بزرگنمايي:

چه خبر - تخم پرندگان و خواص آنها

تخم پرندگان يا به عبارتي ماکيان يکي از مهم ترين مواد غذايي است که به دليل ارزش تغذيه اي بالا و طبخ سريع همواره از قرن ها پيش مورد استفاده بوده است. گرچه تخم مرغ به عنوان در دسترس ترين آنها هميشه معرفي مي شود و استفاده از تخم اردک، بلدرچين غاز و ... در گذشته تنها براي افرادي که خود از اين پرندگان نگهداري مي کردند، مقدور بود اما امروزه به دليل پيشرفت هاي صنعت غذايي و شناخت خواص بي نظير آنها، پرورش دهندگان ماکيان به اين فکر افتاده اند به شکل حرفه اي تخم ديگر پرندگان را روانه بازار کنند، به طوري که در حال حاضر ديگر به راحتي مي توان انواع ريز و درشت آن را جايگزين تخم مرغ کرد.

اين ماده غذايي منبع غني از پروتئين و حاوي 9 اسيدآمينه ضروري است. زرده تخم مرغ نيز سرشار از چربي هاست که بيشتر آنها اسيدهاي چرب غيراشباع هستند. اين ترکيبات به علت تاثير پيشگيرانه بر سلامت سيستم قلبي - عروقي شهرت دارند. تخم مرغ منبع غني از ويتامين B12 است که ماده مفيد و ضروري براي متابوليسم بدن و سلامت سلول هاي خوبي است که البته بيشتر مقدار آن در زرده وجود دارد. مصرف يک تخم مرغ در روز مي تواند 12 درصد نياز يک فرد بزرگسال به اين ويتامين را تامين کند. زرده تخم مرغ همچنين سرشار از ويتامين هاي محلول در چربي و لسيتين (گروهي از فسفوليپيدها) است.
مهم ترين ارزش تغذيه اي سفيده تخم مرغ نيز مقدار بالاي پروتئين آن است که سرشار از سليوم روي و مس محسوب مي شود. سليوم يکي از بهترين مواد معدني براي سلامت است که تاثيرات متعددي مانند محافظت سلول ها، تسهيل عملکرد عده تيروئيد و خنثي کردن راديکال هاي آزاد دارد. علاوه بر اين تخم مرغ را بايد منبع عالي از مواد معدني مانند منيزيم، فسفر، پتاسيم، کلسيم، آهن و يد دانست.
در گذشته تصور مي شد تخم مرغ بايد از برنامه غذايي مبتلايان به کلسترول خون حذف شود اما بررسي ها ثابت کرده اند مقدار کلسترول مواد غذايي تاثير چنداني در کلسترول خون که عموما در کبد تشکيل مي شود ندارد. از همين رو مصرف تخم مرغ به دليل مقدار فراوان ويتامين ها و ريزمغذي هاي مفيد نه تنها براي سلامت سيستم قلبي - عروقي مضر نيست، بلکه مي تواند تاثير محافظتي براي قلب و حتي کبد نيز داشته باشد. البته اين ماده غذايي نيز مانند همه خوراکي ها بايد در قالب يک برنامه غذايي متعادل و متنوع و همراه شيوه زندگي سالم گنجانده شود.

بيشتر بدانيد : همه خواص تخم مرغ

بيشتر بدانيد : بعد از خوردن تخم مرغ اين 12 اتفاق در بدنتان مي افتد

تخم بوقلمون ارزش تغذيه اي بالايي دارد و در تامين نيازهاي ضروري بدن مفيد است اما به دليل مقدار بالاي کلسترول و چربي هاي اشباع نبايد در مصرف آن زياده روي کرد. بيشترين مقدار کالري موجود در تخم بوقلمون از چربي ها نشأت مي گيرد؛ يعني هر تخم بوقلمون 9.4 گرم چربي دارد که 63 درصد دريافت کالري را در بر مي گيرد. اين چربي ها انرژي لازم براي شيوه زندگي سالم و پرتحرک را تامين مي کند، منبع اسيدهاي چرب ضروري براي اجزاي سلولي است و به جذب ريزمغذي ها کمک مي کند. همچنين 10.8 گرم پروتئين دارد که 32 درصد مقدار کالري را تامين مي کند.
پروتئين ها در عملکرد مطلوب سيستم ايمني، رشد بافت ها و حفظ توده عضلاني موثر هستند. اما تخم بوقلمون بدون گلوسيد است و در هر عدد کمتر از يک گرم وجود دارد. مصرف يک تخم بوقلمون در روز مي تواند تقريبا 18 و 41 درصد نياز روزانه خانم ها و آقايان به آهن و نيمي از نياز روزانه به سلنيوم را تامين کند. از لحاظ ويتامين ها نيز بايد اشاره کرد تخم بوقلمون سرشار از ويتامين هاي گروه B و A به خصوص ويتامين هاي B9 و B12 است که به گلبول هاي قرمز در اکسيژن رساني مطلوب کمک مي کنند.
ويتامين B9 يا فولات نيز براي رشد سلامت سيستم عصبي چنين ضروري است و ويتامين B12 براي عملکرد مطلوب سلول هاي عصبي و کاهش خطر سرطان موثر است. مصرف يک تخم بوقلمون 14 درصد نياز بدن به فولات و 56 درصد نياز به B12 را تامين مي کند.م تخم بوقلمون هيچ واکنش حساسيت زايي در پي ندارد و براي افراد مستعد حساسيت هاي غذايي به خصوص کودکان مناسب است. البته براي حفظ سلامت مصرف کنند، توصيه مي شود تخم بوقلمون 10 دقيقه حرارت ببيند تا کاملا پخته شود.

تخم بلدرچين يکي از کوچک ترين انواع تخم پرندگان است که به رغم اندازه کوچک، ارزش تغذيه اي بالايي دارد و از لحاظ مقدار پروتئين ها، ويتامين ها و مواد معدني متعادل است، در وهله اول خواص آن به مقدار بالاي پروتئين موجود در آن مربوط مي شود.تخم بلدرچين سرشار از ويتامين A و کولين است که اين ماده در سلامت اجزاي سلولي و محافظت از سيستم عصبي به خصوص براي رشد مغزي جنين و کودکان نقش دارد. ويتامين A در تقويت بينايي و بهبود عملکرد سيستم ايمني بدن نيز موثر است و براي خانم هاي باردار و کودکان توصيه مي شود.
مصرف هر سهم تخم بلدرچين در روز مي تواند حدود 20 درصد نياز روزانه به کولين و 10 درصد به ويتامين A را تامين کند. البته منبع ويتامين D و B12 و B5 و فولات نيز محسوب مي شود. تخم بلدرچين نيز مانند ديگر انواع تخم پرندگان منبع خوبي از مواد معدني مانند آهن، سليوم سديم، پتاسيم، فسفر، يد و سديم است و مصرف 4 تا 5 عدد آن مي تواند به اندازه يک تخم مرغ معمولي نيازهاي تغذيه اي فرد را تامين کند. گرچه در گذشته تخم بلدرچين تنها به عنوان يک خوراکي تزئيني استفاده مي شد،
امروزه فوايد متعدد آن بر سلامت کاملا تاييد شده است، از جمله مي توان اشاره کرد که مصرف منظم آن مي تواند تاثير مثبتي بر بيماران مبتلا به بيماري هاي روان تني و عصبي و همچنين آسم داشته باشد. مقدار فراوان چربي ها، پروتئين ها و اسيد فوليک تخم بلدرچين باعث شده خوراکي بسيار عالي براي خانم هاي باردار باشد. تخم بلدرچين تاثير مثبتي بر روند توليد مثل خانم ها دارد و به حفظ تعادل هورمون ها کمک مي کند. البته مصرف منظم تخم بلدرچين به دليل مقدار فراوان چربي و انرژي حتما کنار تغذيه متعادل مفيد خواهد بود و بهتر است مبتلايان به بيماري هاي قلبي و افرادي که تحرک کمي دارند در اين زمينه با پزشک معالج شان مشورت کنند.

پرنده اي که لقب بزرگترين پرنده را دارد مسلما بزرگترين تخم را نيز ميان پرندگان خواهد داشت! وزن تخم شتر مرغ بين 1100 تا 1900 گرم و معادل تقريبا 25 تخم ماکيان است. صنعت پرورش شترمرغ از سال هاي 1980 ميلادي در ايالات متحده رواج يافت و به تدريج در جوامع ديگر نيز مورد استقبال قرار گرفت، به طوري که امروزه بسياري از کشورها اين صنعت را به کار گرفته اند. طبيعتا هيچ فردي نمي تواند به تنهايي يک تخم شترمرغ را بخورد. تخم شترمرغ کامل حدود 3 هزار کيلوکالري انرژي دارد. از لحاظ پروتئينت و چربي ها نيز تخم شترمرغ منبع غني است.
اما مقدار ويتامين هاي آن با تخم ديگر ماکيان متفاوت است. ويتامين A و E موجود در تخم شترمرغ کمتر از تخم مرغ است اما منبع خوبي از تيامين (ويتامينB1) محسوب مي شود. آهن و منيزيم آن نسبت به تخم مرغ کمي بيشتر است اما روي و منگنز کمتري دارد و به علاوه منبع غني از کلسيم و فسفر محسوب مي شود. شايد مهم ترين مزيت تخم شترمرغ نسبت به تخم مرغ يا به عبارتي تخم ماکيان را بايد مقدار بسيار پايين کلسترول و چربي هاي اشباع دانست.
آنچه در مصرف تخم شترمرغ اهميت دارد، نحوه طبخ آن است. پوسته تخم اين پرنده حاوي کربنات کلسيم و بسيار ضخيم است و به همين علت نمي توان به راحتي مانند تخم ديگر پرندگان آن را شکست. بهترين روش شکستن، استفاده از ابزار نوک تيزي است تا قسمتي از پوسته سوراخ شود و محتويات آن بيرون بيايد. معمولا تخم شترمرغ به شکل نيمرو يا براي تهيه انواع کوکو و ... استفاده مي شود اما اگر تصميم داشتيد آن را آبپز کنيد بايد صبور باشيد و براي يک تخم يک کيلوگرمي، 35 دقيقه زمان پخت در آب جوش در نظر بگيريد و اگر وزني تا 2 کيلوگرم داشت تا 45 دقيقه نيز مي رسد.

تخم اردک از تخم مرغ بزرگتر و مقدار کالري آن بيشتر از يک تخم مرغ است؛ 130 کيلوکالري در مقايسه با 72 کيلوکالري. تخم غاز نيز کمي بزرگتر از تخم اردک است، تخم اردک و غاز از لحاظ مقدار ويتامين ها و ديگر ريزمغذي ها مانند تخم مرغ و ديگر پرندگان است. اما نکته مهم در مورد آنها اين است که هرگز نبايد خام مصرف شوند، زيرا معمولا حاوي مقدار زيادي باکتري هستند. از اين رو، براي از بين رفتن اين باکتري ها توصيه مي شود. تخم اردک حداقل 15 دقيقه حرارت ببيند و تخم غاز 25 دقيقه. همچنين بهتر است از نگهداري آنها خودداري شده و کاملا تازه مصرف شوند. البته در صورتي که تخم غاز يا اردکي بسيار آلوده تر از حد معمول است.بايد از خوردن آن صرف نظر کرد زيرا احتمال انتقال آلودگي ها افزايش پيدا مي کند.

کنار گوشت بسيار لذيذ کبک، تخم آن نيز ارزش تغذيه اي بالايي نسبت به تخم ديگر ماکيان دارد و منبع بسيار غني از ويتامين ها و مواد معدني محسوب مي شود. همچنين سرشار از پروتئين و اسيدهاي آمينه است و تاثير خوبي در تامين انرژي دارد. ارزش غذايي تخم کبک نسبتا مشابه تخم بلدرچين است و منبع بسيار خوبي از فسفر، آهن، ويتامين هاي B1 و B2 است و يد، منيزيم و مس از جمله مهم ترين مواد معدني موجود در سفيده تخم مرغ اين پرنده محسوب مي شود. مجموعه اين خواص کنار عواملي مانند استفاده نکردن از آنتي بيوتيک ها و هورمون ها در صنعت پرورش کبک باعث شده تخم اين پرنده براي افراد ضعيف، کودکان و سالمندان بسيار مفيد باشد و به طور کلي مي تواند نياز بدن به بسياري از ريزمغذي ها را تامين کند.

بيشتر بدانيد : تخم مرغ محلي بخوريم يا نه؟

بيشتر بدانيد : سفيده يا زده تخم مرغ؟ پاسخي جديد به سوالي قديمي

بيشتر بدانيد : خواص تخم بلدرچين براي کودکان

بيشتر بدانيد : تخم شترمرغ, تخم غاز, تخم اردک و تخم بلدرچين,کدام را انتخاب مي کنيد؟

بيشتر بدانيد : آهن اين تخم مرغ7 برابر تخم مرغ هاي معمولي است!!

بيشتر بدانيد : نشانه هاي حساسيت به تخم مرغ و گندم چيست و چه دليلي دارد؟

منبع : هفته نامه سلامت