بزرگنمايي:

چه خبر -

پزشکان، براي درک کامل تفاوتهاي خلق و خو در اختلال دو قطبي و تهيه يک روش تشخيص دقيق، راهي طولاني پيموده اند. زمان زيادي از روزهايي که اختلال دوقطبي با اختلالات ديگري همچون اسکيزوفرني (يک بيماري رواني جدي با علائمي از توهمات و پندارها و سخنان بي ربط مي باشد) يا افسردگي تک قطبي اشتباه گرفته مي شد، نگذشته است.

امروزه با درک بيشتري از اختلالات رواني، پزشکان، قادر به تشخيص علائم و نشانه هايي از افسردگي دوقطبي، جنون خفيف و شيدايي هستند و در اغلب موارد با استفاده از داروهاي دوقطبي، ميتوانند بدون خطا و به طور موثر اين اختلال را درمان کنند.

اغلب ما، از آزمايشات تخصصي خون و يا ساير اقدامات آزمايشگاهي، براي کمک به تشخيص دقيق پزشکان استفاده مي کنيم، اگرچه که اغلب، تست هاي آزمايشگاهي و يا تصويربرداري، در مورد تشخيص اختلال دوقطبي مفيد نيستند. در حقيقت، مهمترين ابزار تشخيصي، ممکن است، صحبت باز و کامل در باره نوسانات خلق و خو، رفتارها و سبک زندگي شما با دکترتان باشد. درحالي که يک معاينه جسمي، مي تواند وضعيت کلي سلامت بيمار را مشخص کند، پزشک بايد درباره نشانه ها و علائم دوقطبي، به منظور تشخيص موثر و درمان اين اختلال، از زبان بيمار سخناني را بشنود.

تشخيص يک اختلال دوقطبي، تنها به وسيله يک شرح حال دقيق از بيمار که شامل شدت، امتداد يا درازا و نيز تکرار يا فرکانس علائم مي باشد، ميسر است. البته نوسانات خلقي، از روزي به روز ديگر و يا لحظه اي به لحظه ديگر، الزاما نمايشگر وجود يک اختلال دوقطبي نيست، بلکه تشخيص آن، منوط به داشتن يک دوره از تغييرات خلق و خو (بالا و پايين رفتن خلق و خو ) به همراه تحريک پذيري است که، همراه با افزايش انرژي، بي خوابي و تفکر و صحبت کردن سريع، مي باشد.

نشانه هاي بيمار به طور کامل و با معيارهاي خاصي که شامل راهنماي آماري و تشخيصي اختلالات ذهني انجمن روانپزشکي امريکا مي باشد، ارزيابي خواهد شد. در تهيه يک گزارش تشخيصي در مورد اختلال دوقطبي، روانپزشک شما يا ديگر کارشناسان حوزه سلامت روان، از شما درباره شخصيت شما و تاريخچه فاميلي شما از نقطه نظر بيماريهاي رواني و اختلال دو قطبي و ساير اختلالات خلق و خو، پرسش خواهند کرد.

دليل آن نيز اين است که گاهي اوقات، اختلال دوقطبي، يک مولفه ژنتيکي دارد و تاريخچه فاميلي شما، ميتواند به تهيه يک تشخيص دقيق، کمک زيادي بکند.( اگرچه که بيشتر بيماران داراي اختلال دوقطبي، سابقه فاميلي از اين اختلال را در خانواده ندارند). از طرف ديگر پزشک، همچنين درباره نشانه هاي دوقطبي، سوالات دقيق تري با جزئيات از شما خواهد پرسيد. ساير پرسش ها، ممکن است با تمرکز بر روي استدلال، حافظه، توانايي شرحي درباره خودتان و نيز توانايي حفظ و پايداري در ارتباطات تان باشد.

نوسانات خلق و خو و رفتار تحريک کننده، گاهي اوقات مي توانند مشکلات روانپزشکي ديگري به جز اختلال دوقطبي را منعکس کنند. شامل:

- اختلالات سوء مصرف مواد مخدر.

- اختلال شخصيت مرزي.

- اختلالات رفتاري.

- اختلالات کنترل تکانه ( انگيزشي ).

- اختلالات مربوط به رشد.

- اختلال کم توجهي - بيش فعالي.

- اختلالات اضطرابي خاص مانند اختلال استرس پس از حادثه.

روان پريشي ( خيالات و اوهام )، نه تنها در اختلال دوقطبي ميتواند به وقوع بپيوندد، بلکه در ديگر وضعيت ها مثل اختلال شيزوفرني و اسکيزوافکتيو نيز وجود دارد، بعلاوه، افرادي با اختلال دوقطبي، اغلب، مشکلات روانپزشکي ديگري نيز دارند که از آن جمله ميتوان انواع اختلالات اضطراب( اختلال ترس، اختلال اضطراب فراگير، اختلال اضطراب اجتماعي)، اختلال سوء مصرف مواد مخدر و يا حتي اختلال شخصيت، که کار تشخيص بيماري را پيچيده تر کرده و ممکن است حتي درمان جداگانه نيز براي آنها لازم باشد، را نام برد.

لازم به ذکر است که برخي از بيماريهاي غير روانپزشکي مثل اختلال تيروئيد، لوپوس، ايدز و ساير عفونتها مثل سيفليس نيز، ممکن است علائم و نشانه هايي مشابه آنچه در اختلال دوقطبي وجود دارد را، از خود نشان دهند. البته اين مسئله، ميتواند در روند تشخيص درست و دقيق و نيز تعيين درمان، چالش هاي بيشتري را مطرح سازد.

ساير مشکلات اغلب شبيه به مانيا (شيدايي) مي شوند، اما دلايلي به جز اختلال دوقطبي را منعکس مي کنند. به طور مثال، تغييرات رفتاري يا خلق و خو، ميتواند به وسيله داروهاي استروئيدي مانند پردنيزون (براي درمان بيماريهاي التهابي مثل آرتريت روماتوئيد و آسم، آسيب هاي اسکلتي – عضلاني و يا مشکلات پزشکي ديگري به کار مي رود) نيز ايجاد شوند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : تفاوت اختلال دوقطبي و افسردگي

قبل از ملاقات با دکتر خود، براي روشن کردن موقعيت خود و تشخيص درست، نوشتن نشانه هايي که به آن توجه کرده ايد، ميتواند کمک زيادي به دکترتان براي تشخيص درست باشد. چون آن نشانه ها ممکن است بازگوکننده افسردگي، جنون خفيف و يا شيدايي باشد. بخصوص توجه داشته باشيد که اين تمرکز، تنها روي تغييرات خلق و خوي تان نباشد، بلکه بر روي تغييراتي در خواب، انرژي، فکر کردن تان، رفتار و يا گفتارتان نيز باشد. دريافت تاريخچه فاميلي کامل از بستگان قبل از ملاقات پزشک نيز بسيار سودمند است. تاريخچه فاميلي بسيار کمک مي کند بخصوص در حمايت از شک و ترديد هاي تشخيصي و نيز تجويز درمان مناسب.

به علاوه، اين مسئله را نيز در نظر داشته باشيد که بهتر است در هنگام ويزيت دکتر، همسر يا يکي از اعضاي خانواده و يا حتي يک دوست صميمي را نيز با خود همراه سازيد. اغلب اوقات، يک عضو خانواده يا يک دوست، ممکن است بيشتر به رفتارهاي غير معمولي شخص، آگاه بوده و قادر به شرح جزئيات آن رفتارها، به دکتر باشد. قبل از ويزيت، خوب فکر کنيد و اين نکاتي را که در ذيل خواهد آمد به عنوان سابقه خود در نظر داشته باشيد و بر روي کاغذي بنويسيد:

- نگراني هاي سلامتي جسمي و رواني.

- علائم و نشانه هايي که به آنها توجه کرده ايد.

- رفتارهاي غيرمعمولي که داشتيد.

- سابقه بيماري هايتان.

- سابقه خانوادگي بيماريهاي رواني( اختلال دوقطبي، افسردگي، شيدايي، اختلالات عاطفي فصلي و يا موارد ديگر).

- داروهايي که در گذشته و يا حال مصرف کرده يا مي کنيد ( بهتر است همه آنها را با خود و در هنگام ويزيت دکتر، به همراه داشته باشيد).

- مکمل هاي غذايي طبيعي که مصرف مي کنيد ( آنها را نيز به همراه داشته باشيد).

- عادات و روشهاي سبک زندگي خود ( تمرينات ورزشي، رژيمهاي غذايي، استعمال دخانيات، مصرف الکل، مصرف مواد مخدر تفريحي).

- عادتهاي مخصوص خوابيدنتان.

- دلايل استرس در زندگي شما ( ازدواج، کار، ارتباط با ديگران).

- همه پرسشهايي که ممکن است در باره اختلال دوقطبي داشته باشيد.

پزشک شما ممکن است از شما درخواست کند تا يک چک ليست و يا پرسشنامه خلق و خو که براي راهنمايي مصاحبه کلينيکي بسيار کمک کننده و در واقع شما با آن ارزيابي خواهيد شد، را تکميل کنيد. به علاوه، پزشک شما ممکن است دستور آزمايش خون و ادرار براي يافتن دلايل ديگري براي نشانه هاي شما، بدهد. در يک غربالگري سم شناسي، خون، ادرار و يا موي شما جهت يافتن مواد مخدر مورد بررسي قرار مي گيرد. آزمايشات خون همچنين شامل چک کردن سطح هورمون محرک تيروئيد (TSH) نيز خواهد بود، چون گاهي اوقات افسردگي، به دليل عملکرد بد غده تيروئيد مي باشد.

درحالي که پزشکان، براي تشخيص اختلال دوقطبي، به اسکن مغزي و يا تصوير برداري تکيه نمي کنند، برخي تست هاي تصويربرداري عصبي پيشرفته، ممکن است به پزشکان در تشخيص نورولوژيکي ( وابسته به عصب شناسي) خاص، که به عنوان علائم رواني گزارش مي شوند، کمک کند. بنابراين گاهي اوقات، به بيماراني که تغييرات ناگهاني در تفکر، خلق و خو و يا رفتارشان داشته اند، براي اطمينان از اينکه بيماري عصبي، علت اصلي نيست، دستور ام آر آي و يا سي تي اسکن داده مي شود.

بر طبق آزمايشات در حال انجام موسسه ملي سلامت روان و با آزمايشاتي شامل نوار مغزي ( electroencephalograms) و نيز ام آر آي (magnetic resonance imaging) از مغز، ميتوان تفاوتهايي بين اختلال دو قطبي و سندرم هاي رفتاري مرتبط را آشکار کرد. اما تشخيص باليني اختلال دو قطبي سرجاي خود باقي مانده است، چرا که هنوز هيچ بررسي تصويربرداري يا ساير تست هاي آزمايشگاهي، براي تاييد تشخيص و يا راهنمايي براي درمان آن، ايجاد نشده است.

چنانچه به وجود اختلال دوقطبي در فردي که دوستش داريد، شک کرده ايد، با کسي در باره نگراني خود صحبت کنيد. از يک پزشک براي آن شخص وقت ملاقات بگيريد، چنانچه ميتوانيد، به فرد مورد نظرتان پيشنهاد دهيد تا شما را به هنگام ملاقات با دکتر همراهي کند. چند نکته:

- پزشک را آگاه سازيد که اين يک مشکل جديد است و به پزشک نيز زمان کافي براي همه آزمايشات بدهيد.

- يک قطعه کاغذ که بر روي آن همه نگراني هايتان را نوشته ايد، با خود همراه داشته باشيد تا مطمئن شويد که چيزي را از قلم نينداخته باشيد.

- بخصوص در مورد مشکلات افسردگي دوقطبي، جنون خفيف يا شيدايي بدانيد و پرسش کنيد.

- به پزشک همه جزئيات تغييرات خلق و خو و رفتاري خاص شخص مورد علاقه تان را بگوئيد.

- همه تغييرات شديد خلق و خو بخصوص عصبانيت، افسردگي و پرخاشگري وي را نيز شرح دهيد.

- تغييرات شخصيتي، بخصوص مواردي از مهرباني، سوءظن و يا بي اعتمادي، وهم و خيال و نيز خطاي حس را در شخص مورد نظرتان به دکتر شرح دهيد.

- مطمئن شويد تا هرگونه استفاده از الکل يا مواد مخدر(مثل ماري جوانا، کوکائين و يا آمفتامين ها ) که فرد ممکن است مصرف مي کند، مطرح شده باشد، چون مصرف چنين موادي، اغلب موجب تغييراتي در خلق و خو مي شود که ممکن است با اختلال دوقطبي و علائم و نشانه هاي آن، اشتباه گرفته شود.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : علائم اختلال دو قطبي

منبع: سيمرغ