چه خبر - وارد بازي ترامپ نمي‌شويم

دکتر علي ولايتي مشاور مقام معظم رهبري در امور بين‌الملل که به تازگي براي ديدار با رييس جمهور روسيه به مسکو سفر کرده بود، در گفت‌وگو با شبکه راشا تودي به سوالات درباره نقش ايران در منطقه و روابط تهران و مسکو پاسخ داد.
متن اين گفت‌وگو بدين شرح است:

سوال: همان طور که مي‌دانيد نخست وزير اسرائيل روز گذشته وارد روسيه شد و محمود عباس رهبر فلسطين نيز به روسيه آمده است. هيچ کدام از شما به طور رسمي از قبل ديداري هماهنگ نکرديد. آيا اين موضوع اتفاقي بود؟ و برنامه‌ها به طور اتفاقي با يکديگر تداخل پيدا کرد؟

ولايتي: هيچ ارتباطي ميان حضور من در کشور شما و حضور ديگر سراني که نام برديد در اينجا وجود ندارد. من مستقل از اينها به روسيه آمدم تا با مقامات بلندپايه روس، در راس آنها رييس جمهور ولاديمير پوتين ديدار کنم. من پيام رهبر معظم و رييس جمهور ايران را به پوتين منتقل کردم. اين فرصتي بود که درباره مسائل مختلف از جمله روابط دو جانبه، همکاري‌هاي منطقه‌اي و همکاري بين‌المللي رايزني داشته باشيم.
ما به اينجا آمده‌ايم تا درباره روابط با روسيه در رابطه با همکاري در سوريه رايزني کنيم.

سوال: اکنون رسانه‌هاي غربي درباره مذاکرات سوريه اينگونه گزارش مي‌دهند که ممکن است اتفاقي روي دهد، اما بسياري از تحليلگران در روسيه مي گويند اين موضوع در بسياري از مواضع انجام گرفته است؛ به عنوان مثال نقش ايران در شرق و نقش آن در حملاتي که اکنون محدودتر شده است. مي‌توان اين طور برداشت کرد که ايران در حال حاضر نيز بخشي از آنچه آمريکا خواسته را انجام داده است.

ولايتي: حضور ما در سوريه هيچ ارتباطي با خواست آمريکا يا ديگر کشورهاي غربي که ديپلماسي ديکته شده آمريکا را دنبال مي‌کند، ندارد. ما براساس درخواست دولت مشروع دمشق و براي کمک به دولت و مردم سوريه در اين کشور حضور داريم. ما از تماميت ارضي سوريه حمايت و به دولت و مردم اين کشور کمک مي‌کنيم تا با گروه‌هاي تروريستي مبارزه کنند. خوشبختانه با کمک روسيه و برخي کشورهاي ديگر بر بسياري از مشکلاتي که دولت و مردم سوريه با آن مواجهند غلبه شد. ما قويا براين باوريم که جمهوري اسلامي ايران و روسيه بايد به اين حضور قانوني خود در سوريه براي حفظ اين پيروزي ادامه دهند.
اگر ما و روسيه از سوريه خارج شويم آمريکا و متحدانش به تلاش‌هايشان براي حمايت از گروه‌هاي تروريستي ادامه مي‌دهند و دمشق و دولت سوريه دوباره در وضعيت خطرناک قرار خواهند گرفت. ما نيز به طور مجدد در معرض خطر توسعه گروه‌هاي تروريستي قرار خواهيم گرفت. ما کماکان به عنوان مستشاران دولت سوريه در آنجا هستيم، چرا که مسئوليت اصلي دفاع از اين کشور روي شانه‌هاي دولت سوريه قرار دارد.

سوال: همان طور که گفتيد سياست ايران و آمريکا هيچ ارتباطي با هم ندارد اما من مي‌دانم که سوريه سعي مي‌کند که با تمام سياست‌هاي روي زمين هماهنگ باشد. آن هم به اين دليل ويژه مبني بر اين‌که تمام نيروهاي خارجي به خصوص نيروهاي روسيه که در سوريه قرار دارند از آن خارج شوند و سوريه امنيت‌شان را تامين کند. آيا ايران نيز اين موضوع را به عنوان هدف نهايي در کشور مي‌بيند.

ولايتي: مسکو ديپلماسي خود را دارد. ما نيز ديپلماسي خود را داريم ممکن است همکاري‌هايي ميان طرفَ‌ها بر سر مساله‌اي وجود داشته باشد. اگر يک ارتباط ويژه ميان روسيه و آمريکا است اين به ما مربوط نيست. ما منافع خود را دنبال مي‌کنيم و همچنين مايل به همکاري با کشور دوست يعني روسيه هستيم بنابراين ما ديپلماسي مستقل خود در منطقه را دنبال مي‌کنيم و تلاش داريم بدون درگيري به همکاري ادامه دهيم.

سوال: در خصوص عملکرد در جنوب سوريه يک پذيرش تاکتيکي وجود دارد؛ از طرفي ميان روسيه و سوريه و از طرفي ديگر آمريکا . آنها از گروه‌هايي که پيش از اين از آنها حمايت مي‌کردند ديگر پشتيباني نمي‌کنند. آيا شما مي‌توانيد از اين عدم دخالت آمريکا تقدير کنيد؟ و اجازه مي‌دهيد که دولت روسيه کنترل منطقه را در دست بگيرد؟

ولايتي: ما مخالف هرگونه حضور آمريکا در منطقه‌مان هستيم. اگر آنها مي‌خواهند به هژموني و سياست هژموني خود در منطقه ادامه دهند ما مخالف برتري جويي آنها در منطقه‌مان هستيم. اين کاملا قابل فهم است آمريکا تلاش مي‌کند در منطقه ما حضور داشته باشد و زماني که آنجا هستند تنها کاري که انجام مي‌دهند يا نشان مي‌دهند اين است که گروه‌هاي تروريستي ايجاد مي‌کنند. همچون خانم کيلينون در دوراني که در وزارت امور خارجه آمريکا بود. او خودش اذعان کرد که به ايجاد گروه‌هاي تروريستي در سوريه و ايران کمک کرده است. اگر شما به ياد بياوريد در آستانه انتخابات آمريکا ترامپ، کيلينون را متهم کرد که شما کساني بوديد که اين گروه‌هاي تروريستي را ايجاد کرديد.

سوال: بنابراين شما با اقاي ترامپ موافق هستيد؟

ولايتي: در اين رابطه وي به دنبال آن بود که در انتخابات در برابر کيلنتون پيروز شود، اما زماني که به قدرت رسيد دقيقا همان ديپلماسي کلينتون را دنبال کرد.

سوال: آيا شما در زمينه‌ي ديگري با آقاي ترامپ اشتراک نظر داريد؟

ولايتي: هيچ سياست و ديدگاه مشترکي ميان ما و ترامپ وجود ندارد.

سوال: آيا ممکن است ديدگاه‌هاي مشترکي درباره‌ي چگونگي توسعه در منطقه (ميان ايران و آمريکا) وجودداشته باشد؟

ولايتي: ما براي اين موضوع اينجا نيستيم، زيرا ما مي‌دانيم که او سياست سلطه‌طلبانه در تمام دنيا دارد و ما با هرگونه توسعه‌طلبي و هژموني آمريکا يا هر کشور ديگري مخالفيم.

سوال: آمريکا به حذف نيروهاي ايراني در سوريه کمک مي‌کند. به نظر مي‌رسد اين کشور و متحدانش وارد شرق فرات شده‌اند. همان طور که مي‌دانيد بولتون مشاور امنيتي آقاي ترامپ خواهان خروج ايران از سوريه و عراق است. اکنون فکر مي‌کنيد که اين موضوع هنوز مورد نظر واشنگتن است؟ آيا اين سياست نهايي است؟

ولايتي: ما به آقاي ترامپ و بولتون و ديگر ديپلمات‌هاي آمريکا گوش نمي‌دهيم. ما منافع مردم منطقه را دنبال مي‌کنيم. ما با کشورهاي دوست در منطقه شامل سوريه، عراق، لبنان و يمن همکاري نزديکي داريم و اجازه نمي‌دهيم آمريکا در امور تهران يا تمام کشورهاي دوست ما در منطقه دخالت کند. اين سياست اصلي ماست که از آن پيروي مي‌کنيم و قصد تغيير اين سياست استراتژيک را نداريم.

سوال: اين چيزي نبود که من درباره آن سوال کردم. منظور من اين بود هرگونه خطري در خصوص بازگشت آمريکايي‌ها در منطقه از نظر شما بود که امکان جداسازي ايران، سوريه و عراق و ايجاد دولت اصلي که امنيت سوريه را به خطر بيندازد، دارد.

ولايتي: آنها نمي‌توانند چنين کاري انجام دهند زيرا مردم عراق، سوريه و لبنان مخالف هرگونه هژموني آمريکا هستند و مردم اين کشورها به آمريکا اجازه نمي‌دهند که قدرت طلبي‌اش را تکرار کنند ما از اين خواست قانوني مردم منطقه حمايت مي‌کنيم.

سوال: به نظر مي‌آيد که اسرائيل تلاش مي‌کند دنيا را متقاعد کند که شما در حال گسترش حضور خود در سوريه براي هدف مشخص حمله به اسرائيل هستيد مي‌دانم که اين موضوع را انکار مي‌کنيد، اما چرا شما کماکان سلاح‌هاي پيشرفته به سوريه مي‌فرستيد، شامل موشک‌هاي زمين به هوا به سوريه و مي‌دانم که اکنون شانس حمله به اسرائيل بالاست.

ولايتي: اين مرد که رژيم صهيونيستي را هدايت مي‌کند مثل يک گدا عمل مي‌کند. او مي‌رود و کمک مردم دنيا را گدايي مي‌کند، اما مردم ننشسته‌اند که ببينند رژيم صهيونيستي چه مي‌گويد، بنابراين هر شخصي منافع خود را دنبال مي‌کند. ما در سوريه هستيم و با اعتراض رژيم اسرائيل سياست استراتژيک خود را تغييرنخواهيم داد. اين سياست استراتژيک به مردم منطقه شامل مردم عراق، سوريه و لبنان کمک مي‌کند. بنابراين ارتباطي با سران رژيم صهيونيستي ندارد.به طور قطع چيزي که مرتبا مي‌گويد و انجام مي‌دهد چيزي نيست که همه به آن گوش دهند. ما نيز اهميتي نمي‌دهيم که او چه مي‌گويد. ما ديپلماسي خود را دنبال مي‌کنيم.

سوال: واضح است که شما سياست خود را دنبال مي‌کنيد اما همان‌طور که مي‌دانيد روسيه روابط نظامي خود با اسرائيل را گسترش داده است. بنابراين چگونه ايران مي‌تواند به مسکو به اندازه کافي اعتماد کند با توجه به اين‌که از روابط نزديک آن با اسرائيل مطلع است.

ولايتي: ما به مسکو درباره سياست‌هاي مشترکمان در منطقه اعتماد داريم اما همان گونه که گفتم هر کشوري از منافع ملي خود پيروي مي‌کند و ما نيز تلاش مي‌کنيم تا منافع و ديدگاه مشترکمان در منطقه را تقويت مي‌کنيم. به طور قطع طبيعي است ما در برخي مسائل سياست مستقل خود را داريم و روس‌ها نيز سياست مستقل خودشان را، بنابراين اين براي ما مشکلي ايجاد نمي‌کند حتي اگر مشترکاتي داريم و در بعضي مسائل هم اختلاف‌نظرهايي.

سوال: هر زمان که موضوع کاهش ايراني‌ها در سوريه مطرح مي‌شود تحليلگران مي‌گويند که روسيه قدرت نفوذي به ايران ندارد که به آنها بگويد چه کاري انجام دهند. همچنين من فکر مي‌کنم که مسکو حتي شايد اين موضوع را با ايران مطرح نکند، مگر اين‌که اطمينان يابد ديگر بازيگران (در سوريه) به دنبال خروج نيروهايشان هستند آيا از نظر شما مسکو به اندازه کافي سياست، نفوذ و سرمايه ديپلماتيک را دارد تا تضمين کند که سوريه دوباره به يک دولت مستقل تبديل شود؟

ولايتي: ما تا به حال چيزي از مقامات روسيه عليه حضورمان در سوريه و منطقه نشنيده‌ايم چرا که اين، منطقه ماست، بنابراين ما يک همکاري منطقه‌اي داريم اين بدان معني نيست که در همه بخش‌هاي ديپلماسي‌مان سازگاري داريم. اما در بسياري از مسائل و موضوعات ما همکاري نزديکي داريم. بنابراين در سوريه مي‌مانيم تا زماني که دولت قانوني اين کشور از ما بخواهد سوريه را ترک کنيم. در غير اين صورت ما آنجا خواهيم ماند آن هم بنا به درخواست و اجازه دولت سوريه. در عراق نيز همين‌طور است. اين کشور از ما خواست تا به عنوان مشاور براي مقابله با تروريسم در عراق باشيم. ما از هر کمکي استقبال مي‌کنيم از هر کمکي که بتوانيم به مردم منطقه و دولت‌ها از جمله سوريه، عراق و لبنان بدهيم. درباره يمن هم همين‌طور. اگر يمن از ما طلب کمک کند تا صلح و ارامش در منطقه برقرار کنيم تعلل نخواهيم کرد.

سوال: برگرديم به موضوع معامله بزرگ که من مصاحبه را با آن شروع کردم، ممکن است گفته شود که اين تنها نظر آقاي ترامپ نيست و مباحث مشابهي نيز احتمالا درباره بازيگران منطقه‌اي از جمله سوريه مطرح مي‌شود، ايران با چنين پيشنهاداتي چگونه برخورد مي‌کند، به عنوان مثال مداخله سوئدي‌ها در بازسازي سوريه؟

ولايتي: آقاي ترامپ مثل يک آرتيست عمل مي‌کند. او امروز پيشنهاداتي مطرح و فردا برخلاف آن عمل مي‌کند؛ بنابراين هيچ کس نمي‌تواند به وعده‌هايش اعتماد کند، از طرفي ديگر ما به دنبال درخواست از ترامپ براي همکاري نيستيم و نمي‌خواهيم که وارد اين همکاري يا بازي يا هرگونه موضوع مورد بحث که او در هر قسمتي از جهان شامل خاورميانه مطرح کرد، شويم. ما در آن يا هر بازي و مبحثي که او مطرح کرده است وارد نمي‌شويم، اين به خودشان و او بستگي دارد که بخواهند با پيروان ديپلماسي‌اش مثل عربستان و رژيم صهيونيستي همکاري کند.
ما سياست‌هاي متفاوتي داريم، سياست اصلي ما در اين منطقه همکاري با دولت و مردم عراق،‌ سوريه و لبنان است و به هيچ عنوان نمي‌خواهيم در مساله‌اي که ترامپ مطرح مي‌کند، وارد شويم.

سوال: مي‌خواهم از شما درباره هدف از سفرتان به اينجا را بپرسم که درباره موضع ايران در قبال برجام پس از خروج آمريکا از اين توافق است، من مي‌دانم که ايران تا به امروز مصر بوده است که در اين توافق باقي بماند، اگر موافقان شما به اندازه کافي تلاش کنند که برجام طبق خواسته کشور شما پيش رود آيا تاکنون پيشنهاد ترغيب‌کننده‌اي (از سوي اين کشورها) که بخواهيد در برجام باقي بمانيد به شما داده شده است؟

ولايتي: ما همکاري بسيار نزديکي با روسيه داريم. محمدجواد ظريف وزير امور خارجه کشورمان ارتباط نزديکي با آقاي لاوروف دارد و به تازگي نيز در يک نشست در وين حضور داشتند که در آنجا بسيار با هم همکاري کردند. همچنين کشورهاي اروپايي در تلاشند اين توافق را حفظ کنند اما اروپايي‌ها بايد آنچه ما پس از خروج غير قانوني آمريکا (از برجام) از دست داده‌ايم را جبران کنند.

سوال: اطمينان دارم که شما آخرين نتايج نشست بروکسل را دنبال کرديد و بسياري از روس‌ها از رفتار ترامپ با متحدان آمريکا متعجب شدند. آقاي ترامپ شرکاي خود را تهديد کرده است، آيا فکر مي‌کنيد که اگر آمريکا به همين طريق به روابط خود با اروپا ادامه بدهد براي ايران آسان‌تر است تا از اين روش به چيزي که در رابطه با اروپا مي‌خواهد، برسد چرا که شما پيشتر در يک مصاحبه گفتيد که هيچ اعتمادي ميان ايران و اروپا نيست.

ولايتي: مي‌دانيد که همکاري ما با اروپا در اين چارچوب به اندازه کافي قابل درک است و ادامه مي‌يابد اما کاري که آنها در ناتو انجام دادند مطابق با آنچه ما مي‌خواهيم با کشورهاي اروپايي داشته باشيم، نيست. قطعا اگر آنها بخواهند درباره هر چيزي و هر موضوعي در ناتو تصميم بگيرند به خودشان ارتباط دارد اما ما نيز از خود دفاع مي‌کنيم و از ديپلماسي و سياست منطقه‌اي خودمان پيروي مي‌کنيم، بدون توجه به اينکه اعضاي ناتو از آن راضي هستند يا خير.

منبع: isna.ir