بزرگنمايي:

معمولا پس از جاي‌گذاري دستگاه‌هاي ارتودنسي به علت افزايش گير غذايي، ميزان باکتري و پلاک در محيط دهان افزايش مي‌يابد. حتما شما هم وقتي دندان‌هايتان را ارتودنسي کرديد، سوال‌هاي زيادي درباره زندگي با اين سيم‌ها داشته‌ايد. اين نوشته به 10 سوال و جواب رايج درباره همين موضوع مي‌پردازد.

1.ارتودنسي طول عمر دندان‌ها را افزايش مي‌دهد؟ مرتب کردن دندان‌ها موجب قرار گرفتن آنها در موقعيت مطلوب داخل فک مي‌شود که نتيجه آن پخش متوازن نيرو در تمام جهات و کاهش فشار روي ريشه دندان‌ها است. از طرف ديگر منظم‌شدن دندان‌ها به تميز کردن آنها نيز کمک خواهد کرد.

2.ارتودنسي موجب برطرف کردن مشکلات گوارشي هم مي‌شود؟ در حالت عادي هر دندان بالا با دو دندان پايين در تماس است. چنانچه در بيماري اين وضعيت دندان‌ وجود نداشته باشد غذا به خوبي آسياب نشده و هضم غذا و در نتيجه گوارش آن با مشکل روبه‌رو مي‌شود. درمان ارتودنسي، باعث ايجاد تماس‌هاي مناسب و در نتيجه افزايش تاثير جويدن خواهد شد.

3.ارتودنسي باعث درمان مشکلات عضلاني هم مي‌شود؟ افرادي که بيشتر فعاليت خود را با دست راست انجام مي‌دهند عضلات قوي‌تر با حجم بزرگ‌تر نسبت به دست چپ دارند اما چون دست‌ها زير لباس قرار مي‌گيرند تاثير زياد و قابل‌توجهي در بيننده به وجود نمي‌آورند. حال اگر شخصي به دلايل مختلف مانند عادت کردن يا کوچک بودن فک و... با دندان‌‌هاي يک طرف غذا بخورد، به مرور زمان عضلات يک طرف از طرف ديگر بزرگ‌تر و صورت وي نامتقارن مي‌شود و چون در برخوردهاي اجتماعي صورت اولين قسمتي است که مورد توجه قرار مي‌گيرد، بايد حتما نسبت به رفع اين مشکل اقدام کرد. البته مشکلات عضلاني زيادي در سيستم جونده شناخته شده‌اند که با روش‌هاي ارتودنسي قابل درمان هستند.

4.سن مناسب درمان چه سني است؟ درمان ارتودنسي را مي‌توان از اواخر 3 سالگي تا زماني که دندان‌ها وجود دارند، انجام داد. در سنين پايين و دوره دندان‌هاي شيري معمولا براي رفع عادات مضر مانند مکيدن انگشت يا پستانک از دستگاه‌هاي ساده ارتودنسي استفاده مي‌شود. پس از آن از حدود 6 سالگي يعني زماني که اولين دندان دائمي (دندان آسيا) رويش پيدا کرد. تغييرات اسکلتال در محدوده سني خاصي امکان‌پذير است و معمولا ارتودنتيست پس از حذف عامل به وجودآورنده نسبت به تغييرات ابعاد فکي در جهت‌هاي مختلف اقدام مي‌کند. تا حدود سنين 12 تا 15 سالگي مي‌توان تغييرات اسکلتال و عضلاني مانند بزرگ‌کردن فک را در بيماران انجام داد. بهترين سن درمان ارتودنسي با دستگاه ثابت، حدود 12 سالگي است. پس از 12 سالگي با افزايش سن بيمار درمان‌ها بايد محافظه‌کارانه‌تر انجام شوند. معمولا پس از 30 سالگي اندكي تحليل استخوان در فک روي مي‌دهد و ارتودنتيست بايد نسبت به نحوه درمان، انتخاب نوع درمان و وجود محدوديت‌ها به بيمار اطلاعات کامل را بدهد.

5.پلاک‌هاي متحرک و سيم ارتودنسي چه فرقي با هم دارند؟ دستگاه متحرک حين درمان توسط بيمار قابل خارج شدن و جاي‌گذاري است اما نوع ثابت را فقط ارتودنتيست مي‌تواند جاي‌گذاري كند و در پايان درمان از دهان خارج کند.

6.نحوه عملکرد دستگاه‌هاي ارتودنسي چگونه است؟ دستگاه‌هاي ارتودنسي با اعمال نيرو روي دندان موجب جابه‌جايي آنها مي‌شوند. اين نيروها در حد نيروهاي بيولوژيک هستند و دندان‌پزشک با اطلاع کامل از ميزان آنها و محاسبه با روش‌هاي خاص درماني اقدام به اعمال آنها مي‌کند. پس از هر جلسه درماني درد اندکي به وجود مي‌آيد که علت آن فعال‌سازي دستگاه توسط دندان‌پزشک است. معمولا اين درد 3 تا 5 روز به طول مي‌انجامد و تا فعال‌سازي بعدي از بين مي‌رود. براي رفع اين درد مي‌توان مسکن مصرف كرد. استفاده کوتاه‌مدت از داروهاي ضدالتهاب هيچ‌گونه مغايرتي با درمان‌هاي ارتودنسي ندارد (استفاده بلند‌مدت از داروهاي مسکن توصيه نمي‌شود).

7.آيا درمان ارتودنسي نياز به آماده‌سازي قبلي بيماران دارد؟ درمان صحيح ارتودنسي نياز به نظم خاص و آماده‌سازي بيماران دارد. اين آماده‌سازي شامل جرم‌گيري، ترميم پوسيدگي‌ها، کشيدن دندان‌ها (در صورت نياز) و آموزش بهداشت است. شرط اصلي درمان ارتودنسي موفق، همکاري بيمار و عمل به توصيه‌هاي دندان‌پزشک است. چون درمان ارتودنسي در مدت‌زمان نسبتا طولاني انجام مي‌گيرد بنابراين علاقه و اشتياق بيمار در به دست آوردن نتيجه‌اي خوب، تاثيرگذار است.

8.وظيفه بيماران حين درمان ارتودنسي چيست و آيا نياز به رژيم‌غذايي خاصي است؟ دستگاه‌هاي ارتودنسي حساس و آسيب‌پذير هستند، پس بيماران بايد در حفظ و نگهداري آنها کوشا باشند. از طرف ديگر براي جابه‌جايي يک دندان، ماه‌ها زمان لازم است. متاسفانه در صورت آسيب‌ديدگي‌ دستگاه‌ها در برخي موارد نتيجه چند ماه زحمت در عرض چند روز يا چند هفته از بين مي‌رود. بنابراين بايد در تمام طول مدت درمان از خوردن غذاهاي سخت و چسبناک مانند گز، سوهان و نظير آن خودداري و به جاي گاز زدن ميوه‌ها آن را به تکه‌هاي کوچک تقسيم و از چنگال استفاده كرد.

9.آيا براي تميز کردن دندان‌ها حين درمان ارتودنسي دستورالعمل خاصي وجود دارد؟ معمولا پس از جاي‌گذاري دستگاه‌هاي ارتودنسي به علت افزايش گير غذايي، ميزان باکتري و پلاک در محيط دهان افزايش مي‌يابد و درنتيجه امکان پوسيدگي دندان‌ها زياد مي‌شود. بنابراين بيمار بايد پس از هر وعده غذا دندان‌ها و دستگاه‌ها را به دقت تميز کند. براي اين کار مي‌توان از مسواک معمولي يا مسواک مخصوص ارتودنسي که باعث سهولت در تميز کردن دندان‌ها مي‌شود، بدون ضربه زدن، استفاده کرد و بهتر است قبل از خواب از دهان‌شويه فلورايد‌دار نيز استفاده شود.

10.تا چه اندازه امکان برگشت درمان‌هاي ارتودنسي وجود دارد و چه عواملي در آن دخالت دارند؟ پس از اتمام يک دوره درماني از وسايل و دستورالعمل‌هاي خاصي براي حفظ نتيجه درمان استفاده مي‌شود. متاسفانه برخي از بيماران پس از مشاهده نتيجه مطلوب به اين دستورالعمل‌ها توجه کافي نمي‌كنند و سهل‌انگاري آنها باعث جابه‌جايي ناخواسته دندان‌ها مي‌شود که ميزان اين جابه‌جايي متغير است. در اينجا دوباره به اهميت همکاري بيمار با دندان‌پزشک پي مي‌بريم. نکته ديگر اينکه بدن انسان در برابر تغييرات ناگهاني واکنش‌هاي نامطلوبي نشان مي‌دهد. بنابراين، بهتر است درمان‌هاي ارتودنسي به‌صورت آهسته و پيوسته انجام گيرند. عجله عامل شکست بسياري از درمان‌هاي ارتودنسي است.
دکتر سيامک‌ جهان‌آرا، عضو هيات علمي دانشگاهي علوم پزشکي تهران

www.
منبع : salamat.ir

مطالب پيشنهادي:
درد موقت دندان را جدي بگيريد
وقتي كودكتان دندان در مي آورد چگونه به او كمك كنيد؟
چطور از دندان درد خلاص شويم؟
آيا ارتودنسي درد دارد؟
22 عادتي که دندان‌ها را خراب مي‌کنند