بزرگنمايي:

چه خبر - لابي اتحاديه اروپا به نفع ايران

ايرباس به ايران پيغام داده که به‌دنبال حفظ قرارداد فروش 100 فروند هواپيما است. اما سوال اين است که چه عاملي باعث شده که غول هواپيماساز اروپايي چنين پيغامي را به مقامات ايراني بدهد؟
منابع خبري مطلع از لابي اتحاديه اروپا به نفع ايران خبر داده‌اند و گفته مي‌شود که اتحاديه اروپا از شرکت ايرباس خواسته تا تعداد هواپيماهايي را که مي‌تواند به ايران تحويل دهد، اعلام کرده تا آنها بتوانند از طريق مذاکرات سياسي مجوزهاي لازم را اخذ کنند. بعد از تصميم «دونالد ترامپ» براي خروج از برجام، وزير خزانه‌داري آمريکا نيز از لغو مجوز فروش هواپيماهاي مسافربري بوئينگ و ايرباس به ايران خبر داد و اعلام کرد ايالات‌متحده، پس از يک دوره 90روزه، ديگر اجازه نخواهد داد هواپيماهاي مسافربري و قطعات و خدمات آن به ايران صادر شود.
بعد از اعلام اين خبر، سخنگوي بوئينگ اعلام کرد که به‌دنبال مسيري خواهد بود که دولت آمريکا آنها را هدايت مي‌کند. اما شرکت فرانسوي ايرباس از اظهارنظر صريح در خصوص قطع همکاري با ايران خودداري کرد و تصميم‌گيري در اين زمينه را نيازمند ارزيابي دقيق دانست. پيش از خروج آمريکا از برجام، شرکت ايرباس سه فروند هواپيما و شرکت ايتاليايي-فرانسوي «اي‌تي‌آر» نيز هشت فروند هواپيما را به ايران تحويل دادند.
خبرها حاکي از آن است که لابي هوايي اروپا با آمريکا براي اخذ مجوز تحويل هواپيما به ايران آغاز شده و اتحاديه اروپا در تلاش است تا بتواند قرارداد شرکت ايرباس با ايران‌اير را حفظ کند. همزمان با ديپلماسي جديد ايران براي روابط اقتصادي و سياسي در دوره پساخروج، اتحاديه اروپا نيز مصمم به حفظ برجام و توسعه روابط اقتصادي و سياسي خود با ايران است. از اين‌رو شنيده مي‌شود که اين اتحاديه از ايرباس خواسته تا ظرفيتي که مي‌تواند هواپيما به ايران تخصيص دهد را اعلام کند که آنها بتوانند براي اخذ مجوز از آمريکا وارد مذاکره شوند. بنابراين لابي‌هاي هوايي اروپا با آمريکا استارت خورده و بايد در انتظار نتيجه آن بود. يک مقام آگاه نيز به «دنياي‌اقتصاد» گفته است: دو شرکت ايرباس و ATR در تلاش هستند که قراردادهاي خود را با ايران حفظ کنند و اين مساله را به ايران‌اير نيز اعلام کرده‌اند.
با خروج ترامپ از برجام که در هجدهم ارديبهشت به‌صورت رسمي اعلام شد، وزير خزانه‌داري آمريکا نيز از لغو مجوز فروش هواپيماهاي مسافربري بوئينگ و ايرباس به ايران خبر داد و بر اساس آن اعلام کرد که ايالات‌متحده، پس از يک دوره 90 روزه (6 آگوست 2018)، ديگر اجازه نخواهد داد هواپيماهاي مسافربري، قطعات و خدمات آن به ايران صادر شود. استيون منوچين گفت: تحت توافق اصلي، مجوزهايي براي صادرات هواپيما، قطعات و خدمات، براي بوئينگ و ايرباس صادر شده بود که لغو خواهند شد.
بعد از اعلام اين خبر واکنش‌هاي مختلفي را از سوي سه شرکت هواپيماساز طرف معامله ايران، شاهد بوديم که تا حدي هم قابل‌انتظار بود. هواپيماساز آمريکايي (بوئينگ) که پس از برجام در کورس رقابت با ايرباس قرار گرفته بود و توانست براي فروش 80 فروند هواپيما با ايران‌اير قرارداد ببندد، پس از آنکه زمزمه‌هاي خروج آمريکا از برجام شدت گرفت، به‌صورت تلويحي دنباله‌روي از سياست‌هاي آمريکا را گوشزد کرده بود.
البته تحويل هواپيما نيز از سوي بوئينگ، به تعويق افتاده بود و به‌نظر مي‌رسيد که اين شرکت در انتظار تصميم نهايي دولت آمريکا درخصوص برجام بود، بنابراين بعد ازخروج آمريکا از برجام به‌صورت رسمي، ايران‌اير قاعدتا چشم اميدي به اين شرکت هواپيماساز نداشت و اظهارنظر گوردون جاندور، سخنگوي بوئينگ، بعد از اعلام موضع وزارت خزانه‌داري آمريکا درخصوص مجوزهاي ايرباس و بوئينگ، مهر تاييدي بود بر گمانه‌زني‌هايي که در اين مدت درخصوص بوئينگ صورت گرفته بود. اين مقام مسوول بوئينگ گفته بود: «ما به دنبال مسيري خواهيم بود که دولت آمريکا ما را هدايت کند، همان‌طور که در سراسر اين پروسه اين‌چنين بوده است.»
اما شرکت فرانسوي ايرباس و شرکت ايتاليايي-فرانسوي ATR از اظهارنظر صريح درخصوص قطع همکاري با ايران خودداري کردند. اواخر ارديبهشت بود که راينر الر، مدير روابط‌عمومي ايرباس، پس از اعلام موضع وزارت خزانه‌داري آمريکا گفت: «ما به دقت تصميم رئيس‌جمهوري آمريکا را ارزيابي خواهيم کرد و قدم بعدي ما بر اساس سياست داخلي و در متابعت کامل از تحريم‌ها و مقررات منع صادرات اتخاذ خواهد شد.»
از سويي اواخر خرداد نيز گوئيلام فائوري، مدير بخش هواپيماهاي غيرنظامي شرکت ايرباس در مصاحبه با روزنامه آلماني هامبورگر آبندبلات گفت: «هرچند هنوز منتظر جزئيات تحريم‌هاي جديد آمريکا هستيم، اما بعيد است بتوانيم 97 هواپيماي باقيمانده از سفارش (ايران) را تحويل بدهيم.» در مقابل، اخيرا مديرعامل شرکت هواپيمايي ATR از مذاکره با آمريکا براي تحويل چهار فروند هواپيما به ايران که در خط مونتاژ است، خبر داد. اين صحبت او درحالي مطرح شد که پيش از اين گفته بود تحويل هواپيماهاي اين شرکت به ايران، تحت‌تاثير تحريم‌هاي آمريکا قرار گرفته و ATR حاضر به ريسک‌کردن در اين زمينه نيست. در اين ميان، اصغر فخريه‌کاشان در گفت‌وگو با خبرگزاري «مهر» درخصوص آخرين وضعيت هواپيماي ATR پس از خروج آمريکا از برجام، اظهار کرده است: «نمايندگان شرکت هواپيماسازي ATR به ما اعلام کرده‌اند که از آمريکا صدور مجوز موردي براي تحويل تعدادي از هواپيماهاي باقي‌مانده از قرارداد فروش هواپيما به ايران را درخواست کرده‌اند.»
پيش از خروج آمريکا از برجام، شرکت هواپيماسازي ايرباس از 100 فروند هواپيماي سفارش داده شده ايران در قرارداد رسمي، 3 فروند هواپيما را به ايران تحويل داد. همچنين ATR نيز از 20 فروند هواپيماي سفارشي ايران در قرارداد رسمي اش، 8 فروند هواپيما را به ايران اير تحويل داده است. در مجموع، ايران‌اير توانست 11 هواپيماي پسابرجامي را وارد کشور کند. حال با خروج آمريکا از برجام، بايد در انتظار تصميم‌گيري‌هاي جديد اين دو شرکت باشيم.

منبع: asriran.com