بزرگنمايي:

چه خبر -

يکي از جديدترين نمونه هاي موفق در زمينه درمان بوسيله سلول هاي بنيادي، درمان کودک 5 ساله مبتلا به سرطان مغز استخوان به کمک سلولهاي بنيادي ذخيره شده او، در بانک خون بندناف رويان بود.

سلول‌هاي بنيادي از چه طريق موفق به درمان بيماري‌هاي صعب العلاج نظير سرطان مي‌شوند و ذخيره سازي بند ناف کودک هنگام تولد به چه صورت در مواقع لزوم به کمک افراد مي‌آيد؟ آگاهي از پاسخ اين پرسش‌ها، کمک بسياري به نهادينه شدن فرهنگ «ذخيره سازي بند ناف» کرده و در نهايت عاملي براي کاهش آمار مرگ و مير افراد در جامعه کنوني ما است.

دکتر سيد محسن رضوي عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران در اين خصوص گفت: بعد از تشکيل نطفه سلول واحدي تشکيل مي‌شود بنام تخم که از خود سلول‌هاي بنيادي محدوديت پذيرفته‌اي را صادر مي‌کند. بطور مثال يکي از اين سلول‌ها براي ساخت سلولهاي خوني و ديگرسلول ها، مامور ساختن قلب و همينطور دستگاه تنفسي و ساير قسمتها مي‌شوند. هر کدام از اين سلول ها بر اساس شکل سلول بنيادي، مامور ساخت و تجهيز عضوي در بدن موجود زنده است. بعد از اينکه جنين تکثير پيدا کرد و به 9 ماه و اندي رسيد تعدادي از اين سلول بنيادي را در داخل بند ناف به جاي مي‌گذارد مانند يک ساختماني که ساخته مي‌شود و در پايان کار در داخل زيرزمين آن مقداري شيشه، آجر و يا سراميک باقي مي‌ماند در داخل بند ناف هم سلول هاي بنيادي به جاي مي‌مانند و اين سلول هاي بنيادين کاملا مرتبط هستند با اعضاي ساخته شده بدن همان فرد.

وي افزود: زماني‌ که جنين به دنيا آمد اگر بند ناف را ذخيره سازي کنند ،سلول‌هاي موجود در داخل طناب بند ناف قابل نگهداري هستند و مي‌توان از آن‌‎ها براي همان فرد و افرادي که از نظر ساختار خوني با سلول‌هاي اجدادي ذخيره شده در بند ناف شباهت دارند استفاده کرد. بطور مثال براي فردي که بند ناف او ذخيره شده است و در واقع سلول‌هاي بنيادي مختلف او انباشته شده است زمانيکه در آينده دچار سرطان شود با از بين رفتن کليه سلول‌هاي سرطاني و درست در زمانيکه نيازمند به يک سلول نوپويش که قدرت بازساخت شبه خودش را دارد با مراجعه به بانک بند ناف، بند ناف فرد را گرفته و سلول هاي بنيادين را جدا کرده و به او تزريق مي‌کنند؛ اين کار مدتي است در ايران هم نهادينه شده است و هر فردي که در هنگام تولد بند ناف ذخيره داشته باشد، اگر در آينده تا حدود وزن 35 تا 40 کيلوگرم باشد و به سلول بنيادي نياز پيدا کند از آن استفاده خواهد کرد.

اين فوق تخصص بيماري‌هاي خون و سرطان در رابطه با دورنماي استفاده از سلول‌هاي بنيادين اظهار داشت: آنچه در افق آينده سلول‌هاي بنيادين وجود دارد که قطعا در سي سال آينده اجرايي خواهد شد، اين است که سلول‌هاي ساخت ريه، چشم و قلب و... در داخل اين سلول‌ها به صورت بالقوه وجود دارند و به طور نمونه اگر انساني در سي سال آينده چشم خود را از دست بدهد دانشمندان قادر خواهند بود سلول‌ بنيادي خاصي را جدا کنند که با همان ساختار دوران جنيني قادر به ساخت چشم باشد و اين سلول را در آزمايشگاه به صورتي پرورش بدهند که چشم را با همان مختصات مورد نياز طراحي کرده تا براي فرد قابل استفاده شود البته اين امر امروزه بيشتر جنبه يک آرزو داشته و اميدوار هستيم محقق شود. آنچه در عمل در کشور ما انجام شده اين است که امروزه از متولدين دهه اخير بند ناف ذخيره شده است و اگر اين کودکان يا کساني در حدود همين وزن يعني 35 تا 40 کيلو، نيازمند سلول بنيادي باشند و اين موجودي بند ناف با آن ها همخواني داشته باشد مي‌توان اين سلول بنيادي را به آن‌ها اهدا کرد و انتظار داشت که اين سلول‌ها تبديل به جهاز خون ساز شوند.

دکتر رضوي در ادامه افزود: اين همان پيوند مغز استخوان است، که به طور عملي در فردي که دچار سرطان است با از بين بردن مابقي سلول‌هاي سرطاني ازطريق شيمي درماني و يا پرتودرماني و در واقع عريان کردن او به لحاظ سلول‌هاي سرطاني و درست در زمانيکه نيازمند به سلولي از نو زايش گر است، با اهداي سلول‌هاي بنيادي يا بصورت خام از بند ناف و اگر بند ناف موجود نباشد، از طريق يک دهنده که حتي ممکن است در بانک جهاني باشد بهره گرفت ؛ روش اين کار به اين صورت است که با تحريک، سلول هاي بنيادي را از مغز استخوان به خون محيطي هدايت کرده و با جمع آوري اين سلول ها آن را به خون فردي که نيازمند است تزريق مي‌کنند. اگر خود فرد ذخيره بند ناف، در بانک کشور داشته باشد که چه بهتر، و در غير اين صورت هم مي‌تواند از ذخيره بند ناف برادر و يا خواهر خود استفاده کند، و اگر اين ذخيره هم موجود نباشد از بانک جهاني ذخيره بند ناف استفاده خواهد کرد.

اين استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران در انتها عنوان کرد: خوشبختانه مدتي است در کشور ما بانک ذخيره بند ناف تشکيل شده است ليکن در حال حاضر تنها در قسمت پيوند مغز و استخوان قابليت کاربري دارد و انتظار مي‌رود براي پيوند اعضاي ديگر هم از آن استفاده شود. توصيه و پيشنهاد ما اين است که تمام کساني که فرزندي به دنيا مي‌آورند در مشاوره با مراکزي که ذخيره سازي بند ناف را انجام مي‌دهند باشند و بند ناف فرزند خود را ذخيره کنند زيرا اين کار در آينده به نفع خود فرد و يا خواهر وبرادر او، و حتي انسان نيازمند ديگري در يک نقطه ديگر از دنيا است. در واقع اين سلول‌ها در بانک ذخيره مي‌شوند و به عنوان پس انداز سلولي براي هميشه پشتيبان فرد خواهند بود.




منبع: behdashtnews.ir