بزرگنمايي:
چه خبر - چرا نمي توان دوباره از بطري هاي پلاستيکي استفاده کرد؟
بطري‌هاي پلاستيکي موجود در بازارهاي جهاني براي استفاده مجدد طراحي نشده‌اند و به‌اندازه کافي در برابر سايش و پارگي در جمع‌آوري، تميز کردن، بارگذاري و استفاده مجدد در مقياس تجاري محکم و مقاوم نيستند. از سوي ديگر بازيافت پلاستيک و بطري‌هاي پلاستيکي نيازمند انجام مقدماتي است که از آن جمله مي‌توان به استريل کردن بطري‌ها که معمولاً از طريق شستشو با آب بسيار داغ و محلول‌هاي شيميايي انجام مي‌شود اشاره کرد که در پايان بايد تمامي باکتري‌هاي موجود در اين بطري‌ها از بين رفته باشد.
به‌طورمعمول نمي‌توان انتظار کاربرد چندباره را از بطري‌هاي پلاستيکي داشت زيرا اين بطري‌ها برخلاف بطري‌هاي شيشه‌اي، استحکام کمتري داشته و در برابر حرارت به‌شدت آسيب‌پذير بوده و نسبت به مواد شيميايي نيز واکنش بيشتري نشان مي‌دهند. به همين دليل کارخانه‌ها نمي‌توانند از اين بطري‌ها به‌مانند بطري‌هاي شيشه‌اي که مجدداً به چرخه توليد بازمي‌گردند، استفاده کرد.
براي نمونه در صنايعي مانند نوشابه‌سازي، شير و لبنيات و ... بطري‌هاي شيشه‌اي پس از مصرف جمع‌آوري، شسته و مجدداً پر مي‌شوند اما انجام اين عمليات براي بطري‌هاي پلاستيکي ممکن نيست.
بااين‌وجود بايد در نظر داشت که ازنظر عملي، امکان ساخت بطري‌هاي پلاستيکي چند بار مصرف که بتوان آنها را مانند بطري‌هاي شيشه‌اي مجدداً مورداستفاده قرارداد، وجود دارد اما هنوز هيچ کارخانه‌اي در هيچ جاي دنيا اين عمل را انجام نداده است.
ساختار بطري‌هاي پلاستيکي
اکثر پلاستيک‌هايي که ما در زندگي روزمره خود از آنها استفاده مي‌کنيم، ترموپلاستي و قابل ارتجاع در برابر حرارت (thermoplastic) يا ترموستينگ و قابل سفت شدن در مقابل حرارت (thermosetting) هستند.
ترموپلاستيکها عبارت‌اند از آکريليک، نايلون و پلي‌اتيلن. اين گروه از پلاستيک‌ها با گرم شدن، تغيير شکل داده و نرم مي‌شوند به‌طوري‌که مي‌توان آنها را به هر شکلي درآورد که اين موضوع باعث مي‌شود اين گروه از پلاستيک‌ها به‌راحتي بازيافت شوند.
پلاستيک‌هاي ترموستينگ، مانند باکليت (Bakelite) يا پلي اورتان (polyurethane) با گروه پيشين به‌کلي متفاوت هستند، اين پلاستيک‌ها پس از ساخته‌شدن به شکل موردنظر سازندگان، ديگر قابل‌تغيير نبوده و نمي‌توان آنها را ذوب و بازيافت کرد.
مضرات مصرف مواد غذائي و نوشيدني در ظروف پلاستيکي
بر اساس مطالعات انجام‌شده توسط پژوهشگران، خوردن يک ليتر آب بسته‌بندي‌شده مي‌تواند ده‌ها هزار ريز پلاستيک را وارد بدن انسان کند. اين ذرات به‌طور متوسط 100 ميکرون بوده و با عنوان ميکرو پلاستيک microplastics شهرت دارند. اين موضوع در حالي است که پيش‌ازاين مطالعات دانشمندان مرکز پژوهش‌هاي اتمي بهابا در کشور هندوستان نشان داده بود که استفاده از آب‌هاي آشاميدني بسته‌بندي‌شده در بطري‌هاي پلاستيکي، براي سلامت انسان مضر هستند زيرا مواد شيميائي موجود در اين آب‌ها بالاتر از حد استاندارد است. دانشمندان توصيه مي‌کنند بهتر است استفاده از اين بطري‌هاي پلاستيکي براي مصرف آب متوقف شود.
اين مطالعات تأثير مخرب تغييرات شيميائي حاصل از مصرف آب موجود در بطري‌هاي پلاستيکي را در بدن انسان اثبات کرد. در تحقيقات فوق، پژوهشگران محصولات آب‌معدني و بسته‌بندي‌شده در بطري‌هاي پلاستيکي هجده شرکت توليدکننده مختلف را موردبررسي و آزمايش قرار داده و همچنين پنج نمونه از آب‌هاي داخل اين بطري‌ها نيز مورد آناليز و آزمايش قرار گرفت. اين آزمايش‌ها نشان‌دهنده وجود سطح بسيار بالاي مواد شيميائي مضر براي سلامت انسان در داخل اين بطري‌ها و آب آشاميدني آنها بود. براي نمونه بر اساس نتايج آزمايش‌هاي انجام‌شده، در يک بطري يک ليتري از آب‌هاي معدني بسته‌بندي‌شده در ظروف پلاستيکي، بيست‌وهفت درصد برومات bromate وجود دارد که اين ماده براي بدن انسان مضر و آسيب‌رسان است.
اين ماده شيميائي به‌عنوان يکي از عوامل مهم واصلي ابتلا به بيماري‌هايي مانند سرطان، عفونت دستگاه گوارش و ريزش مو شناخته مي‌شود. متأسفانه درحالي‌که طي دهه گذشته استفاده از آب‌هاي آشاميدني بسته‌بندي‌شده در بطري‌هاي پلاستيکي در سراسر جهان با افزايش بسيار زيادي روبه‌رو شده است، تحقيقات انجام‌شده نشان مي‌دهد که درصد بالاي ماده شيميائي برومات در همه محصولات آب‌هاي معدني که توسط شرکت‌هاي مختلفي تهيه و ساخته مي‌شوند وجود داشته و ارتباطي با منبع آب استفاده‌شده ندارد بلکه اين ماده سمي از طريق تماس آب با بدنه پلاستيکي بطري و به‌ويژه در مجاورت با نور آفتاب به آب وارد مي‌شود.
لازم به توضيح است که در گزارش‌هاي رسمي سازمان بهداشت جهاني، ميزان مجاز برومات موجود در آب آشاميدني تنها 10 درصد عنوان‌شده است و اين موضوع به‌صراحت تأکيد شده است که حداکثر ميزان پيش‌بيني‌شده و مورد تائيد اين ماده در داخل بطري‌هاي يک ليتري آب بايد چهار ميلي‌گرم باشد که متأسفانه ميزان ماده فوق‌الذکر در حال حاضر بسيار بيشتر از اين ميزان است.
منبع: sinapress.ir