بزرگنمايي:

چه خبر -

هر سال و با شروع فصل سرما در کشور، پديده وارونگي هوا و آلودگي هواي ناشي از آن در کلان‌شهرهايي مانند تهران، اصفهان، اراک و تبريز اتفاق مي‌افتد و کار بسياري از کارخانه‌ها و مدارس را به تعطيلي مي‌کشاند. در ميان اين تعطيلي‌ها و آلودگي‌ها، تنها کاري که از دست ما براي امان ماندن از شر آسيب‌هاي ناشي از آلودگي هوا برمي‌آيد، اين است که کمي الگوهاي غذايي‌مان را تغيير دهيم و کاري کنيم تا باعث تقويت سيستم ايمني بدنمان شويم.

همه ما، مخصوصا گروه‌هاي آسيب‌پذيرتري مانند کودکان، سالمندان، خانم‌هاي باردار و افراد مبتلا به نقص سيستم ايمني بايد براي ايجاد کمي مصونيت در برابر آسيب‌هاي ناشي از آلودگي هوا، سيستم ايمني بدن خود را تقويت کنيم. مهم‌ترين راه تقويت سيستم ايمني هم مصرف حجم بالايي از آنتي‌اکسيدان‌ها در طول روز است. آنتي‌اکسيدان‌ها با راديکال‌هاي آزاد که در اثر آلودگي هوا وارد بدن شده‌اند و حجم‌شان افزايش يافته است، مبارزه مي‌کنند و آسيب‌هاي ناشي از آنها را از بين مي‌برند.

يکي از قوي‌ترين و مهم‌ترين انواع آنتي‌اکسيدان‌ها که مصرف آن به شدت در روزهاي آلوده سال توصيه مي‌شود، ويتامين c است. ويتامين c به وفور در مرکباتي مانند پرتقال، نارنگي و گريپ‌فروت يا در سبزي‌هاي برگ سبز تيره، کلم سفيد، کلم بروکلي، گل کلم، فلفل دلمه‌اي سبز، کيوي، گوجه‌فرنگي، اسفناج و پياز خام يافت مي‌شود.از اين رو بهتر است منابع غني از اين ويتامين را براي مبارزه با راديکال‌هاي آزاد در روزهاي آلوده سال، حتما مصرف کنيد.

مصرف مغزها و دانه‌هاي خام را فراموش نکنيد چون اين خوراکي‌ها هم سرشار از نوعي آنتي‌اکسيدان قوي به نام ويتامين e هستند. ويتامين e علاوه بر مغزها و دانه‌هاي خام در روغن‌هاي گياهي مانند روغن زيتون، آفتابگردان و سويا هم وجود دارد. در ميان مغزها، بادام منبع خوبي براي دريافت اين ويتامين محسوب مي‌شود. از طرف ديگر، جوانه گندم هم در حجم پايين داراي ويتامين e بالايي است و از اين رو مي‌تواند يک منبع غذايي مقرون به صرفه از اين ويتامين به حساب بيايد. ويتامين e، هم با راديکال‌هاي آزاد در بدن مبارزه مي‌کند و هم نقشي اساسي در تقويت سيستم ايمني دارد.

نتايج تحقيقات جديد و بسيار متعددي نشان مي‌دهند که ويتامين d علاوه بر افزايش جذب کلسيم و پيشگيري از پوکي استخوان در بدن، باعث تقويت و ارتقاء عملکرد سيستم ايمني و ريه‌ها هم مي‌شود. هرچند که منابع ويتامين d، کمي محدود هستند، اما مي‌توان حجم مناسبي از اين ويتامين حياتي را از طريق مصرف لبنيات غني‌شده، زرده تخم‌مرغ و جگر به دست آورد. به‌همين دليل هم مصرف شيرهاي غني‌شده با ويتامين d در روزهاي آلوده سال بسيار قابل توصيه خواهد بود.

در ميان املاح مختلف، مصرف روي و سلنيوم در هواي آلوده به شدت توصيه مي‌شود. هم روي و هم سلنيوم مي‌توانند در تقويت و بهبود عملکرد سيستم دفاعي بدن موثر باشند و جالب اينکه مصرف همزمان اين دو ريزمغذي، اثر هم‌افزايي دارد. يعني اگر شما روي و سلنيوم را همزمان مصرف کنيد، باعث افزايش شديد قدرت سيستم دفاعي بدن و مبارزه با راديکال‌هاي آزاد ناشي از آلودگي هوا مي‌شويد. روي در گوشت‌ها و مغزها و سلنيوم هم در منابع غذايي دريايي وجود دارد.

زماني که ما با معده خالي و شکم گرسنه در شرايطي که هوا آلوده است، از خانه خارج مي‌شويم، جذب سرب را در بدنمان بالا مي‌بريم. به همين دليل هم توصيه مي‌شود که تمام افراد، مخصوصا کودکان و سالمندان بدون صرف صبحانه از خانه خارج نشوند. ضمن اينکه بهتر است يک ليوان آب مرکبات مانند ترکيبي از آب پرتقال، نارنگي و ليموشيرين هم در وعده صبحانه بچه‌ها، سالمندان، خانم‌هاي باردار و افراد بيمار در شرايط آلودگي هوا هم جاي بگيرد.مصرف حجم بالاي ويتامين c، بدن را تقريبا در برابر سرب موجود در هوا واکسينه مي‌کند و جذب سرب هم با معده پر، بسيار کمتر خواهد بود.

برخلاف تصور بسياري از مردم، نوع آلودگي موجود در هوا با آلودگي موجود در کارخانه‌هاي ذوب آهن، ذوب مس يا معادن، متفاوت است. به‌عبارت ساده‌تر، آلودگي موجود در اين کارخانه‌ها و معادن، ناشي از بخارات فلزات سنگين است اما آلودگي موجود در هوا، ناشي از آلاينده‌هايي مانند ترکيبات هيدروکربن نيم‌سوخته است که ابتدا به ريه آسيب وارد مي‌کند و سپس با ورود به جريان خون، آسيب‌هايي را به بافت‌هاي حياتي‌تري مانند قلب و مغز مي‌رساند. از اين رو، ما مي‌توانيم براي پيشگيري از جذب آلاينده‌هاي موجود در کارخانه‌ها، مصرف شير و لبنيات را توصيه کنيم اما مصرف اين گروه غذايي در زمان آلودگي هوا و براي پيشگيري از جذب آلاينده‌هاي موجود در هواي آلوده، چندان مفيد و موثر نخواهد بود. با اين حال، شير و لبنيات، حاوي مقادير قابل توجهي از کلسيم هستند و مصرف آنها در تمام شرايط آب و هوايي توصيه مي‌شود.

- تمام افراد، مخصوصا کودکان و سالمندان بايد در مواقع آلودگي شديد هوا از ترددهاي غيرضروري در سطح شهر، به شدت پرهيز کنند.

- اگر مجبور به تردد در شهر در روزهاي آلوده سال شُديد، به هيچ عنوان فعاليت سنگين انجام ندهيد،با سرعت بالا راه نرويد يا ندويد.تمام اين کارها باعث افزايش تنفس و ضربان قلب مي‌شوند و آلاينده‌هاي بيشتري را در اثر استنشاق، وارد بدنتان مي‌کنند.

- بهتر است که در شرايط آلودگي هوا، حواستان به ميزان کالري دريافتي‌تان هم باشد و رژيم غذايي خود را به‌گونه‌اي بچينيد که کالري مازاد وارد بدنتان نشود. افزايش دريافت کالري با بالا رفتن راديکال‌هاي آزاد و استرس اکسيداتيو در بدن همراه است که اين موارد مي‌توانند آسيب‌هاي وارده به بدن در اثر آلودگي هوا را تشديد کنند.

- در شرايط آلودگي هوا، از مصرف غذاهاي چرب و سرخ‌کردني يا قندهاي ساده که باعث افزايش استرس اکسيداتيو و التهاب در بدن مي‌شوند هم خودداري کنيد.

- در روزهاي آلوده سال، سعي کنيد آب کافي هم در طول روز بنوشيد تا کم‌آب شدن بدن هم باعث تشديد آسيب‌هاي وارده به ارگان‌هاي حياتي‌تان نشود.

منبع:salamatism.com