بزرگنمايي:
مضرات استفاده از آنتي بيوتيک ها
آنتي‌بيوتيک‌ها از زماني که در چرخه سلامت بشر قرار گرفتند، يعني از دهه 1930 جان ميليون‌ها انسان را نجات داده‌اند، اما پس از استفاده بيش‌ازحد از اين داروي حيات‌بخش در پرورش گياهان و کشاورزي و پرورش آبزيان، قدرت آنتي‌بيوتيک‌ها روبه افول گذاشته است. گزارش پارلماني چندحزبي درباره آنتي‌بيوتيک، توصيه مي‌کند که استفاده غيرضروري از آنتي‌بيوتيک‌ها بايد متوقف شود وگرنه بيم آن مي‌رود که در آينده انسان‌ها با ابتلا به عفونت‌هاي خيلي ساده يا انجام جراحي‌هاي معمولي، جان خود را از دست بدهند.
کشف آنتي‌بيوتيک‌ها علم پزشکي را وارد عرصه نويني کرد. نخستين مقاومت‌ها نسبت به آنتي‌بيوتيک در دهه 1940 گزارش شد، و از آن زمان قدرت تخريب آنتي‌بيوتيک‌ها به‌تدريج رنگ باخته است و اکنون بحران جهاني آنتي‌بيوتيک به جايي رسيده است که، يک جراحي ساده ممکن است به قيمت جان بيمار تمام شود. استفاده از آنتي‌بيوتيک‌ها در موارد غيرپزشکي احتمال مقاومت به اين ماده را بالا مي‌برد. زمان آن رسيده که به‌طورجدي درباره قطع آنتي‌بيوتيک‌ها در موارد غيرپزشکي فکر و برنامه‌ريزي کنيم.
آب آشاميدني، هم آلوده‌کننده، هم آلوده‌شونده
انسان‌ها از دو راه مي‌توانند آب را آلوده کنند، هم با ريختن آنتي‌بيوتيک به داخل آن و هم با افزايش باکتري‌هاي مقاوم به آنتي‌بيوتيک. آنتي‌بيوتيک‌ها ممکن است به‌طور کامل متابوليزه نشوند و ميزان زيادي از دوز اوليه دارو همراه با باکتري‌هاي مقاوم، به ادرار يا مدفوع راه پيدا کنند. انباشت آنتي‌بيوتيک‌ها در محيط مي‌تواند به سطحي برسد که، باکتري‌هاي مقاوم به آنتي‌بيوتيک ايجاد شوند. هرچند، اضافه کردن آنتي‌بيوتيک به آب باعث کاهش آلودگي آن مي‌شود، اما درعين‌حال، مي‌تواند باعث ايجاد گونه‌هايي از باکتري شود که در محيط کلرزده هم زنده مي‌مانند.
آلودگي منابع آبي ازجمله مسيرهاي انتشار آنتي‌بيوتيک‌ها و باکتري‌هاي مقاوم به آنتي‌بيوتيک در طبيعت است. فاضلاب‌هايي که از مزارع پرورش گياهان دارويي يا از کارخانه‌هاي توليد دارو مي‌آيند، با توجه به ميزان بالاي آنتي‌بيوتيک در آنها از منابع ديگر آلوده‌کننده و گسترش گونه‌هاي مقاوم هستند. براي مهار اين پديده بايد به مديريت منابع آبي و کاهش ميزان آلودگي توجه بيشتري شود.
استفاده از آنتي‌بيوتيک در غير از موارد پزشکي بايد به حداقل برسد.آنتي‌بيوتيک‌ها علم پزشکي را متحول کردند،اما از قدرت درمان و بازدارندگي آنها درست استفاده نشده است. متأسفانه، بشر از آنها براي نفع اقتصادي خود استفاده کرد و در اين استفاده بي‌رويه آنچه در نظر گرفته نشد، سلامت انسان‌ها بود.اکنون زمان آن است که قدر آنتي‌بيوتيک‌ها را بدانيم و نيز بدانيم که آنها قدرت محدود و روبه افولي دارند که، با دقت بايد از آن مراقبت کرد.
آنتي‌بيوتيک‌ها از طريق دام وارد چرخه غذايي ما مي شوند
بنا بر دلايلي که هنوز توضيحي براي آن وجود ندارد، استفاده از آنتي‌بيوتيک باعث تسريع رشد حيوانات مي‌شود. همين امر باعث شده است تا در خارج از اتحاديه اروپا، دامداران در آب و غذاي حيوانات پرورشي تا ميزان بالايي آنتي‌بيوتيک وارد کنند. متأسفانه، کنترل درستي درباره دوز آنتي‌بيوتيک در غذا و آب دام‌ها وجود ندارد و غالباً همه آنها به‌طور همزمان از اين رژيم غذايي استفاده مي‌کنند. در اين حالت، دوز نامطلوب آنتي‌بيوتيک باعث افزايش ميزان باکتري‌هاي مقاوم به آنتي‌بيوتيک روي پوست يا در شکم اين حيوانات و آلودگي محيط زيست مي‌شود.
استفاده از آنتي بيوتيک در دامپزشکي
در دامپزشکي از آنتي‌بيوتيک‌ها براي درمان و پيشگيري از بيمار شدن دام‌ها فراوان استفاده مي‌شود. در حالت ايده‌آل، دام بيمار بايد مطابق با عفونتي که به آن مبتلا شده است، آنتي‌بيوتيک دريافت کند، اما به دليل کمبود آزمايش‌هايي که جوابشان سريع مشخص مي‌شود، اين کار صورت نمي‌گيرد و غالباً آنتي‌بيوتيک‌ها به‌طور جمعي و بيشتر با هدف پيشگيري به دام‌ها داده مي‌شود.
مانند موادي که براي رشد سريع‌تر به دام‌ها داده مي‌شود، آنتي‌بيوتيک‌ها هم از طريق آب و غذا وارد بدن دام مي‌شوند، همين امر باعث افزايش مقاومت به آنتي‌بيوتيک‌ها مي‌گردد. از برخي از اين آنتي‌بيوتيک‌ها در درمان پزشکي انسان هم استفاده مي‌شود. به‌اين‌ترتيب، انتقال باکتري از حيوان به انسان، يا انتقال ژن مقاوم به آنتي‌بيوتيک از آن باکتري به باکتري‌هاي بيماري‌زاي انسان، مي‌تواند مشکلي براي سلامت انسان باشد. راه جايگزين براي استفاده درست از آنتي‌بيوتيک‌ها در حيوانات مي‌تواند به‌کاربستن روش‌هاي جديد مانند فاژها (ترکيب باکتري ويروس) باشد يا پروبيوتيک‌ها.
استفاده براي پرورش آبزيان
پرورش آبزيان به يکي از صنايع بزرگ جهاني تبديل شده است. مزارع بزرگ براي ماهي‌ها اضطراب‌آور است و سيستم ايمني آنها را دچار اشکال مي‌کند، همين مسئله منجر به آسيب‌پذير شدن آنها و درنتيجه استفاده گسترده پرورش‌دهندگان از آنتي‌بيوتيک در زمان تغذيه آبزيان پرورشي شده است. اين روش نيز مانند دام‌پروري باعث ورود دوز پايين آنتي‌بيوتيک به بدن تمام ماهي‌ها شده و آنها را نسبت به باکتري‌هايي که به‌آساني مي‌توانند در حوضچه‌هاي پرازدحام پرورش ماهي منتقل شوند، مقاوم مي‌کند. آنتي‌بيوتيک‌هاي متابوليزه‌نشده و باکتري‌هاي مقاوم مي‌توانند توسط آب تا فاصله‌هاي دور بروند و به حوضچه‌هاي ديگر و آبزيان طبيعي هم منتقل شوند.
اقداماتي که در جريان ماهيگيري يا فعاليت صنايع در مجاورت با محيط زيست انجام مي‌شود باعث گسترش چشمگير باکتري‌هاي مقاوم به آنتي‌بيوتيک در خاک مي‌شوند. درواقع ژن مقاوم به آنتي‌بيوتيک در آبزيان به باکتري‌هاي بيماري‌زا براي انسان هم منتقل شده است، مثلاً، شيوع گسترده وباي مقاوم به درمان در دهه 1990 در آمريکاي لاتين را کارشناسان به استفاده بي‌رويه از آنتي‌بيوتيک در صنايع پرورش ميگوي اکوادور نسبت داده‌اند.براي حل اين مشکل، رويکرد جايگزين کردن استفاده جمعي از آنتي‌بيوتيک‌ها، شامل رعايت بهتر بهداشت و واکسينه کردن ماهي‌ها را که امروز در برخي کشورهاي جهان متداول شده است، بايد در همه کشورها گسترش داد.
منبع:salamatiran.com