بزرگنمايي:

چه خبر - باز توليد جريان سوم بعد از فوت آيت الله هاشمي

گعده سياسي در منزل حسن روحاني؛ تکرار يک همنشيني که در زمان آيت الله هاشمي رفسنجاني تجربه شده بود. جلسه اي که مي گويند به درخواست حسن روحاني تشکيل شده و البته در آن حرف هاي بسيار مهمي رد و بدل شده است.
افراد مدعو به خانه حسن روحاني ، علاوه بر معاون اول دولت ، علي اکبر ناطق نوري و سيد محمد خاتمي بوده اند. اين اولين بار است که شنيده مي شود حسن روحاني باني چنين جلسه اي آن هم در خانه خودش بوده است. فعلا که اين 4 نفر بنا را بر سکوت خبري گذاشته و کسي از آنها درباره محتواي اين شب نشيني اطلاع رساني نکرده است.
بازتوليد جريان سوم
کساني که رفتار سياسي آيت الله هاشمي رفسنجاني را زير نظر داشته اند بر اين نکته اتفاق نظر دارند که او هميشه به دنبال توليد يک ضلع سوم در سياست ايران بود . ضلع سومي که البته قرار نبود مانند دو ضلع سنتي ديگر اکت سياسي داشته باشد. او دنبال ايجاد ضلعي بود که بتواند با يارگيري از نيروهاي دو جناح به کار حکومت داري بيايد . نمونه اش هم در دولت هاي خودش نمايان بود ، هم در پيدايش دولت حسن روحاني که خواسته و آرزوي او بود. عمر آيت الله اما به دولت دوم حسن روحاني نرسيد . حالا چند وقت بعد از فوت آيت الله ، به نظر مي رسيد که فعالان سياسي رويکرد آيت الله هاشمي رفسنجاني مبني بر ايجاد يک جريان سياسي سوم را به فراموشي سپرده اند اما ديدار ليدرهاي اصلاحات و اعتدال نشان داد که هنوز هم بزرگان سياست تحقق اين امر را براي دستيابي به اهداف سياسي خود موثر و لازم مي دانند.
علي اکبر ناطق نوري و حسن روحاني به نمايندگي از جريان راست محافظه کار و اسحاق جهانگيري به نمايندگي از طيف راست جريان چپ در کنار سيد محمد خاتمي چهره ارشد جريان چپ کنار همه نشسته و پيرامون مسايل محتلف صحبت کرده اند. جزييات زيادي از محتواي صحبت ها رسانه اي نشد و معلوم نيست که آقايان در مورد دولت ،جناح هاي سياسي ، حصر، اوضاع و احوال اقتصاد، شهرداري تهران و ... چه گفته و چه شنيدند اما اين نشست را بايد يکي از مهم ترين جلسات سياسي امسال دانست. جلسه اي که بدون شک تاثير قابل توجهي در آينده سياسي کشور به ويژه انتخابات مجلس آتي دارد.
اهميت جلسه
بدون شک ملاقات ناطق نوري، حسن روحاني، اسحاق جهانگيري و سيد محمد خاتمي يکي از تاثيرگذارترين جلسات سياسي سال جاري است. شايد برخي از اهالي سياست انتظار داشته اند علي لاريجاني نيز مدعو اين جلسه مي بود. لاريجاني اما گويا محافظه کارتر از آن است که در جلسه اي با حضور خاتمي به بحث و رايزني نشيند. او هنوز هم حرف و حديث هاي بعد از هم نشيني چند دقيقه اي در جماران را به ياد دارد و اگر هم بناي پيوستن به «جريان سوم» را داشته باشد تا پيش از انتخاباتي شدن فضاي سياسي ، دست نگه مي دارد. در عين حال برخي منابع خبري غير رسمي از چهره هاي نزديک به اين چهار نفر نقل کرده اند که او از جلسه بعد به اين جمع خواهد پيوست. مي گويند سيد حسن خميني نيز به دلايلي که اعلام نشده در اين جلسه حضور نداشته است.
ملاقات انجام شده فارغ از اينکه چه تاثيري در مسايل روز کشور داشته باشد از زاويه اي ديگر نيز مهم تلقي مي شود زيرا برخي آن را شبيه سازي تشکيل مجمع عقلا در دهه 60 ارزيابي کرده اند. حالا هر چه هست اين 4 چهره که قبلا در انتخابات سال 96 نظراتي شبيه هم داشته اند ولي در تمام اين مدت از يکديگر دور بوده اند در يک نقطه کانوني جمع شده اند. ناطق نوري به واسطه گوشه نشيني و دور شدن از سياست، روحاني به خاطر تصدي رياست جمهوري و پست حکومتي، خاتمي به خاطر محدوديت هايي که با آن مواجه است و جهانگيري به دليل برخي حاشيه هاي دولتي موجبات اکت هاي اينچنيني را نداشته اند. اما آيا اين جمع را از اين پس يک نفر اداره خواهد کرد ؟ به يک معنا آيا يکي از اين 4 نفر قرار است در کاراکتر آيت الله هاشمي ايفاي نقش کند؟
پيش به سوي فهرست مشترک
شايد بتوان مساله را از يک زاويه عملياتي هم ديد . ممکن است يکي از خروجي هاي اين جلسه اين باشد که اين 4 نفر دست به دست هم داده اند تا پيش از انتخابات مجلس زمينه ارائه يک فهرست واحد را فراهم کنند. اخباري که در مورد پيوستن لاريجاني به آن ها به گوش مي رسد نيز اين گمانه را تقويت مي کند و نويد مي دهد که اعتداليون پيروز انتخابات هاي بعدي باشند. اعتداليوني که تا حالا فصلي عمل کرده و در موسم انتخابات فعال مي شدند حالا موفقيت هايي همچون دو دوره رياست جمهوري حسن روحاني، انتخابات مجلس دهم و شوراي شهر پنجم را در کارنامه دارند.
اين چهره هاي شاخص، فضاي سياسي کشور و مخاطرات اختلافات درون جرياني را خوب مي شناسند. به خوبي مي دانند که در آستانه هر انتخاباتي برخي نيروهاي جناح چگونه ميل به مرکز گريزي پيدا مي کنند و ائتلاف ها را بر هم مي زنند . شايد براي همين هم باشد که آنها از همين حالا نگران شده اند. اين نگراني البته فقط مختص به اين 4 نفر نيست. مي گويند جلسات خانه عبدالله نوري هم داغ تر از هميشه شده است. در آخرين مورد عبدالله نوري براي رفع اختلافات کارگزاران و اتحاد ملت تلاش هايي داشته است. جلسه اعتدال و توسعه با حضور محمود واعظي و محمد باقر نوبخت نيز شايد در همين راستا قابل ارزيابي باشد و نشان مي دهد که بدنه حزبي جريان ائتلاف موتورش را روشن کرده است.
سهم اصلاح طلبان در جريان سوم
در جمع حاضر سيد محمد خاتمي و اسحاق جهانگيري از چهره هاي اصلاح طلب هستند. سيد محمد خاتمي که با محدوديت هايي مواجه است از طيف چپ اصلاحات است و اسحاق جهانگيري به طيف راست جناح چپ تعلق دارد. برخي از همان روز پايان انتخابات 96 او را گزينه بالقوه انتخابات 1400 مي دانند . او در يک سال گذشته فراز و نشيب هاي بسياري را تجربه کرده است. از همان وقت که براي کمک به روحاني به مبارزات انتخاباتي فرستاده شد تا آن وقت که به واسطه برخي لابي ها در دولت دوازدهم گوشه گير شد. از آن وقت که رابط اصلاح طلبان با حاکميت به شمار مي آمد تا آن وقت که موتورش را روشن و نقش ناجي دولت را ايفا کرد. جهانگيري در شرايط فعلي يک رئيس جمهور بالقوه براي اصلاح طلبان است اما کسي نمي داند که فردا چه اتفاقي مي افتد. رقابت هاي کارگزاران و اتحاد ملت در انتصاب شهردار تهران اين گمانه را ايجاد مي کند که در بزنگاه هاي سخت تر نيز اختلافاتي ايجاد شود. از سوي ديگر معلوم نيست که جريان رقيب چه گزينه هايي داشته باشد لذا شايد براي تکنوکرات هاي سياست ايران بهترين راه اين است که جهانگيري نيز با اين جمع همراه شده و سهم خود از انتخابات هاي بعدي را تضمين کند. او ضمنا از اين پس نقش مهمي براي پايان دادن اختلاف اصلاح طلبان خواهد داشت.
آغاز فعاليت اعتدال و توسعه
هر يک از حاضران جلسه مورد اشاره وجه حکومتي و سياسي دارند. آنچه با تشکيل اين جلسه نمود يافت اما چهره سياسي آن ها است. حسن روحاني نيز نه به عنوان رئيس جمهور بلکه به عنوان يک سياستمدار در کانون 4 نفره مورد نظر حضور دارد. او در دولت يازدهم به واسطه مذاکرات هسته اي و تلاش براي حفظ ثمرات برجام و در يک سال گذشته به واسطه بحران هاي اقتصادي و اجتماعي تحت فشار بوده است . او روزهاي سختي را پشت سر گذاشته و دورنماي آينده هم براي او چندان سهل نيست. همين که او دعوت کننده اعضا براي تشکيل جلسه بوده شايد گواهي باشد بر اين مدعا که حسن روحاني حالا بيش تر از هميشه به کمک اعضاي ائتلاف احتياج دارد . اما در سطحي ديگر اين نکته هم مهم است که بعد از اين جلسه بدنه تشکيلاتي او هم بعد از مدت ها با تحرکي قابل توجه مواجه شده است.
محمود واعظي و محمدباقر نوبخت يکشنبه شب در کنار ديگر اعضاي حزب اعتدال و توسعه نشسته و گفت و گو کردند. گفت و گوها قاعدتا در مورد فعاليت هاي اين حزب بود. فعاليت هايي که پيش تر با نزديک شدن به انتخابات کليد مي خورد. اکنون اما وضع فرق کرده و دو دوره رياست جمهوري حسن روحاني ، بستر فعاليت هاي بيشتري را برايشان مهيا ساخته است. از همين رو است که ماه ها قبل از انتخابات مجلس کار تشکيلاتي را در پيش مي گيرند.
در مجموع به نظر مي رسد که مهمترين خروجي اين جلسه صدور فرمان روشن کردن موتورهاي فعاليت سياسي در بدنه تشکيلاتي و سياسي اعضاي حاضر بوده باشد . فعلا که برخي نشانه ها در دو سر جريان ائتلاف کننده ديده شده و به نظر مي رسد با گذر زمان شاهد رخدادها و تحولات مهمي در اين مورد باشيم.

منبع: namehnews.ir