بزرگنمايي:

چه خبر - علت و دلايل چاق نشدن

لاغري دلايل مختلفي دارد، بعضي از افراد، اشتهاي زيادي ندارند و يا عده ديگر به يک بيماري مبتلا هستند، اما عده اي از افراد هم وجود دارند که هرچه مي خورند چاق نمي شوند!
دبير انجمن علمي پيشگيري و درمان چاقي ايران گفت: افرادي که مي پندارند مصرف چاي و انواع دمنوش ها باعث کاهش وزن مي شود، بايد بدانند اين موضوع پشتوانه علمي ندارد و دمنوش و چاي که مخصوص لاغري باشد وجود ندارد. البته بعضي از خوراکي ها مي توانند منجربه کاهش اشتها شوند اما اساسا کاهش وزني که در طي کم خوري و غير منطقي حاصل شده است کاهش وزن پايداري نيست و افراد بايد يک رژيم غذايي مناسب و سرشار از تنوع خوراکي داشته باشند.

دبير انجمن علمي پيشگيري و درمان چاقي ايران يادآور شد: اين معيار و مقياس در اکثر موارد قابل استناد و قابل استفاده است اما برايي برخي از گروه ها مانند خانم هاي باردار و ورزشکاران اين فرمول پاسخگو نيست ولي براي اغلب افراد بالغ نيز مناسب است. براي کودکان و نوجوان بايد از نمودارهاي ويژه مخصوص نژاد آنها استفاده کرد، خوشبختانه در کشور ما بررسي هاي نژادي و اندازه هاي نرمال انجام شده است و متخصصين اطفال آن را در اختيار دارند.
وي در ادامه افزود: يک مطالعه جديد آماري در دانشگاه تهران صورت گرفته است که متاسفانه هنوز منتشر نشده و مي توان گفت اين آمار اعلام نشده به حقيقت بسيار نزديک است و اما نکته اي که وجود دارد اين است آمارها به شدت در حال افزايش هستند. اخيرا آماري مبني بر اين موضوع که 15درصد از مردم کشور درگير چاقي هستند قابل درک نيست و به جرات مي توان گفت اين آمار بيشتر است.
به گفته اين متخصص، اضافه وزن و چاقي در زنان شيوع بيشتري دارد. خانم هاي بالاي 20 سال شهر تهران بالغ بر 75 درصد آنها مبتلا به اضافه وزن و چاقي هستند به عبارتي 3 نفر از هر 4 نفر(خانم) داراي وزن بالا و چاقي هاي درجه دار هستند.

هاشمي در رابطه با داروهاي لاغرکننده گفت: مکانيزم پديدآورنده چاقي تراز مثبت انرژي است، به نحوي که افراد انرژي مواد خوراکي و کالري بيش از نياز بدن را مصرف مي کنند و انباشت اين کالري هاي اضافي بصورت چربي هاي اضافي منجربه چاقي مي شوند، بنابراين براي اصلاح چاقي بايد اين تراز را منفي کرد بدين معنا که ميزان کالري دريافتي در قبال آنچه که افراد مصرف مي کنند کمتر شود. براي رسيدن به اين هدف تنها يک روش علمي مورد تاييد است و آن اصلاح شيوه زندگي و اصلاح الگوي تغذيه است. داروهايي که براي لاغري استفاده مي شوند به جز چند مورد عمدتا داروهاي غير مجاز هستند، آنهايي هم که مجاز تلقي مي شوند موارد مصرف خاص خود را دارند و به اين مفهوم نيست که تمام افراد خودسرانه و با تشخيص خود آن را مصرف کند.

دبير انجمن علمي پيشگيري و درمان چاقي ايران در ادامه افزود: داروهاي مجاز در وهله اول چندان کاهش وزن چشمگيري را به دنبال ندارند و طي مطالعات انجام شده در بهترين حالت 5 تا 10 درصد آن هم در چند ماه مصرف، کاهش وزن را به همراه دارد، اما داروهايي که از مراجعه غيرقانوني (فضاي مجازي و ماهواره ها) تبليغ مي شوند مسلما غير مجاز هستند. طي تحقيقي که در پژوهشکده علوم و غدد متابوليسم دانشگاه شهيد بهشتي انجام شد 9 مورد از اين موارد دارويي را بررسي کردند، از اين 9مورد 6 مورد حاوي هورمون هاي تيروئيدي با دوز بالا بودند به عبارتي براي يک فرد مصرف کننده يک بيماري به نام پُرکاري تيروئيد ايجاد مي کردند که فرد با توجه به ابتلا به اين بيماري دچار کاهش وزن مي شد اما فرد نمي داند که اين بيماري چه عارضه هاي جدي و برگشت ناپذير ديگري را بهمراه دارد.

اين متخصص هشدار داد: 3 مورد از آن داروهاي بررسي شده نيز حاوي نوعي ماده مخدر بود از گروه آمفتامين ها بود و به اصطلاح ديگر به آن شيشه نيز مي گويند. افراد در طي مصرف آنها دچار کاهش اشتها مي شوند اما بدين شکل که در مقابل معتاد شدن، کاهش وزن را تجربه مي کردند. واضح است مصرف اين دسته از داروها سلامت افراد را به خطر مي اندازد و عوارض جدي و طولاني مدتي را بهمراه دارد.

وي در پاسخ به اين پرسش که آيا ژنتيک در چاقي و لاغري افراد دخيل است يا خير گفت: بله، به طور کل 2 عامل براي چاقي مطرح است يکي ژنتيک و ديگري محيط. عامل محيطي منظور همان ميزان فعاليت ها و نوع تغذيه ماست. ژنتيک افراد بشر در طي سده هاي اخير تفاوتي نکرده است اما با اين حال در يکي دو دهه اخير عامل بروز چاقي به شدت رو به افزايش است و تنها علت آن به عامل محيطي بر مي گردد. عامل ژنتيک قابل کنترل نيست اما عوامل محيطي که نقش مهمي تري دارند نيز دست خود فرد است.

هاشمي در خصوص ارتباط چاي و دمنوش ها با لاغري گفت: اکثر افرادي که مي پندارند مصرف چاي و انواع دمنوش ها باعث کاهش وزن مي شود، بايد بدانند اين موضوع پشتوانه علمي ندارد و دمنوش و چاي که مخصوص لاغري باشد وجود ندارد. البته بعضي از خوراکي ها مي توانند منجربه کاهش اشتها شوند اما اساسا کاهش وزني که در طي کم خوري و غير منطقي حاصل شده است کاهش وزن پايداري نيست و افراد بايد يک رژيم غذايي مناسب و سرشار از تنوع خوراکي داشته باشند.

اين متخصص تصريح کرد: چاقي يک بيماري محسوب مي شود و به خودي خود مي تواند زمينه ساز بيماري هاي جدي تر ديگري نظير ديابت، فشارخون، بيماري هاي قلبي، سکته هاي مغزي و حتي برخي از سرطان ها شود لذا چاقي را بايد درمان کرد و درمان در حيطه اقدامات پزشک است. لذا توصيه اکيد مي شود افراد براي درمان چاقي سرخود اقدام به کاري نکنند.

وي در پاسخ به اين سوال که چرا برخي افراد هرچه مي خورند چاق نمي شوند گفت: اين موضوع به ژنتيک، وضعيت سن و سال، سطح متابوليسم و سوخت و ساز بدن افراد مرتبط است. برخي افراد در سنين پايين تر به دليل سوخت و ساز بالايي که دارند و با مصرف مقادير بيشتري از خوراکي هم اضافه وزن پيدا نمي کنند اما همين دسته از افراد با افزايش سن و کاهش سطح فعاليت بدني آن زمان است که درگير چاقي نيز مي شوند. اما گروه ديگري هستند که به دليل ساختار ژنتيکي سوخت و ساز بالاتري دارند و اضافه وزن و چاقي را هيچ گاه تجربه نمي کنند، مطالعات نشان داده است اين افراد اگر الگوي تغذيه شان را رعايت نکنند و به بيماري هاي قلبي مبتلا شوند وضعيتشان نسبت به گروه هاي ديگر وضعيت نامناسب تري خواهند داشت.

دبير انجمن علمي پيشگيري و درمان چاقي ايران توصيه کرد: افراد به هيچ عنوان خودسرانه از داروهاي لاغري استفاده نکنند و فقط در صورت صلاحديد پزشک تجويز و حتما از داروخانه تهيه شود. افراد بدانند تنها مرجعي که اجازه قانوني عرضه دارو را دارد داروخانه است. داروهايي که برچسب درستي ندارند، داروهايي که دست ساز هستند، داروهاي گياهي و داروهايي که خارج از داروخانه به فروش مي رسد قابل تاييد و اعتماد نيستند. همچنين افرادي که تصميم به گرفتن رژيم غذايي دارند دقت داشته باشند بايد از برنامه غذايي پيروي کنند که داراي تنوع غذايي باشد به عبارتي ديگر تمامي گروه هاي غذايي و ويتامين ها را دارا باشد.

وي در پايان گفت: افراد دقت کنند تک خوري اقدام مناسبي براي لاغري نيست در ابتدا ممکن است کمي وزن کم کنند اما اين کاهش وزن پايدار نيست و سوء تغذيه و افزايش وزن شديدي را در گذر زمان تجربه خواهند کرد.
دکتر محمد هاشمي، متخصص تغذيه و رژيم درماني بيان کرد: به افزايش انباشت چربي در بدن «چاقي» مي گويند، روش هاي متعددي براي تخمين چربي بدن و توزيع آن وجود دارند که در ميان آنها اندازه گيري ضخامت پوست، اندازه گيري چگالي بدن، استفاده از آب سنگين، اندازه گيري پتاسيوم بدن به کمک پتانسيل نشاندار، تعيين هدايت الکتريکي بدن، انتشار گازهاي محلول در چربي، Absorptionmetry، سي تي اسکن و MRI روش هاي دقيقي هستند که مي توان با استفاده از آن ها ميزان چربي در بدن را اندازه گيري کرد، البته لازم به ذکر است مواد ذکر شده نياز به برخي از تجهيزات تخصصي دارد.
هاشمي متذکر شد: اما افراد اگر بخواهند ميزان چربي بدن خود را تخمين بزند مي توان با استفاده از فرمول «نمايه توده بدني» BMI، اين ميزان را به سادگي محاسبه کند. اين نمايه يک کسر است که در صورت آن وزن و در مخرج قد افراد به توان 2(بر حسب متر) محاسبه مي شود.
حاصل اين عدد اگر بين 18 تا 25 باشد نشان دهنده اين است که فرد از وزن نرمال نسبت به قدشش برخوردار است، حاصل بين 25 تا 30 نشاندهنده اضافه وزن، 30 تا 35 چاقي درجه 1 ،35 تا 40 چاقي درجه 2 و 40 به بالا چاقي مفرط به حساب مي آيد.

منبع: jamejamonline.ir