بزرگنمايي:

چه خبر - با آتا دختر 15 سانتي آشنا شويد

حدود 20 سال پيش شايعه‌اي در جهان منتشر شد که بقاياي يک موجود فضايي موميايي‌شده، جايي در بيابان آتاکاما واقع در شمال شيلي پيدا شده است. اين موميايي کوچک را مجموعه‌دار آماتوري طي کاوش در شهر ارواح کشف کرده بود. او به محلي‌ها گفته بود چشمش به پوشش سفيدي در ميان بسته‌اي چرمي خورده و با باز کردن آن، به اسکلتي 15 سانتي‌متري رسيده که موميايي شده و شکلي عجيب داشته است.
اين اسکلت به‌رغم اندازه بسيار کوچکش، کامل است و دندان‌هاي سختي دارد. به جاي 12 دنده در بدن اين موميايي تنها 10 دنده ديده مي‌شود، حفره چشم‌ها بزرگ است و جمجمه‌اي که در انتها نوک‌تيز مي‌شود، بيش از همه چيز جلب‌توجه مي‌کند.
اين موميايي کوچک که «آتا» ناميده شده و در حال حاضر جزئي از يک مجموعه خصوصي است، با مستند يوفو که سال 2013 (1392) به نمايش درآمد، دوباره بر سر زبان‌ها افتاد؛ امروزه البته محققان توضيح ديگري براي آتا و اسکلت‌بندي عجيب آن پيدا کرده‌اند.

آتا، موميايي کله‌مخروطي آتاکاما (شيلي) به طول 15 سانتي‌متر

انساني کوچک‌تر از جنين
بررسي ژنتيکي آتا نه‌تنها نشان مي‌دهد او يک انسان است؛ بلکه به محلي بودن آتا و جنسيت او نيز اشاره مي‌کند. آتا در حقيقت دختري شيليايي است که دچار نوعي اختلال ژنتيکي در سيستم اسکلتي خود و جهش‌هاي متعدد در آن بوده است.
بعضي از اين جهش‌ها مي‌توانند مسئول شکل عجيب اسکلت آتا و اختلال ژنتيکي باشند که پيش از اين در انسان ديگري ديده نشده يا ثبت نشده است.
آتا، موميايي کله‌مخروطي آتاکاما (شيلي) به طول 15 سانتي‌متر
براي مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اينجا را کليک کنيد.
بررسي‌هاي ابتدايي درباره آتا و شرايط ژنتيکي او در سال 2012 (1391) به‌دست «گري نولان»، ايمني‌شناس دانشگاه استنفورد آغاز شد که پيش از اکران مستند يوفو (Sirius) شايعاتي در مورد آن شنيده بود،. او توانست موافقت مجموعه‌داري را که از آتا نگهداري مي‌کرد، براي تهيه تصاوير اشعه ايکس از آن به همراه نمونه‌برداري از مغز استخوان در مفصل ران راست و دنده‌ها جلب کند.
نولان و همکارانش بدون اينکه با مشکلات متعددي برخورد کنند، موفق به استخراج قطعات DNA از نمونه‌هاي دريافتي شدند. «اتول بوته»، زيست‌شناس محاسباتي دانشگاه کاليفرنيا در سن‌فرانسيسکو که در اين پژوهش همکاري داشته است، مي‌گويد: «مي‌توانستيم اطمينان بدهيم که با يک انسان روبه‌رو هستيم». ‌

قدمت آتا
آتا يک دختر شيليايي بود که نسبش به اجدادي در اروپا نيز مي‌رسيد. پژوهشگران نمي‌توانستند به‌سادگي سن اين موميايي را تخمين بزنند؛ آن‌ها با توجه به مستعمره شدن شيلي و حضور اروپاييان در آن، فرضيه تولد او را در حدود 500 سال پيش مطرح کردند. نکته ديگري که باعث مي‌شد اين فرض قوت بگيرد، قطعات بزرگ بازمانده از DNA آتا بود. اين ماده ژنتيکي در طول قرن‌ها شکسته شده و به اجزايي کوچک تبديل مي‌شود. با توجه به اين موضوع عمر اين موميايي بايد کمتر از 500 سال باشد.
با اينکه جمجمه مخروطي آتا توجه زيادي را به خود جلب کرده بود؛ مواردي به‌مراتب جذاب‌تر در ساختار اسکلتي او وجود داشت. اندازه اسکلت آتا کوچک‌تر از يک جنين انسان بود؛ اما به نظر مي‌رسيد بخشي از استخوان‌هاي او تا 6 سالگي رشد کرده‌اند.
«رالف راچمن»، کارشناس بيماري‌هاي ارثي استخواني در دانشگاه استنفورد که تصاوير اشعه ايکس تهيه‌شده از استخوان‌هاي آتا را موردبررسي قرار داده است، مي‌گويد: «با بيماري ژنتيکي‌اي روبه‌رو هستيم که نمونه‌اي از آن تاکنون ثبت نشده است. بايد با مجموعه‌اي از جهش‌هاي ژنتيکي و نتيجه آن‌ها مواجه شده باشيم».

جهش‌هاي ژتيکي عجيب
طي پژوهش‌هاي بعدي، محققان 54 جهش نادر را در ژنوم آتا کشف کردند که بسياري از آن‌ها در رشد و نمو ساختار اسکلتي دخيل بودند. در حال حاضر نقش تعدادي از اين جهش‌ها در آسيب‌هايي مانند کژپشتي، تعداد غيرعادي دنده‌ها در فرد و کوتولگي اثبات شده است؛ اما تعدادي ديگر کاملا براي پژوهشگران تازه هستند. شايد اين جهش‌هاي نادر باعث شده‌اند استخوان‌هاي آتا درحالي‌که قد نکشيده، به سرعت به بلوغ نزديک شود و شبيه به کودکي 6 ساله به نظر برسند.
اين مورد را مي‌توان مثال بسيار زيبايي از نقش ژنتيک در حل معماهاي انسان‌شناسي و باستان‌شناسي دانست. از سوي ديگر به کمک اين علم مي‌توان با نگاهي به گذشته راه را براي شناخت بيماري‌ها و اختلالات در زمان حال هموار کرد.
عده‌اي از محققان احتمال مي‌دهند جهش‌هاي ژنتيکي آتا سبب شده است که او مرده به دنيا بيايد؛ اما عده‌اي ديگر معتقدند که شواهد کافي براي اين فرضيه وجود ندارد.
محققان بايد براي درک اثر هر يک از جهش‌ها بر ساختار اسکلتي و بدن فرد از مهندسي سلول‌هاي بنيادي و کشت آن‌ها در آزمايشگاه کمک بگيرند. نکته ديگر، تولد سالانه حدود 24هزار نوزاد مرده تنها در ايالات‌متحده است. شايد نتايج حاصل از بررسي ژنتيکي آتا راه را براي پژوهش درباره جهش‌هاي احتمالي و کاهش اين آمار طي سال‌هاي آتي هموار کند.

منبع: khabaronline.ir