بزرگنمايي:

نواري را دور مچ دستتان ببنديد تا هر وقت تصميم گرفتيد ناخن بجويد، با ديدن آن هوشيار شويد.

شما هم حتما کودکان يا حتي بزرگسالاني را ديده‌ايد که ناخن‌هاي خود را مي‌خورند و شايد اين کار را بهتر از هر کار ديگري انجام بدهند. يک لحظه از خوردن ناخن‌هاي خود دست برنمي‌دارند، چه در يک همايش علمي نشسته باشند و چه در مصاحبه شغلي حضور داشته باشند.

جويدن ناخن‌ها نوعي رفتار وسواسي است که خيلي‌ها ناخواسته و بدون اطلاع انجامش مي‌دهند و گاهي همين رفتار به ظاهر ساده، به مشکلي جدي تبديل مي‌شود. اين رفتار وسواسي بيشتر به دلايل مختلفي بروز مي‌کند؛ به‌عنوان مثال، استرس، خستگي، احساس ناکامي، اضطراب و تنهايي ازجمله معمول‌ترين دلايلي هستند که باعث ناخن جويدن مي‌شوند. از نظر روان‌شناختي هم ابتلا به بعضي مشکلات مثل اختلال وسواس فکري ـ عملي، اختلال تمرکزي بيش‌فعالي، اختلالات اضطرابي يا شب ادراري مي‌تواند زمينه جويدن ناخن را فراهم کند.

جويدن ناخن عوارض جسمي و عاطفي زيادي را به همراه دارد. قرمزي و زخم شدن اطراف پوست ناخن‌ها مي‌تواند باعث خونريزي و عفونت شود و جدا از خود ناخن، به دندان‌ها و حتي لثه‌ها هم آسيب مي‌رساند. ظاهر ناخن جويدن هم خوشايند نيست و مي‌تواند اضطراب دروني فرد را در ديد عموم قرار دهد بنابراين، از نظر اجتماعي قابل قبول نيست و روي اطرافيان تاثير منفي مي‌گذارد. گاهي باکتري‌ها و ويروس‌ها از انگشتان دست به صورت و دهان منتقل مي‌شود و افراد را در معرض ابتلا به عفونت‌هاي مختلف قرار مي‌دهد. جويدن ناخن علاوه بر اين‌که به دندان‌ها آسيب مي‌رساند، باعث کج شدن و از رديف خارج شدن آنها هم مي‌شود.

بررسي‌هاي گسترده نشان مي‌دهد بعضي زمينه‌ها و عوامل، شرايط را براي بروز رفتارهايي از قبيل جويدن ناخن فراهم مي‌کند و باعث مي‌شود بعضي‌ها بيشتر به سمت آن گرايش پيدا کنند. حالات روحي خاص از قبيل احساس خستگي، عصبانيت، احساس گناه، کج‌خلقي و اضطراب از اين موارد هستند. قرار گرفتن در معرض اين احساسات مي‌تواند زمينه را براي جويدن ناخن فراهم کند، ولي معمولا افراد در شرايط آرام روحي سراغ جويدن ناخن نمي‌روند. محققان بر اين باورند که ناخن جويدن به خودي خود عمل مضري نيست، ولي چنانچه در فعاليت‌هاي روزمره تداخل ايجاد کند، مي‌تواند به‌عنوان يک اختلال رفتاري و عادتي شناخته شود. در اين ميان، بسياري از افراد به دليل استرس و خستگي مفرط دست به اين کار مي‌زنند و معتقدند اين کار استرس و اضطراب آنها را کاهش مي‌دهد. پزشکان معتقدند، جويدن ناخن در چنين شرايطي باعث مشغول شدن بخشي از بدن مي‌شود و در نتيجه تمرکز ذهني تا حدي از موضوع استرس‌آور برداشته مي‌شود. هرچند خستگي و احساس تنهايي از ديگر محرک‌ها براي شروع اين عادت است، ولي محققان بر اين باورند که بخشي از اين عادت به ژنتيک افراد بازمي‌گردد. مطالعات حاکي از آن است که گاهي جويدن ناخن ممکن است علامت نوعي بيماري رواني مثل اختلال وسواس فکري ـ عملي باشد. افرادي که به طور مرتب و وسواس‌گونه دست‌هاي خود را در طول روز مي‌شويند يا مدام نگران قفل نبودن در منزل يا رفتارهايي از اين نوع هستند، بيش از بقيه به ناخن جويدن رو مي‌آورند. علاوه بر اين کودکاني که از اختلال بيش‌فعالي و عدم تمرکز، اختلال اضطراب جدايي يا شب بيداري رنج مي‌برند، بيشتر به ناخن جويدن تمايل دارند.

ترک عادت ناخن جويدن کمي سخت است و معمولا درمان‌هاي مختلفي براي اين مشکل وجود دارد. يکي از اين درمان‌ها، درمان‌هاي رفتاري است که طي آن، يک رفتار خاص جايگزين اين عادت مي‌شود. در روش ديگر، پزشک با تمرکز روي عواملي که باعث بروز اين رفتار نادرست شده، سعي در درمان آن دارد. بسياري از درمان‌هاي رفتاري بر پايه درمان‌هاي شناختي صورت مي‌گيرد و افکار و رفتارهاي فردي براي تغيير رفتارهاي درست قرار مي‌گيرند. يکي از نگراني‌هاي والدين در مورد کودکاني است که عادت به جويدن ناخن‌هايشان دارند. به طور معمول، کودکان بعد از چند سال اين عادت را ترک مي‌کنند و مشکلي براي آنها به وجود نمي‌آيد مگر در موارد کمي که بايد با مراجعه به پزشک و انجام راهکارهاي مختلف مانع از ادامه آن شد. مشکل اصلي، نوجوانان و افراد بالغي هستند که ناخن‌هايشان را مي‌جوند. يکي از راه‌هاي مقابله با ناخن جويدن استفاده از بانداژهاي چسبي روي انگشت‌هاست. افراد مي‌توانند باندها را هر روز عوض کنند و آن را به مرور براي هر کدام از انگشت‌ها انجام دهند.

آغشته کردن سر انگشتان با ماده‌اي بدمزه و ترجيحا تلخ هم موثر است. هر بار که فرد انگشتش را به سمت دهان ببرد، وقتي با تلخي آن مواجه مي‌شود، از اين کار صرف‌نظر مي‌کند و به مرور همين رفتار مي‌تواند تمايل او را به ناخن جويدن کمتر کند. در اين ميان، استفاده از لاک ناخن هم مي‌تواند تا حد زيادي موثر باشد. کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها هم به اين مساله کمک مي‌کند و باعث مي‌شود فرد کمتر اين عادت را تکرار کند. ورزش و فعاليت بدني و حضور در کلاس‌هاي ورزشي، يوگا، مديتيشن و تنفس عميق که استرس را کاهش مي‌دهند هم به جلوگيري از جويدن ناخن‌ها کمک مي‌کند.

نواري را دور مچ دستتان ببنديد تا هر وقت تصميم گرفتيد ناخن بجويد، با ديدن آن هوشيار شويد. در نهايت، اگر هيچ‌کدام از اين راه‌ها موثر واقع نشدند، حتما به پزشک مراجعه کنيد چراکه ممکن است نوعي بيماري‌رواني زمينه‌اي، علت بروز تمام اين حالات باشد و نياز به درمان‌هاي روان‌شناختي و مصرف دارو داشته باشد.

دارودرماني در درمان جويدن ناخن تنها راه‌حل ممکن نيست. داروهايي که براي بهبود اين حالت مورد استفاده قرار مي‌گيرند، بلافاصله تاثير نمي‌گذارند بلکه تا زمان اثربخشي تقريبا چند هفته زمان نياز است. همچنين، داروهاي تجويزي به طور کامل مشکل را برطرف نمي‌کنند و تنها بين 60 تا 70 درصد اختلال را حل مي‌کنند. بيشتر داروهايي که پزشکان براي بهبود جويدن ناخن به بيماران تجويز مي‌کنند، مشابه داروهايي است که در بعضي بيماري‌هاي رواني مورد استفاده قرار مي‌گيرد و گاهي اين موضوع باعث مي‌شود افراد از مصرف داروها امتناع کنند.

ولي به اين نکته توجه کنيد که پزشک طبق شرايط بيمار، برايش دارو تجويز مي‌کند و اطمينان به روش درماني پزشک يکي از رموز تأثيرگذاري داروهاست.

منبع : جام جم آنلاين