بزرگنمايي:

چه خبر - خواص شگفت انگيز شنبليله براي سلامت

شنبليله با نام علمي Trigonella Foenum Graecum از خانواده Leguminosae، گياهي است علفي و يکساله به ارتفاع 10 تا 50 سانتيمتر با گل‌هايي منفرد و به رنگ روشن که رنگ ميوه‌هاي آن زرد تا قهوه‌اي است.
اين گياه، بومي شبه قاره هند و منطقه شرق مديترانه بوده و در بيشتر نواحي ايران از جمله آذربايجان، اصفهان، فارس، خراسان، سمنان و دامغان مي‌رويد و به عنوان سبزي خوراکي کاشته شده و مصرف مي‌گردد.
در کتب طب سنتي ايران، شنبليله که به اسم"حلبه" نيز معروف است، آورده شده زکرياي رازي شنبليله را براي مداواي مرض قند تجويز مي نموده است.
شيخ ابوعلي سينا شنبليله را براي تقويت مو، زيبايي صورت، خوشبويي دهان و ترک هاي ناشي از سرما مفيد و مؤثر مي دانستند و براي رفع ورم هاي سخت و انواع جوش، شوره سر و همچنين صاف کننده صدا و مسکن سرفه و ... مورد تجويز قرار مي دادند.
شواهد حتي حاکي از آن است که مصري‌هاي باستان مزاياي شنبليله را درک کرده بودند، چرا که دانه‌هاي آن در مقبره‌ پادشاهان، به‌ويژه توتانخامون (از فراعنه مشهور مصري) يافت شده است.
در ادامه به برخي از خواص متنوع و خارق العاده اين گياه با ارزش اشاره خواهيم نمود:

دانه هاي شنبليله حاوي فلاونوئيدها، كاروتنوئيدها و كومارين ها مي باشند.
شواهد نشان مي دهد كه فعاليت آنتي اكسيداني شنبليله را مي توان به وجود فلاونوئيدها كه به عنوان جاروبگرهاي گونه هاي اكسيژن واكنشي عمل مي كنند، نسبت داد.
كوئرستين موجود در شنبليله به عنوان يك تركيب فلاونوئيدي، منجر به افزايش ظرفيت و پتانسيل آنتي اكسيداني شده و به عنوان يك فلاونوئيد مهم و يك آنتي اكسيدان قوي باعث برداشت راديكال هاي آزاد گزانتين اكسيداز و سوپراكسيد، كاهش استرس اكسيداتيو و کاهش پراکسيداسيون ليپيدها مي گردد.
به علاوه، نارينجنين شنبليله بيان آنزيم هاي محدود كننده در سنتز گلوتاتيون (از عوامل تأثيرگذار و مهم در دفاع آنتي اکسيداني بدن) مانند گاماگلوتاميل سيستئين سنتاز را کاهش مي دهند.
از سويي ديگر نتايج يافته هاي علمي ثابت کرده اند كه نارينجنين به دليل خاصيت آنتي اکسيداني قوي خود مي تواند سبب كاهش انواع آسيب به بافت هاي مختلف بدن از جمله کبد در برابر عوامل خطرساز بيروني نظير استامينوفن، آدريمايسين و ... شود.

شنبليله حاوي مقادير مناسبي از فيبر محلول است که در روده آب جذب مي‌کند و به مدفوع مي‌افزايد.
اين امر باعث ايجاد انقباض ‌شده و به حرکت مدفوع در روده کمک مي‌کند و به اين شکل به راحتي يبوست را درمان مي نمايد.
اين گياه سوء هاضمه و درد معده را نيز تسکين مي‌دهد. به علاوه، شنبليله درد و التهاب دستگاه گوارش را با پوشش دادن لايه هاي دروني معده و روده، تسکين داده و سوزش سر معده و برگشت اسيد معده را درمان مي‌کند.
ديوسژنين موجود در شنبليله به‌طور خاص به پيشگيري از سرطان کولون کمک مي‌کند.
علاوه بر اين، پلي ساکاريدهاي غير نشاسته مانند ساپونين، همي سلولز، موسيلاژ، تانن و پکتين، باعث مهار جذب نمک‌هاي صفراوي از طريق روده بزرگ مي‌شوند.
اين ماده غذايي مي‌تواند به سموم متصل شده و از غشاء مخاط روده محافظت کند که همين امر مي‌تواند شانس ابتلا به سرطان کولورکتال و ساير مشکلاتي که مي‌تواند بر روي روده تأثير بگذارد را کاهش دهد.

فيبرهاي موجود در شنبليله موجب کاهش جذب گلوکز مي گردد.
هيدروکسي ايزولوسين که يک اسيدآمينه موجود در فيبر دانه شنبليله است موجب تحريک ترشح انسولين و افزايش تعداد گيرنده هاي انسولين مي گردد.
فيبر را از اين نظر به عنوان عامل پائين آورنده گلوكز در نظر مي گيرند كه ماده اي بنام گالاكتومانان موجود در فيبر بذر شنبليله با كاهش سرعت تخليه معده و تأخير در جذب، موجب كاهش گلوكز مي شود.
4- هيدروکسي ايزولوسين يک آمينواسيد غير عادي است که تاکنون فقط در تخم شنبليله يافت شده است.
اين آمينواسيد برداشت گلوکز را به وسيله افزايش انتقال ترانسپورتر 4 (GLUT-4) به سطح سلول تحريک مي کند.
محققان ثابت کرده اند که تنظيم GLUT-4 باعث جلوگيري از افزايش انسولين و در نتيجه کاهش چاقي مي شود.

شنبليله خواص آنتي اکسيداني و محافظت از عروق دارد، اين خواص به حفظ سلامت کلي قلب کمک مي‌کند.
اين گياه به عنوان رقيق‌کننده‌ خون عمل مي‌کند و به اين ترتيب از تشکيل لخته در خون که ممکن است مانع جريان خون به قلب، ريه‌ها و مغز شود، جلوگيري مي‌کند.
شنبليله فشار خون را نيز کاهش مي‌دهد. همچنين، به دليل اثر قدرتمندي که در تنظيم سطح چربي خون دارد، خطر ابتلا به تصلب شرائين را کاهش مي‌دهد.
به اضافه‌ اينکه، شنبليله قند خون را تثبيت کرده و با چاقي مبارزه مي‌کند، دو عامل عمده که خطر ابتلا به بيماري قلبي را افزايش مي‌دهند.

ساپونين موجود در شنبليله موجب مهار جذب روده اي چربي ها مي شود و اين احتمال وجود دارد كه بخشي از اثر شنبليله روي كلسترول از اين راه باشد.
به علاوه، دانشمندان نشان داده اند که فلاونوئيدهايي مشابه نارينجنين شنبليله، در جهت کاهش فعاليت ليپاز حساس به هورمون (آنزيم تجزيه کننده تري گلسيريدها به اسيدهاي چرب وگليسرول) در بافت چربي و افزايش فعاليت ليپوپروتئين ليپاز (آنزيمي كه باعث مي شود تري گليسريدهاي موجود در عروق خوني و بافت چربي تجزيه شده و به دنبال آن تري گليسريد پلاسما كاهش يابد) عروق و بافت چربي و تعديل فعاليت ترانسفرازهاي کبدي در جهت کاهش توليد چربي و ترشح آن به داخل خون عمل مي کنند.

شنبليله حاوي نوعي فيتواستروژن به نام ديوسژنين است، بنابراين احتمال دارد كه اين گياه در پيشگيري و تخفيف نشانه هاي گُرگرفتگي مؤثر باشد.
شنبليله به شروع و تقويت شيردهي نيز كمك مي کند. عملكرد دقيق شنبليله در شيرافزايي ناشناخته است اما اين خاصيت مي تواند به علت ساختار فيتواستروژني موجود در اين گياه باشد، البته شايان ذکر است جهت بهره مند شدن از فوائد مذکور مي بايست حتماً با پزشک متخصص مشورت صورت پذيرد.

* شنبليله هم خانواده بادام‌زميني است، پس چنانچه به بادام‌زميني حساسيت وجود داشته باشد، احتمال حساس بودن به شنبليله نيز وجود دارد.
* شنبليله سطح قند خون را کاهش مي‌دهد و استفاده از دزهايي بيشتر از مقادير توصيه‌شده باعث افت شديد قند خون مي‌شود.
اگر مبتلا به ديابت هستيد با احتياط و با فاصله از انسولين و ساير داروهاي خود از اين گياه استفاده نمائيد.
* اين گياه به عنوان درمان طبيعي براي آسم شناخته شده است؛ اما تنفس پودر آن باعث آسم و بروز علائم آلرژي در افراد حساس مي‌شود.

بيشتر بدانيد : سودمندي گياه شنبليله در پيشگيري از آسيب كليه

بيشتر بدانيد : خواص شنبليله و تخم شنبليله که نمي دانستيد

بيشتر بدانيد : فوايد خوردن تخم شنبليله

منبع :zendegionline.ir