بزرگنمايي:

درباره شهرزاد

صدا و سيما که از موفقيت سريال «شهرزاد» خشمگين شده به جاي الگوگيري از اين سريال سعي دارد هر طور شده آن را تخريب کند. اولين گام تلويزيون در جهت تخريب «شهرزاد» خودداري از پخش تبليغات آن بود. اين اقدام، صداي اعتراض سيد هادي رضوي، سرمايه گذار سريال را در آورد. او در نشست خبري گفت: «مديران دولتي با پول صدا و سيما سريال سازي مي کنند و رسانه هاي شبکه نمايش خانگي را رقيب خود مي دانند؛ در حالي که اين حوزه هم يک عرصه در کنار صدا و سيما است و نه رقيب آن. وقتي صدا و سيما اجازه نمي دهد که آثار نمايش خانگي در تلويزيون تبليغ شود، چطور انتظار دارند که مخاطبان به سراغ آثار ترکيه اي و ماهواره اي نروند.»

نکته تاسف برانگيز اين است که صدا و سيما با آن همه بودجه و نيروي انساني، از همين رقيب دست و پا بسته هم شکست مي خورد! نکته تاسف برانگيزتر اين است که صدا و سيما شکست خودش را نمي پذيرد و مي خواهد با حمله به طرف مقابل، مچ گيري، اتهام زني، فضاسازي و ... نقاط ضعف خودش را توجيه کند.

چند سال پيش در زمان توزيع طنز «قهوه تلخ» نيز تلويزيون حاضر به پخش تبليغات اين سريال نشد. آن زمان تهيه کننده در اقدامي هوشمندانه بر روي تابلوهاي «ال اي دي» اطراف زمين ورزشگاه ابوظبي (محل برگزاري بازي تدارکاتي ايران و برزيل) تبليغ کرد و شبکه سه مجبور شد در هنگام پخش زنده بازي، اين تبليغات را نشان دهد. حالا اما تلويزيون بازي را به زمين ديگري کشانده...

وقتي با «ميوه ممنوعه» به شهرزاد کنايه مي زنند

يک روزنامه، ارگان رسمي سازمان صدا و سيما، پنج شنبه هفته گذشته حمله گازانبري اش را آغاز کرد؛ اين روزنامه با تيتر «ميوه هاي ممنوعه در شبه نمايش خانگي» از خجالت سريال «شهرزاد» و «دندون طلا» يکجا درآمد در حالي که - بر اساس سابقه – اين روزنامه تيتر يک خود را به مسائل مهم اجتماعي، فرهنگي و سياسي کشور اختصاص مي دهد.

جام جم سريال «شهرزاد» را تيتر يک کرد تا نشان دهد اين موضوع چقدر برايش اهميت دارد. حتما مي دانيد که «ميوه ممنوعه» نام يکي از سريال هاي موفق حسن فتحي است که در ماه رمضان سال 1386 از شبکه دو پخش شد. جام جم با اين تيتر کنايه آميز خواست بگويد که سريال «شهرزاد» يک محصول غيرمجاز است؛ ولي مشخص نيست اگر «ميوه ممنوعه» بار منفي دارد چرا تلويزيون هشت سال پيش براي سريالي که خودش پخش کرد اين نام را برگزيد؟

اين روزنامه در اين ماجرا دست پيش را گرفت که پس نيفتد؛ اين روزنامه که در دوران مديريت جديد بسيار تهاجمي ظاهر شده، خودش را موظف مي داند تمامي انتقادها به صدا و سيما را يک به يک پاسخ دهد. بعضي وقت ها هم با هدف دفاع از سازمان به ديگران حمله مي کند و با اين تاکتيک جلوي حمله هاي احتمالي را مي گيرد.

درست در روزهايي که از صدا و سيما به خاطر سهل انگاري در ساخت سريال هاي جذاب انتقاد مي شود، روزنامه جام جم سريال «شهرزاد» را نواخت تا مخالفانش را خلع سلاح کند. حرف مخالفان اين بود که چرا رسانه ملي به اين همه استعداد در حوزه بازيگري و کارگرداني بي توجهي کرده و توانايي هاي آنها را ناديده گرفته است.

براي مديران تلويزيون پخش سريال «شهرزاد» در قاب شبکه نمايش خانگي يعني از دست دادن ميلياردها تومان سود و ميليون ها نفر مخاطب. تلويزيون خيلي دلش مي خواست که خودش اين سريال پرمخاطب را پخش کند ولي وقتي ديد آب رفته ديگر به جوي بازنمي گردد، «ساز مخالف» کوک کرد.

وقتي تهيه کننده شارلاتان منبع مي شود

گزارشگر روزنامه ابتدا وضعيت شبکه نمايش خانگي را زير سوال برده و انواع و اقسام اتهامات را متوجه فيلم هاي اين شبکه کرده است: «شبکه نمايش خانگي چندي است آثاري توليد مي کند که در آن مصداق هاي ناهنجاري به چشم مي خورد و بعضي از صاحبان فيلم و سريال ها با سوءاستفاده از فضاي باز موجود، دست به ترفندهايي گاه غيراخلاقي و منافي باورها و اعتقادات عمومي براي جذب بيشتر مخاطب مي زنند. سوال اينجاست که چه شده چاقو دسته خود را بريده و نهادي که قرار بود اتفاقات خوبي را رقم بزند، حالا باعث تبعاتي منفي در جامعه شده و هم به دليل کارکردي معکوس صداي اعتراض اهالي سينما و تلويزيون را بلند کرده؟»

جام جم مشخص نکرده که اين اهالي سينما و تلويزيون که صداي اعتراض شان بلند شده دقيقا چه کساني هستند! در گزارش ارائه شده احمد نجفي و محمد حسين فرحبخش دو سينماگري هستند که درباره اين موضوع صحبت کرده اند. فرحبخش که فيلم هايي چون «شارلاتان» و «عروس فراري» را تهيه کرده که از نظر اخلاقي مورد مناقشه بوده اند و معترض بوده که سيما تبليغاتش را پخش نمي کند، حالا شده چهره معتبري براي زير سوال بردن شبکه نمايش خانگي؟

وقتي نبايد «شهرزاد» ساخت

علت مخالفت احمد نجفي با «شهرزاد» اين است که اين سريال منافع تلويزيون را زير سوال مي برد! او در اين گزارش گفته است: «اگر شبکه نمايش خانگي با همين معيارهاي آزاد و رها سريال بسازد، متاسفانه تلويزيون که مخاطب خيلي وسيع تري دارد، از دهن مي افتد چون مردم اين آثار را به عنوان سريال مي خرند و ديگر به سريال هاي رسانه ملي اهميت نمي دهند.»

نجفي حرف دل مسئولان تلويزيون را با زباني صريح و آشکار بيان کرده است. علت اصلي افسردگي و سوزش آنها اين است که «شهرزاد»، مخاطبان تلويزيون را به سمت خودش جذب کرده و ماجراي ناهنجاري و ترفندهاي غيراخلاقي بهانه اي بيش نيست!

روزنامه جام جم که مدعي شده سريال «شهرزاد» حاوي صحنه هاي غيراخلاقي است، به برخي از اين صحنه ها اشاره کرده است. «نمايش صحنه هاي مي خوارگي، بهره گيري از برخي ديالوگ هاي ناشايست، پوشش نامناسب بازيگران زن در برخي صحنه ها و اهانت به قوميت ها که به تازگي نمونه اي از آن حاشيه ساز شده، اوضاع شبکه نمايش خانگي را نگران کننده نشان مي دهد و نياز به نظارت جدي تر وزارت ارشاد به عنوان متولي اصلي ماجرا را گوشزد مي کند.»

درباره تک تک اين اتهامات مي توان به تفصيل صحبت کرد. جالب است که بازيگران زن حتي در سکانس هاي عروسي هم پوشش کامل داشتند و هرگز از خط قرمزهاي قانوني عبور نکرده اند.

«شهرزاد» سريالي خانوادگي است که همه اعضاي خانواده در کنار هم آن را تماشا مي کنند. تا به حال شنيده نشده که مخاطبي به خاطر محتواي غيراخلاقي سريال شکايتي بکند اما روزنامه صدا و سيما کاسه داغ تر از آش شده و زودت راز مردم اعتراض کرده است!

اين روزنامه بهتر است به جاي اينکه وزارت ارشاد را تشويق به سختگيري بيشتر کند فکري به حال نمايش مي خوارگي و پوشش زنان در سريال «معماي شاه» کند! اگر هنجارهاي جامعه ناراحت شوند، چه مي شود؟

چرا از تلويزيونِ فعلي يک «شهرزاد» بيرون نمي آيد؟

تلويزيون به دلايل بي شمار، امکان و توان ساخت سريالي چون «شهرزاد» را ندارد. در شبکه نمايش خانگي مردم براي ديدن 26 قسمت اول سريال شهرزاد بيش از صد هزار تومان پرداخت مي کنند. با توجه به فروش خوبي که سريال داشته، سرمايه گذار خيالش از بابت سود و درآمد پروژه جمع است. بازيگران و کارگردان و ديگر عوامل در کوتاه ترين زمان دستمزدشان را دريافت مي کنند و نگران چک هاي برگشتي و وعده هاي سر خرمن نيستند.

تلويزيون به دليل مشکلات مالي که دارد، نمي تواند به سمت ساخت سريال هاي پر خرج برود. البته اگر تلويزيون سريال «شهرزاد» را مي ساخت مي توانست با جذب اسپانسر و پخش پيام هاي بازرگاني سود خوبي داشته باشد ولي از آنجا که قدرت ريسک پذيري مديران سازمان بسيار پايين است، سريال «شهرزاد» در خارج از مجموعه صدا و سيما ساخته شد.

اگر سريال «شهرزاد» در صدا و سيما ساخته مي شد، کارگردان بايد بازيگر ديگري را جايگزين «ترانه عليدوستي» مي کرد. ترانه عليدوستي بارها گفته است که حاضر نيست در سريال هاي تلويزيوني بازي کند. در اين وضعيت محسن چاووشي هم احتمالا از همکاري با تلويزيون انصراف مي داد. او چند سال پيش، از تلويزيون انتقاد کرد که چرا ترانه هايش را بدون اجازه پخش مي کند.

اگر سريال «شهرزاد» در صدا و سيما ساخته مي شد، شخصيت پردازي بسياري از آدم هاي سريال بايد تغيير مي کرد. مثلا «بزرگ آقا» (با بازي علي نصيريان) در اين سريال فردي ديکتاتور است که با دربار پهلوي ارتباط دارد و مهره حکومت محسوب مي شود. اين شخصيت بر اساس قواعد تلويزيون (چنان که در سريال معماي شاه ديده ايم) بايد فردي منفور، چرک و سياه باشد ولي در «شهرزاد» مي بينيم که او ويژگي هاي مثبت کمرنگي هم دارد که اين شخصيت را باورپذير جلوه مي دهند. مثلا اجازه نمي دهد حکم قصاص پسر رفيقش اجرا شود، با دختر خودش مهربانانه حرف مي زند، به اعضاي خانواده اش احترام مي گذارد و ... اين پيچيدگي شخصيت در تلويزيون ما جايي ندارد!




منبع : هفته نامه تماشاگران امروز