بزرگنمايي:
چه خبر - ديگو مارادونا 57 ساله شد
ناپل، سومين شهر بزرگ سرزمين سزار و افسانه هاي گلادياتورها، سرزمين پيتزا و عاشقانه هاي ونيزي، ايتاليا، با يک ميليون نفر جمعيت، بازمانده از شهر باستاني يوناني نئوپوليس، پازلي دو تکه، در يک سو بستر اجتماعي و شهري مدرن و در سوي مقابل کوچه هاي تنگ و پلکاني و سنگ فرش هاي قديمي.
آتش فشان وزوو که با فورانش شهر پمپئي را زير خاکستر تاريخ براي هميشه خالي از سکنه و دفن کرد، از سواحل آرام ناپل خودنمايي مي کند. ناپولي يا به قول ساکنانش ناپوله، مرکز منطقه کامپانيا، خانه باشگاهي است سنتي که ريشه در فرهنگ شهرشان دارد. سن پائوول معبد مقدس شهر ناپل، خاکي که معجزه قرن ديه گو آرماندو مارادونا از آن جا به معراج فوتبال رسيد!
ناپل، شهر باد اسپنسر يا همان پاگنده معروف. شهر سوفيا لورن زيباي همه ادوار تاريخ سينما با آن جمله معروفش: من ايتاليايي نيستم، من ناپلي هستم و اين چيز ديگري است! سرزميني سراسر پيوندخورده با تاريخ، از کاخ کاسيرتا و جزيره کاپري تا سانتا ماريا کابوا و منطقه اي بکر از معماري روم باستان «هر کولانيوم» و يکي از زيباترين سواحل جهان در جنوب شهر ناپل، سواحل آمالفي.
باشگاهي که در سال 1904، توسط عده اي از ملوانان انگليسي شکل گرفت، اما فعاليت رسمي اين باشگاه تاريخي را بايد پس از جنگ جهاني اول جست و جو کنيم، در سال 1926. در روزگاري که مهاجم دورگه ايتاليايي پاراگوئه اي آبي روشن ها نام خود را بر سر زبان ها انداخت. آتيلا سالوسترو طي 11 سال حضور در جمع ناپلي ها 108 گل به ثبت رساند تا بعد از نابغه قرن، مارادونا، نام خود را به عنوان گلزن ترين بازيکن تاريخ باشگاه ناپلي به ثبت رساند؛ البته رکوردي که سال ها بعد توسط مارک همشيک، کاپيتان اهل اسلواکي آبي ها، شکسته شد.
روزهايي که آبي ها مسابقات خود را در استاديوم دي ميليتاري انجام مي دادند، تا اينکه سرانجام از سال 1959 تيم ناپولي به ورزشگاه سن پائولو نقل مکان کرد. استاديومي که تا امروز شاهد رخدادهايي بود که در تاريخ باشگاه ناپولي لحظه هايي توام با اشک و ناراحتي و و سقوط به سري B و C بودند، روزهايي مانند تاريخ 63- 1962 که مانند يک جشن ملي و باستاني بود، نخستين تجربه قهرماني خود را با فتح جام حذفي ايتاليا جشن گرفتند.
سزار منوتي، سرمربي تيم ملي آرژانتين که به همراه البي سلسته به مقام قهرماني جام جهاني 1978 رسيده، در توصيف مارادونا گفته: مارادونا مهارت يک برزيلي، زرنگي يک اروگوئه اي، قدرت يک آلماني و سرعت و شتاب يک هلندي را دارد.
بارزترين مشخصه دون ديه گو که او را از اسطوره برزيلي «پله» متمايز مي کند، اين است که پله هيچ گاه باشگاه سانتوز برزيل را ترک نکرد و سختي ها و جنگندگي هاي فوتبال اروپا را تجربه نکرد، در حالي که ديه گو مارادونا مهارت بي مثال خود را به رخ اروپايي ها کشيد و در سوي مقابل پله هيچ گاه طعم تلخ تکل هاي خشن مدافعات اروپايي را تجربه نکرد!
گران ترين نقل و انتقال در دنيا فوتبال در عصر خودش، با مبلغي بالغ بر پنج ميليون پوند، در تاريخ پنج ژوييه سال 1984 در حالي گام بر چمن استاديوم سن پائولو گذاشت که حضور چندين جمعيتي فقط براي استقبال و خوشامدگويي در تاريخ نمونه نداشته و قطعا ديگر تکرار نخواهدشد؛ بيش از 70 هزار متعصب ناپلي! جمعيتي که در اين سال ها به ندرت در فينال جام جهاني فوتبال، دربي ال کلاسيکو يا دربي دلا مادونينا به چشم ديده ايم!
آن ها قديسه را مي پرستيدند، چون اعتقاد داشتند او نيز در کودکي مانند آن ها در فقر بزرگ شد. روي پرچم هايي که در سَن پائولو به اهتزاز در مي آمد، نوشته شده بود: «گرسنگي با مارادونا تحمل پذيرتر است.»
در وصف او همين بس که اريک کانتونا، فوق ستاره فرانسوي فوتبال پيش تر گفته بود: در گذر زمان همه خواهند فهميد که مارادونا در فوتبال همان چيزي است که موتسارت براي موسيقي بوده است!
نابغه قرن با پشت پا زدن به تيم هاي متمول و مدرن اروپا، در مسير اعتقاد خود گام برداشت، نيوکمپ بارسلونا را ترک کرد تا زندگي مانند بوکاجونيورز را تجربه کند. نقل و انتقالي پرسر و صدا به ناپل، بوينس آيرس و ناپل؛ شهرها و تيم هايي که به مانند عقبه تاريخي و فرهنگ و خاص بودن تماشاگرانشان و هيجان وصف ناپذير ديگ هاي جوشان استاديوم هاياشان، مي توان آن ها را در يک قاموس جاي داد.
مارادونا براي مردم ناپل يک بازيکن نبود، او خود يک تنه، يک تيم بود! هدايت گر سکوها بود، نماد مردمي بود که گرفتار در بي عدالتي و فقر اجتماعي در جنوب ايتاليا بودند و نماد مبارزه با قدرت طلبان بود!
لحظه شماري جزيره نشينان براي فرا رسيدن يک شنبه ها و شنيدن سمفوني ساق هاي ديه گو. بازيکني که طي هفت فصل حضور خود از سال 1984 تا 1991 در 259 بازي که براي ناپولي به ميدان رفت، موفق شد 115 گل به ثمر برساند که تا امروز اين رکورد پابرجاست.
تاريخ باشگاه ناپولي را بايد به دو قسمت تقسيم کرد؛ عصر قبل از مارادونا و بعد از عصر بعد از مارادونا. تيمي از جنوب ايتاليا که تا قبل از اين فقط يک بار طعم قهرماني در جام حذفي را چشيده بود، در مقايسه با تيم هاي يوونتوس، ميلان، اينتر، رُم، همواره سوداي رقابت با بزرگان را در سر داشت تا روزي که سوداگري به نام مارادونا، برگي نو در تاريخ رقابت هاي سري A ورق زد. بازيکنان متوسطي که از حضور در کنار مارادونا اعتماد به نفس و فعل خواستن و جنگيدن را ياد گرفتند. تا جايي که اروپا در مقابل آن ها زانو زد. شبي فراموش نشدني. فينال جام يوفا، رقابتي که در مجموع دو ديدار رفت و برگشت با نتيجه پنج بر چهار به سود ناپولي به پايان رسيد تا اروپا به خداي فوتبال سر تعظيم فرود آورد.
ديدار رفت در تاريخ سوم مي 1989 در ورزشگاه سن پائولو شهر ناپل با حضور بيش از 81 هزار نفر تماشاگر با قضاوت گرلسيموس گرماناکوس يوناني با نتيجه دو بر يک به سود ناپولي به پايان رسيد. ديدار برگشت در تاريخ 17 مي 1989 در ورزشگاه نکار اشتاديون شهر اشتوتگارت المان با حضور 67 هزار تماشاگر با قضاوت ويتوريانو سانچز اسپانيايي با نتيجه سه بر سه خاتمه يافت تا ناپولي با هدايت اوتاوييو بيانچي، تاريخي ترين شب باشگاه ناپولي را رقم بزند و جامي که بر فراز کاپيتان ديه گو مارادونا به آسمان بوسه زد.
تيم متحول شده ناپولي با مثلث جادويي «La MaGiCa»، مارادونا، کارکا، جيوردانو، غيرقابل مهار بود.
کينه از مارادونا و ناپولي هر دو را به ورطه سقوط کشاند
سوم ژوييه سال 1990 مرحله نيمه نهايي جام جهاني 1990، استاديوم سن پائولو شهر ناپل، ايتالياي ميزبان در مقابل آرژانتين مارادونا. درست است که آن جا خاک ايتاليا بود، اما بگذاريد بگويم آنجا خانه مارادونا بود! ديداري عجيب و تاريخي در ادوار جام جهاني که استاديوم را دوتکه کرده بود! عده اي طرفدار ايتاليا و عده اي که دست بر قضا تعدادشان بسار زياد هم بود، طرفدار مارادونا!
ديداري که با گل هاي کانيجيا و اسکيلاچي در وقت قانوني به تساوي يک بر يک و در نهايت در ضيافت پنالتي ها با نتيجه چهار بر سه به سود آلبي سلسته، آرژانتين پايان يافت. و اين يعني خداحافظي ايتاليا از جام قهرماني آن هم در خانه! در جايي که مارادونا طرفداران متعصب خود را در شهر ناپل داشت.
براي نابود کردن ناپولي فقط يک راه پيش روي آن ها بود؛ از سر راه برداشتن مارادونا!
پس از دومين قهرماني تاريخي ناپولي در فصل 90-1989 (دومين قهرماني در سه فصل) در سري A ايتاليا، فصلي که با جادوي مارادونا شمالي هاي ثروتمند شهرهاي تورين و ميلان و ستارگانشان تحقير شدند. بهترين گل زن تيم با 16 گل زده در مظان اتهام همکاري با مافياي «کامورا» قرار گرفت.
اين آغاز راهي تاريک به سياه چال بود براي هرکول کوچک! شايعه اي که بايد راز آن را در کينه باخت ايتاليا مقابل مارادونا در خانه جست و جو کرد! اتفاقي که نه تنها ايتاليا، بلکه فوتبال را به شوک فرو برد. ناگهان پس از پايان يک مسابقه در سري A و انجام آزمايش، آثار استفاده از کوکايين در بدن مارادونا کشف شد! 15 ماه محروميت براي نابغه! طولي نينجاميد که پليس مکالمات ضبط شده تلفني برخي از مقامات مافياي توزيع مواد مخدر را رسانه اي کرد.
فرار از جزيره، تنها گزينه پيش روي مارادونا بود. بوينس آيرس پناهگاه ديه گو بود. پس از هجوم نيروهاي امنيتي به خانه مارادونا در شهر ناپل، مقادير زيادي مواد مخدر کشف و ضبط شد و بنا به صدور حکم پليس ايتاليا، مارادونا تحت پيگرد قرار گرفت و حق ورود به خاک ايتاليا را نداشت و اين يعني خداحافظ مارادونا و خداحافظ ناپولي. جدايي مارادونا از ناپل به مانند شکست عشقي اساطيري بود.
تلخ است، اما بايد بگوييم و بپذيريم که ناپولي بعد از مارادونا هيچ گاه قامت راست نکرد. تيم رويايي ناپولي با ستارگاني چون ديه گو مارادونا، چيرو فرارا، فرناندو دي ناپولي، سالواتوره باجني تحت هدايت اوتاويو بيانچي در آسمان سير مي کرد!
ديگر بايد به روزهاي بدون مارادونا عادت مي کردند، خيلي زود مشکلات مالي و حواشي به وجود آمده ناپولي شگفتي ساز را از گردونه چندضلعي بزرگان سري A پس زد. رفته رفته اوضاع وخيم تر شد تا جايي که اوايل قرن جديد، آبي ها تا به خودشان آمدند، چشم در سري B گشود و اندکي پس از آن سقوط به سري C که ناگهان در اوت سال 2004 سر و کله يک ناپوليتانوي اصيل پيدا شد.
آئوريليو دي لاورنتيس، يکي از مشهورترين تهيه کنندگان فيلم ايتاليا با خريدن سهام باشگاه ناپولي، کور سوي اميد را در دل هواداران متعصب شهر ناپل زنده نگه داشت؛ فردي متعصب، با ايده هايي بزرگ که خيلي زود با سياست خود، ناپولي را به سطح اول فوتبال ايتاليا بازگرداند و با آوردن ستاره ها به سن پائولو هواداران پارتنوپي را به آينده اميدوار کرد.
ستارگاني که طي سال هاي گذشته تجربه پوشيدن پيراهن آبي ناپولي را داشتند و خاطراتي ماندگار در اذهان هواداران به ثبت رساندند، مانند ادينسون کاواني، اژکوئل لاوزي، گونزاول هيگوايين، گوخان اينلر، رائول آلبيول، خوزه کائخون، په په رينا در کنار بازيکنان متعصبي که در روزهاي سخت در کنار باشگاه ماندند و جان کندند تا چنين روزهايي را تجربه کنند، مانند مارک همسيک کاپيتان تيم و حضور مربياني نام دارد همچون رافائل بنيتز باعث شد تا ناپولي در اين چند سال همواره جزو مدعيان قهرماني و از نمايندگان ايتاليا در ليگ هاي اروپايي باشد.
تيمي که با قهرماني در جام حذفي فصل 14- 2013 خاطرات خوش سال هاي دور را براي جزيره نشينان يادآور شد، هواداراني که در شرايطي عجيب رکوردي عجيب تر و تاريخي به ثبت رساندند، روزهايي که آبي پوشان ناپولي در سري C پنجه در پنجه حريفان مي انداختند، فوتبال ايتاليا شاهد ثبت رکورد تاريخي ميانگين 50 هزار تماشاگر در بازي هاي خانگي ناپولي بود که در نهايت در همان فصل 06- 2005 با کست عنوان قهرماني سري C سريعا راه خود را پيدا کرد.
در اين سال ها درخشش بازيکنان در لباس ناپولي، آن ها را در تيررس رقباي بازار نقل و انتقالات قرار داده، تا جايي که ثبات باشگاه ناپولي با اين خروج ها متزلزل شد. جنجالي ترين اين نقل و انتقالات در تابستان 2016 رخ داد؛ گونزالو هيگوايين، مهاجم تيم ملي آرژانتين و عزيمت از شهر ناپل به شهر تورين، به تيم يوونتوس، که 90 ميليون يورو براي بيانکونري ها خرج برداشت.
ستاره اي که اگر نگوييم به اندازه هم وطن خود مارادونا در ناپل محبوب بود، اما هواداران ناپولي که ظاهرا تقديرشان به آرژانتيني ها گره خورده، با گل زني هاي او روياي افتخارآفريني هاي مارادونا را براي خود تصويرسازي مي کردند، اتفاقي عجيب که با وجود باخبر بودن گنزالو از تعصب تيفوسي هاي شهر ناپل دلخوري هاي به وجود آمده درخصوص شايعات جدايي او از اين تيم، او در اقدامي جنجالي حاضر به ترک سن پائولو شد. با علم به اين موضوع که جزو منفورترين فوتباليست هاي تاريخ سري A خواهدشد و دست بر قضا همين طور شد!
در پي جنجال به وجود آمده، مديريت دو باشگاه از خجالت هم درآمدند. آئوريليو دي لاورنتيس مالک باشگاه ناپولي در پاسخ به سوال يک خبرنگار که از اين به بعد بايد گونزالو هيگوايين را چه خطاب کنيم؟ با کنايه به لقب يوونتوس که در ميان هواداران فوتبال ايتاليا به يوونتينو مشهور است، او را «روبنتينو» و باشگاه يوونتوس را دزد خطاب کرد.
نويسنده: سهيل اسماعيل پور گنجي
اختصاصي سميرغ