بزرگنمايي:

چه خبر - آب زلال و شفاف آرزوي اين روزهاي مردم خوزستان مردم خوزستان سال‌هاست که به‌جاي آب زلال و شفاف در لوله‌هاي منازل خود «شيرکاکائو» تحويل مي‌گيرند. آب گل‌آلودي که رنگ آن، انواع بيماري‌ها و انگل‌ها را در ذهن مصرف‌کننده تداعي مي‌کند. اين آب فقط از طريق دستگاه‌هاي تصفيه خانگي -که بسيار گران هستند- قابل استفاده مي‌شود.آب شرب اهواز سال‌هاست که سالم نيست و مسوولان به جاي آنکه به فکر سالم‌سازي کارون باشند، قصد دارند بر اين جراحت کهنه چسب‌زخمي بگذارند. قرار است براي بهبود کيفيت آب شرب اهواز طرح انتقال آب غدير اجرا شود تا ديگر آب کارون که به‌دليل آلاينده‌هاي بالادست کيفيت خود را از دست داده، منبع تأمين آب شرب اهواز نباشد. وزارت نيرو تلاش کرده آب پشت سد دز را براي تأمين نيازهاي مردم جنوب غرب کشور وارد شبکه شرب کلانشهر اهواز کند؛ اما آقاي حميدرضا خدابخشي رييس هيات مديره انجمن مهندسان آب معتقد است فرسودگي شبکه آب اين شهر به قدري زياد است که حتي اگر آب معدني به لوله‌هاي آب تزريق شود، در نهايت مردم آب گل‌آلود تحويل خواهند گرفت. در استان خوزستان آب گل‌آلود موجود در شبکه جزء لاينفک زندگي مردم شده و همه پذيرفته‌اند که اگرچه در مجاورت بزرگ‌ترين رودخانه کشور زندگي مي‌کنند، اما آب بي‌کيفيت براي شرب در اختيار داشته باشند. بازار فروش سيستم‌هاي تصفيه آب در خوزستان داغ است. بدون دستگاه تصفيه آب شرب، مردم اين استان قادر به استفاده از سيستم لوله‌کشي منازل نيستند. مسوولان بهداشت استان مي‌گويند که گزارشي از بروز بيماري‌هاي همه‌گير در اثر آلودگي آب دريافت نکرده‌اند اما کسي هم رغبت نمي‌کند آب کدر و خاک‌آلود شبکه آب شهري را بنوشد يا اينکه بدون دغدغه از اين آب براي شست‌وشوي مواد غذايي و غيره استفاده کند. آقاي مجتبي گهستوني فعال محيط‌زيست به‌عنوان يک شهروند به «صبح‌نو» مي‌گويد: کيفيت آب شرب اهواز راضي‌کننده نيست و وضعيت نامناسبي دارد. وي ادامه مي‌دهد: تمام مردم اهواز براي تأمين نيازهاي شرب آب معدني مي‌خرند يا دستگاه تصفيه آب دارند يعني عملاً تأمين آب شرب براي مردم خوزستان چندين برابر هزينه تأمين آن براي ساير نقاط کشور تمام مي‌شود. آقاي هژير کياني، رييس شبکه تخصصي انجمن‌هاي محيط‌زيست خوزستان نيز در گفت‌وگو با «صبح‌نو» از کيفيت بد آب اهواز گله‌مند است. وي بيان مي‌کند: بيشتر نابساماني‌هاي آب اهواز، ناشي از مشکلات مديريتي و زير ساختي است. اين پديده مشابه ريزگردها نيست که عامل آن برون‌مرزي باشد و بگوييم منشأ آن کشور عراق است و براي حل آن نمي‌توان کاري کرد. مشکل آب گل‌آلود اهواز با به‌روز رساني سامانه تصفيه آب و اصلاح زير ساخت‌هاي شهري حل مي‌شود. وي تاکيد مي‌کند: در کمتر خانه‌اي از شهر اهواز سيستم تصفيه فاضلاب وجود ندارد. مسوولان اين شهر هم اگر مشکل آب را تکذيب مي‌کنند به منازل شهروندان مراجعه کرده و از آب شرب شبکه بدون اينکه اين آب وارد سيستم تصفيه خانگي شود، بنوشند تا ببينند اعتراضات مردم واقعيت دارد.
انتقال آب راهکار مسوولان منبع تأمين‌کننده آب اهواز رودخانه کارون بود. رودخانه‌اي که در سرشاخه‌هاي آن پروژه‌هاي متعدد انتقال آب در جريان است که آورد آن را به‌شدت کاهش داده‌است. از سوي ديگر ورود فاضلاب خانگي، صنعتي و زه‌آب کشاورزي به اين رودخانه، هر روز از کيفيت آب آن کاسته است. افتتاح سد گتوند و افزايش درجه شوري آب به‌دليل گنبد نمکي مخزن اين سد هم تير خلاصي بر کيفيت آب رودخانه بزرگ کارون شد و زنگ خطري را به‌صدا درآورد که مسوولان آب و فاضلاب کشور به‌دنبال منبع ديگري براي تأمين آب مردم کلانشهر اهواز باشند. همه راهکارهاي مهندسي روي ميز قرار گرفت و در نهايت تصميم گرفته شد آب از پشت سد دز براي تأمين نيازهاي شرب اهواز منتقل شود. نام اين طرح انتقال آب «غدير» بود. حميد رضا خدابخشي رييس هيات مديره انجمن مهندسان آب به «صبح‌نو» مي‌گويد: در حال حاضر بخشي از طرح انتقال آب غدير اجرا شده و آب را از پشت سد تنظيمي کرخه به تصفيه خانه اهواز منتقل مي‌کند اما در طرح آتي که تونل آن هم زده شده‌است، آب از پشت سد دز براي تأمين نيازهاي اهواز منتقل خواهد شد. وي اضافه مي‌کند: کيفيت آب اهواز از گذشته نيز نامناسب بود زيرا سيستم تصفيه‌خانه‌هاي اهواز و شبکه توزيع اين شهر قديمي است. اين سيستم توان تصفيه آب کارون را که آلايندگي‌هاي آن به‌دليل افزايش پساب‌هاي کشاورزي، صنعتي، خانگي و آب شور گتوند در حال افزايش است، ندارد. شبکه فرسوده آب اهواز نيز داراي ترک‌هاي فراواني است که علاوه‌بر آنکه ميزان هدر رفت آب را افزايش مي‌دهد، مايعي گل‌آلوده به مشترکان تحويل مي‌دهد. خدابخشي نياز به تعميرات بيش از حد معمول شبکه آب شرب و افت فشار آب را به‌عنوان عوامل اصلي گل‌آلود شدن آب کلانشهر اهواز معرفي مي‌کند. وي ادامه مي‌دهد: مصرف آب در اهواز بالاست و تمام خانه‌هاي اين شهر پمپ آب دارند. اين مساله مکش بيش از حد در شبکه ايجاد کرده و از محل تَرَک لوله‌هاي شبکه، گل و لاي وارد سيستم لوله‌کشي مي‌شود. در زمان تعمير لوله‌ها نيز اگر استانداردهاي لازم رعايت نشود، آب گل‌آلود وارد سيستم انتقال آب مي‌شود و مردم ناگزيرند براي بهبود کيفيت آب، شير منازل را باز بگذارند تا اين آب کدر از داخل لوله‌ها خارج شود.
تعويض شبکه فرسوده تنها راه‌حل مشکل رييس هيات مديره انجمن مهندسان آب تنها راه نجات مردم اهواز را تعويض شبکه فرسوده اعلام مي‌کند. وي اضافه مي‌کند: تعويض اين شبکه هزينه‌هاي زيادي در بر دارد. البته قرار بود 2 ميليارد دلار به استان خوزستان براي بهبود کيفيت آب کارون و تعويض لوله‌هاي انتقال شبکه شرب اعتبار تخصيص داده شود. به گفته خدابخشي، آب گل‌آلود اهواز زخم کهنه‌اي است که همچنان به جا مانده‌است. وي اجراي پروژه انتقال آب غدير براي تأمين نيازهاي شرب مردم اهواز را داراي فرصت و تهديد معرفي مي‌کند. رييس هيات مديره انجمن مهندسان آب اضافه مي‌کند: از منظر آب شرب، تا حدودي کيفيت آب در خوزستان بهبود مي‌يابد بنابراين، اين طرح براي سيستم شرب يک فرصت است اما از منظر محيط‌زيستي تهديد به شمار مي‌رود زيرا اگر کارون به عنوان يک اکوسيستم آبي، محل تأمين آب شرب مردم اهواز بود، حتماً براي بهبود کيفيت آن چاره‌اي از سوي مسوولان انديشيده مي‌شد و سيستم تصفيه‌خانه آب نيز متناسب با وضعيت رودخانه ارتقاء مي‌يافت اما با انتقال آب، تا مدتي خيال مسوولان از کيفيت آب اهواز راحت شده و کمتر به مساله بهبود کيفيت کارون توجه مي‌کنند. بهبود کيفيت آب کارون خواسته تمام فعالان محيط‌زيستي است. زيرا اين رودخانه نه فقط منشأ تأمين آب مردم خوزستان است بلکه زماني محل تأمين معيشت آنها بوده و صيد و صيادي در اين رودخانه به‌دليل آلودگي بيش از حد آن تعطيل شده‌است. هژير کياني رييس شبکه تخصصي انجمن‌هاي محيط‌زيست خوزستان نيز با اشاره به انتقال آب سرشاخه‌هاي کارون براي تأمين نياز صنايع بزرگ در فلات مرکزي ايران از مسوولان مرتبط درخواست مي‌کند که در ارتباط با اقدامات انجام شده در زمينه بهبود کيفيت آب کارون گزارشي به سمن‌ها ارائه دهند. وي مي‌گويد: مسوولان بايد شجاعت اعتراف به اشتباهات و خطاهاي خود را داشته و آن را بپذيرند تا فضا براي بهبود اوضاع باز شود. کياني تاکيد مي‌کند: اين تبعيض بزرگي است که مردم خوزستان با وجود منابعي که دارند، آب شرب بي‌کيفيت داشته باشند در حالي که مشکل آب شرب اهواز با به‌کارگيري تکنولوژي روز دنيا کاملاً قابل حل است. وي با اشاره به جمعيت 1.5 ميليون نفري شهر اهواز، تأمين سلامت آب اين شهر را يک نکته بسيار حياتي از نگاه پدافند غير عامل معرفي مي‌کند. البته کياني اين نکته را هم يادآور مي‌شود که براي بهبود کيفيت آب کارون و ايجاد مديريت پايدار در منابع آب کشور بايد دستگاه‌هاي دولتي با کمک سمن‌ها اقدام به فرهنگ‌سازي کنند.

منبع: صبح نو