بزرگنمايي:

چه خبر - بانک‌ها به مردم مهلت دهند/ فروش سکه اشتباه است

آيت‌الله مکارم شيرازي پيش از ظهر روز يکشنبه 23 ارديبهشت‌ماه در ديدار جمعي از مسئولان حراست بانک سپه کشور که در مدرسه اميرالمؤمنين(ع) قم برگزار شد، به مسائل مهم در بانکداري اشاره کرد و گفت: اساسا فلسفه تاسيس بانک حفظ اموال مردم است. سابقا مردم مجبور بودند، اموال خود را مخفي کنند، اما الان مرکزي به نام بانک است که حافظ اموال مردم است و يقين دارند، اموال مردم در بانک حيف و ميل نمي‌شود. اين ضرورت اجتماعي را بانک‌ها براي خود قرار دادند.
اما هدف دوم از راه‌اندازي بانک اين است که بانک‌ها اموال را در مسير فعاليت مثبت اقتصادي بکار بگيرند. مردم سرمايه کمي دارند. وقتي همه در کنارهم در بانک بگذارند، تبديل به سرمايه عظيم مي شود و مي توان براي فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي به کار گرفت.
سرمايه کوچکي که در دنياي امروز بازده ندارد، با تجميع درجايي مانند بانک مي‌توان به صورت احسن تبديل کرد و به دو صورت به کار گرفت.
يک قسم فعاليت اقتصادي بانک اين است که يا خود بانک براي فعاليت اقتصادي، سرمايه را بکار بگيرد يا به مردم بدهد تا مردم در فعاليت‌هاي خصوصي بکار گيرند، بخش خصوصي گاهي سرمايه کلان و کوچک دارند، اگر اين‌ها سالم کار کنند، بانک‌ها به رسالت خود عمل کرده‌اند.
آيت‌الله مکارم شيرازي با بيان اينکه شرط سالم کار کردن بانک اين است که ربا حذف شود، گفت: ربا مايه بدبختي جامعه اسلامي و ويراني اقتصادي است و انديشمندان نشستند و فکر کردند مسائلي مانند عقود اسلامي و شرعيه و بانکداري بدون ربا را به وجود آوردند.
اگر به اين معيارها عمل شود، باعث شکوفايي اقتصادي مي‌شود و اگر به اين موارد عمل نشود، تبديل به ربا خواري مخفي شود، مايع بدبختي مي‌شود. اگر بانک‌داري بدون ربا باشد، جامعه مشکلي نخواهد داشت.

بسيار ديده شده وقتي به افراد به عنوان تسهيلات مي‌خواهند وامي بدهند، تا کارخانه‌اي راه بياندازد، کشاورزي و دامداري کند، بانک مي‌گويد، برو فاکتور صوري بياور. اين فاکتور صوري بلاي بانک‌ها است.
اين فرد اين پول را تبديل به جهيزيه مي‌کند، بعضي مي‌گويند پول گرفتيم در مسير ديگر هزينه کرديم و رفتيم کربلا و ماشين خريديم. اين پول به صورت بدهي مي‌ماند، بدهي را نمي‌تواند بدهد، به اين وام‌ها، جريمه مي‌خورد نمي‌تواند بدهد، که خود همين عاملي براي بدبختي است.
اگر بيايند تسهيلات را از عقود شرعيه به فاکتورهاي صوري ببرند، يقين داشته باشيد که نتيجه آن منفي است و آن چيزي که ما از بانکها انتظار داريم که همانا شکوفايي اقتصادي است، تبديل به ضد مي‌شود.
اين که خود بانک فعاليت‌هاي اقتصادي داشته باشد. به اين صورت که سرمايه‌ها را در مسيري به کار بگيرد که چندان فايده‌اي براي کشور نداشته باشد، و تنها پول در بياورد، اين عمل بانک درست نيست، بانک بايد ضرورتها را درنظر بگيرد. بانک پولها را در مسيرهايي که باعث اسباب تجمل است، بکار گيرد، کار اشتباهي است.

معتقديم قرض‌الحسنه کار مزد دارد و بانک هم مخارج دارد و گفتيم تا 4 درصد سود به دليل مخارج بانک مشروع است؛ اما غير از آن درست نيست و ربا است. بعضي بانکها قرض الحسنه 28 درصدي مي‌دهند، يعني چه!؟ نام ربا خواري را به دورغ، قرض الحسنه مي‌گذارند که درست نيست.
گفتيم 4 درصد در کل زمان، اما آن غير از اين تفسير مي‌کند و مي‌گويد 4 درصد در هر سال. اگر 5 ساله باشد، سال اول 4 درصد، باقي مانده‌اش سال دوم، 8 درصد، باقي مانده سال سوم، 12 درصد، سال 5 به 20 درصد مي‌رسد، در حالي که ما در کل سال 4 درصد گفتيم. نه اينکه در هر سالي يک چهار درصدي اضافه شود که آن باقي مانده سال 5 را 20 درصد بگيرند.
نبايد با شگردهايي، قانون را دور زد و مسائل را مخفي کرد. اين درست نيست. صادقانه با مردم رفتار کنيم. قرض‌الحسنه، قرض‌الحسنه است.

مشکل ديگر جريمه برجريمه است. کساني نمي‌توانند بدهي خود را پرداخت کنند، خواسته کار کند ولي ورشکست شده است بايد به آن فرد مهلت داد، چون اين دستور قرآن کريم است. قرآن دستور مي‌دهد به بدهکاري که نمي‌تواند بدهي خود را بدهد، مهلت دهيد؛ نه اينکه به زندان ببريم. البته اين زندان نبردن براي کسي است که توان پرداختن ندارد. اما چرا کسي که ندارد، مهلت نمي‌دهيم و دنبال حساب سود بر سود هستيم. همين براي مردم مشکل ايجاد مي‌کند.
بانکها مراکز ضروري هستند؛ اما مشکلات و آسيب‌ها زياد است. يکي از مشکلات بالا بودن سود تسهيلات عقود است. ما معتقديم صنايع بايد با خارج رقابت کند، رقابت در کيفيت و قيمت. اين کار خوبي است. اين چه رقم مي‌تواند قيمت را پايين بياورد درحالي که 28 درصد به بانک سود مي‌دهد. کجا مي‌تواند رقابت کند.

بانک‌هاي خارجي يک درصد سود مي‌دهند، اما بانک‌هاي ما چندين درصد سود از صنايع مي‌گيرند. اين آدم چه رقم مي‌تواند رقابت کند؟ اين نوع سودها مشکلات اقتصادي را حل نمي‌کند.
دراين نوع مسائل بن بست نداريم، مي‌توان براي حل اين مسائل مانند عقود فکر کرد و راه حل داد، بايد راه حل پيدا کرد. فعلا مشکل اقتصادي کشور از مشکل سياسي بيشتر است و مشکل سياسي ريشه در مشکل اقتصادي دارد که بانک يکي از مراکز اثر گذار در اين عرصه است.

بحث ارز، سود بانکي و فروختن سکه خود مشکلي ديگر است که با دست خودمان داريم عمل مي‌کنيم. چون پول مردم را از گردش خارج مي‌کنيم. پول، تبديل به سکه مي‌شود و در خانه مي‌ماند. يا دلار مي‌فروشيم. اينها مسائلي است که بايد گفت و براي حل آن فکري کرد.
آيت الله مکارم شيرازي با بيان اينکه حراست نظارت بر همه مسائل است گفت: در بحث حراست بايد با دوست و دشمن در مسائل يکسان رفتار کنيم.
قرآن مي‌فرمايد «دشمني با قومي باعث بي‌عدالتي نشود. اگر از کسي مي‌خواهيد گزارش دهيد، دوست يا دشمن، بايد صادق باشيد. دشمني باعث بي‌عدالتي نشود. فرق نگذاشتن، قوانين را يکسان رعايت کردن از جمله مسائل مهم در صدق است

منبع: isna.ir