بزرگنمايي:
چه خبر - مشکل تغذيهاي ايرانيها
ما ايرانيها مثل همه ملتها ذائقه خاصي داريم و تنوع غذاييمان هم خوب است. البته ما زياد اهل غذاهاي سفت هستيم و با غذاهاي آبکي ميانه چنداني نداريم. ژاپنيها به طور متوسط روزانه سي نوع غذا ميخورند که از تنوع بالايي برخوردار است.
منظور از تنوع در برنامه غذايي چيست و چرا اينقدر اهميت دارد؟
ما عادت کردهايم که به غذا اهميت چنداني ندهيم و شايد فقط نگران آهن و قند و چربي غذا هستيم. يکي از عوارض اين عادت، خوب و بد کردن غذاهاست مثلاً ماست خوب است و شکلات بد ولي اين خوب يا بد قطعيت ندارد. ارزش واقعي هر غذا به محتواي آن است. يکي از مشکلات خوب و بد کردن غذاها اين است که باعث ميشود خيلي از غذاها را نخوريم. يعني کلاً همه بدها را کنار بگذاريم. بعضي از افراد در نخوردن غذاهاي بد بسيار وسواسي عمل ميکنند. اين وسواس سبب ميشود وعدههاي غذاييشان به سه وعده صبحانه، ناهار و شام محدود شود. البته تنها دليل عدم تنوع غذايي اين نيست. گاهي بيپولي دليل بسيار مهمي است.
به دنبال افزايش کيفيت مواد خوراکي باشيد
ما بايد غذا و محتوياتش را بشناسيم و بفهميم. مواد مغذي در غذا از هم جدا نيستند و جدا هم خورده نميشوند. پرتقال فقط ويتامين C نيست بلکه اين ميوه پروتئين هم دارد. غذا چيزي بيش از جمع محتوياتش است چون مواد شيميايي داخل آن با هم و با ساير مواد خوراکياي که هم زمان مصرف ميشوند، واکنشهايي دارند. در بعضي کتابها آمده برخي از غذاها را بايد بهتنهايي مصرف کرد اما واقعيت اين است که گاهي کيفيت غذا با ترکيب برخي از خوراکيها افزايش پيدا ميکند. مثلاً آهن موجود در غلات در حضور ويتامين C بهتر جذب ميشود. بنابراين اضافه کردن آب پرتقال به صبحانهاي که عمدتاً از غلات تشکيل شده کاري هوشمندانه است.
پس واجب است که شيمي و فيزيک غذا را بشناسيم. غذايي که مي خوريم ناشناختههاي شناختهشده و نشده زيادي دارد. بعضي از آدمها به طرز عجيبي سالم هستند و بهندرت به سرطان، ديابت، فشارخون و سکته قلبي دچار ميشوند. علت معمولاً تغذيه اينهاست که بيشتر سبزي و ميوه و روغن زيتون ميخورند. شايد فکر کنيد که در اين غذاها يک ماده خاص وجود دارد پس ميشود قرصش را ساخت و مصرف کرد و راحت شد. ولي اين تفکر غلط است چون تأثير غذاها صرفاً به خاطر يک ماده خاص درون آنها نيست.
مشکل اصلي تغذيهاي کشور پرخوري است
در حال حاضر بازار آنتياکسيدان و داروي گياهي و گياهخواري خيلي داغ است و هيچ روزنامه و مجلهاي هم از بيان اين مطلب مصون نماندهاند. واقعيت اين است که بعضي دستورات غذايي و مکملها مفيد هستند اما هيچکدام به پاي «مادر طبيعت» نميرسند. ما هنوز طبيعت را درست نميشناسيم شايد در آينده بهتر بشناسيم.
از سوي ديگر بايد دانست که تنوع در برنامه غذايي مصرف را متعادل هم ميکند. در طبيعت و خوراکيها مواد مضر هم هست (مثلاً سمي به نام «سولانين» در جوانههاي سبز سيبزميني وجود دارد) که البته در غذاهاي صنعتي (مثل اسيدهاي چرب با ترانس بالا) بيشتر است. امروز مشکل اصلي تغذيهاي کشور ما پرخوري است و تنوع غذايي مضرات پرخوري را کمتر ميکند. و يکي از مشکلات آموزشهاي تغذيه امروز اين است که همه چسبيدهاند به يک هرم مواد غذايي که در اين هرم مفيدترينها با نامطلوبترينها يکي هستند، يعني هر چه که هرم مواد غذايي ميگويد خوب است، خوشمزه نيست.
ديگر اينکه غذاي متنوع انعطافپذيري، لذت طلبي و ماجراجويي را بيشتر ارضاء ميکند. بهتر است غذا خوشمزه باشد و با جمعي که دوستشان داريم، خورده شود و حتيالامکان خودمان هم در تهيه غذا مشارکت داشته باشيم. متأسفانه نسل امروز کشورمان کمتر با خانواده غذا ميخورند، آشپزي بلد نيستند و قدر فرهنگ غذاييمان را نميدانند.
منبع: salamaneh.com