بزرگنمايي:

چه خبر - بهترين کشورها براي پير شدن

سيستم بازنشستگي در کشورهاي مختلف متفاوت است و به همين دليل زندگي سالمندان در هر کشوري تفاوت زيادي با ديگر کشورها دارد. روزنامه گاردين مقاله‌اي در مورد برترين سيستم‌هاي بازنشستگي در دنيا تهيه و در آن برترين کشورهاي دنيا را براي بازنشسته شدن معرفي کرده است.

در تهيه اين مقاله سه فاکتور مدنظر قرار گرفته است:

اولين مسئله، وضعيت سلامت رواني سالمندان است بر مبناي سهم افراد بيش از 50 سالي که حس مي‌کنند زندگي آنها در مقايسه با سال‌هاي 35 تا 49سالگي معناي متفاوت و بهتري پيدا کرده است.

دومين مسئله مدنظر در اين مطالعه نرخ فقر در دوره سالمندي بر مبناي سهم افراد بالاي 60 سال است که درآمدي کمتر از نصف متوسط دستمزد شاغلان دريافت مي‌کنند.

سومين فاکتور هم روابط اجتماعي سالمندان است بر مبناي سهم افراد بالاي 50 سالي که اعلام مي‌کنند خانواده يا دوستاني دارند که در مواقع سختي مي‌توانند از حمايت‌هاي آنها برخوردار شوند. اين فاکتور در تأمين امنيت رواني در سالمندان از اهميت زيادي برخوردار است زيرا زندگي را براي اين قشر بهتر و آسان‌تر مي‌کند. در اين مطالعه هر سه شاخص براي کشورهاي مختلف محاسبه مي‌شود و برآيند اين سه، معياري را ايجاد مي‌کند که وضعيت کشورها را براي زندگي سالمندان نشان مي‌دهد. اين رده‌بندي برمبناي اطلاعات سال 2015 ميلادي تهيه شد و نشان داد کدام کشورها بهترين خدمات را به سالمندان ارائه مي‌دهند

استراليا

طبق مطالعه انجام‌شده توسط اين روزنامه کشور استراليا بهترين سيستم بازنشستگي دنيا را دارد. البته اين جايگاه بعد از اجراي سياست‌هاي اصلاحاتي در کشور استراليا در سال‌هاي اخير ايجاد شد. استراليا با هدف جذب حداکثر افراد براي زندگي در اين کشور، سيستم‌هاي حمايتي زيادي ايجاد کرد که حمايت از سالمندان هم بخشي از آن است. در سال 2015 ميلادي ارزش سيستم رفاهي در کشور استراليا برابر با 150ميليارد دلار بود ولي ضعف زيادي در خدمات‌رساني در اين سيستم وجود داشت که سبب شد تا دولت طرح اصلاحات سيستم تأمين اجتماعي را در دستور کار خود قرار دهد.
مطالعات نشان مي‌دهد حمايت‌هاي زياد دولت در قالب نظام بازنشستگي از سالمندان در اين کشور سبب شده است تا افراد در اين کشور عمري طولاني‌تر و تا سال‌هاي پاياني عمر خود سطح سلامت بالاتري داشته باشند. اين سلامت هم مي‌تواند بهتر بودن وضعيت جسمي و هم بهتر بودن شرايط رواني را شامل شود که براي داشتن يک زندگي سالم ضروري است. در سال 2013 ميلادي شمار افراد بالاتر از 65 سال در استراليا 533 هزار نفر بيشتر از سال 2008 ميلادي بود و 17 درصد از افراد بالاتر از 45 سال در اين کشور اعلام کردند تا بعد از 70سالگي کار خواهند کرد، زيرا از نظر جسمي و رواني توانايي لازم براي کار کردن را دارند.

آلمان

آلمان يکي از برترين سيستم‌هاي بازنشستگي را در دنيا دارد و افراد در تمام سال‌هاي کاري خود حق بيمه و هزينه‌هاي درماني را پرداخت مي‌کنند و حتي مبلغي از دستمزد آنها بابت بيمه‌هاي بيکاري هم کسر مي‌شود. در سال گذشته 15.5 درصد از درآمد ماهانه افراد در کشور آلمان براي هزينه‌هاي بهداشتي، سه‌درصد براي بيمه‌هاي اشتغال و پرستاري که براي افراد بدون فرزند اين سهم به 1.95 درصد تقليل پيدا مي‌کند و 18.9 درصد براي بيمه‌هاي بازنشستگي پرداخت و اين سهم‌ها بين کارمند و کارفرما تقسيم مي‌شد و سهمي را کارفرما و بخشي را کارمند پرداخت مي‌کردند. درنتيجه افراد سالمندي که در اين کشور زندگي و کار کرده‌اند از سال‌هاي اوليه کاري خود براي پيري و تأمين نيازهاي اين دوره برنامه‌ريزي کرده‌اند و مي‌توانند علاوه بر مستمري‌هاي ماهانه و بيمه‌هاي درماني، در مورد نسخه‌هاي پزشکي و دارو و حتي عينک هم تحت‌پوشش بيمه‌هاي بازنشستگي در اين کشور قرار بگيرند.
از زماني که افراد تحت پوشش بيمه‌هاي بازنشستگي قرار گرفته‌اند، پرداخت حق بيمه را آغاز مي‌کنند و پس از بازنشستگي بين 50 تا 75 درصد از مبلغي را که دولت براي بازنشستگي آنها در نظر گرفته است، به صورت دستمزد ماهانه دريافت مي‌کنند و مابقي در قالب هزينه‌هاي ديگر، ازجمله هزينه‌هاي بهداشتي و درماني و دارويي، به آنها پرداخت مي‌شود.
سن نرمال بازنشستگي در آلمان براي افرادي که بعد از سال 1964 ميلادي متولد شده‌اند برابر با 67 سال است ولي براي زناني که ماه‌هايي از سال را براي زايمان و نگهداري از فرزند در مرخصي هستند، شرايط خاصي در نظر گرفته مي‌شود. گزارش‌هاي تهيه‌شده توسط سازمان همکاري و توسعه اقتصادي نشان مي‌دهد بيشترين شکاف پرداختي دستمزدهاي بازنشستگي بين زنان و مردان تمامي کشورهاي صنعتي، در آلمان ديده مي‌شود.
متوسط دريافتي ماهانه مردان در غرب آ‌لمان برابر با هزارو ٥٢ يورو (معادل 767.46 پوند) است و مرداني که در ايالت‌هاي شرقي ‌آلمان زندگي مي‌کنند به طور متوسط هزارو شش يورو (معادل 733.9) پوند دريافتي در هر ماه دارند. اين در حالي است که زنان در ‌آلمان غربي به طور متوسط 705 يورو (معادل 514 پوند) و در آلمان شرقي 521 دلار (معادل 380 پوند) ماهانه دريافت مي‌کنند.

ژاپن

ژاپن يکي از پيرترين کشورهاي آسيايي است و از هر چهار نفر ساکن اين کشور، يک نفر بالاي 65 سال را دارد. انتظار مي‌رود تا سال 2025 ميلادي از هر سه نفر ساکن ژاپن يک نفر بالاي 65 سال داشته باشند. ژاپن رکورد بالاترين سن مرگ را دارد و اين يکي از افتخارات دولت ژاپن است که با کمک حمايت‌هاي مالي و بهداشتي توانسته است طول عمر مردم را افزايش دهد. ولي اين افزايش طول عمر هزينه‌هايي را هم براي دولت به همراه داشته است زيرا براي دوره طولاني‌تري بايد دستمزدهاي بازنشستگي پرداخت شود.
از طرف ديگر با افزايش طول عمر مردم و کاهش نرخ مواليد در اين کشور تا يک دهه آينده از شمار افرادي که کار مي‌کنند و حق بيمه بازنشستگي مي‌پردازند، کاسته و بر شمار بازنشستگان افزوده مي‌شود. در سال 2012 ميلادي حداقل دستمزدهاي بازنشستگي در اين کشور برابر با ٧٨٦هزارو ٥٠٠ ين، معادل چهارهزارو ٣٤٢ پوند در سال (يعني 361.8 پوند در ماه) بود.
طبق قانون بازنشستگي در کشور ژاپن تمامي افرادي که بين 20 تا 59 سال سن دارند بايد تحت پوشش بيمه‌هاي بازنشستگي باشند و حق بيمه بپردازند ولي تنها افراد بالاي 65 سالي که حداقل 25 سال در ژاپن کار کرده باشند مي‌توانند از حقوق بازنشستگي برخوردار شوند. کارمندان تمام‌وقت شرکت‌هاي ژاپني و همسران آنها به طور اتوماتيک مشمول طرح بازنشستگي دولتي ژاپن قرار مي‌گيرند و اين مبلغ به حداقل مبلغ بيمه بازنشستگي که دريافت مي‌کنند، اضافه مي‌شود. آمار نشان مي‌دهد 85درصد از کل نيروي کاري فعال در کشور ژاپن تحت پوشش بازنشستگي کاري قرار دارند.

نروژ

نروژ يکي از کشورهاي اسکانديناوي است که سيستم بازنشستگي توسعه‌يافته‌تري دارد و در سال‌هاي اخير به دليل افزايش متوسط دستمزد بازنشستگان، سطح فقر در ميان مستمري‌بگيران کاهش يافته است. در اين کشور سن بازنشستگي رسمي براي زنان و مردان 67 سال است و اين قانون از سال 1970 ميلادي تاکنون در کشور اجرا شده. البته اين امکان وجود دارد که از 62 سالگي فرد خود را بازنشسته اعلام و از مزاياي بازنشستگي استفاده کند ولي به کار تمام‌وقت هم ادامه دهد. اغلب مردم 67سالگي را سن بازنشستگي خود انتخاب مي‌کنند.
در سال‌هاي اخير سيستم بازنشستگي در نروژ تغيير کرده است ولي تا زماني‌که سيستم قبلي کاملا از دور خارج شود، هر دو سيستم در کشور فعال هستند و مزاياي هر دو سيستم در اقتصاد کشور مشاهده مي‌شود. بايد در نظر داشت مبلغي که افراد در طول دوره کاري خود به‌عنوان حق بيمه مي‌پردازند بسيار زياد است و حق بيمه هم به‌طور افزايشي با ارتقاي دستمزد افزايش پيدا مي‌کند؛ به همين دليل صندوق‌هاي بازنشستگي توانايي مالي لازم براي پرداخت دستمزد مناسب به بازنشستگان اين کشور را دارد و نرخ فقر در اين کشور بسيار پايين است.
در بيشترين حالت کارمندان بالغ بر 50درصد از درآمدشان را به عنوان بيمه بازنشستگي پرداخت مي‌کنند ولي بعد از اينکه 40 سال از سال‌هاي کاري آنها سپري شد، مي‌توانند 67درصد از درآمدشان را بعد از کسر ماليات، به‌عنوان مستمري بازنشستگي دريافت کنند.
نروژ هم مانند ديگر کشورهاي صنعتي با مشکل افزايش سن و نرخ بازنشستگي روبه‌روست. از آنجا که شمار افرادي که وارد بازار کار مي‌شوند کاهشي است و شمار مستمري‌بگيران روند افزايشي دارد، هرساله متوسط پرداختي به بازنشستگان در اين کشور کاهش پيدا مي‌کند. هم‌اکنون 70درصد از جمعيت بين 55 تا 64 سال نروژ هنوز بازنشسته نشده‌اند و مشغول به کار هستند، درحالي‌که به طور متوسط در اروپا 50 درصد افرادي که در اين رده سني قرار دارند کار مي‌کنند.

روسيه

سن بازنشستگي در روسيه مطابق استانداردهاي اوليه اروپايي است. در اين کشور متوسط سن بازنشستگي مردان 60 و متوسط سن بازنشستگي زنان 55 سال است. در سال‌هاي اخير در مورد افزايش سن بازنشستگي در اين کشور صحبت شده است ولي از آنجا که اميد به زندگي مردان در اين کشور اندکي بيش از 60 سال است، اين تغيير در آينده نزديک امکان‌پذير نيست.
وزير اقتصاد و دارايي اين کشور در مصاحبه اخير خود اعلام کرد سن بازنشستگي بايد به‌تدريج افزايش يابد و به 63سال براي زن و مرد برسد. همچنين در مورد ضرورت مطالعه بيشتر در مورد وضعيت مالي بازنشستگان هم مسائل تازه‌اي مطرح شد که هنوز در ميان قانون‌گذاران اين کشور در حال بررسي است. از طرف ديگر افرادي که در شرايط سخت کار مي‌کنند، از قبيل افرادي که در شمال روسيه و در مناطق بسيار سرد مشغول به کار هستند، يا مادراني که بيش از پنج فرزند دارند، مي‌توانند زودتر از موعد مقرر درخواست بازنشستگي کنند.
طبق آمارهاي اخير، حداقل پرداختي مستمري‌بگيران در اين کشور برابر با 40 پوند در ماه است ولي بعد از اضافه‌شدن مزاياي مختلف، هر بازنشسته روسي 110 پوند در ماه دستمزد دريافت مي‌کند که اندکي کمتر از يک‌سوم متوسط دستمزد ماهانه افراد است. از طرف ديگر، بازنشسته‌ها در اين کشور يارانه‌هاي سفر و تخفيف‌هاي ويژه براي خريد دارو دريافت مي‌کنند و مي‌توانند از آن براي خريد از سوپرمارکت‌هاي زنجيره‌اي خاص که در روزهاي خاص هفته اعلام مي‌شود هم برخوردار شوند. البته سيستم بازنشستگي روسيه درسال‌هاي اخير با بحران‌هاي زيادي مواجه و اين بحران بعد از تحريم اقتصادي اين کشور توسط کشورهاي غربي بيشتر هم شده است.

آمريکا

با افزايش سن جمعيت در آمريکا هر روز بر شمار سازمان‌ها و نهادهايي که به وضعيت سالمندان در اين کشور رسيدگي و براي بهبود شرايط زندگي آنها تلاش مي‌کنند، افزوده مي‌شود. اما در مورد ميزان دريافتي سالمندان بعد از سن 65 سال نمي‌توان رقم واحدي اعلام کرد. ميزان دريافتي سالمندان در اين دوره به اين بستگي دارد که در کدام ايالت زندگي مي‌کنند و اينکه بعد از سن بازنشستگي به کار خود ادامه داده‌اند يا خير.
از طرف ديگر، موقعيت شغلي اين افراد طي سال‌هاي کاري‌، ميزان پس‌انداز و سرمايه‌گذاري‌شان تأثير به‌سزايي در دريافتي آنها در دوره بازنشستگي دارد.
به گزارش مرکز حقوق بازنشستگان در واشنگتن، از ميان 44.7 ميليون نفر بازنشسته‌اي که در آمريکا زندگي مي‌کنند نيمي درآمد کمتر از 20هزار و 380 دلار (معادل 13هزار و 271 پوند) در سال دارند که برابر با هزارو ١٠٠ پوند در هر ماه است. اما اين تنها منبع درآمد سالمندان نيست بلکه بازنشستگان اين کشور مي‌توانند از مزاياي تأمين اجتماعي که رقمي بالغ بر 15 هزار و 132 دلار (٩هزارو ٨٥٢ پوند) در سال است، برخوردار شوند.
اين مبلغ در شرايطي به بازنشستگان پرداخت مي‌شود که متوسط حقوق پرداختي به افراد شاغل در اين کشور برابر با 44 هزار و 888 دلار آمريکاست. مطالعات نشان مي‌دهد سه نفر از هر پنج نفري که از مزاياي تأمين اجتماعي استفاده مي‌کنند اعلام کردند اين مبلغ نيمي از درآمدهاي بازنشستگي آنها را تشکيل مي‌دهد و سهم بزرگي در تأمين معاش آنها دارد ولي براي خانوارهاي طبقه پايين اقتصادي اين کمک‌هاي مالي بسيارمهم است.

آفريقاي جنوبي

در اين کشور دستمزدهاي بازنشستگي به افراد بالاي 60 سال داده مي‌شود. اگر اين افراد مجرد باشند سالانه دوهزارو ٧٦٣ پوند دريافت و اگر متأهل باشند سالانه پنج‌هزارو ٥٢٧ پوند دريافت مي‌کنند. البته اين دستمزد در صورتي پرداخت مي‌شود که دارايي سالمندان از 46 هزار پوند کمتر باشد و تحت پوشش هيچ صندوق بازنشستگي ديگري قرار نداشته باشند.
بازنشستگان در اين کشور ماهانه 75 پوند کمک‌هزينه دريافت مي‌کنند و اين مبلغ تنها در صورتي به آنها داده مي‌شود که نيازمندي آنها به اثبات رسيده باشد. اما نکته مهم رايگان‌بودن خدمات بهداشتي و درماني در بيمارستان‌ها و مراکز دولتي اين کشور است.
از طرف ديگر، در بسياري از خانه‌هاي سالمندان دولتي، خدمات رايگان در اختيار افراد قرار مي‌گيرد و حمل‌ونقل هم براي اين گروه از افراد رايگان است. اما افرادي‌که پيش از 30 سال کارکردن يا قبل از 60سالگي درخواست بازنشستگي داده باشند، به طور متوسط 3.6 درصد در سال، دستمزد کمتري دريافت مي‌کنند.

ايتاليا

دستمزد دولتي براي بازنشسته‌هاي ايتاليايي 219 تا 230 يورو (معادل 159 تا 167 پوند انگلستان) است که هر هفته به آنها پرداخت مي‌شود. اين مبلغ به افراد کمتر از 80 سال داده مي‌شود که رقمي معادل 636 تا 688 پوند در هر ماه است.
افراد بالاتر از 80 سال در ايتاليا هر هفته 175 پوند دستمزد بازنشستگي دريافت مي‌کنند که برابر با 700 پوند است. سالمندان اين کشور مانند ديگر اقشار جامعه ايتاليا مي‌توانند از خدمات بهداشتي و درماني رايگان در کشور برخوردار شوند. خدمات ديگري که به سالمندان داده مي‌شود بستگي به منطقه محل سکونت آنها دارد؛ مثلا افراد بالاتر از 70 سال در رم مي‌توانند از اتوبوس و مترو رايگان استفاده کنند.

فرانسه

سن قانوني بازنشستگي در فرانسه 62 سال است و اين سن براي افرادي که بين سال‌هاي 1955 تا 1973 ميلادي متولد شده‌اند، اعلام شده است. دستمزد کامل بازنشستگي به افرادي داده مي‌شود که بين 40 تا 43 سال در فرانسه کار کرده باشند، اما افرادي که سال‌هايي را براي نگهداري از فرزندشان مرخصي گرفته يا مسئول نگهداري يک فرد ناتوان بوده‌ يا خود با مشکل جسمي مواجه شده‌اند، مي‌توانند زماني که به سن 65 تا 67 سال مي‌رسند درخواست بازنشستگي و دستمزد کامل دريافت کنند بدون اينکه به تعداد سال‌هاي کاري آنها توجهي شود.
افرادي که در بخش خصوصي کار مي‌کنند، بعد از 25 سال مي‌توانند بازنشسته شوند و معادل 75 درصد از درآمد خود را در شش ماه آخر کارشان، به عنوان مستمري بازنشستگي دريافت کنند. اما بازنشسته‌ها در فرانسه در صورت تأهل 14 هزار و 904 يورو در سال و در صورت تجرد ٩هزارو ٦٠٠ يورو برابر با شش‌هزارو ٩٨٨ پوند دستمزد دريافت مي‌کنند. اين درحالي است که خط فقر براي يک نفر در فرانسه معادل هفت‌هزار يورو در سال و براي يک خانواده دونفري برابر با 13 هزار يورو در هر سال است.

ايرلند

نظام بازنشستگي در ايرلند کم‌وبيش شبيه انگلستان است. در اين کشور هم بازنشستگان کمتر از 80 سال 159 تا 167 پوند در هفته دستمزد دريافت مي‌کنند، درحالي‌که افراد بالاتر از 80 سال 175 پوند در هفته مستمري مي‌گيرند. سالمنداني که اعلام کنند توان تأمين هزينه‌هاي گرمايي در زمستان را ندارند، مي‌توانند ماهانه 20پوند بيشتر دريافت کنند. افراد بالاتر از 70 سال مي‌توانند از برق و گاز رايگان استفاده کنند ولي اين در صورتي است که شرايط مالي نامساعدي داشته باشند؛ حتي خدمات استفاده از شبکه‌هاي مختلف تلويزيوني به طور رايگان در اختيار اين افراد قرار مي‌گيرد تا بتوانند دوره سالمندي را به‌خوبي پشت‌سر بگذارند.




منبع: روزنامه شرق