوند. به نظر مي رسد که آن ها مايعات روده را افزايش داده و گاز بيشتري توليد مي کنند که منجر به درد، گاز و اسهال مي شود.

اگر بخواهيد رژيم غذايي FODMAP را دنبال کنيد، بايد مصرف مواد غذايي که در زير ليست شده اند را محدود کنيد:- لاکتوز و لبنيات
- محصولات حاوي شربت ذرت corn syrup با فروکتوز بالا
- فيبر اضافه شده
- سبزيجاتي مثل بروکلي، سير، آرتيشو و پياز
- نخود و عدس
مواد غذايي که با پيروي از FODMAP مي توانيد از خوردنشان لذت ببريد: - شير بدون لاکتوز يا ساير گزينه هاي غير لبني
- پنيرهايي مثل فتا feta با بري brie
- ميوه هايي مانند کيوي، گرمک Cantaloupe، طالبي Honeydew (melon) و توت فرنگي
- سبزيجاتي مثل کاهو ، هويج ، خيار ، بوک چوي bok choy ، شلغم ، سيب زميني ، بادنجان
- پروتئين هايي مانند توفو tofu (پنير لوبيا)، مرغ ، گوشت قرمز و ماهي

نکته: مهم اين است که به ياد داشته باشيد که بدن هر شخص واکنش متفاوتي نسبت به هضم مواد غذايي مختلف دارد. برخي از افراد مبتلا به IBS مي توانند هضم غذاهايي خاص را تحمل کنند در حالي که ديگران ممکن است نتوانند. بايد بدنتان را بشناسيد و ياد بگيريد که چه غذاهايي احساس بهتري به شما مي دهند و غذاهايي که نسبت به آن ها واکنش نشان مي دهيد را محدود نماييد.

منبع: سيمرغ