بزرگنمايي:
رابطه بين اضافه وزن و چاقي با باروري در مردان
امروزه با توجه به شيوع چاقي در جوامع بويژه در مردان مقوله چگونگي تاثير اضافه وزن و چاقي بر باروري مردان اهميت پيدا کرده است. اهميت اين موضوع در آن است که اگر علت ناباروري در مردان چاقي باشد، آن قابل درمان است. چاقي از طريق مکانيسمهاي مختلف باروري در مردان را تحت تاثير قرار مي دهد. بهترين روش براي مشخص کردن اينکه يک نفر داراي چاقي يا اضافه وزن است محاسبه Body Mass Index يا BMI مي باشد.
از نظر پزشکي اضافه وزن با چاقي متفاوت است، در حقيقت چاقي يک بيماري است. اگر BMI زير 25 باشد وزن بدن طبيعي است، BMI مابين 30-26 اضافه وزن محسوب مي شود و اگر BMI بيش از 30 باشد فرد داراي چاقي مرضي است. هر قدر وزن بالاتر باشد احتمال ناباروري در مرد زياد مي شود. BMI را به روش زير محاسبه مي کنند. در حقيقت ميزان تاثير چاقي بر سلامتي انسان آنقدر مهم است که امروزه اپليکيشنهائي براي تلفنهاي هوشمند جهت محاسبه BMI طراحي شده است.
BMI = وزن تقسيم بر مجذور قد.
اضافه وزن موارد زير را در مرد تحت تاثير قرار مي دهند:تغيير در فرايند توليد اسپرمتعداد اسپرمحرکت اسپرمشکل اسپرمميزان آسيب به DNA اسپرمتغيير در عملکرد جنسياختلال نعوظکاهش ميل جنسيتغييرات هورمونيکم کاري غدد جنسيتغيير ميزان گلوبولين متصل کننده هورمونهاي جنسيتغيير در ميزان ترشح هورمونهاي LH و FSH از غده هيپوفيز
بررسيها نشانده اند که در مردان چاق تعداد اسپرمها 22 درصد کمتر از مردان با وزن طبيعي است. هر 7 کيلو اضافه وزن 10 درصد از قدرت باروري مرد مي کاهد. رويهمرفته ميزان ناباروري در مردان چاق دو برابر مردان با وزن طبيعي است.
براي عملکرد طبيعي بيضه ها، عملکرد طبيعي دو غده مهم ديگر لازم است. يک محوري از بالا به پائين هم در مرد و هم در زن وجود دارد که به آن در مرد محور هيپوتالاموس – هيپوفيز – بيضه گفته مي شود. با شروع بلوغ غده هيپوتالاموس هورموني بنام GnRH ترشح مي کند که اين هورمون از طريق جريان خون به غده هيپوفيز رفته و سبب ترشح دو نوع هورمون توسط غده هيپوفيز به نامهاي LH و FSH مي شود. اين دو هورمون باز از طريق خون به بيضه ها برده شده و هورمون LH سبب ترشح هورمون تستوسترون توسط بيضه ها و هورمون FSH سبب توليد اسپرم توسط بيضه ها مي شود.
اثر مهم ديگر چاقي بر باروري کاهش عملکرد بيضه ها است. ده درصد هورمون تستوسترون که همان هورمون مردانه است در بافت چربي تبديل به استراديول مي شود که يک هورمون زنانه است. هورمون استراديول اثر مهاري قوي بر روي غده هيپوفيز دارد و چون بيضه ها تحت تاثير هورمونهاي مترشحه از هيپوفيز فعاليت مي کنند در نتيجه عملکرد طبيعي بيضه ها کاهش مي يابد و کمتر هورمون تستوسترون ترشح مي کنند. علاوه از آن هورمون استراديول اضافي در مردان سبب رشد سينه ها مي شود و مردان چاق معمولا داراي سينه هاي بزرگ شده مي باشند. همين مشکل در جوانانيکه جهت بدن سازي از هورمون تستوسترون استفاده مي کنند، اتفاق مي افتد. ميزان هورمون تستوسترون در مردان چاق 24 درصد کمتر از مردان با وزن طبيعي است.
علاوه بر آن، چاقي سبب مي شود که غده هيپوتالاموس ميزان هورمون GnRH کمتري توليد کرده و بدنبال آن عملکرد غده هيپوفيز و بيضه ها بيشتر کاهش مي يابد.
نتيجه گيري: هميشه درمان ناباروري در مردان با جراحي و تجويز دارو نيست. در مواردي علي رغم اقدامات درماني صحيح نتيجه درمان مناسب نيست. در علم پزشکي در بسياري از موارد براي درمان بيماريهاي مختلف بايد سبک زندگي را تغيير داد. يک مرد چاق که سيگار نيز مي کشد بايد ابتدا وزن خود را کاهش داده و سيگار را ترک کند تا بعدا نسبت به درمان ناباروري اقدام شود.
در مردانيکه دچار چاقي مرضي هستند و نابارور مي باشند معمولا کاهش وزن فرايند طولاني مدت و زمان بر است در اين بيماران بايد با تجويز دارو کمبودهاي هورموني جبران و توليد اسپرم را بهبود بخشيد.
گروه سللامت سيمرغ
منبع:kermany.com