بزرگنمايي:
چه خبر - «سينما دو» کمي اسباب حرف و حديث رسانه ها شد
برنامه «سينما دو» با اجرا و سردبيري حامد عنقا شب گذشته، پنجشنبه 19 بهمن ميزبان محمدحسين مهدويان، کارگردان و ابراهيم اميني، نويسنده فيلم «لاتاري» شد.
کارگردان و نويسنده فيلم جنجالي «لاتاري» در گفتگو با حامد عنقا، درباره حواشي اين فيلم، اظهارنظرها از سوي ارشاد، تغيير تهيه کننده، دردسر همکاري با عربها، لو رفتن شدن بخشي از داستان و ماجراي فاشيستي خواندن شاهنامه و احتمال تغيير پايان بندي فيلم در اکران عمومي سخن گفتند. «سينما دو» با اجرا و سردبيري حامد عنقا شب گذشته به ليلا حاتمي تقديم شد که امسال با فيلم «بمب» در جشنواره حضور دارد و بازي او مورد توجه بخشي از منتقدين قرار گرفته است.
عنقا در ابتداي برنامه گفت: از بعد از ظهر امروز، «سينما دو» کمي اسباب حرف و حديث رسانه ها شد؛ امشب قرار بود در خدمت يک مهمان ديگر نيز باشيم اما تصميماتي بر اساس راهبردها گرفته مي شود که فراتر از برنامه ها و شبکه ها است. امشب قرار بود در خدمت مهندس حيدريان رئيس سازمان سينمايي باشيم اما اين اتفاق نيفتاد و قرار شد در برنامه ديگري حضور داشته باشند.
وي در ادامه ميزبان محمد حسين مهدويان کارگردان و ابراهيم اميني نويسنده فيلم «لاتاري» شد و با اشاره به نقل قولي از مهدويان گفت: جايي اشاره کرده بوديد فيلم خودش بايد پيش برود و حاشيه هاي فيلم نبايد باعث ديده شدن آن شوند اما به نظر مي رسد فيلم هاي خودت از اين قاعده پيروي نمي کنند. توقع داشتيد بعد از نخستين اکران فيلم «لاتاري» اين همه حرف و حديث درباره آن وجود داشته باشد؟
اين مقدار حاشيه را پيش بيني نمي کردم
مهدويان پاسخ داد: قبل از ساخت نيز فکر مي کرديم لاتاري فيلم پر حاشيه اي شود و مجموعه اي نظرات ضد و نقيض را ايجاد کند اما واقعا اين مقدار نظر و حاشيه را خودم هم پيش بيني نمي کردم. هنگامي که وارد زمين بازي مي شويم تازه ابعاد واقعي حاشيه ها را مي توانيم ببينيم که البته اميدوارم اين حاشيه ها به روند عرضه درست فيلم آسيب نزند.
عنقا از ابراهيم اميني نويسنده لاتاري نيز درباره حاشيه هاي فيلم پرسيد و اظهار کرد: وقتي فيلمنامه را مي نوشتي، فکر مي کردي داري فيلمنامه اي پر سر و صدا مي نوشتي يا بعدا متوجه اين موضوع شدي؟
اميني با اشاره به اينکه از ابتداي نگارش فيلمنامه، مهدويان در کنار او حضور داشته و کار نگارش را با يکديگر جلو مي بردند، عنوان کرد: در ابتدا خيلي به نظر مي رسيد «لاتاري» قصه اجتماعي امروزي که براي خودمان تجربه تازه اي است، باشد و فکر مي کرديم توليد و حتي نمايش آن خيلي راحت تر از اين ها باشد.
وي به خاطره اي از فرآيند توليد اشاره و بيان کرد: در پيش توليد گاهي به شوخي مي گفتيم، اين کار براي ما خيلي راحت است زيرا بلافاصله بعد از «ماجراي نيمروز» و «ايستاده در غبار» انجام مي شود اما هر چه گذشت، اين فيلم ابعاد واقعي خودش را نشان داد و کار سخت تر و سخت تر شد.
مجري برنامه سينما دو، همچنان به حواشي فيلم «لاتاري» پرداخت و در همين راستا گفت: شورجه در آن زمان مصاحبه اي کرد و ساخت اين فيلم را به مصلحت مهدويان ندانست.
نظر بعضيها در وزارت ارشاد اين بود که خيلي صلاح نيست اين فيلم را بسازيم
مهدويان در پاسخ ضمن تصريح بر اينکه شورجه انسان صادق و رو راستي است، ابراز کرد: حرف هايي را که در خلوت به ما زده مي شد اما علني نمي شد شورجه به ما زد و اينکه شفاف يک حرفي زده مي شود، خيلي خوب است. در آن زمان نظر بعضي ها در وزارت ارشاد و شوراي صدور پروانه اين بود که خيلي صلاح نيست اين فيلم را بسازيم.
عنقا به مهدويان خاطرنشان کرد: البته در آن زمان در شبکه هاي اجتماعي خيلي واکنش مهربانانه اي که حالا نشان دادي را بروز نکردي!
کارگردان فيلم هاي ماجراي نيمروز و ايستاده در غبار پاسخ داد و گفت: در آن زمان حدود دو ماه براي ساخت فيلمي اجتماعي بحث و برنامه ريزي کرده بوديم و وقتي که مي گويند اين فيلم به صلاحت نيست، خيلي ناراحت کننده است.
وقتي بخش زيادي از انرژي فيلمساز قبل از فيلمسازي از بين مي رود!
وي ادامه داد: حقيقت اين است که بخش زيادي از انرژي فيلمساز در قبل از فيلمسازي از بين مي رود. در مورد فيلم لاتاري حدود هشت ماه وقت، صرف گرفتن پروانه ساخت شد اما فيلم در دو ماه ساخته شد؛ به نظرم اين فرآيند تقسيم زماني غير منصفانه اي است.
سردبير برنامه «سينما دو» از تغييرات و اصلاحاتي که در فيلمنامه انجام شد، پرسيد و اميني پاسخ داد: واقعيت اين است که آنقدر تغييرات و اصلاحات در فيلمنامه انجام شده که به خاطر نداريم چه مقدار از اين اصلاحات بر اساس خواست خودمان و چه مقدار بر اساس خواست مديران بود! به غير از مسائلي که با شوراي پروانه ساخت داشتيم، روش خودمان مبتني بر بازنويسي هاي مکرر است. وقتي به نخستين نسخه فيلمنامه مي رسيم، تازه گويا مي خواهيم کار را شروع کنيم و براي ما اين موضوع عادي است زيرا چندين بار اصلاح صورت مي گيرد.
عنقا در ادامه اظهار کرد: اين تغييرات و اصلاحاتي که از شما خواستند اعمال شود، قبل از حضور سيد محمود رضوي به عنوان تهيه کننده بود يا بعد از آن هم شاهد اين اصلاحات بوديم.
مهدويان در پاسخ عنوان کرد: بعد از حضور رضوي به عنوان تهيه کننده نيز درخواست ها براي اصلاح فيلم همچنان ادامه داشت.
عنقا بلافاصله پرسيد: چه شد که رضوي به عنوان تهيه کننده مجددا با شما کار کرد؟
کارگردان «لاتاري» در پاسخ به اين پرسش عنوان کرد: در ابتدا قرار بود با تهيه کننده ديگري کار کنيم اما مجددا به سراغ سيد محمود رضوي رفتيم. او در آن مقطع پيشنهاد ديگري داشت و اولويت رضوي آن فيلمنامه بود. راجع به اين فيلمنامه با او صحبت کردم و به ساخت اين فيلم بي ميل نبود اما احساس کردم در حال حاضر اولويتش اين فيلمنامه نيست.
رضوي خيلي با فيلمنامه همراه نبود اما گفت چون تو ميخواهي پاي کار مي ايستم
وي ادامه داد: با امير بنان که مجري طرح اين پروژه است، سال ها است رفاقتي قديمي داريم و در همين راستا دوست داشتيم کاري با هم انجام دهيم اما وقتي به نتيجه نرسيد، به رضوي پيشنهاد دادم. در ابتدا نيز احساس کردم با فيلمنامه خيلي همراه نيست اما به من محبت کرد و گفت چون تو مي خواهي، اين فيلم را بسازي، پاي کار مي ايستم؛ اين مسائل خيلي اهميت دارد يعني اگر تنگ نظري ها را کنار بگذاريم، اتفاق هاي خوبي مي افتد.
مهدويان خاطرنشان کرد: گاهي حتي فيلمسازهاي قديمي تر و با سابقه تر ممکن است با بعضي از اعضاي شوراي پروانه ساخت يا مديران اختلاف نظر داشته باشد، اما به دليل همين سابقه بهتر است به اين فيلمساز اعتماد کنند و تنگ نظري را کنار بگذارند.
وي در ادامه به دوران پس از حضور رضوي در مقام تهيه کننده در فيلم اشاره و عنوان کرد: پس از حضور رضوي فکر مي کرديم کار با شوراي پروانه نمايش خيلي راحت تر پيش برود اما همان هم حدود 50 روز طول کشيد.
عنقا هم در تائيد صحبت هاي مهدويان اشاره کرد: خاطرم است زماني که براي دريافت مجوز نمايش تلاش مي کرديد، رضوي در شبکه هاي اجتماعي حرف هاي تندي زد که در نهايت باعث صدور مجوز شد.
سردبير و مجري برنامه سينما دو در ادامه خاطرنشان کرد: حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي يک مستندي کار کرده است که تم ماجراي فيلم «لاتاري» را داشت و هنگامي که فيلم لاتاري را ديدم، احساس کردم شايد از آن متاثر باشيد.
ابراهيم اميني در پاسخ به اين سوال گفت: آن مستند را در اواخر يا اواسط دوره پيش توليد ديديم يعني فيلمنامه در نسخه هاي پنجم يا ششم بود. به واسطه آن با دوستاني آشنا شديم که از آنها مشاوره کرديم تا از طريق تزريق اطلاعات واقعي، کار را باور پذيرتر کنيم و در حقيقت اطلاعات و مواد خامي که داشتند خيلي به ما کمک کردند.
عنقا در ادامه از سختي هاي پروسه پيش توليد و توليد پرسيد و گفت: به نظر مي رسيد با تغيير تهيه کننده و آمدن رضوي گرفتن پروانه ساخت راحت تر باشد اما گويا اين اتفاق خيلي هم راحت نيفتاد.
مسئله اصلي ما موضوع فيلمنامه بود
مهدويان ضمن تائيد اين موضوع، اظهار کرد: بعد از اينکه تهيه کننده را تغيير داديم، فکر مي کرديم، مشکلات مان حل شود اما واقعا مشکلات ما حل نشد. مسئله اصلي ابتدا سر موضوع و بعد فيلمنامه بود؛ پيگيري هاي زياد و جلسات متعددي با اعضاي شوراي ساخت و شخص آقاي داروغه زاده داشتيم تا بتوانيم پروانه ساخت را بگيريم.
عنقا بلافاصله گفت: پس اينکه گفته مي شود سيد محمود رضوي تهيه کننده با نفوذي است و درها به راحتي برايش باز مي شود، صحيح نيست؟
مهدويان پاسخ داد: ما که چيزي نديديم، خودمان هم فکر مي کرديم همه چيز راحت حل مي شود اما باز هم رفت و آمدها به شوراي ساخت ادامه داشت و از وقتي رضوي به عنوان تهيه کننده به فيلم اضافه شد، 10 بار ديگر نيز فيلمنامه بازنويسي شد.
مجري برنامه «سينما دو» درباره مشکلات حين توليد نيز از مهدويان سوال کرد و اين کارگردان گفت: اين قسمت هم مشکلات خاص خودش را داشت زيرا بخشي از فيلم بايد خارج از کشور فيلمبرداري مي شد در حالي که مشکلات امنيتي زيادي در کشورهاي حوزه خليج فارس در اين رابطه وجود دارد. بخش کوچکي از فيلم در دوبي و بخش ديگري از آن در دوحه فيلمبرداري شده است.
وي درباره ساخت فيلم در قطر تصريح کرد: با اينکه موضوع فيلم در امارات اتفاق مي افتاد، اما در قطر هم مشکلات زيادي داشتيم. اول اينکه در قطر هيچ فيلمي توليد نشده بود و ساز و کار آن در اين کشور وجود نداشت.
عربها اصلا دنبال دردسر نيستند و يک ماه از وقت ما تلف شد
کارگردان فيلم «لاتاري» مشکل ديگري که در قطر بابت ساخت اين فيلم وجود داشت، موضوع فيلم عنوان و اظهار کرد: عرب ها اصلا دنبال دردسر نيستند و وارد هر چيزي که بوي دردسر بدهد، نمي شوند. از طرفي سيستم نظارتي قطر اين گونه نيست که بگويند نه نمي خواهيم بگذاريم، بلکه تو را وارد يک بروکراسي پيچيده مي کنند که خودمان پشيمان شويم و بگذاريم برويم. اين موضوع را بعدها وقتي که 30 روز را تلف کرديم، فهميديم در حالي که بعضي از سکانس هاي ما باقي مانده بود. بالاخره با محدوديت هاي زياد و مجوزهاي نصف و نيمه توانستيم سکانس هاي باقي مانده را بگيريم.
عنقا از اميني پرسيد: آيا فيلمنامه اصلي را به قطري ها براي دادن مجوز، تحويل داديد؟
نويسنده فيلم لاتاري پاسخ داد: يک تغييرات کوچکي در فيلمنامه انجام داديم و بعد آن را تحويل قطري کرديم، زيرا مي دانستيم اگر بخواهيم آن را به طور کامل بدهيم، کل کار منتفي مي شود. ابتدا هم فکر کرديم، اصلا يک فيلمنامه ديگر بدهيم که داستان ديگري دارد اما متوجه شديم، ممکن است براي ما خطري نداشته باشد اما براي شرکتي که طرف همکاري ما است، بسيار خطرناک است و متضرر مي شوند و به همين دليل نه فيلمنامه ديگري داديم و نه فيلمنامه اصلي را ارائه کرديم.
عنقا در ادامه با اشاره به نقد مسعود ده نمکي درباره فيلم لاتاري عنوان کرد: ده نمکي گفته است چرا در «لاتاري» فقط درباره معلول ها صحبت مي کنيد اما درباره علت ها چيزي نمي گوييد؟ من هم فکر مي کنم اين نقد شايد تا اندازه اي وارد باشد.
جرقه اوليه فيلم درباره رفتن دختران ايراني به کشورهاي عرب نبود
مهدويان ضمن پذيرش اين نقد اظهار کرد: سال ها پيش ساخت کليپي براي يک ترانه از طرف يک خواننده خيلي معروف به من پيشنهاد شد. ترانه را گوش دادم و روي من خيلي تاثير گذاشت و به نظرم آمد چرا يک فيلم سينمايي با اين موضوع کار نمي کنيم. اين ترانه يک جرقه زد، اما اين جرقه درباره فقر و بي عدالتي که باعث رفتن دختران ايراني به کشورهاي عرب مي شود، نبود؛ محرک و جرقه اوليه يک تم ملي داشت و حرف اين بود که بر فرض مشکلاتي داريم، اما قرار نيست همسايه ديوار به ديوار ما از آن سوء استفاده کند.
وي ادامه داد: قطعا مشکلات اجتماعي داريم و همين امسال نيز در اين باره فيلم هاي زيادي ساخته شده است اما نبايد نتيجه اين مشکلات باعث اهانت به شرافت ما شود. البته در لاتاري نيز سعي کرديم، زمينه هايي که اين موضوع اتفاق مي افتد مانند فقر و شرايط بد اقتصادي، بحران هاي خانوادگي و بي عدالتي را نيز بياوريم.
عنقا نيز گفت: در حقيقت دغدغه اي در اين زمينه احساس نمي کردي و مي خواستي، داستان خودت را بسازي؟
کارگردان لاتاري نيز اين موضوع را تائيد و بيان کرد: در واقع مي خواستيم اين داستاني را که در فيلم وجود دارد تعريف کنيم. اساسا در سينما نيز اين وضعيت وجود دارد و قرار نيست يک فيلم همه ماجراها را توضيح دهد.
حامد عنقا مجري و سردبير سينما دو در ادامه به اسپويلر کردن فيلم و حواشي که چند روز گذشته در اين رابطه به وجود آمد اشاره و بيان کرد: وقتي فيلمي ساخته و نقد آن نوشته مي شود و همه جا درباره آن حرف مي زنند، مخاطبي که اهل سينما باشد، داستان را متوجه مي شود. البته اين حسن يک فيلم است که قصه آن را بتوانيم در دو جمله تعريف کنيم. بنابراين اين حجم از حساسيت که قصه فيلم لو مي رود، خيلي مناسب نيست.
اميني نويسنده لاتاري در پاسخ اظهار کرد: اسپويلر هايي که در برنامه تلويزيوني مطرح شد، بزنگاه هاي حساسي از فيلم بود که بيشتر از کليت دو الي سه خطي قصه بود. البته هادي حجازي فر هم کمي تند شد در حالي که اين گونه نبود که بخش هاي عجيب و غريبي لو رفته باشد. البته هادي همانقدر که زود عصباني مي شود، زود هم آرام مي شود و فراموش مي کند.
مهدويان نيز در همين رابطه گفت: مقداري بي مبالاتي در اين رابطه وجود داشت و اين موضوع من را کمي اذيت کرد. در واقع احساس کردم، مجري برنامه اصلا تعهدي در اين خصوص ندارد و حتي نگران بودم شايد بخش هاي بيشتري را لو دهد زيرا هر چقدر خواهش مي کردم، درباره اين بخش از داستان صحبت نکند، بدون توجه باز هم بخش هايي از داستان را لو مي داد. متاسفانه روز بعد هم در پستي در شبکه اجتماعي اين مجري گفته بود، اصلا فيلمي که با دو جمله داستانش لو برود، فيلم خوبي نيست.
عنقا اما در دفاع از فيلم تصريح کرد: اتفاقا به عنوان يک فيلمنامه نويس معتقدم فيلمي خوب است که بتوان داستان آن را در دو جمله تعريف کرد.
حامد عنقا در ادامه با اشاره به نقش کمال با بازي حجازي فر در فيلم ماجراي نيمروز اظهار کرد: به نظرم اگر قرار بود کمال فيلم ماجراي نيمروز 30 سال بعد ظاهر شود، همان ويژگي هايي را خواهد داشت که در فيلم لاتاري دارد. اين موضوع از روي قصد ساخته و مورد توجه قرار گرفته شده بود؟
ابراهيم اميني ضمن تائيد اين مسئله، بيان کرد: راجع به اين مسئله صحبت کرده بوديم. آن صحنه اي که کمال با بالگرد و لباس نظامي وارد فيلم مي شود، گويا حاج احمد متوسليان است که از فيلم ايستاده در غبار وارد اين فيلم شده است و در اين فيلم هم همين موضوع تکرار شده بود يعني شخصيت موسي آينده کمال است.
موسي همان کمال «ماجراي نيمروز» است که حالا بازنشسته شده
مهدويان در ادامه صحبت هاي اميني با بيان اينکه درباره اين موضوع فکر کرده بوديم، اظهار کرد: از ابتدا هم مشخص بود بايد هادي حجازي فر اين نقش را بازي کند و فکر کرديم هادي حجازي فر مي تواند همان کمالي باشد که در ماجراي نيمروز بود و حالا خودش را بازنشسته کرده است و از زندگي گذشته اش منقطع شده است اما با توجه به درگيري که پيش آمد، باز هم به خودش باز مي گردد.
عنقا در ادامه بيان کرد: خليج فارس هويت ما است و خيلي ها براي ماندگاري آن خون دادند. همان قدر هم در تاريخ، فردوسي و زبان فارسي نيز جزو هويت ما است و مليت و دين را نمي توان از هم تفکيک کرد. خيلي خوب نيست تکليف فردوسي را در چند ثانيه مشخص کنيم و بعد هم از لفظ فاشيست استفاده کنيم.
مهدويان درباره موضع گيري اش درباره فردوسي اذعان کرد: بايد اعتراف کنم حرفي را که مي خواستم بزنم به شکل درستي نگفتم و استفاده درستي از کلمات نداشتم. اگر اين اشتباه را نمي کردم، حتما اين تلقي نيز به وجود نمي آمد. اما مسئله اينجا است که وقتي مجري برنامه به من گفت فيلم ترويج خشونت کرده است و فاشيستي است، پاسخ دادم با اين معنا که شما درباره فيلم من حرف مي زنيد، پس مي توان شاهنامه را هم چنين اثري تعبير کرد وگرنه من کسي نيستم که بخواهم درباره فردوسي و شاهنامه حرف بزنم.
علاقه ام به شاهنامه از انتخاب نام آرش براي پسرم مشخص است
وي افزود: من يک جمله شرطي استفاده کردم و گفتم مي توان بر اساس تعابير شما، براي شاهنامه نيز چنين تعابيري به کار برد. به شخصه خيلي به شاهنامه علاقه دارم و الکي نيز اين را نمي گويم. پسري دارم که نامش آرش است؛ وقتي مي خواستيم نام آرش را انتخاب کنيم، گفتيم حتما نام يکي از شخصيت هاي شاهنامه را برايش به کار ببريم. آرش کسي است که با سلاح خودش حدود و مرز ايران را تعيين کرد و در واقع بدون اينکه با سلاحش خون بريزد، جان خود را نثار کرد و مرز ايران را تعيين کرد. در حقيقت من مي خواستم به شاهنامه و فردوسي در آن برنامه به دليل فشارهايي که وارد شده بود، پناه ببرم.
عنقا در ادامه درباره خلق قهرمان فيلم لاتاري از ابراهيم اميني پرسيد: چرا احساس کرديد بايد چنين قهرماني بسازيد؛ آن هم قهرماني که خيلي سفيد است و اصلا از سياهي در او نمي بينيم. در حقيقت قهرمان فيلم کليشه اي است.
تغيير شخصيت فيلم به آن بعد مي دهد و موسي کليشه اي نيست
اميني در مقام پاسخ اظهار کرد: خودم خيلي قائل به اين موضوع نيستم. بنا هم نداشتيم يک قهرمان کليشه اي داشته باشيم بلکه بناي ما اين بود که قهرماني داشته باشيم که تصوير آشنايي از او ببينيم و در عين حال ويژگي هاي فردي نيز داشته باشد. در حقيقت موسايي که در پايان مي بينيم، همان موسايي نيست که در ابتداي فيلم بوده است. يکي از ويژگي هايي که به يک کاراکتر بعد مي دهد، تغيير شخصيت فيلم است و اين اتفاق در فيلم لاتاري مي افتد.
وي اضافه کرد: همچنين به اين دليل که امير علي کاراکتر اصلي ما است و روايت بيشتر با او همراه است، شايد تغييرات موسي کمتر ملموس است و او را کمتر مي بينيم، اما به طور خاص صحنه اي در نزديکي پايان فيلم داريم که موسي و امير علي در لب دريا با هم حرف مي زنند و آنجا حس پوست اندازي را منتقل مي کند.
مهدويان در تائيد صحبت هاي اميني بيان کرد: البته ما روي کليشه ها و الگوها نيز حساب کرده بوديم. گاهي به ما مي گويند فيلم در بخش هايي شعاري است ما خودمان هم مي دانيم شعاري است؛ جايي که درباره خليج فارس صحبت مي کنند معلوم است که شعار است و خودمان هم مي دانيم و اين لزوما بد نيست.
مي توانستيم با چند تغيير کوچک در سير فيلمنامه کاري کنيم فيلم مورد استقبال منتقدان شود
وي عنوان کرد: اگر پايان فيلم متفاوت بود و در سير فيلم چند تغيير کوچک مي داديم به شدت مورد استقبال خيلي از منتقدين قرار مي گرفت اما موقع ساخت فيلم به اين فکر مي کرديم که حرارت سالن سينما را بالا ببريم و مردم و فضا را احساسي کنيم و اين به دليل مفهوم اوليه اي بود که در ذهن ما شکل گرفت. فيلم هاي زيادي ديده ايم که مثلا قهرمان هاي آنها آنقدر بزرگوار هستند که در آخرين لحظات گذشت مي کنند.
فيلم کوتاه تر مي شود و ممکن است فينال آن هم براي اکران تغيير کند
عنقا از تغييرات احتمالي درباره فيلم در هنگام اکران عمومي پرسيد و مهدويان تصريح کرد: اين نسخه تغيير مي کند و حتما کوتاه تر خواهد شد و حتي ممکن است فينال فيلم نيز تغيير کند هر چند که مردم از فينال فيلم استقبال کردند.
منبع: khabaronline.ir