بزرگنمايي:

اثر نوشابه رژيمي در لاغري و کاهش وزن

نوشابه‌هاي رژيمي مدت زيادي است که به عنوان ابزاري براي کاهش وزن به بازار عرضه شده‌اند. ايده در مورد اين نوع از نوشابه‌ها اين است که آنها به افراد اجازه استفاده از شيريني نوشابه‌هاي معمولي بدون افزايش کالري دريافتي و افزايش وزن را مي‌دهند. با اين وجود دانشمندان در مورد اين ادعاهاي مرتبط با بازاريابي شک و ترديد بسيار زيادي دارند. همگي آنها معتقدند که نوشابه‌هاي رژيمي براي شما خطرناک هستند و از مصرف آنها بايستي اجتناب شود و پرسش‌هاي جدي در مورد بهتر بودن نوشابه‌هاي رژيمي حاوي شيرين کننده‌هاي مصنوعي دارند.

واسانتي ماليک پژوهشگري از دانشگاه هاروارد که نوشابه‌هاي رژيمي را مورد مطالعه قرار داده مي‌گويد بحث و جنجال اصلي در اين زمينه اين است که آيا ممکن است اين شيرين کننده‌هاي مصنوعي و نوشابه‌هاي رژيمي در بروز يک اپيدمي چاقي و اپيدمي ديابت موازي با آن نقش داشته باشند که اين دقيقاً همان چيزي است که آنها بايد به جلوگيري از بروز آن کمک کنند. علت اين است که شواهدي درباره اينکه نوشيدن نوشابه‌هاي رژيمي منجر به افزايش وزن و ساير بيماري‌هاي مزمن مي‌شود، متنوع و گوناگون است.

مطالعه اي از سال 2008 ارتباط بين مصرف نوشيدني‌هاي داراي شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي و افزايش وزن در طولاني مدت را در 3682 نفر بررسي کرده است. بنابراين بررسي نوشيدن نوشابه‌هاي رژيمي با افزايش نزديک به 2 برابري ميزان افزايش وزن و چاقي همراه بوده است. نويسندگان اين مطالعه مي گويند نتايج اين سؤال را ايجاد مي‌کنند که آيا اين شيرين کننده‌هاي مصنوعي به جاي مبارزه با اپيدمي چاقي به افزايش بروز آن در بين ما دامن خواهند زد؟ اما اين پايان ماجرا نبود. نتايج يک بررسي ديگر که در سال 2012 منتشر شده بود نشان داده است کساني که نوشيدني‌هاي قندي را با نوشابه‌هاي رژيمي جايگزين کرده‌اند، در واقع کمي دچار کاهش وزن شده‌اند.

ماليك گفت بنابراين برخي گزارش‌ها وجود دارند که معتقدند مصرف نوشابه‌هاي رژيمي واقعاً در افزايش وزن دخالت دارند. بررسي‌هاي ديگري ارتباط مصرف نوشابه‌هاي رژيمي و افزايش خطر بروز ديابت را گزارش کرده‌اند. سايرين مي‌گويند که مطالعات هنوز کامل نيستند. ماليک پيش بيني مي‌کند با مطالعات بيشتر در 5 سال آينده به نتايج قابل اطمينان‌تري دست خواهيم يافت. سوزان سويدرس استاد دانشگاه پوردو که شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي را مورد مطالعه قرار داده است، با مبهم بودن شواهد موجود در اين ارتباط موافق است. او مي‌گويد هر کسي که ادعا مي‌کند عواقب ناشي از مصرف نوشابه‌هاي رژيمي واضح و روشن هستند، در واقع درک درستي از آنچه که درباره آن صحبت مي‌کند ندارد.

بخشي از ابهام موجود مربوط به اين واقعيت است که افرادي که اين نوع نوشابه‌ها را مصرف مي‌کنند اساساًبه طريقي با افرادي که اين نوشيدني‌ها را نمي‌نوشند متفاوت هستند.

بسياري از پژوهش‌ها در ارتباط با نوشابه‌هاي رژيمي در برابر نوشابه‌هاي معمولي، مطالعاتي مبتني بر مشاهده را شامل مي‌شوند و بنابراين دانشمندان اطلاعاتي را درباره آنچه افراد پيش از اين در حال انجام آن بودند جمع آوري مي‌کنند. (بر خلاف آزمون‌هاي در حال انجام و گماردن گروهي از افراد به مصرف نوشابه‌هاي رژيمي و گروهي ديگر را به استفاده از نوشيدني‌هاي قندي). براي مثال کساني که نوشيدن نوشابه‌هاي رژيمي را به جاي انواع معمولي انتخاب کرده‌اند، چرا كه به تازگي با مشکلات وزني مواجه بوده‌اند که اين مي‌تواند موجب درآميختگي و اشتباه شدن نتايج شود.

با اين حال دانشمندان به طور فزاينده اي درباره اينکه آيا شيرين کننده‌هاي مصنوعي به اندازه اي که به نظر مي‌رسند بي خطر هستند يا نه سئوالاتي را مطرح مي‌کنند. يک مطالعه که در سال 2015 در ژورنال پزشكي بريتانيا منتشر شده بهترين پژوهش‌هاي موجود درباره ارتباط ميان نوشيدني‌هاي شيرين شده با قند، نوشيدني‌هاي شيرين شده با شيرين کننده‌هاي مصنوعي و آب‌ميوه‌ها با ديابت نوع 2 را مورد تجزيه و تحليل قرار داده است. نتايجي که آنها بدست آوردند شگفت انگيزبود، مصرف مداوم نوشيدني‌هاي قندي با بروز ديابت همراه بود اما مصرف نوشابه‌هاي رژيمي نيز به همان نتيجه را در بر داشت. (ساير پژوهش‌ها درباره ديابت نيز نتايج مشابهي داشتند، هرچند شواهد نشان مي‌دهند که شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي موجب بروز سرطان نمي‌شوند).

يک سوال کليدي و مهم اين است که چرا نوشابه‌هاي رژيمي ممکن است براي سلامتي شما مضر باشند. در غياب يک پاسخ قاطع و محکم، پژوهشگران چند فرضيه را مطرح مي‌کنند.

اولين فرضيه اين است که نوشيدن نوشابه‌هاي رژيمي ممکن است رفتار افراد را تغيير دهند. در اينجا کريستوفر گاردنر استاد دانشگاه استنفورد نحوه تأثير گذاري آنها را توضيح مي‌دهد اگر شما در بعدازظهر يک نوشابه رژيمي بخوريد و سپس در زمان شام شما به ياد بياوريد که آنرا خورده‌ايد ممکن است خودتان را با يک فنجان بستني مهمان کنيد. درک نحوه عملکرد اين اثر جبراني واقعاً دشوار است. اما مي‌تواند توضيح دهد که چرا مطالعات نشان مي‌دهند که مصرف کنندگان نوشابه‌هاي رژيمي دچار اضافه وزن و مشکلات سلامتي مرتبط با آن مي‌شوند و يا اين ممکن است چيزي در مورد خود شيرين کننده‌هاي مصنوعي موجود در نوشابه باشد. برخي از پژوهشگران از تأثير گذاري اين شيرين کننده‌ها بر روي فلور طبيعي معده يا همان باکتري‌هاي موجود در دستگاه گوارش که به متابوليسم (و بسياري ديگر از عملکردهاي حياتي بدن) کمک مي‌کنند، متعجب شده‌اند.

شواهد بدست آمده که البته تنها از پژوهش‌هاي انجام شده بر روي جوندگان بدست آمده است، نشان مي‌دهند مواد شيميايي موجود در شيرين کننده‌هاي مصنوعي سبب برهم خوردن فلور طبيعي معده شده که به نوبه خود با اختلالات متابوليکي نظير ديابت و چاقي همراه است.

همچنين پژوهش‌هايي انجام شده که نشان مي‌دهند اين شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي از طريق مسيرهايي غير عادي بر روي مغز تأثيرمي‌گذارند. به نظر مي‌رسد که نوشابه‌هاي رژيمي نياز و عطش شديد براي خوردن مواد قندي را به يک دليل متأثر مي‌کنند. مطالعات تجربي در انسان‌ها مشخص کرده است که طعم و مزه شيريني چه واقعي و چه مصنوعي مي‌تواند اشتها را تقويت کرده و سبب تمايل افراد به خوردن بيشتر شود.

بررسي‌هاي کوچک ديگري نيز نشان داده است که زماني که افراد قند سوکرالوز را دريافت مي‌کنند، افزايشي در ميزان انسولين بدنشان بدون کاهش ميزان گلوکز خون را تجربه مي‌کنند، به طوري که شيرين کننده مصنوعي از عملکرد اصلي انسولين که کاهش قند خون بوده ممانعت مي‌کند. اين شاخص مقاومت به انسولين و منادي بروز ديابت است. ايده اصلي در اينجا اين است که قندهاي کاذب موجود در نوشابه‌هاي رژيمي باعث اختلال در پاسخ بدن ما نسبت به قندهاي واقعي مي‌شوند. بدن و مغز ما به رفتار کردن در برابر شيريني‌ها از طريقي خاص مقيد و مشروط شده‌اند. زماني که ما يک ماده شيرين را مزه مي‌کنيم، بدن ما هورمون‌هايي نظير انسولين را آزاد کرده که انرژي لازم براي متابوليسم را مهيا مي‌کنند، بنابراين زماني که مواد قندي وارد معده ما مي‌شوند براي مواجهه با آنها آماده شده‌ايم.

زماني که شما قند مصنوعي را به بدن عرضه مي‌کنيد بدن آماده ورود قندي مي‌شود که پس از آن وارد بدن نمي‌شود. سويدرس توضيح داده است که بدين ترتيب پاسخ‌هاي ماهرانه بدن به اين موضوع کم اثر شده يا از بين مي‌روند. بدن شما مي‌گويد يک لحظه صبر کنيد، آخرين باري که من يک چيز شيرين را مزه کردم، هيچ چيزي دريافت نکردم. اين بار نمي‌دانم که قرار است چه اتفاقي بيفتد، بنابراين من براي سوخت وساز که آزاد کننده مقدار زيادي انرژي است آماده نخواهم شد. (اين فرضيه همسو با شواهد فزاينده اي است که نشان مي‌دهند که اين طعم دهندگان مصنوعي سيستم‌هاي حسگر بدن ما را از مسيرهاي ديگري مي‌فريبند و ما را در مسيري زيانبار براي سلامتي قرار مي‌دهند).

همه اين‌ها بدين معني نيست که مصرف نوشيدني‌هاي حاوي قندهاي واقعي ايده مناسبي است. شواهد صريح و فاقد ابهام هستند. نوشيدني‌هاي مملو از مواد قندي نيز با ديابت نوع دو، سکته‌هاي مغزي، بيماري‌هاي قلبي، چاقي و سرانجام مرگ‌هاي زودرس مرتبط بوده‌اند. اين مواد اغلب فاقد ارزش غذايي بوده و ميزان زيادي کالري بدون ايجاد احساس سيري را به بدن ما تحويل مي‌دهند.

شواهد موجود درباره نوشابه شيرين شده با شيرين کننده‌هاي مصنوعي و اثرات آنها بر روي سلامتي ما کاملاً شفاف و مشخص نيست اما به مشکلات بالقوه همراه با مصرف اين گونه مواد اشاره مي‌کند. بنابراين اگر شما از خوردن نوشابه‌هاي معمولي به طور کامل اجتناب مي‌کنيد، خوردن کمي نوشابه رژيمي براي مدت زماني کوتاه ممکن است به طور کلي براي سلامتي و وزن شما مناسب تر باشد. اگر فردي معتاد به مصرف نوشيدني‌هاي شيرين نيستيد، به خوردن آب روي آوريد. جايگزين کردن قندها با مواد مصنوعي ممکن است هيچ سودي براي بدن شما نداشته و در واقع حتي مضر نيز باشد.

منبع : hamshahrionline.ir