بزرگنمايي:

چه خبر - خبرگزاري ايسنا: انتشار تراول 50 هزار توماني تقلبي از سوي يکي از شعب بانک‌ها در حالي اخيرا در فضاي مجازي مطرح شده که تاکنون تاييدي از سوي بانک مربوطه انجام نشده است. گرچه انتشار اسکناس تقلبي هرچند به طور سهوي از سوي يک بانک بعيد به نظر مي‌رسد اما در مجموع وجود چنين اسکناس‌هايي در بازار موضوع عجيبي نيست.

همواره در بازار پول و در بين مبادلات اسکناس مواردي از تقلب ديده مي‌شود، به طوري که دارنده بدون توجه به فاکتورهاي امنيتي به ويژه در مورد اسکناس‌هاي درشت آنها را دريافت کرده و درنهايت از سوي فروشندگان و يا بانک مورد تشخيص قرار گرفته و دارنده آن متضرر مي‌شود.

درباره اسکناس‌هاي جديدي که به بازار مي‌آيند نيز چندي طول نمي‌کشد که معمولا نوع تقلبي آن هم وارد شده و با توجه به جديد بودن اسکناس و عدم شناخت کافي مردم از آنها، به سرعت در بين اسکناس‌هاي موجود ديده مي‌شود. اين در حالي است که در سال‌هاي اخير بعد از ورود ايران چک‌هاي 100 هزار توماني طولي نکشيد که نوع تقلبي آن در بازار مشاهده شد و در سال گذشته هم بعد از رونمايي از ايران چک 50 هزار توماني، گزارش چرخش نوع تقلبي اين اسکناس در بين مردم اعلام شد.

بايد يادآور شد که تقلبي بودن اسکناس با جعلي بودن آن کاملا متفاوت است. در نمونه جعلي دقيقا اسکناسي با تمامي مسائل امنيتي و فيلترهايي که بانک مرکزي در توليد آن به کار برده، توليد و منتشر مي‌شود و به عبارتي تنها بانک مرکزي چاپ‌کننده آن نيست. اما در مقابل در نوع تقلبي و نکات امنيتي رعايت نشده و فقط از لحاظ ظاهري با نمونه اصلي انطباق دارد.

اين در شرايطي است که بنابر اعلام مديران ارشد پولي، تاکنون هيچ نمونه جعل شده‌اي از اسکناس و ايران‌ چک گزارش نشده است و اگر هم نمونه‌اي در بازار وجود داشته باشد تقلبي بوده که نشان مي‌دهد منتشرکننده‌هاي آن به هيچ عنوان نتوانسته‌اند مسائل امنيتي اسکناس که از سوي بانک مرکزي اعمال مي‌شود را در اين قبيل اسکناس‌ها به کار بگيرد.

براساس قانون پولي امتياز انتشار پول رايج تنها در حوزه کاري بانک مرکزي بوده و با توجه به اين‌که اسکناس و ايران چک يکي از ابزارهاي پرداخت نقد محسوب شده و در مبادلات روزمره به ويژه معاملات خرد نقش مهمي دارد توجه به خصيصه‌هاي امنيتي آن در جايگاه قابل توجهي قرار دارد به گونه اي که با ارتقاء ويژگي‌هاي امنيتي، بانک مرکزي تاکيد دارد که احتمال جعل اسکناس و ايران چک به صفر نزديک شده است.

با اين حال همواره افرادي از ناآگاهي‌هاي عموم مردم نسبت به خصيصه‌هاي امنيتي پول سوء‌استفاده کرده و به انتشار اسکناس تقلبي اقدام مي‌کنند. انتشار اسکناس هاي درشت تقلبي نمونه بارز آن است و با توجه به اين‌که ايران چک‌ها تا حدود 50 درصد ترکيب پولي کشور را تشکيل مي‌دهند، اين اتفاق مي‌تواند موجب ايجاد زيان‌هاي بسياري در بين استفاده‌کنندگان باشد. براين اساس صاحبان ايران‌چک‌ها بايد براي هرگونه دريافتي فاکتورهاي امنيتي آن را مورد توجه قرار دهند.

12 فاکتور امنيتي ايران چک

اين در حالي است که ايران چک‌هاي 50 هزار توماني در حال حاضر از ويژگي‌هاي متعددي از جمله واترمارک، نخ امنيتي پنهان، نخ امنيتي پنجره‌اي، طرح مکمل، چاپ برجسته، طرح مخفي، طراحي خطي، طراحي خطي سه‌بعدي، ريزنوشته، مرکب فلورسنت، چاپ نامرئي و شماره سريال برخوردارند که از جمله فاکتورهاي امنيتي آن محسوب مي‌شوند که در ادامه جزئيات آن تشريح خواهد شد.

«واتر مارک»، تصوير سه بعدي يک پرنده و عدد 50 به صورت روشن (الکترو تايپ) در خمير کاغذ قرار گرفته و در مقابل نور قابل رويت است.

«نخ امنيتي پنهان» ديگر ويژه گي ايران چک است. اين نخ که عبارت i.r.iran روي آن درج شده، درون کاغذ قرار گرفته است.

«نخ امنيتي پنجره‌اي»، اين نخ از نوع هولوگرافيکي به گونه‌اي درون کاغذ قرار گرفته که قسمتي از آن نمايان و قسمتي ديگر در بطن کاغذ مخفي است و با قرار دادن ايران‌چک از رو در مقابل نور تمام نخ نمايان خواهد شد.

«طرح مکمل»، اين طرح به صورت تصويري بوده و عدد (50) به گونه‌اي چاپ شده است که قسمتي از طرح در رو، بخشي ديگر در پشت ايران‌چک قرار گرفته است و در مقابل نور يکديگر را کامل مي کنند.

اما ايران‌چک ها داراي «چاپ برجسته» نيز هستند. اين چاپ در سه رنگ انجام شده که به سهولت با انگشتان دست قابل لمس و شناسايي است.

ديگر فاکتور امنيتي اسکناس 50 هزار توماني «طرح مخفي» آن است. اين طرح در چاپ برجسته به صورت مخفي قرار دارد و با قرار دادن ايران‌چک در راستاي چشم به شکل تقريبا افقي در مقابل نور نمايان مي شود.

«طراحي خطي»؛ در اين مورد نيز طراحي کليه نقوش ايران‌چک به صورت خطي و با استفاده از نرم‌افزارهاي امنيتي انجام گرفته است و هر خط حامل اطلاعات مربوط به رنگ خود است. در صورتي که در نمونه‌هاي تقلبي خطوط از ترکيب نقاط رنگي تشکيل شده‌اند و به راحتي به وسيله ذره‌بين قابل تشخيص‌اند.

«طراحي خطي سه‌ بعدي» به عنوان ديگر فاکتور امنيتي ايران چک به شمار مي رود که طراحي ويژه‌اي است که در آن نقش‌ها به صورت برجسته به نظر مي آيد.

اما نوشته‌هاي بسيار ريزي به عنوان «ميکرو پرينت» در اسکناس است که با ابزار بزرگ نمايي قابل مشاهده بوده و تنها به وسيله دستگاه‌هاي چاپ امنيتي چاپ مي‌شود.

«مرکب فلورسنت»، نوعي مرکب که در چاپ افست بخش‌هايي از طرح به کار مي‌رود. اين مرکب با تابش نور ماوراءبنفش، بازتاب نور شديد داشته و به رنگ سبز فسفري تغيير مي‌کند.

«چاپ نامرئي»؛ در اين ويژگي بخش‌هايي از تصوير يک پرنده و عدد 50 با مرکب نامرئي چاپ شده است که زير نور ماوراء بنفش با رنگ‌هاي قرمز و آبي به صورت مکمل نمايان مي‌شود.

«شماره سريال»، چاپ شماره سريال با استفاده از مرکب قرمز و مشکي فلورسنت بوده و تحت تابش نور ماوراء بنفش به رنگ‌هاي طلايي مايل به زرد و سبز تغيير رنگ مي‌دهد و همچنين الياف فلورسنتي نامرئي در پشت و روي کاغذ ايران‌چک وجود دارد که تحت تابش اشعه ماوراء بنفش در چهار رنگ زرد، سبز، قرمز و آبي قابل مشاهده خواهد بود.

بايد يادآور شد که هرچه قدر هم سطح خصيصه‌هاي امنيتي اسکناس و يا اوراق امنيتي بالا باشد ولي اشخاص به آن توجه نکنند، بازهم فضاي سواستفاده فراهم خواهد بود. اين در حالي است که از ويژگيهاي عنوان شده به عنوان فاکتور امنيتي ايران چک حدود شش مورد به راحتي و بدون نياز به استفاده از ابزار خاص قابل کنترل است.

در فروشگاه‌ها هم در صورتي که فروشندگان از لامپ‌هاي اشعه ماوراءبنفش (uv) استفاده کنند، مي‌توانند شماره سريال و الياف فلورسنتي و همچنين بخش‌هايي از طرح روي ايران‌چک را که در زير نور ماوراءبنفش به رنگ سبز و طلايي مايل به زرد قابل مشاهده است، را رويت کنند.

در مجموع در روشي ساده مي توان با لمس کردن اسکناس و ايران‌چک چاپ برجسته آن را کنترل کرد. با نگاه کردن آن مي‌توان واترمارک، نخ‌امنيتي و طرح مکمل را مشاهده کرد و چنانچه به صورت اريب و با زاويه به اسکناس و ايران‌چک نگاه کنيم طرح مخفي آن قابل مشاهده خواهد بود.

از سويي ديگر در مواردي که به عنوان جعل گزارش مي‌شود هيچ يک از اين خصيصه‌ها را در بر نمي‌گيرد و مي‌توان گفت به نوعي کپي رنگي يا پرينت از اسکناس و ايران‌چک است و چون در اين نمونه اسکناس‌ها از کاغذ معمولي استفاده مي‌شود با لمس کردن اسکناس مي‌توان تا حد بسيار زيادي به جعلي بودن آن پي برد.

منبع: ايسنا