بزرگنمايي:

چه خبر - مجله روشن - مينا اورنگ: اين روزها کمتر کسي هست که روحش از زخم شکست عشقي آزرده نشده يا در روابط عاطفي اش دچار بي اعتمادي نباشد.

آخرين رابطه عاطفي شما چقدر طول کشيد؟ يک شب؟ دو هفته؟ يک ماه؟ سه ماه؟ يا بعد از چند سال رابطه، زماني که ديگر به اقدامي جدي در رابطه مثلا به ازدواج فکر مي کرديد، همه چيز از هم پاشيده است؟ چرا هر زمان قرار است رابطه به يک مرحله جدي تر وارد شود، بعضي افراد پا پس مي کشند و فرار را بر قرار ترجيح مي دهند؟ براي بعضي افراد «تعهد درازمدت» آنقدر ترسناک است که باعث مي شود با وجود عشق و علاقه به کسي، بهانه بياورند و رابطه را ترک کنند. يا از ترس گير افتاده در رابطه درازمدت از همان ابتدا افرادي را براي رابطه انتخاب کنند که مي دانند جفت شان نيست و رابطه دير يا زود از هم مي پاشد يا به روابط سطحي و گذرا تن بدهند و توجيه شان اين باشد که اين شکل از رابطه براي آنها جذاب تر است.



اخيرا شکل جديدي از ترس از تعهد درازمدت رايج شده به اين ترتيب که افراد با تصور طلاق در ذهن شان، ازدواج مي کنند؛ در آغاز راه با خود مي گويند «چه اشکالي دارد؟! اگر نشد طلاق مي گيريم!» قبلا تصور مي شد «ترس از تعهد درازمدت» مخصوص مردها است اما امروزه به راحتي مي بينيم که بعضي زن ها نيز به دليل چنين ترسي از اين رابطه به آن رابطه مي پرند يا اصلا وارد رابطه نمي شوند اما مشکل اين افراد چيست؟

مشکل چيست؟

رابطه عاطفي مثل هر چيز زنده ديگر رشد مي کند و از مرحله اي به مرحله ديگر تکامل پيدا مي کند؛ از آشنايي ساده به دوستي و سپس به ازدواج رشد و تکامل بعد ازدواج، در تمام طول سال هاي زندگي مشترک ادامه دارد. اين فرآيند تکاملي براي بعضي افراد به طور طبيعي پيش مي رود اما بعضي افراد هم هستند که مانع از اين فرايند شده، در نقطه اي از رابطه درجا مي زنند و جلوتر نمي روند.

دلايل متعددي براي ترس از تعهد درازمدت وجود دارد؛ از مهمترين دلايل اجتماعي اين ترس مي توان به کمرنگ شدن ارزش هايي چون «سازگاري»، «از خودگذشتگي» و «مسئوليت پذيري» و ترويج ضد ارزش هايي چون «منفعت طلبي»، «راحتي طلبي» و «چشم و هم چشمي» اشاره کرد؛ طوري که به نظر مي رسد رابطه عاطفي در جامعه ما به يک کالاي مصرفي تبديل شده؛ کالايي که تاريخ مصرف دارد و عطش براي تجربه کالايي جذاب تر و جديدتر در آينده اي نزديک، تعهد درازمدت را بي معنا کرده است.



از دلايل فردي و فرهنگي هم نبايد غافل شد: «ازدواج» و «تعهد» در فرهنگ ما بار رواني سنگيني دارد و به سرعت با کلماتي چون «محدوديت»، «مسئوليت طاقت فرسا»، «تنهايي»، «مشکلات» و مفاهيم مشابه تداعي مي شود و موجب ترسي ناخودآگاه و عميق از تکرار زندگي نسل هاي گذشته مي شود. به علاوه، افرادي که در دوران کودکي روابط عاطفي ناپايدار و آشفته را تجربه کرده اند يا شاهد رابطه از هم گسسته پدر و مادرشان بوده اند، بيشتر مستعد ترس از تعهد درازمدت هستند.

همچنين تجربه شکست عاطفي قبلي مي تواند فرد را در برابر اين ترس آسيب پذير کرده، رابطه عاطفي جديد را عقيم کند. عده اي هم از «تغيير» سبک زندگي شان مي ترسند يا تصور مي کنند با تن دادن به تعهد درازمدت، «اختيار و کنترل زندگي شان را از دست مي دهند».

اين دلايل و بسياري دلايل ديگر، بعضي افراد را مستعد تجربه ترس از تعهد دراز مدت و ناکامي هاي عميق عاطفي مي کند؛ آنچنان که در آستانه 40 سالگي ناگهان متوجه مي شوند وقتي همکاران، دوستان، اعضاي خانواده، هر يک در تعطيلات ايام عيد سرشان گرم زندگي خودشان است، چقدر تنها هستند يا در سن 60 و 70 سالگي با خود فکر مي کنند چرا هنوز کسي را پيدا نکرده اند که بتوانند به تعهد درازمدت تن بدهند. در اين لحظات حساس، شايد از خود بپرسند آيا واقعا اميدي به آينده هست؟

راه حل چيست

قدم اول براي تغيير، اين است که از خودتان بپرسيد تعهد براي تان چه معنايي دارد و درباره معناي اين کلمه در ذهن تان تجديد نظر کنيد. رابطه عاطفي سالم مستلزم از دست دادن اختيار يا افتادن در دام محدوديت نيست. تحقيقات بين المللي بسياري نشان مي دهند که رابطه عاطفي عميق و درازمدت، فوايد جسمي و رواني زيادي دارد؛ از جمله احساس شادي در دوران ميانسالي مستقيما از پيوندهاي عاطفي مستحکم ناشي مي شود.



خوب است به خود يادآوري کنيد که «رابطه» يا «همسر» کامل و بي عيب و نقص وجود ندارد؛ رابطه يک فرش قرمز نيست که براي شما پهن شود، رابطه بيشتر شبيه يک نهال تازه است که براي رشد به مراقبت، توجه، رسيدگي و تلاش نياز دارد. همچنين مراجعه به مشاور، مطالعه کتاب هايي درباره صميميت و تعهد عاطفي، يا دنبال کردن شماره هاي بعدي اين يادداشت نيز مي تواند براي تان مفيد باشد.