چه خبر - با بنيانگذاران ديجي کالا آشنا شويد

ديجي کالا نام يکي از وب‌گاه‌هاي فعال در زمينه تجارت الکترونيک در ايران است. اين وب‌گاه در زمينه فروش آنلاين محصولات ديجيتالي فعاليت مي‌کند و به طور ميانگين روزانه بيش از 400 هزار بازديد کننده دارد. دفتر مرکزي اين شرکت که براي امور مالي و بازرگاني استفاده مي‌شود روبروي فرهنگسراي ارسباران است و دفتر دوم که مرکز پردازش‌ها نام دارد خارج از تهران در جاده فتح و دفتر سوم مرکز تکنولوژي و بازاريابي نام دارد و در پارک علم و فناوري شهر پرديس واقع شده است.

ايده شکل گيري ديجي کالا

حميد و سعيد محمدي در سال 1384 هر دو عکاسي ديجيتال را پيگيري مي‌کردند. بعد از جست و جو در اينترنت درباره دوربين‌ها، دوربين مورد نظر را از بازار جمهوري تهران خريداري کردند. اما بعد از چند روز پي بردند، لنز روي دوربين دست دوم و تعميري است. اين اتفاق ناخوشايند از تجربه خريد به شکل سنتي، که خيلي قابل اعتماد هم نبود، جرقه اوليه تاسيس شرکت ديجي کالا بود.

تاريخچه ديجي کالا

مديران اين سايت از سال 83 تصميم به راه‌اندازي آن گرفته و در سال 1385 توسط حميد محمدي و سعيد محمدي بنيانگذاري شد. پرسنل اوليه آن 5 نفر بودند که تا اسفند 1392 به 200 نفر افزايش پيدا کرد و طبق گفته مديران تا پايان سال 93 به 700 نفر مي‌رسد. اين شرکت در سال 91 پيشنهاد شراکت صندوق سرمايه‌گذاري سرآوا را پذيرفت. محمدي در مصاحبه‌اي در سال 1392 مدعي شد که ديجي‌کالا سهم بيش از 85 درصدي از بازار خورده فروشي آنلاين ايران را در دست دارد.

محيط کاري ديجي کالا

طبقه اول دفتر مرکزي که بخش خدمات و امور مشتريان نام دارد مدرن و پرنور طراحي شده است. در اين بخش مراجعه کنندگان افرادي هستند که از ضمانت 7 روزه ديجي کالا استفاده مي‌کنند. در اين بخش 14 نفر هشت و نيم صبح تا پنج بعدازظهر مشغول به کار هستند و در روز حدود 15 تا 20 نفر مراجعه مي‌کنند. در اين بخش روي هر کدام از ميزها يک رايانه قرار دارد تا در صورت نياز نحوه دسترسي به خدمات آنلاين را به مشتري آموزش دهند.
طبقه پنجم ساختمان مرکزي بخش تامين کالا است. به ادعاي مدير تامين شرکت ديجي‌کالا تمام محصولاتش را از توزيع‌کننده‌هاي موجود تامين مي‌کند و خود وارد کننده نيست.
در مرکز تماس و ارتباط با مشتري که در انتهاي همان طبقه واقع شده حدود 30 نفر به مشتريان و کاربران ديجي‌کالا پاسخ مي‌دهند. اين بخش به دفتر دوم منتقل شد.
بر اساس گزارش مجلهٔ اکونوميست در سال 2014 اين وب‌گاه با سرمايهٔ 150 ميليون دلار در رتبهٔ اول شرکت‌هاي اينترنتي ايران قرار گرفت. طبق گزارش واشنگتن پست در سال 1393 (2014 ميلادي) اين وبگاه روزانه 3٬000 درخواست خريد دارد و در 16 شهر مهم ايران براي پخش محصولاتش شعبه دارد. اين شرکت 450 کارمند در سال 1393 دارد و تحويل محصولات به مشتريان را کارمندان شرکت به عهده مي‌گيرند.
اين دو برادر متولد سال 58 هستند و با يک تجربه تلخ از يک خريد سنتي به فکر ايجاد اين شرکت افتاده‌اند. آنها شرکتي تاسيس کردند که در کنار فراهم آوردن محتواي مناسب براي کسب اطلاع از محصولات، بتوانند اين محصولات را به صورت آنلاين، به فروش برسانند.
آنها کار خود را با تنها دو محصول تلفن همراه و دوربين آغاز کردند و رفته‌رفته آن را گسترش دادند. امروزه نه‌تنها تمامي کالاهاي ديجيتال را در سبد فروش خود دارند، بلکه محصولاتي چون ساعت، کتاب و رسانه نيز به سبدشان افزوده شده است. حدود دو سال قبل يکي از سرمايه‌گذاران خطر‌پذير براي اين شرکت سرمايه‌گذاري کرد که نتيجه بسيار خوبي را براي آنان به همراه داشت. چندي پيش اکونوميست در مقاله‌اي ارزش شرکت ديجي‌کالا را بالغ بر 150 ميليون دلار برآورد کرد. اين دو برادر از ابتداي تاسيس اين شرکت تاکنون روزانه به طور متوسط 13 تا 14 ساعت کار کرده‌اند و معتقدند اگر هم‌اکنون کسي تصميم به تاسيس يک شرکت يا تجارتي به شکل استارت‌آپ بگيرد، بايد روزانه 18 ساعت در روز براي چندين سال کار کند تا به نتيجه خوبي دست پيدا کند.

• با معرفي شروع کنيم. تحصيلات‌تان چيست؟

من حميد محمدي، ليسانس صنايع از دانشگاه خواجه نصير و فوق‌ليسانس ام‌بي‌اي از دانشگاه علم و صنعت دارم و سعيد برادرم، ليسانس مکانيک و فوق‌ليسانس ام‌بي‌اي از دانشگاه سازمان مديريت صنعتي است.

• فکر مي‌کرديد روزي به اين موفقيت دست پيدا کنيد؟

فکر مي‌کنم همه ما در مواقعي پتانسيل لازم براي موفقيت را در خودمان مي‌بينيم، اما براي برخي اين موفقيت پيش مي‌آيد و براي برخي ديگر نه.

• چه مسائل و مشکلاتي در کسب و کار اينترنتي وجود دارد؟

به نظر ما مسائل و مشکلات خيلي بزرگ و حل‌نشدني بر سر راه کسب و کار اينترنتي در ايران وجود ندارند؛ اما خيلي‌ها اظهارنظر مي‌کنند که امکان ندارد بتوانيد در اين حوزه فعاليت کنيد، زيرا زيرساخت‌هاي لازم و فرهنگ خريد اينترنتي وجود ندارد. ما با اين نظر مخالف هستيم.
البته چالش‌ها و مشکلاتي وجود دارد که ممکن است در کشورهاي توسعه‌يافته‌تر وجود نداشته باشد يا کمتر باشد. به طور مثال مشکلات مي‌تواند زيرساخت‌هاي تجارت الکترونيک از توزيع تا قيمت بالاي پهناي باند و سرعت اينترنت براي مصرف‌کنندگان عادي، نبود قوانين و متولي‌هاي مشخص در اين حوزه و مهم‌تر از همه فضاي اقتصادي غير‌شفاف باشد.

دو برادري که بنيان گذار ديجي کالا هستند

• ديجي‌ کالا از کجا شروع شد؛ قبل از آن مشغول به چه تجارت يا فعاليتي بوديد؟

در سال 1384 و از فارغ‌التحصيلي ما چند سالي مي‌گذشت. هر دو به عکاسي ديجيتال علاقه زيادي داشتيم و کمابيش عکاسي ديجيتال را پيگيري مي‌کرديم. البته تجهيزات عکاسي حرفه‌اي نداشتيم.
دقيقاً زماني بود که عکاسي آنالوگ به ديجيتال در حال تغيير بود ولي اطلاعات فني زيادي در اين حوزه وجود نداشت. عکاس‌ها هم خيلي اطلاعات فني دقيقي راجع به عکاسي ديجيتال نداشتند و بعضي از آنها هم اعتقادي به اين عکاسي نداشتند. تصميم گرفتيم يک دوربين ديجيتال بخريم تا در سطح حرفه‌اي‌تري عکاسي را ادامه دهيم.
شروع به جمع‌آوري اطلاعات درباره عکاسي ديجيتال و دوربين‌هاي اين حوزه کرديم. هيچ اطلاعاتي وجود نداشت؛ هم عکاسي ديجيتال جديد بود و هم اينکه دوربين ديجيتال وسيله‌اي مصرفي اما به شدت تخصصي بود. اطلاعات فني و کاربردي زيادي براي مصرف‌کننده وجود نداشت، در نتيجه در اينترنت جست‌وجو درباره دوربين‌ها و عکاسي ديجيتال را شروع کرديم.
با يک سايت تخصصي خارجي در حوزه عکاسي ديجيتال آشنا شديم، نقد و بررسي‌ها و مقايسه‌هايش را خوانديم و در نهايت بهترين دوربين موردنظرمان را انتخاب کرديم و از بازار جمهوري تهران خريديم. بعد از چند روز استفاده احساس کرديم اين دوربين اشکال دارد. نمي‌دانستيم اشکال کار کجاست اما تصاوير ثبت‌شده با نمونه‌هايي که در اينترنت از آن دوربين ديده بوديم تفاوت داشت. بعد از مدتي فهميديم لنز همراه دوربين با نمونه‌اي که بايد روي آن باشد، متفاوت است.
لنز روي دوربين دست‌دوم و تعمير شده بود. اين اتفاق براي ما بسيار ناخوشايند بود. يک اتفاق خوشايند با اطلاعات و تجربه‌اي که کسب کرده بوديم و يک اتفاق ناخوشايند با تجربه خريد به شکل سنتي که خيلي قابل اعتماد هم نبود. اين تجربه جرقه يک ايده تجاري براي ما شد.
سال 1385 شروع کرديم به مطالعه در اين حوزه و مدل تجاري ديجي‌کالا حول نقد و بررسي و فروش اينترنتي کالاي ديجيتال شکل گرفت. مي‌خواستيم همزمان هم به بالا رفتن سطح اطلاعات مخاطب‌مان کمک کنيم تا بتوانند مانند يک متخصص کالاها را بررسي کنند و هم به شيوه درست، اصولي و امروزي خريداري کنند. با اين ايده ديجي‌کالا با گروه محصولي موبايل و دوربين عکاسي شروع به کار کرد. با يک تيم کوچک و سختکوش که در مجموع هفت نفر بود، کار را در آپارتمان اداري برادر بزرگ‌ترمان در خيابان سعدي شروع کرديم و يک سال در آنجا فعاليت کرديم. به تدريج و با سرويس‌هاي متفاوتي که هر روز ارائه مي‌شد، از ديجي‌کالا استقبال شد و بازديد سايت بالا رفت.
رفته‌رفته قابليت‌هاي فروش را اضافه کرديم. هر چند ماه يک بار، گروه‌هاي جديد محصولي را به سبد کالاهاي عرضه‌شده اضافه مي‌کرديم تا اينکه توانستيم تمام کالاهاي ديجيتال را پوشش دهيم و تيم را در حوزه توليد محتوا و بازاريابي تقويت کنيم. س‍پس با افزايش بازديد و تعداد سفارش‌هاي روزانه به مسائل زيرساختي تجارت الکترونيک مثل پلت‌فورم نرم‌افزاري پرداختيم. پلت‌فورم مورداستفاده توسط تيم ديجي‌کالا طراحي و توليد شد که تاثير زيادي در رشد و گسترش فروشگاه داشت.

• چه مراحلي را طي کرده‌ايد تا ديجي‌کالا به وضعيت کنوني رسيده است؟

اولين مرحله، طراحي مدل تجاري ديجي‌کالا و توسعه آن با توجه به شرايط کشور و مخاطبان بود. در ابتدا بيشتر به توليد محتواي غني و مفيد و به زبان فارسي پرداختيم که باعث جذب هرچه بيشتر بازديدکنندگان سايت شد.
تعداد بالاي بازديدکنندگان به لطف محتواي غني و در مرحله بعد پلت‌فورم قوي ديجي‌کالا، يک دستاورد بزرگ به حساب مي‌آمد و ما را تبديل به يک برند موفق کرد. شايد بتوان گفت توليد محتواي تخصصي و بي‌طرفانه که مورد استقبال کاربران قرار گرفت، مهم‌ترين عاملي بود که ديجي‌کالا را به شرايط موفق امروزي نزديک کرد.

• مجوز شما براي فروش چه کالاهايي بود؟

تا سال 1387 مجوز فعاليت در حوزه تجارت الکترونيک به شکل امروزي تعريف نشده بود و صرفاً محدود به ثبت وب‌سايت در ستاد ساماندهي وب‌سايت‌ها مي‌شد. پس از مدتي عضو هيات موسس کانون فروشگاه‌هاي اينترنتي در مرکز توسعه تجارت الکترونيک وزارت بازرگاني شديم که نتيجه فعاليت آن، منجر به شکل‌گيري آيين‌نامه فروشگاه‌هاي مجازي شد. مجوز صادره را از يک طرف اصناف و از طرف ديگر مرکز توسعه تجارت الکترونيکي با نماد اعتماد الکترونيک صادر مي‌کرد. اکنون براي فعاليت در حوزه تجارت الکترونيک و فروش اينترنتي صرفاً به اين مجوز و نماد اعتماد نياز است.

• چه زماني دسته‌بندي محصولات از دوربين و موبايل فراتر رفت؟

در کمتر از يک سال گروه لپ‌تاپ و کامپيوتر جيبي را به کالاها اضافه کرديم. در آن زمان تبلت و بقيه ابزارهاي هوشمند امروزي هنوز وجود نداشت.

• يعني شما در حال حاضر هر چيزي که بخواهيد مي‌توانيد بفروشيد؟

بله، هيچ فرقي نمي‌کند که چه چيزي باشد اما بايد عرضه و فروش آن کالا منع قانوني نداشته باشد.

• چرا ديجي‌کالا بعضي محصولات خاص مانند اپل را خودش وارد نمي‌کند تا دست واسطه‌ها را کوتاه کند و جنس را ارزان‌تر به مردم ارائه دهد؟

نظام توزيع و خرده‌فروشي در همه جاي دنيا يکسري ساختارهاي مشخص دارد. تغيير در اين ساختار موجب آشفتگي نظام توزيع کالا خواهد شد. ما ترجيح مي‌دهيم ارتباطمان را با برندها و توزيع‌کنندگان رسمي آنها نزديک‌تر و قوي‌تر کنيم و به عنوان يک خرده‌فروش آنلاين بزرگ در نظام توزيع حضور داشته باشيم. امروزه يک خرده‌فروش آنلاين شرکتي دانش‌بنيان محسوب مي‌شود و تمرکزش را بر روي فعاليت‌هاي بازرگاني صرف مانند واردات کالا قرار نمي‌دهد. تمرکز ما نيز بر روي خرده‌فروشي آنلاين، ارتباط موثر با مشتريان و همچنين برندهاست.

• در اين چند سال کسي به عنوان سرمايه‌گذار به شما اضافه شده است؟

بله، کمتر از دو سال قبل يک شرکت داخلي سرمايه‌گذاري خطرپذير (VC) در ديجي‌کالا سرمايه‌گذاري کرد.

• براي آينده فکر يا تصميمي براي گسترش بين‌المللي تجارت‌تان داريد؟

در حال حاضر تمرکز ما بر روي بازار اينترنتي ايران و ارائه سرويس‌هاي با‌کيفيت به هموطنان است؛ اما زماني مي‌توانيم به گسترش فعاليت در کشورهاي ديگر فکر کنيم که از ارائه بهترين خدمات در بازار داخل ايران مطمئن شويم. تا آن زمان شرايط براي حضور در کشورهاي ديگر هم مساعدتر خواهد بود.

• ما شنيده‌ايم که قرار است چند مرکز در نقاط مختلف تهران داير کنيد. درست است؟

بله، براي دسترسي سريع‌تر، چند مرکز توزيع در نقاط مختلف تهران در حال راه‌اندازي است. تجارت الکترونيک چه در ايران، چه در نقاط ديگر دنيا نياز به يک زيرساخت و بستر دارد. در حال حاضر زيرساخت توزيع و گستردگي شبکه پستي در ايران نسبتاً مناسب عمل مي‌کند اما متناسب با کسب‌ و کارهاي اينترنتي طراحي نشده است.
اين براي ما و هر کسي که در اين حوزه فعاليت مي‌کند يک چالش محسوب مي‌شود. ما از هر روشي براي ارائه سرويس بهتر به مشتري استقبال مي‌کنيم. در تهران چهارساعته و در کرج در همان روز سفارش‌ها را تحويل مي‌دهيم؛ يعني اگر مشتري ثبت سفارش را تا ساعت 16 انجام دهد، همان روز کالا را تحويل مي‌گيرد. به تدريج تا پايان سال سفارش مشتريان در اکثر مراکز استان‌ها در کمتر از يک روز تحويل داده خواهد شد.

• در چه شهرهاي ديگري مراکزتان را گسترش خواهيد داد؟

تا پايان سال در 15 شهر ديگر به جز تهران اين مراکز را داير خواهيم کرد.

• تعداد پرسنل ديجي‌کالا از ابتداي تاسيس تاکنون چه تغييراتي کرده است؟

تعداد پرسنل ديجي‌کالا در ابتداي تاسيس هفت نفر بود و هر سال به طور مداوم افزايش يافت. در حال حاضر تعداد پرسنل ثابت ديجي‌کالا حدود 450 نفر است؛ اما با توجه به برنامه‌هاي توسعه و حجم خدمات و افتتاح 15 مرکز تا پايان سال، پيش‌بيني مي‌شود تعداد پرسنل به 650 تا 700 نفر برسد.

• فکر مي‌کنيد در ايران رقيب داشته باشيد، مي‌توانيد شرکتي را نام ببريد؟

بله، ممکن است؛ اما با توجه به داده‌هاي موجود فضاي رقابت هنوز جدي نيست؛ يعني رقباي ديگر هنوز نتوانسته‌اند دستاوردهاي بزرگي داشته باشند و داراي سهم‌هاي بسيار کمي هستند، البته ممکن است در آينده اين‌طور نباشد.

• مزيت رقابتي شما در برابر خرده‌فروشان فيزيکي چيست؟

واقعيت اين است که مزيت‌هاي خريد از ديجي‌کالا به نسبت خريد سنتي بسيار است، از جمله خريد آگاهانه از طريق مقايسه و بررسي محصولات پيش از خريد، سهولت در خريد، ضمانت هفت روز بازگشت کالا، تضمين اصل بودن کالا، تضمين بهترين قيمت، حمل رايگان و پرداخت در محل، تنوع بالاي محصول، طرح‌هاي فروش ويژه روزانه با تخفيف‌هاي قابل‌ملاحظه، طرح‌هاي وفاداري مشتري، سرويس رايگان ارسال هديه، ارائه خدمات حتي در روزهاي تعطيل.

• آيا فروش اجناس بدون گارانتي منع قانوني دارد؟

بله، جرم است. البته متاسفانه پديده‌اي است که در کشور ما بسيار رايج است و بايد براي اين موضوع راه‌حلي انديشيده شود؛ زيرا در اين شرايط امکان رقابت فروشندگاني مانند ديجي‌کالا که فقط کالاي با گارانتي و رسمي ارائه مي‌کنند با ساير فروشندگان غيررسمي دشوارتر خواهد بود.

• اکونوميست در مقاله‌اي بر اساس گزارش ورد استارت‌آپ، ارزش ديجي‌کالا را 150 ميليون دلار برآورد کرده بود. در مورد حواشي اين خبر توضيحاتي به ما مي‌دهيد؟

در گزارش اکونوميست با‌ارزش‌ترين کسب‌ و کارهاي آنلاين در 50 کشور معرفي شده بودند؛ اما افرادي نمي‌توانستند تصور کنند که ممکن است کسب و کاري در حوزه تجارت الکترونيک در ايران وجود داشته باشد که به اين اندازه ارزشمند باشد. در واقع ‌بين مردم اين آمادگي وجود نداشت.
از ديد عموم هنوز يک مغازه فيزيکي در يکي از بازارهاي تهران با‌ارزش‌تر از خيلي از کسب‌ و کارهاي آنلاين است. حتي ممکن است بسياري فکر کنند ديجي‌کالا را يک کارمند در زمان آزاد بعدازظهر خود اداره مي‌کند و نمي‌دانند که در حدود 450 نفر در اين شرکت کار مي‌کنند.
شوک وارد‌شده در رابطه با ارزش کسب و کار آنلاين در ايران بسيار طبيعي است؛ اما افراد بسياري به اکونوميست براي ارائه اين ارقام اعتراض کردند و معتقد بودند اين ارقام اشتباه است. اکونوميست هم در پاسخ به اين اعتراضات اعلام کرد که اين مساله را بررسي مجدد مي‌کند و از اعتراض‌کنندگان درخواست کرد مدارک ادعاي خود را براي اکونوميست بفرستند يا اگر اطلاعات لازم کسب و کاري را در اختيار دارند که مي‌تواند جزو سه شرکت برتر در حوزه کسب و کار آنلاين باشد براي آنها بفرستند. بر اساس اطلاعات دريافت‌شده، اکونوميست ارزيابي ارزش انجام داد. اين ارزيابي ارزش هم بر اساس موارد مشابه منطقه‌اي در کشورهاي همسايه مثل ترکيه، هند و کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس بود. موارد مشابه هم شامل کسب و کارهاي مشابه ديجي‌کالا در اين مناطق است.
در نهايت اکونوميست ارزشي بيش از 150 ميليون دلار پيشين براي ديجي‌کالا تعيين کرد که با درخواست ما رقم پيشين را اکونوميست تغيير نداد. به عنوان مثال، هپسي‌بورادا فروشگاه آنلايني در ترکيه است که حدود نصف بازديد روزانه ديجي‌کالا را دارد. ارزش هپسي‌بورادا يک ميليارد دلار تعيين شده است. البته اين بدان معني نيست که ديجي‌کالا دو برابر هپسي‌بورادا ارزش دارد، اما يکي از عوامل موثر در ارزش‌گذاري است.

• ميزان فروش روزانه ديجي‌کالا چقدر است؟

اين ارقام را بهتر است زماني که ديجي‌کالا سهامي عام شد اعلام کنيم، زيرا در حال حاضر رقابت وجود دارد و از اين ارقام استفاده رسانه‌اي مي‌شود.

• ديجي‌کالا در گذشته تبليغات گسترده‌اي نداشت، اما اخيراً شاهد تبليغات گسترده در بيلبوردها به صورت فيزيکي و در سايت‌ها به صورت مجازي هستيم. علت فعال شدن ديجي‌کالا در زمينه تبليغات چيست؟

در چند سال گذشته ما در حال ساخت زيرساخت‌ها و توسعه بوديم و عملاً امکان پاسخ دادن به حجم عظيمي از درخواست‌ها را نداشتيم. تبليغات نداشتيم و اساساً زمان آن هم براي ما فرا نرسيده بود؛ اما در حال حاضر احساس مي‌کنيم اين زيرساخت‌ها ايجاد شده‌اند و در حال توسعه فعاليت‌هاي خود چه به لحاظ گروه‌هاي محصولي جديد و چه به لحاظ حجم فعاليت هستيم.
ما قصد داريم نه‌تنها کاربران حرفه‌اي اينترنت، بلکه ساير کاربران نيز اينترنتي خريد کنند و اين خدمات را به عموم مردم عرضه کنيم. در واقع تلاش مي‌کنيم روند گذار از خريد سنتي به خريد اينترنتي را تسريع کنيم. ما قصد داريم تمامي کالاهايي را که امکان عرضه آنلاين دارند تا آخر امسال به دسته‌هاي محصولي خود اضافه کنيم و به طور متوسط در هر ماه يک يا دو دسته را معرفي خواهيم کرد. البته اين دسته‌هاي محصولي جديد به محصولات ديجيتال محدود نمي‌شوند.

• درباره ضرورت جذب سرمايه‌گذار در استارت‌آپ‌ها توضيح مي‌دهيد؟

به طور کلي هر کسب و کاري براي توسعه خود نيازمند سرمايه‌گذاري است. البته ما باور داريم، براي استارت‌آپ‌هاي اين‌چنيني که در فضاي آنلاين فعاليت مي‌کنند، سرمايه‌گذاري يکي از آخرين موضوع‌هاي مهم براي توسعه آنها محسوب مي‌شود. ما تا به حال دغدغه سرمايه‌گذاري نداشته‌ايم بلکه موضوع، داشتن ايده، فکر، يک تيم اجرايي قوي و به‌کارگيري تجربيات جهاني و الگوهاي آزمايش‌شده جهاني است. البته منظور ما اين نيست که از اهميت سرمايه‌گذاري بکاهيم اما سرمايه‌گذاري را در آخر ليست اهميت خود قرار مي‌دهيم.
متاسفانه در فضاي استارت‌آپ‌هاي ايران، سرمايه‌گذاري خيلي بيشتر از آنچه بايد مورد توجه قرار مي‌گيرد؛ يعني احساس مي‌کنند اگر استارت‌آپ خود را چند سال پيش راه‌اندازي کرده‌اند و در حال حاضر نتوانسته‌اند آن را به يک شرايط مطلوب برسانند به اين دليل است که سرمايه‌گذاري لازم بر روي کسب و کار آنها انجام نشده است.
مسائل مهمي مانند مدل کسب‌وکار و تجربه مشتري وجود دارد که ناديده گرفته مي‌شود. ايجاد برند در طول زمان با تلاش فراوان به وجود مي‌آيد؛ زيرا شما بايد خدمات مناسب به مشتريان بدهيد و تجربه خوبي براي آنها ايجاد کنيد تا به مرور زمان برند شما در ذهن مشتريان جاي گيرد.

• در اين مدت شکست هم داشته‌ايد؟

تجربه‌هاي ناموفق داشته‌ايم. به طور مثال تقريباً يک سال و نيم پيش براي راه‌اندازي پلت‌فورم جديد خود اقدام کرديم و با اينکه آزمايش‌هاي اوليه موفق بود و آمادگي لازم را داشتيم اما در چند دقيقه اول سايت با مشکل مواجه شد و مجبور شديم نسخه قبلي سايت را جايگزين کنيم و عملاً راه‌اندازي نسخه جديد سه ماه به تعويق افتاد.

• بيشترين زمان آفلاين بودن سايت چقدر بوده است؟

در گذشته آمارهاي بزرگ‌تري وجود داشت اما اخيراً خير، شايد هر چند ماه يک بار به دليل حملات سايبري، سايت براي يک يا دو دقيقه با مشکل مواجه شود. زمان‌هايي هم در سطح ديتاسنتر مشکل ايجاد مي‌شود به طوري که بيشتر از کل پهناي باند ديتاسنتر حملات انجام مي‌شود و کل ديتاسنتر با مشکل مواجه مي‌شود.

• روزانه چند کالاي برگشتي داريد؟

نرخ برگشت ما بسيار پايين است زيرا تمامي اجناس ما اصل هستند و کنترل کيفيت مي‌شوند.

منبع : satin.ir