چه خبر - مراسم تشييع پيکر داريوش شايگان

مراسم تشييع پيکر داريوش شايگان، نظريه‌پرداز در حوزه فلسفه، نويسنده و مترجم پيشکسوت، صبح امروز دوشنبه (6 فروردين‌ماه) با حضور جمعي از چهره‌هاي سياست، دانشگاه، فرهنگ و فلسفه و همچنين تعدادي از وزراي دولت دوازدهم و نيز سفراي کشورهاي خارجي در محل مرکز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي در تهران برگزار شد.

حضور چهره هاي مهم در مراسم تشييع داريوش شايگان

از جمله چهره‌هاي حاضر در مراسم بدرقه داريوش شايگان به خانه ابدي، مي‌توان به علي يونسي دستيار ويژه رييس‌جمهور در امور اقوام و اقليت‌هاي ديني، بهرام قاسمي سخنگوي وزارت امور خارجه، محمدرضا نعمت‌زاده وزير سابق صنعت، معدن و تجارت، عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي، سوراب کومار سفير کشور هندوستان، مرتضي الويري و الهام فخاري از اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران، غلامحسين کرباسچي، دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي، حميد چيت‌چيان، وزير اسبق نيرو، اشرف بروجردي رئيس سازمان اسناد و کتابخانه ملي، جواد مجابي، بهمن فرمان آرا، آيدين آغداشلو، محمدکاظم موسوي بجنوردي، کامران فاني و ... اشاره کرد.

موسوي بجنوردي در مراسم تشييع داريوش شايگان

در اين مراسم سيدمحمدکاظم موسوي بجنوردي، رئيس مرکز دايره المعارف بزرگ اسلامي درگذشت شايگان را بار ديگر تسليت گفت و با توصيف او به فيلسوف فرهنگ، شايگان را دانشمندي دانست که با اسطوره‌شناسي و عرفان برخورد علمي داشت.

سيدمحمدکاظم موسوي بجنوري گفت :

شايگان چهره شاخص انساني داشت و اخلاق وي براي ما آموزنده بود. درگذشت مرحوم شايگان ما را به ياد بزرگاني چون ايرج افشار، مرحوم زرين‌کوب و استاد گنجي مي‌اندازد. شايگان رفت اما انديشه‌هاي او باقي مانده است؛ او ميراثي را باقي گذاشت که مي‌توانيم با کمک آن غناي بيشتري به فرهنگ ببخشيم. اميدوارم روح بزرگ او در جوار ائمه‌اطهار سربلند باشد و البته سربلند است چراکه او 60 سال به پژوهش مشغول بود.

در اين مراسم همچنين آيت‌الله مصطفي محقق داماد عضو پيوسته فرهنگستان علوم درباره شايگان گفت :

داريوش شايگان عالم، فيلسوف، متفکر، ايران‌شناس، ايران‌دوست و شاعر بود و با وجود همه اينها، او مجسمه اخلاق بود؛ شايگان تجسم تواضع و مهرباني بود و قلم و زبانش حتي اندکي هم، گزنده نبود و کسي را نمي‌آزرد.

آيت‌الله مصطفي محقق داماد اين خصيصه را متاثر از تربيت خانوادگي شايگان دانست و در عين حال تاکيد کرد :

به‌نظر مي‌رسد فقط تربيت در پرورش اين عالم موثر نبوده است چون ما، فقيه، عالم و فيلسوف زياد ديده‌ايم اما همه تجسم اخلاق نيستند. من فکر مي‌کنم تربيت شايگان، الگوگرفته از تربيت علامه طباطبايي است؛ مرحوم شايگان نقش مديريت جلسه‌هاي گفتگو بين علامه طباطبايي و هانري کُربن را بر عهده داشت و به‌عبارت ديگر انتشار اين گفتگوها (در قالب کتاب) مرهون خدمات و پيگيري‌هاي اين مرد بزرگ (شايگان) است.

محقق داماد با بيان اينکه آنچه که تا آخرين دقايق از داريوش شايگان بيان شد، تنها ارادت نبود بلکه با عشق همراه بود، در سخناني که مخاطب آن روح مرحوم شايگان بود، گفت :

دکتر! تو مرگ را گويي پيش از مردن تجربه و احساس کرده بودي و آنچه را که ما نوشته و خوانده‌ايم، چشيده بودي.

محقق داماد استاد پيشکسوت حقوق در پايان و در جملاتي خطاب به شايگان از جمله اينکه دکتر! تو فارغ از آزار نبودي و تو را آزردند، قدر تو را ندانستيم، گفت :

جاي خالي داريوش شايگان براي ما دايمي است؛ او استادي متفکر و نويسنده‌اي عاليقدر بود که به شدت عاشق ايران بود و دلش براي اين سرزمين مي‌تپيد.

آيدين آغداشلو هنرمند نيز در اين مراسم به سابقه 60 سال دوستي خود با شايگان اشاره کرد و گفت :

تاريخ صد سال گذشته ايران شبيه شايگان، به خود نديده است. هميشه به جايگاه اين استاد حسرت خواهيم برد؛ شايگان فسانه خود را گفت و خوابيد اما فسانه او در طول زمان حرکت مي‌کند و در دل و ذهن ما به حيات خود ادامه خواهد داد و آينده حق او را به جا خواهد آورد.

آعداشلو شايگان را نظريه‌پردازي جامع‌الطراف و حکيم لقب داد که در حوزه‌هاي مختلف از جمله سينما، تئاتر، موسيقي، فلسفه، و نقاشي، طراز اول و جايگاه بي‌بديلش ستايش برانگيز بود و گفت :

اميدواريم جامعه در آينده نظاير او را در سبک‌هاي ديگر به‌وجود آورد. شايگان نمونه ذهن دو جهانه بود. شايد سال‌ها بگذريد تا چنين متفکري با اين قدرت و شناخت در خود داشته باشد. شايگان در دل تک تک اصحاب کمال جا داشت. جمع حاضر و جمع‌هاي کثير ديگري خواهند آمد تا جفايي که در حق حکيم عمر خيام نيشابوري رفت، در حق استاد شايگان نرود.

کامران فاني کتابشناس و فهرست نويس پيشکسوت، در سخناني درباره داريوش شايگان گفت :

شايگان آهن‌رباي جذابي داشت که انسان‌ها را از دور و نزديک به سوي خود جلب مي‌کرد. او در دوستي، پايداري داشت. انسان‌هايي هستند که قد و عرضشان کمتر شناخته مي‌شود؛ داريوش شايگان نمونه‌اي از اين دست است.

کامران فاني مهم‌ترين منش داريوش شايگان را انسان‌دوستي دانست و افزود :

او درد همه انسان‌ها را درک مي‌کرد؛ انسان‌هايي که دچار دوگانگي شده بودند و ميان سنت و تجدد، معنويت و ماديت يا شرق و غرب در قرن پرآشوب حاضر درگير بودند. شايگان وظيفه خود مي‌دانست کنار اين انسان‌ها باشد.

سفير هند در مراسم تشييع داريوش شايگان

سوراب کومار، سفير هند در ايران هم در سخناني در اين مراسم، ضمن ابراز تسليت دولت و ملت هند به دليل درگذشت داريوش شايگان، هندپژوه مطرح، به خانواده وي و نيز ملت ايران، گفت :

استاد شايگان محقق، عالم، نويسنده، فيلسوف و نظريه‌پرداز بود. اين دانشمند ايراني ازجمله حاميان هند نيز به شمار مي‌رود. من به خاطر زحمات داريوش شايگان در حوزه هندشناسي، از ايشان قدرداني مي‌کنم.

سفير هند در ايران، داريوش شايگان را بنيانگذار الگوي تفاهم بين دو کشور ايران و هند دانست و افزود :

به ميراث اين دانشمند بزرگ احترام مي‌گذاريم و براي آرامش ابدي او دعا مي‌کنيم.

بهمن فرمان‌آرا فيلمساز در آئين تشييع پيکر داريوش شايگان، او را الگوي خودش در زندگي دانست و گفت :

شايگان چيزي از اين جهان طلبکار نبود؛ او عاشق زندگي بود و من به دوستي با او افتخار مي‌کنم چرا که ساعت‌هاي بسياري را به‌خوبي کنار او گذراندم. جاي شايگان هميشه خالي است و جايگزيني ندارد و نخواهد داشت چرا که استثنايي بود.

بهمن فرمان آرا در مراسم تشييع داريوش شايگان

علي دهباشي، مدير مسئول مجله بخارا و از دوستان زنده‌ياد شايگان هم در ادامه مراسم تشييع پيکر او، پيام محمدعلي موحد، مثنوي پژوه برجسته را به مناسبت درگذشت شايگان قرائت کرد که در اين پيام، موحد به پيشينه پژوهشي و ترجمه‌هايي که شايگان انجام داده و همچنين ترجمه‌هايي که از آثار او به چند زبان صورت گرفته است، پرداخته بود. در پايان اين مراسم، نماز ميّت به امامت آيت‌الله مصطفي محقق داماد، بر پيکر مرحوم داريوش شايگان، اقامه و پيکر او براي خاکسپاري در قطعه هنرمندان، به سمت بهشت زهرا (س) تشييع شد.
يادآوري مي‌شود، داريوش شايگان (متولد 13 بهمن 1313 تبريز) در سال 1347 با مدرک دکتري در رشته هندشناسي به ايران بازگشت و به تحقيقات خود درباره اديان به‌ويژه اديان هندي ادامه داد که حاصل آن کتابي دوجلدي بود به نام «اديان و مکتب‌هاي فلسفي هند» که از سوي انتشارات اميرکبير منتشر شد.

مراسم تشييع پيکر داريوش شايگان

شايگان پيش از آن ديدگاه‌هاي نظري‌اش را در کتاب «آسيا در برابر غرب» منتشر کرده بود که همچنان از کتاب‌هاي مهم در حوزه انديشه معاصر ايراني است. اين نويسنده، مترجم و پژوهشگر و نظريه‌پرداز همچنين چند سال بعد کتاب «بت‌هاي ذهني و خاطره‌هاي ازلي» را منتشر کرد. «تصوف و هندوئيسم»، «افسون‌زدگي جديد، هويت چهل تکه و تفکر سيار»، «بينش اساطيري»، «پنج اقليم حضور»، «در جستجوي فضاهاي گمشده» و «نگاه شکسته»، تعدادي ديگر از آثار شايگان است. آخرين کتاب منتشر شده از داريوش شايگان «فانوس جادويي زمان» است؛ اثري در بررسي زندگي و آثار مارسل پروست با تاکيد بر رمان «در جستجوي زمان از دست رفته» او.
اين انديشمند، نويسنده و مترجم، 5 بهمن ماه 1396 دچار سکته مغزي شد و به کما رفت. شايگان سرانجام در سحرگاه 2 فروردين 97 در بسترش در بيمارستان فيروزگر تهران، چشم از جهان فروبست.

منبع: mehrnews.com