بزرگنمايي:

چه خبر - سياست گذاري براي حمل و نقل نخستين مزيت کارت سوخت

سيد ناصر سجادي رييس سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي در برنامه مناظره کارشناسي شبکه اول سيما گفت: دولت بايد در اين زمينه براي کنترل مصرف سوخت کاري مي کرد، از سال 82 مطالعات اين کار را آغاز کرديم. بعداً کارت سوخت به عنوان مصوبه اي شد که مجلس شوراي اسلامي آن را تصويب کرد و در سال 83 دولت مکلف به اجراي اين کار شد.

مديرعامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي با اشاره به سابقه قرار دادن کارت سوخت براي بنزين گفت: سابقه کارت سوخت به افزايش مصرف سوخت بعد از پايان جنگ برمي گردد، قيمت ها بسيار پايين و يارانه اي بود، توليد بنزين با تأسيس حتي پالايشگاه جديد چشم انداز روشني نداشت.

* قيمت پايين بنزين کنترل مصرف را سخت کرد

وي با اشاره به پايين بودن قيمت سوخت در کشور در سال 81 ـ 82 و اينکه در حد 35 تومان، 60 تومان و 65 تومان بود افزود: سياست هاي قيمتي نمي توانست سياست کنترل مصرف را داشته باشد بنابراين حتماً سياست هاي قيمتي در کنار سياست هاي سهميه اي هم بود اين کار به دولت محول شد و از سال 86 راه اندازي شد. بنابراين اين فرآيند 89 ساله تحقق پيدا کرد به قيمت قابل قبولي که همان 1000 تومان بود رسيديم با اين کار مي خواستيم مصرف را کنترل کنيم.

*سه کشتي بنزين در سال 95 گم شد

در ادامه حاجي دليگاني نماينده مجلس هم در برنامه مناظره در پاسخ به اظهارات سجادي با اشاره به آثار سوء کارت سوخت اشاره کرد و گفت: سه کشتي بنزين در آمارگيري سال 95 گم شده است ، به طوري که وقتي بررسي کردند ميزان موجودي سال 95 را و همچنين ميزان توليد داخلي و ميزان واردات و ميزان مصرف را از آن کم کردند مشاهده کردند که سه کشتي بنزين معلوم نيست که چه شده است که اين يکي از آثار سوء نيم بند شدن کار سوخت در کشور شد.

وي درباره آثار سوء دوم که منجر به برداشته شدن کارت سوخت شد افزود: حدود دو ميليارد دلار افزايش واردات بنزين به کشور داشتيم که با اين عدد مي توان درکشور پالايشگاه ساخت.

سجادي گفت: اصلاً اينکه با کشتي بنزين وارد بشود اصلاً مطرح نبوده و در سالهاي گذشته هم نبوده است.

وي افزود: ما براي سامانه هوشمند سوخت سه هدف را تعريف کرده بوديم تا ابزاري درست کنيم براي سياستگذاران، دولتمردان و مجلس که قيمت بنزين را بتوانند اصلاح کنند .

وي در تبيين هدف دوم اضافه کرد: از اين طرق خواستيم تا ابزاري درست کنيم که با اجراي سياست هاي مختلف سهميه اي قيمتي بتوانند مصرف را کنترل کنند تا جلوي قاچاق از اين طريق گرفته بشود و تمام اهدافي که در اين زمينه در نظر گرفته بوديم تحقق پيدا کرد.

سجادي گفت: رشد مصرف بنزين از سال 68 تا قبل از سهميه بندي بنزين به طور متوسط سالانه 10 درصد بود بعد از سامانه يک سال شد 100 تومان، يک بار شد 400 تومان بعد سهميه را کرديم 20 ليتر بعد 80 ليتر، قيمت اول شد 400 تومان قيمت دوم شد 700 تومان و بعد هم شد 1000 تومان به تدريج اين مسئله انجام شد بدون اينکه تنشي در جامعه در اين زمينه شکل بگيرد الآن قيمت بنزين يک قيمت پايه بسيار مناسبي است و با سياست هاي قيمتي، راه را بايد انجام دهند.

حاجي دليگاني در پاسخ به اظهارات آقاي سجادي گفت: ما الآن دچار يک تناقض ميان مسئولان در اين زمينه هستيم از يک طرف مي گويند کارت سوخت لازم نيست سؤال من اين است 400 ميليارد توماني که الآن دولت براي ايجاد ديسپاچينگ گذاشته، براي هر جايگاه سوخت که 200 ميليارد آن را هم الآن پرداخت کرده و مجري آن هم داماد يکي از مسئولين وزارت نفت است و نام آن را نمي برم اين به چه معناست؟ اگر ما سامانه نياز نداريم کنترل بکنيم پس بنابراين چرا ايجاد سامانه را در هر يک از جايگاه هاي سوخت مجدداً ايجاد کرديم.

* سياست گذاري براي حمل و نقل نخستين مزيت کارت سوخت

وي افزود: نخستين مزيت کارت سوخت سياست گذاري براي حمل و نقل سوخت ترافيک بسيار مؤثر بوده نکته دوم شناسايي خودروهاي فرسوده و مدلهاشان است.

حاجي دليگاني در اين مناظره افزود: ادامه روند رشد مصرف بنزين با تک نرخي شدن آن متوقف نمي شود اما سهميه بندي بنزين توانست مصرف بنزين را کاهش دهد بايد بدانيم طبق آمار اگر روند مصرف بنزين ادامه مي يافت و سهميه بندي بنزين نيز اجرايي نمي شود الآن روزانه 158 ميليون ليتر بنزين مصرف مي کرديم.

در ادامه سجادي مديرعامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي هم با تأييد سخنان اين نماينده مجلس گفت: من هم موافق هستم که اگر سامانه هوشمند سوخت ايجاد نمي شود و سهميه بندي هم ايجاد نمي شود مصرف بنزين الآن به 185 ميليون ليتر در روز مي رسيد اما بايد بدانيم که چند سال پيش قيمت بنزين پايين بود.

وي افزود: سياست گذاري هاي قيمتي در بخش سوخت اگر سال هاي گذشته اجرا مي شد مطمئناً با تنش هاي اجتماعي مواجه مي شديم اما هم اکنون با سامانه هدفمندي که در بخش سوخت بوجود آمد توانستيم مصرف بنزين را هدفمند و جلوي قاچاق سوخت را بگيريم.

سجادي گفت: البته همچنان استعداد قاچاق در بخش گازوييل بالاست که بايد فکري براي آن کرد.

حاجي دليگاني نماينده مجلس نيز در ادامه اين مناظره به ضرورت حفظ سامانه سوخت تأکيد کرد و گفت: از اينکه آقاي سجادي بر حفظ اين سامانه تلاش مي کند تشکر مي کنم اما بايد بدانيم اختلاف قيمت کنوني داخل و خارج بنزين به قيمت فوب خليج فارس 600 تومان است که اين موضوع قاچاقچيان را حريص کرده است.

وي افزود: در مهر 95 قيمت فوب خليج فارس هزار و 60 تومان براي هر ليتر بنزين بود که اين نرخ در اسفند 95 به هزار و 590 تومان رسيد حال اگر قيمت نفت خام در جهان بالا برود مطمئناً قيمت هر ليتر بنزين ـ فوب خليج فارس ـ بالا خواهد رفت که بايد فکري براي آن کرد.

سجادي مديرعامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي هم گفت: البته الآن قيمت بنزين پايه خوبي دارد خوب است که مجلس به دولت اجازه دهد تا نرخ بنزين را شناور کند البته اين نکته را هم بگويم هيچ راهي بجز دو نرخي کردن بنزين در سامانه هوشمند سوخت وجود ندارد تا بدين وسيله منشأ فساد خشکانده شود.

*مجلس اجازه گران شدن بنزين را نمي دهد

در ادامه حاجي دليگاني نيز با اين نظر آقاي سجادي مخالفت کرد و گفت: مجلس اجازه نمي دهد بنزين، دو نرخي و گران شود.

اين نماينده مجلس در عين حال افزود: سامانه هوشمند سوخت نبايد جمع آوري چراکه هزينه جمع آوري آن 220 ميليارد تومان است البته معتقديم اين کارت سوخت همچنان کارآيي خود را دارد و مي توان با افزايش سهميه مصرف کنندگان در اين کارت، بنزين مصرفي غيرسهميه اي افزايش قيمت يابد تا بدين وسيله مصرف سوخت در جهت کاهش گام بردارد.

مدير عامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي تاکيد کرد براينکه سامانه هوشمند سوخت صرفاً براي سهميه بندي سوخت ايجاد شده است، گفت: هنوز پايه قيمتي گازوييل300 تومان است .

سجادي در ادامه سخنان خود در برنامه تلويزيوني « مناظره » شبکه يک سيما افزود: در سال 1394 دولت مصوب کرد گازوييل بخش حمل و نقل بر اساس پيمايش پرداخت شود.

وي ادامه داد: عمده قاچاق ما در نفت گاز است و با توجه به خطرات جا به جايي بنزين کسي به سمت آن نمي رود .

سجادي با بيان اينکه سامانه هوشمند سوخت وظيفه خود را در خصوص بنزين انجام داده است، افزود: همه مناطق مرزي ما رشد مصرف بنزين آن ها در سال 1395 نسبت به سال 1394 زير متوسط کشور بود و اين نشان مي دهد قاچاق در مناطق مرزي اتفاق نيفتاده است.

در ادامه حاجي دليگاني نماينده مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينکه جلوگيري از قاچاق از اهداف سامانه هوشمند سوخت بود، گفت: اکنون قيمت هر ليتر بنزين در کشورهاي همسايه شرقي ما ميان 1800 تا 1900 تومان است و قيمت فوب خليج فارس هم اکنون بين 1400 تا 1500 تومان است بنابراين با اين تفاوت قيمت ها، هنوز قاچاق بنزين به صرفه است.

وي افزود: اگر کارت سوخت حذف شود شتر با بارش گم مي شود و به صورت تانکري از مراکز اصلي توزيع، قاچاق انجام خواهد شد.

در ادامه مديرعامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي گفت: از سال دوم سهميه بندي بنزين، هميشه يک بنزين آزاد در کنار بنزين سهميه بندي داشتيم و هميشه بدون محدوديت مي داديم اما اتفاقي نيفتاد.

*رشد 5.5 درصدي مصرف بنزين در سال 95

سجادي ادامه داد: در کل کشور متوسط رشد مصرف بنزين در سال 95 نسبت به سال 94 حدود پنج و نيم درصد، در آذربايجان غربي هم رشد مصرف حدود 5 تا پنج و نيم درصد بود.

وي افزود: در کردستان هم 4 درصد، خراسان رضوي 4 درصد ، خراسان جنوبي 3 درصد، سيستان و بلوچستان در مرکز زاهدان پنج درصد و در مرکز چابهار 3 و 6 دهم درصد، در کرمانشاه 3 درصد و آذربايجان شرقي حدود 4 درصد بود.

سجادي با اشاره به اينکه مردم را بيش از اين نبايد اذيت کرد، اضافه کرد: سامانه هوشمند سوخت وظيفه و مأموريت خود را براي بنزين انجام داد و اکنون بايد مانند بقيه دنيا عمل کنيم.

وي تأکيد کرد: سياست هاي قيمتي براي کنترل مصرف و قاچاق پاسخگو خواهد بود.

نماينده مجلس شوراي اسلامي گفت: بر اساس گزارش مرکز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي در 8 سالي که سامانه هوشمند کارت سوخت اجرا شد، 100 ميليارد دلار نفع اقتصادي براي کشور داشته است.

حاجي دليگاني در ادامه سخنان خود در برنامه تلويزيوني « مناظره » شبکه يک سيما افزود: اين عدد حاصل کاهش مصرف بنزين و جايگزيني سوخت سي ان جي با بنزين بوده است.

وي خطاب به آقاي سجادي گفت: در زمان مديريت آقاي زنگنه در مصاحبه هاي مختلف اعلام کرديد نرخ افزايش مصرف بنزين حدود يک درصد در سال است بنابراين گفتيد ضرورتي به استفاده از کارت سوخت نيست در حالي که در سال 1393 روزانه 63 ميليون ليتر در روز مصرف ما بوده است و در سال 1395 ميانگين آن حدود 76 ميليون ليتر بود و اين يعني پيش بيني غلط يعني به جاي يک درصد، 10 درصد رشد بنزين را داشتيم.

حاجي دليگاني اضافه کرد: مزيت ديگر سامانه هوشمند سوخت اين است که از زمان اجراي اين سامانه، روزانه از سه تا 10 ميليون ليتر قاچاق سوخت جلوگيري شد.

وي افزود: اگر تحريم ها را دوباره برقرار کنند و شرايط گذشته پيش آيد آيا به اين سامانه نياز پيدا نمي کنيم؟

سجادي مديرعامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي هم گفت: رشد مصرف پيش بيني سالانه يک درصدي نبود اگر سندي داريد ارائه کنيد.

وي افزود: در سال 1395 نسبت به سال 1394، دو درصد رشد مصرف بنزين بود و در سال 94 نسبت به سال 93 حدود يک و هفت دهم درصد بود اما در سال 93 نسبت به سا ل92 به رغم سامانه و دو نرخه بودن، هفت و هفت دهم درصد بود زيرا در سال هاي 89 ، 93 ، 91 و 92 قيمت ها را ثابت نگه داشتيم.

سجادي اضافه کرد: همه اين آمار و ارقام نشان مي دهد که سياست قيمتي حرف اول را در مصرف مي زند.

وي خطاب به آقاي حاجي دليگاني گفت: آمارهاي اعلام شده درباره قاچاق سوخت مورد تأييد نيست.

در ادامه حاجي دليگاني نماينده مجلس شوراي اسلامي گفت: آمارهايي را که ارائه کردم بر اساس آمار مرکز پژوهش هاي مجلس، مشاوران و افراد آگاه و بر اساس مستندات شرکت ملي نفت بود.

وي افزود: سامانه هوشمند سوخت بستري است که هم در آن گازوييل و هم بنزين توزيع مي شود و اگر اين سامانه حذف شود مشکل ايجاد مي شود ضمن اينکه براي فعال تر شدن طرح کيف پول به نوعي از همين سامانه استفاده مي کند.

*واردات 27.5 ميليون ليتر بنزين قبل از اجراي کارت سوخت

حاجي دليگاني گفت: در سال 1385 پيش از اعمال کارت سوخت، 27 و نيم ميليون ليتر واردات داشتيم که در سال 1386 زماني که سامانه هوشمند کارت سوخت اعمال شد اين رقم به 19 ميليون ليتر کاهش يافت.

در ادامه سجادي مديرعامل سابق شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي با تاييد آمار فوق گفت: هدف سامانه هوشمند کارت سوخت اين بود تا فرصت پنج تا شش ساله به مسئولان نظام بدهد تا قيمت ها را اصلاح و مصرف را کاهش دهند.

وي با بيان اينکه بر اساس آمار وزارت صنايع در 11 ماه امسال حدود يک ميليون و 80 هزار خودروي بنزين سوز توليد شد، افزود: اگر هر کدام از اين خودروها 3 ليتر در روز هم مصرف کنند همان ميزان رشد ايجاد مي شود بنابراين رشد مصرف فعلي غيرمنطقي نيست و نبايد بار منفي به اين افزايش مصرف بدهيم.

منب: فارس