چه خبر - 10 تهديد بزرگ جهان در سال 2018 مرکز «اوراسيا گروپ» هر سال فهرست 10 تهديد بزرگ جهان را منتشر مي‌کند. براساس گزارش امسال اين نهاد، تنش «ايران-آمريکا» يکي از تهديدهاي بزرگ دنيا در سال 2018 خواهد بود. «برجام» به احتمال زياد در سال 2018 نيز نجات خواهد يافت.

درادامه اين گزارش مي خوانيم: اما اگر چنين اتفاقي نيفتد، بحراني جدي منطقه را فراخواهد گرفت. آمريکايي‌ها برنامه دارند استراتژي جامعي براي مقابله با نفوذ منطقه‌اي ايران و برنامه‌هاي هسته‌اي کشورمان اجرا کنند.

چشم‌انداز برجام در سال 2018تحليلگران امور بين‌الملل بر اين باورند که با کمي واقع‌بيني متوجه مي‌شويم 2018 سال خوبي به‌نظر نمي‌رسد. گرچه اقتصادها و بازارهاي جهاني دوران رونق خود را سپري مي‌کنند، اما تنش‌ در نقاط مختلف جهان درحال گسترش است. دولت‌ها عملکرد مناسبي ندارند و نظم جهاني درحال فروپاشي است.

ابعاد چالش‌هاي سياسي جهان نگران‌کننده است. مشروعيت دموکراسي‌هاي ليبرال به کمترين ميزان از زمان جنگ‌ جهاني دوم رسيده است و به نظر نمي‌رسد مشکلات نظم کنوني جهان قابل حل باشد. قدرتمندترين رهبران جهان ديگر علاقه‌اي به ارزش‌هاي جامعه مدني ندارند. در اين باره بزرگ‌ترين شرکت مشاوره‌اي ريسک‌هاي سياسي جهان اقدام به معرفي 10 تهديد بزرگ در سال 2018 کرده است. شرکت «اوراسيا گروپ» که علاوه بر شعبه مرکزي خود در نيويورک، مراکزي نيز در هفت کلان شهر جهان دارد، هر ساله فهرست 10 تهديد بزرگ جهان را منتشر مي‌کند. بر اساس گزارش امسال اين نهاد، تنش ميان «ايران-آمريکا» يکي از تهديدهاي بزرگ دنيا در سال 2018 خواهد بود.

روابط ايران-آمريکا در 2018ترامپ دشمن قسم‌خورده ايران است. او مدعي است ايران تهديدي بزرگ براي جامعه جهاني است. به گزارش «اوراسيا گروپ»، در سال 2018 روابط ايران-آمريکا منبع اصلي و گسترده براي ريسک‌هاي سياسي و اقتصادي خواهد بود. توافق هسته‌اي که به اصطلاح «برجام‌» ناميده مي‌شود، به احتمال زياد در سال 2018 نيز نجات خواهد يافت. اما اگر چنين اتفاقي نيفتد، بحراني جدي منطقه را فرا خواهد گرفت. آمريکايي‌ها برنامه دارند استراتژي جامعي براي مقابله با نفوذ منطقه‌اي ايران اجرا کنند. اين استراتژي به معناي حمايت تمام‌عيار از عربستان سعودي و تلاش‌ بيشتر براي محدود کردن نفوذ ايران در کشورهاي سوريه، عراق، لبنان و يمن است. به احتمال زياد آمريکايي‌ها در سال‌جاري تحريم‌هاي جديدي به بهانه آزمايش‌ موشک‌هاي بالستيک، حمايت از تروريسم و نقض حقوق بشر عليه ايران وضع خواهند کرد. اين اقدامات اما از جانب ايران بي‌پاسخ نخواهد ماند. نتيجه چنين وضعي، تشديد هرچه بيشتر تنش‌ها است.همچنين عربستان سعودي و وليعهد بي‌پرواي اين کشور ممکن است حمايت‌هاي آمريکا را به‌عنوان چراغ سبزي براي مقابله با ايران تلقي کنند. در اين باره تشديد تنش‌هاي ايران- عربستان خطر حملات سايبري ميان دو کشور را افزايش خواهد داد و چالش‌هايي براي سرمايه‌گذاراني که قصد سرمايه‌گذاري در اين دو کشور را دارند، ايجاد خواهد کرد. اين اقدامات اما چندان ناگوار نيستند. مشکل اصلي زماني است که توافق هسته‌اي از بين برود. به احتمال زياد اين توافق در زمان کنوني نجات خواهد يافت. هياهويي که ترامپ در زمان تاييد نکردن پايبندي ايران در 13 اکتبر سال گذشته به راه انداخت، احتمالا فروکش خواهد کرد. از طرفي اتحاديه اروپا و کشورهاي عضو آن در مقابل تقاضاي ترامپ براي تغيير برجام ايستادگي خواهند کرد. ايران نيز از منافع اقتصادي اين توافق بهره خواهد برد و براي حفظ آن تلاش خواهد کرد. اين احتمال نيز وجود دارد که برجام در سال جديد از بين برود. يکي از محتمل‌ترين حالت‌ها نابودي برجام، خروج ايران از آن است. البته از آنجا که تهران، واشنگتن را به‌خاطر کارشکني‌هاي برجامي سرزنش و تلاش مي‌کند کشورهاي اروپايي را راضي نگه‌ دارد، شاهد اين اتفاق – خروج ايران از برجام- نخواهيم بود. يکي از دلايل امضاي اين توافق از سوي ايران، بهره‌مندي از منافع اقتصادي آن براي بهبود وضعيت اقتصادي و ايجاد شغل بوده است.يک دستور اجرايي جديد از جانب ترامپ که خروج يکجانبه آمريکا از توافق و تحريم‌هاي جديد يا بازگشت تحريم‌هاي گذشته را در پي خواهد داشت، محيط کسب‌وکار و سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در ايران را مسموم خواهد کرد. در اين باره ممکن است تهران به اين نتيجه برسد که برجام ديگر نفعي ندارد. به گزارش «اوراسيا گروپ» در صورت نابودي برجام، وارد دوره جديدي از ريسک‌هاي ژئوپليتيک خواهيم شد. با توجه به لغو تحريم‌ها و برنامه‌هاي هسته‌اي ايران دو سناريوي محتمل وجود دارد؛ اولين و محتمل‌ترين سناريو، تحريم‌هاي ثانويه آمريکا است که شرکت‌هاي اروپايي و آسيايي را مجبور به ترک ايران خواهد کرد. در اين حالت کشورهاي واردکننده نفت در اروپا، کره‌جنوبي و ژاپن ديگر از ايران خريد نخواهند کرد. البته به‌نظر مي‌رسد چين و هند تسليم زورگويي‌هاي آمريکا نخواهند شد و همچنان خريد نفت خود را از ايران ادامه خواهند داد.

احتمال حمله نظامي آمريکا و اسرائيل به تجهيزات هسته‌اي ايران از ديگر تهديداتي است که ممکن است به افزايش قيمت طلاي سياه منجر شود. ديگر سناريو که احتمال آن اندک است، امضاي «برجام 2» از سوي اتحاديه اروپا، روسيه، چين و ايران است. در اين حالت به نظر ترامپ از اجراي تحريم‌هاي ثانويه صرف‌نظر خواهد کرد، ورود شرکت‌هاي بين‌المللي و سرمايه‌گذاري خارجي به ايران ادامه خواهد يافت و خريداران نفت ايران سطح تقاضاي خود را حفظ خواهند کرد. ايران نيز طبق مفاد «برجام» برنامه‌هاي هسته‌اي خود را محدود خواهد ساخت.

9 تهديد بزرگ ديگر در 2018

چين و جهان پس از آمريکا: 2017 سالي متمايز براي چيني‌ها بود. در اين سال سياست‌هاي کلي پکن تغيير کرد. شي جين‌پينگ پس از تحکيم قدرت داخلي خود اکنون به‌دنبال باز تعريف جايگاه بين‌المللي کشورش است. در اين خصوص شانس نيز با او يار بوده است. همزمان با قدرت گرفتن چين، پيروزي ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا و تصميم به خروج از توافق‌هاي بين‌المللي جايگاه جهاني آمريکا را متزلزل ساخته است. به گزارش «اوراسيا گروپ» درحال‌حاضر قدرت نظام سياسي در چين به اوج تاريخي رسيده، درحالي‌که نظام سياسي آمريکا تضعيف شده است، بنابراين در صورت خلع قدرت – تحت‌تاثير تضعيف آمريکا – چين مي‌تواند به قدرت مطلق جهان تبديل شود.

رخداد حادثه‌اي بزرگ: از زمان حادثه 11 سپتامبر تاکنون جهان شاهد بحران ژئوپليتيک بزرگ نبوده است. درحال‌حاضر اما بروز چنين رخداد بزرگي دور از ذهن نيست، چرا که يک کج‌فهمي يا اقدام نادرست مي‌تواند درگيري جدي بين‌المللي ايجاد کند. به گزارش «اوراسيا گروپ»، احتمال وقوع حادثه‌ ژئوپليتيک بسيار افزايش يافته است و اين روند ادامه خواهد يافت.

جنگ سرد جهاني در تکنولوژي: در اين باره بزرگ‌ترين جنگ براي قدرت اقتصادي پيرامون توسعه تکنولوژي‌هاي نوين خواهد بود. به عبارت ديگر تلاش براي تسلط بر پيشرفت‌هاي تکنولوژي مهم‌ترين جنگ بر سر قدرت اقتصادي خواهد بود. چين و آمريکا در هوش مصنوعي، ابر محاسبه‌گرها و تسلط بر بازارها رقابت خواهند کرد. سال تعيين‌کننده براي مکزيک‌: با توجه به ادامه يافتن مذاکرات «نفتا» و برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري، 2018 سالي تعيين‌کننده براي مکزيکي‌ها خواهد بود. اين دو رويداد بزرگ که تعيين‌کننده چشم‌انداز بلندمدت مکزيک است، بازارهاي اين کشور را با ريسک‌هاي گسترده روبه‌رو خواهد است.

زوال نهادها‌: اعتبار مردمي دولت‌ها، حزب‌هاي سياسي، دادگاه‌ها، رسانه‌ها و نهادهاي مالي – نهادهايي که از رفاه و صلح حمايت ‌کرده‌اند- درحال نزول است. در سال 2018، پوپوليسم ناشي از برگزيت و پيروزي ترامپ به کشورهاي در حال توسعه نيز سرايت خواهد کرد. عصر حمايت‌گرايي جديد: افزايش جنبش‌هاي ضدکسب‌وکار در بازارهاي توسعه‌يافته، سياست‌گذاران را وادار کرده تا در رقابت اقتصادي جهان روش جمع‌-صفر را اتخاذ کنند. در نتيجه اين سياست‌ها ديوارهاي حمايت‌گرايي بلندتر مي‌شوند و موانعي نه تنها براي بخش توليد و کشاورزي بلکه براي اقتصاد ديجيتال و صنايع با فناوري بالا به‌وجود خواهد آمد.

آشوب در بريتانيا: انگليس که 2017 خوبي نداشت، 2018 به مراتب بدتري خواهد داشت. در اين سال مذکرات نفسگير برگزيت و چالش‌هاي سياسي داخلي براي انگليسي‌ها مشکل‌ساز خواهد بود. «سياست هويتي» در جنوب آسيا: اين سياست که در سال‌هاي اخير در اروپا و آمريکا شيوع يافته، در سال 2018 کشورهاي جنوب‌شرقي آسيا و شبه‌قاره هند را تهديد خواهد کرد. سياست هويتي در اين منطقه مي‌تواند به‌صورت اسلام‌گرايي، بيزاري از چين و اقليت‌ها و تشديد ملي‌گرايي هندي باشد. چالش‌هاي امنيت آفريقا: در سال 2018 نابساماني‌هاي سياسي در کشورهاي مالي، سودان جنوبي و سومالي به کشورهاي آفريقاي مرکزي نيز سرايت خواهد کرد.

منبع: donya-e-eqtesad.com