بزرگنمايي:
دندان‌هاي سالم و زيبا با نسخه طب سنتي
جنس، رنگ و ظاهر دندان شما چه ارتباطي با مزاج‌تان دارد؟ کارشناس طب سنتي به اين سوال پاسخ مي‌دهد.
هر صورتي با لبخند زيباست؛ البته به شرطي كه با لبخند دندان‌هاي رديف و سفيد چون مرواريد نمايان شوند. اين پيامي است كه آگهي‌هاي تصويري براي سفيد كردن دندان‌ها سعي مي‌كنند به چشم و گوش و ذهن مخاطب برسانند. با توجه به اينكه امروزه تقريبا تمام دندانپزشكي‌ها خدمات سفيد كردن را انجام مي‌دهند، اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا سفيد كردن دندان‌ها آسيبي به دندان نمي‌زند؟ آيا هزينه سفيد كردن دندان و به تعريفي زيبا كردن آنها به هزينه‌هاي مادي محدود مي‌شود و هزينه‌هاي ديگري همچون از دست دادن سلامت دندان را روي دست مراجع نمي‌گذارد؟
دكتر قدير محمدي، متخصص طب سنتي به اين سوالات پاسخ مي‌دهد و البته تاكيد مي‌كند سلامت دندان بر سفيد بودن آن ارجحيت دارد.
دندان كاملا سفيد، طبيعي نيست
مد مي‌گويد كه دندان‌هاي بسيار سفيد، بسيار زيبا هم هستند اما آيا واقعا ممكن است كسي به‌طور طبيعي چنين دندان‌هايي داشته باشد؟ پاسخ منفي است. دندان‌ها براساس مزاج هر فرد، رنگ خاصي دارند؛ بنابراين اينكه بعضي مي‌گويند هرچه مسواك مي‌زنم و بهداشت دهان و دندان را رعايت مي‌كنم ولي باز هم دندان‌هايم زرد هستند، حقيقت دارد. اينكه بعضي بدون سفيد كردن مصنوعي دندان‌هاي سفيد و درخشاني دارند، باز هم حقيقت دارد. مزاج هر كسي رنگ دندانش را تعيين مي‌كند.
* صفراوي‌ها دندان‌هاي سفيد متمايل به زرد دارند.
* دموي‌ها دندان‌هاي سفيدي ندارند و حالتي از زردي يا نوعي تيرگي در دندان‌هاي‌شان به چشم مي‌خورد.
* سوداوي‌ها دندان‌هاي تيره ولي محكمي دارند كه كمتر دچار پوسيدگي مي‌شود.
* بلغمي‌ها تنها گروهي هستند كه دندان‌هاي‌شان كاملا سفيد است.
دندان سالم، دندان سفيد
اصرار براي سفيد كردن بيش از حد طبيعي دندان‌ها از راه‌هاي طبيعي عملا ممكن نيست حتي اگر مغز دندان را بشكافيد، مي‌بينيد كه كاملا سفيد نيست. براي سفيد شدن طبيعي دندان روش‌هايي وجود دارد كه اصلي‌ترين و مهم‌ترين آنها، تميزي دهان و دندان است. هيچ‌كس نمي‌تواند دندان خراب و پوسيده سفيدي داشته باشد؛ بنابراين اگر مي‌خواهيد دندان‌هاي‌تان سفيد و درخشان باشند، قبل از هر چيز بايد دندان‌هايي سالم داشته باشيد. با مراجعه به دندانپزشك اشكالاتي مانند پوسيدگي را برطرف و بعد بهداشت دهان و دندان را به دقت و به شكل مستمر رعايت كنيد. اگر دندان‌هاي‌تان سالم باشند و بهداشت روزانه دهان و دندان (شامل مسواك كردن، نخ دندان كشيدن و. . . ) را رعايت كنيد، دندان‌هاي‌تان در اوج سفيدي و درخشندگي طبيعي خود خواهند بود.
سفيد كردن دندان باعث زردي آن مي‌شود!
بليچينگ يا سفيد كردن مبالغه‌آميز و غير استاندارد دندان با استفاده از روش‌هايي انجام مي‌شود كه به دندان آسيب مي‌زند. مواد شيميايي كه در سفيد كردن دندان به كار مي‌روند، بخشي از سطح دندان را خراب مي‌كنند. به اين ترتيب بعد از مدتي نفوذپذيري دندان در برابر مواد رنگي و جرم‌ها بيشتر مي‌شود و اين بار زردي دندان خيلي بيشتر رخ مي‌دهد. تكرار اين كار هم هزينه زيادي دارد و هم سلامت دندان را از بين مي‌برد. توصيه اكيد اين است كه به صرف داشتن دندان و لثه سالم و تميز اكتفا كنيد و از چاله به چاه نيفتيد!
توصيه‌هاي ايمني براي داشتن دندان‌هاي سالم
* هيچ‌وقت با دندان‌تان چيزهاي سختي مثل فندق و پسته نشكنيد.
* تخمه شكستن اشكالي ايجاد نمي‌كند ولي اگر در خوردن تخمه هم افراط شود براي دندان مضر خواهد بود.
* از خوردن خوراكي‌هاي سخت كه براي شكستن يا خرد كردن‌شان به فك فشار مي‌آيد، پرهيز كنيد. در اين مورد حتي ته‌ديگ‌هاي سخت و ضخيم هم مي‌تواند به سلامت دندان‌هاي‌تان آسيب بزند.
* خوراكي‌هايي كه لازم است طولاني و سخت آنها را بجويد براي دندان مضر هستند؛ گوشت نيم‌پز يا استخوان گوشت از همين قبيل هستند.
* مواد خوراكي بسيار شيرين، غليظ و كشدار مثل گز، سوهان، حلوا و خرما را به‌ندرت مصرف كنيد.
* خوراكي‌هاي سرد و گرم را بلافاصله بعد از يكديگر ميل نكنيد. بعضي عادت دارند بستني بخورند و بعد از آن (حتي بدتر) يا همراه با آن چاي بنوشند! اين كار باعث مي‌شود دندان‌ها ترك بخورند و دچار پوسيدگي شوند. صبر كنيد دندان به دماي طبيعي برسد سپس سراغ خوراكي بعدي برويد. معمولا نيم‌ساعت تا يك ساعت بين ماده غذايي سرد و گرم بايد فاصله بيندازيد.
* بعضي‌ها براي اينكه چاق نشوند، بعد از خوردن هر وعده غذايي انگشت در حلق مي‌كنند تا آنچه را خورده‌اند، بالا بياورند. اين كار باعث مي‌شود اسيد فراواني همراه مواد غذايي به حلق و دهان بيايد كه باعث پوسيدگي دندان مي‌شود.
* افرادي كه دچار ريفلاكس معده هستند، بهتر است براي حفظ سلامت دندان‌هاي‌شان هم كه شده هرچه زودتر درمان شوند چون حالت ترش كردن درواقع برگشت اسيد معده به دهان است و باعث پوسيدگي دندان‌ها مي‌شود.
* مراقب دندان‌هاي خردسالان باشيد. به كودكان خوراكي‌هاي سفت ندهيد. همه مي‌دانند دندان‌هاي جلويي كودكان (يا همان دندان‌هاي شيري) در هفت سالگي مي‌ريزند. اگر دندان پيش از موعد مقرر در اثر جويدن يا شكستن خوراك سفت بشكند، جوانه دندان آسيب مي‌بيند.
* افرادي كه به پوكي استخوان مبتلا هستند به هيچ‌وجه نبايد خوراكي‌هاي سفت را كه به جويدن مداوم و سخت نياز دارند، ميل كنند چون ممكن است دندان‌شان بشكند.
چند بار در روز مسواك بزنيم؟
تعداد دفعات مسواك زدن را وعده‌هاي غذايي تعيين مي‌كند. باقيمانده غذاها از روي دندان و در فضاي ميان دندان‌ها بايد بعد از صرف غذا تميز شوند. بعضي‌ها دو وعده غذا مي‌خورند و بعضي‌ها سه وعده، بر همين مبنا روزانه دو تا سه بار مسواك زدن دندان‌ها لازم است؛ البته گفته مي‌شود صبح‌ها قبل از خوردن غذا هم يك مسواك مختصر يا غرغره كردن، مفيد واقع مي‌شود چراكه شب تا صبح اسيد و بخارات معده روي لثه و زبان رسوب مي‌كند. همچنين بعد از صرف غذاها و خوراكي‌هايي كه رنگ يا غلظت زيادي دارند، شستن دهان يا غرغره كردن ضروري است. اين كار براي كساني كه عادت به نوشيدن قهوه، چاي، خوردن شكلات و شيريني دارند، ضروري است.
خمير دندان هم ممكن است باعث پوسيدگي شود! بعضي افراد گلايه مي‌كنند هرچه مسواك مي‌زنند فرقي به حال دندان‌هاي‌شان نمي‌كند حتي خودشان را با كساني كه كمتر به دندان‌هاي‌شان رسيدگي مي‌كنند، مقايسه مي‌كنند. نتيجه مقايسه اين است كه هر دو دندان‌هاي‌مان مي‌پوسد! اگر كسي به بهداشت دهان و دندان كاملا رسيدگي مي‌كند ولي نتيجه‌اي نمي‌گيرد بايد به خمير دندانش شك كند. بعضي خميردندان‌ها حاوي موادي هستند كه باعث پوسيدگي مي‌شود. ضمن اينكه خميردندان اگر فاسد شده باشد، نه‌تنها باعث تميزي دندان نمي‌شود بلكه پوسيدگي زودهنگام هم مي‌دهد. براي اينكه دچار چنين مشكلي نشويد، حتي‌الامكان سعي كنيد خميردندان‌هايي در اندازه‌هاي كوچك تهيه كنيد كه زود مصرف و تمام مي‌شوند. در نظر داشته باشيد هيچ راهي براي تشخيص اين مساله وجود ندارد. تنها روش ممكن اين است كه حسابي به دندان‌هاي‌تان رسيدگي كنيد و اگر نتيجه نگرفتيد، خميردندان‌تان را عوض كنيد.
دندان سالم در لثه سالم
دندان‌هاي سالم روي لثه‌هاي سالم رشد مي‌كنند؛ بنابراين يكي از راه‌هاي تامين سلامت و بهداشت دندان، مراقبت از لثه‌هاست. در طب سنتي به داروهايي كه جهت رفع مشكلات دندان ساخته مي‌شوند، «سنون» گفته مي‌شود. سنون محكم كردن لثه با هدف به دست آوردن سلامت دندان تجويز مي‌شود. افرادي كه لثه‌هاي ضعيف يا بيماري دارند (مثلا حين مسواك كردن لثه‌هاي‌شان دچار خونريزي مي‌شود) با استفاده از سنون محكم‌كننده لثه، درمان مي‌شوند.
نسخه‌هاي طبيعي براي سلامت لثه و دندان
* هركدام از گياهان كزمازك، سُعد، گل سرخ و سنبل‌الطيب را به ميزان مساوي بكوبيد، الك و با هم خوب مخلوط كنيد. سپس آن را با انگشت به حالت مسواك كردن روي دندان‌ها بكشيد. سعي كنيد اين ماده را نيم‌ساعت روي دندان‌هاي‌تان نگه داريد و بعد از نيم‌ساعت خوب آبكشي كنيد.
* گشنيز بو داده را پودر و با مقدار كمي سركه مخلوط كنيد. اين محلول را غرغره كنيد. مي‌توانيد آن را روي لثه‌هاي‌تان هم بكشيد. در هر دو حالت باعث استحكام لثه و دندان مي‌شود.
* دم الاخوين، كزمازك، انزروت، كندر، تباشير، گل سرخ، گلنار و پوست انار ترش را به مقدار مساوي پودر و با يكديگر مخلوط كنيد. آردي كه به دست مي‌آيد را به شكل مسواك با انگشت روي دندان بكشيد.
* نصف استكان سماق را بجوشانيد و خوب صاف كرده و بعد آن را با گلاب مخلوط كنيد. محلول به دست آمده را غرغره كنيد.
سنون محكم كردن لثه و جرمگيري دندان: سنون علاوه بر مستحكم كردن لثه مي‌تواند تا حد نسبتا خوبي جرم دندان‌ها را هم بگيرد و باعث سفيدي و درخشندگي‌شان شود.
* شش مثقال از عاقرقرحا، وج، كزمازك و سُعد را با سه مثقال از پوست انار، مازوي سبز، كندر، گلنار، گل سرخ و چهار مثقال از ريشه سوسن كبود و نشاسته كتيرا و گشنيز خشك بو داده پودر و مخلوط كنيد. حدود دو مثقال از تركيب كف دريا و سنگ نمك را به مواد اضافه كنيد. محصول نهايي را به شكل مسواك با انگشت روي دندان‌ها يا لثه بكشيد.
منبع : مجله سيب سبز