بزرگنمايي:

چه خبر - آيا تصاوير نادرستي از سامانه بارشي اخير منتشر شده است؟

بر خلاف ادعاي ارائه شده در خصوص متوقف ماندن سامانه بارشي در مرزهاي ايران، محققان کشور اعلام کردند تصاوير منتشر شده فاقد زمان دقيق است ضمن آنکه بر اساس پيش‌بيني‌هاي سازمان هواشناسي اين سامانه موجب بارندگي در کشور شده است.
دنيا امروز با علم عجين شده است علمي که با معيارهايي چون قابليت راستي آزمايي، تکرار پذير بودن و امکان استفاده از روش‌هاي علمي براي آزمودن قابل سنجش است. اين در حالي است که با موضوع ديگري به نام شبه علم مواجه هستيم.
شبه علم، ادعاها، باورها و کارهايي است که به نادرستي با عنوان علم ارائه مي‌شوند که ديدن اشيا فضايي و ارائه تصاويري از موجودات فرا زميني بر روي زمين نمونه‌هايي از اين اقدامات است. پاي شبه علم نيز به وضعيت جوي در حالي باز شده است که با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي به راحتي مي‌توان صحت و سقم آن را دريافت.

در روزهاي اخير تصاويري از سامانه بارشي اخير منتشر شده و در آن ادعا شده است که اين سامانه بارشي در مرزهاي ايران متوقف مانده است. اين در حالي است که محققان کشور با رد اين ادعا تاکيد کردند تصاوير منتشر شده بدون ذکر زمان است در صورتي که براي تحليل تصاوير ماهواره‌اي سامانه‌هاي بارشي ذکر زمان دقيق تصوير بسيار مهم است. اين محققان همچنين تاکيد کردند اين سامانه بارشي بر اساس پيش‌بيني‌هاي سازمان هواشناسي موجب بارش در کشور شده است.

دکتر علي اکبر شمسي پور دانشياردانشکده جغرافياي دانشگاه تهران، با بيان اينکه در روزها و هفته‌هاي گذشته تصاوير متفاوتي از وضعيت آب و هواي ايران منتشر شده است، گفت: اين تصاوير با اهداف متفاوتي چون سياسي با تأکيد بر اثرات امواج کوتاه راديويي هارپ و يا پارازيت بر وضعيت ناهنجار بارشي ايران در سايت‌ها و کانال­هاي مختلف منتشر شده است.
وي با تاکيد بر اينکه انتشار اين تصاوير مصداق‌هايي گزينشي دارند، اظهار کرد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد افراد و کانال‌ها با اهداف و نيات خاصي همچون ايجاد نااميدي و بي‌اعتمادي در جامعه، اين تصاوير را منتشر مي‌کنند. نمونه آن تصاويري است که در روزهاي گذشته منتشر و اعلام شد آب و هوا و خشکسالي ايران تحت تاثير عوامل انساني قرار گرفته است.
شمسي‌پور، با اشاره به انتشار تصاوير ماهواره‌اي از وضعيت روزهاي اخير هواي ايران، تاکيد کرد: سامانه‌اي که در حال حاضر وارد ايران شده، مطابق پيش بيني­ هاي هواشناسي بوده است و تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد ابرهايي که به سرزمين ايران وارد شدند از عرض‌هاي جغرافيايي معتدله و بالا منشأ گرفته و از شمال غرب و از منطقه قفقاز و کشورهايي چون آذربايجان، گرجستان و ارمنستان عبور کرده است.
وي با بيان اينکه بر اساس اين تصاوير کشورهاي همسايه غربي و جنوب غربي ايران عاري از ابر و پديده بارندگي هستند، خاطر نشان کرد: بر اين اساس به دليل اينکه مسير سامانه بارشي موجود از شمال اروپا نشأت گرفته و مسير آن از قفقاز و شمال غرب ايران مي­‌گذرد، هيچ ابري در کشورهايي چون، ترکيه، عراق، سوريه، لبنان و فلسطين اشغالي و شمال شبه جزيره عربستان وجود ندارد، در حالي که نيمه شمالي ايران پوشيده از ابرهاي باران‌زا است.
عضو هيات علمي دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران، با تاکيد بر اينکه تصاوير ماهواره­‌اي محدوده بارندگي را از قفقاز تا مناطق مرکزي ايران نشان مي‌­دهد، يادآور شد: بيشترين ميزان بارش اين سامانه جوي در شمال ايران، دامنه‌­هاي جنوبي البرز و ارتفاعات زاگرس و کشورهاي گرجستان و آذربايجان و قفقاز است.

اين محقق حوزه اقليم، با تاکيد براينکه تصاوير منتشر شده فاقد زمان مشخصي است، گفت: تعيين زمان تصاوير ماهواره‌اي از سامانه‌هاي جوي بسيار مهم است؛ به دليل اينکه سامانه‌هاي بارشي ويژگي ديناميک و حرکت دارند، در بعد زمان جابجايي مکاني داشته و لازم است براي رديابي سامانه‌ها از تصاوير متوالي استفاده شود. بنابراين، براي واکاوي وضعيت هوا لازم است از توالي ساعتي و روزانه تصاوير استفاده شود که در اين صورت قطعا مي‌توان تصاوير متفاوتي ارائه داد.
وي با تاکيد بر اينکه تصاوير منتشر شده از ابرهاي متراکم در بيرون مرزهاي ايران بر اساس اهدافي بوده است، اضافه کرد: تصاوير ارائه شده در فضاهاي مجازي مربوط به سامانه‌اي است که از عرض‌هاي جغرافيايي بالا به سمت پايين در حرکت است و تصوير پيش از ورود آن به محدوده ايران انتخاب شده و همان ملاک قضاوت در خصوص سامانه بارشي در بيرون مرزهاي کشور قرار گرفته است.
شمسي‌پور، با تاکيد براينکه ملاک قراردادن اين تصاوير با اهداف خاصي همراه بوده است، گفت: تصاويري که در هفته گذشته منتشر شده حتي بر فرض اينکه اين تصاوير درست باشد و استفاده از نرم افزارهايي چون فتوشاپ و دستکاري در تصاوير ناديده گرفته شود، نشان مي‌دهد که انتخاب اين تصاوير گزينشي و ناشيانه بوده است.

تصاوير ماهواره اي واقعي از سامانه بارشي

وي با بيان اينکه احتمال دستکاري در اين تصاوير وجود دارد، خاطر نشان کرد: تصاوير منتشر شده فاقد زمان و روز مشخص است، از اين رو نمي‌تواند ملاک قضاوت در خصوص شرايط جوي حاکم باشد. انتشار اين تصاوير احتمالا تنها با اهدافي همچون ايجاد نااميدي و آشفتگي روحي و ذهني در جامعه اشاعه مي يابد.

تصاوير ماهواره‌اي واقعي از سامانه بارشي اخير

اين عضو هيات علمي دانشگاه تهران، با اشاره به بارش‌هاي روزهاي اخير کشور، توضيح داد: اين سامانه بارشي که از سمت شمال وارد ايران شده است، از درياي سياه و خزر عبور کرده و به سمت جنوب در حرکت است، ولي هر چه به سمت جنوب مي‌رود اثرات بارشي آن کم مي‌شود.

سامانه بارشي اخير با ذکر دقيق زمان

به گفته وي اگر تصاوير دو روز قبل از رسيدن اين سامانه بارشي به ايران منتشر مي­‌شد، مي­‌توانست باز به عنوان دستاويزي براي نيات دروني طراحان آن باشد. البته در رابطه با اين سامانه وضعيت ترکيه قابل توجه است.

سامانه بارشي که در خاورميانه باعث بارش برف و باران شده است

شمسي‌پور با بيان اينکه از روز دوشنبه اين سامانه به سمت مرکز ايران حرکت مي‌کند، ادامه داد: ميزان بارندگي اين سامانه هر چه به سمت جنوب و شرق کشور جابجا مي‌­شود، کاهش خواهد يافت. اما در پي آن، سامانه بارشي ديگري البته با قابليت بارشي کمتر نيز از سمت درياي سياه از بامداد روز سه شنبه وارد ايران مي‌شود.
وي با بيان اينکه اين سامانه در زاگرس ايجاد بارندگي مي‌کند، يادآور شد: اين سامانه نيز مي‌تواند نمونه ديگري باشد که تصاوير روز يکشنبه آن دريافت و در روزهاي بعد آن را منتشر کنند.
شمسي‌پور، در عين حال يادآور شد: اين سامانه بارشي ماندگاري بيشتري دارد از اين رو تا فردا شاهد بارندگي‌هاي گسترده خواهيم بود و بعد از آن به دلايل مختلف ميزان بارندگي‌ها کاسته مي‌شود.
به گفته وي، بيشترين تخليه رطوبتي اين سامانه بارشي در زاگرس، دامنه‌هاي جنوبي البرز و منطقه آذربايجان است.

اين محقق اقليم شناس، در پاسخ به اين سوال که آيا از لحاظ علمي امکان دستکاري در ايجاد تغييرات آب و هوا وجودد دارد يا خير، گفت: به لحاظ تئوري مي‌تواند امکان آن وجود داشته باشد، ولي در حاضر هيچ شواهدي بر اين مدعا وجود ندارد و به نظر من در حال حاضر هيچ نيرويي که بتواند شرايط جوي را تغيير دهد وجود ندارد. به اين معني که سامانه‌اي به سمت ايران در حرکت باشد و با يکسري از سازو کارهايي تغيير داده شود که امکان پذير نيست.
شمسي‌پور، خاطر نشان کرد: البته متهم رديف نخست، تغيير اقليم فعاليت‌هاي انساني است که با انقلاب صنعتي آغاز شد و با تغييرات اساسي که در کيفيت و شيمي جو در حال انجام است. عمده‌ترين دلايل آن تشديد ويژگي گلخانه اي جو است که تغييراتي در شرايط اقليمي ايجاد کرده است.
وي با تاکيد بر اينکه اين تغيير در مدت زمان طولاني صورت گرفته است، ادامه داد: در مدت يکصد سال گذشته 47 صدم درجه سيلسيوس يعني کمتر از يک درجه به ميانگين دماي هواي زمين اضافه شده است که به دنبال آن شاهد تغييرات مختلف در مولفه‌­هاي سطحي و جوي سامانه زمين هستيم.

وي با تاکيد بر اينکه امسال به احتمال زياد سال پر بارشي نخواهد بود، گفت: ماه‌هاي بهمن، اسفند و فروردين از ماه‌­هاي پر بارش ايران به‌شمار مي‌روند و اگر در اين ماه­‌ها، بارش‌­هاي خوبي داشته باشيم، شايد ميانگين بارندگي در ايستگاه‌­ها به نرمال طولاني مدت نزديک و رضايت بخش باشد و خشکسالي هواشناسي مرتفع شود، اما با توجه به خشکي شديد فصل پاييز و فقدان آب در دسترس براي محصولات کشت پاييزه، با خشکسالي کشاورزي روبرو خواهيم بود.
عضو هيات علمي دانشگاه تهران، در اين باره توضيح داد: خشکسالي هيدرولوژي و کشاورزي (اکولوژيک)، بيشتر بر توزيع زماني و فصلي بارش تاکيد دارد، ولي توجه درخشکسالي هواشناسي به ميزان حجمي بارش سالانه نسبت به طولاني مدت است که حالا ممکن است در يک يا چندين بارش و يا در يک فصل يا فصل­‌هاي مختلف رخ دهد.
وي با تاکيد بر اينکه توجه و تأکيد به خشکسالي هواشناسي در موضوعات کاربردي قابل قبول نيست، گفت: آنچه بايد ملاک عمل، برنامه‌­ريزي و مديريت منابع آب، کشاورزي و مصارف شهري قرار گيرد، خشکسالي‌­هاي هيدرولوژيک و اکولوژي است.

منبع: isna.ir