چه خبر - آنورکسيا Anorexia nervosa يا کم خوري عصبي چيست؟

آنجلينا جولي هنرپيشه هاليوود اخيرا دچار لاغري شديدي شده است که علت لاغري وي نوعي اختلال روحي به نام آنورکسيا يا کم خوري عصبي است که در ادامه با جزئيات بيشتري به معرفي اين بيماري مي پردازيم.

آنورکسيا چيست؟

کم خوري عصبي يا آنورکسيا Anorexia nervosa نوعي اختلال خوردن است که با کاهش بيش از حد وزن بدن نمايان مي شود و فرد به شدت از افزايش وزن مي ترسد و در واقع داراي نوعي درک نادرست از وزن بدن است. افراد مبتلا به آنورکسيا يا کم خوري عصبي به کنترل وزن و شکل بدن خود اهميت زيادي مي دهند و تلاش زيادي در اين باره مي کنند که به طور قابل توجهي با فعاليت هاي روزانه آنها تداخل دارد.
براي پيشگيري از افزايش وزن يا براي ادامه کاهش وزن فرد مبتلا به آنورکسيا معمولا به شدت ميزان غذاهايي را که مي خورد، محدود مي کند. اين افراد با استفراغ کردن عمدي بعد از خوردن يا مصرف زياد ملين ها، کمکي هاي رژيم غذايي يا ادرار آورها کالري دريافتي خود را کنترل مي کنند. به علاوه اين افراد با ورزش زياد سعي مي کنند وزن خود را کاهش دهند.
بعضي مبتلايان به آنورکسيا در خوردن شبيه به افراد مبتلا به پرخوري عصبي يا بوليميا Bulimia رفتار مي کنند. با اين حال افراد مبتلا به آنورکسيا به شدت دچار کمبود وزن هستند، در حاليکه افراد مبتلا به پرخوري عصبي داراي وزن متعادل يا بالاتر از متعادل هستند. مهم نيست کاهش وزن چطور اتفاق مي افتد، اما به هرحال فرد مبتلا به آنورکسيا به شدت از افزايش وزن هراس دارد.
آنورکسيا در واقع به غذا ارتباطي ندارد، بلکه يک روش ناسالم براي مقابله با مشکلات عاطفي است. غلبه بر آنورکسيا بسيار دشوار است. اما با درمان فرد مي تواند حس بهتري نسبت به خودش داشته باشد و به عادات سالم براي غذا خوردن بازگردد و برخي پيامدهاي آن برطرف شوند.

نشانه هاي آنورکسيا

نشانه هاي فيزيکي آنورکسيا مربوط به گرسنگي بيش از حد است، اما اين اختلال با مشکلات رفتاري و عاطفي هم در ارتباط است، به اين دليل که فرد درک نادرستي از وزن بدن خود دارد و به شدت از افزايش وزن و چاقي مي ترسد.

نشانه هاي جسمي آنورکسيا

نشانه هاي جسمي آنورکسيا عبارتند از:

کاهش وزن شديد
ظاهري به شدت لاغر
ميزان غير طبيعي خون
خستگي شديد
بي خوابي
سرگيجه و ضعف
تغيير رنگ و آبي شدن انگشت ها
نازک شدن، شکنندگي يا ريزش موها
موهاي نرم که روي بدن را مي پوشانند
نامنظم شدن قاعدگي
يبوست
پوست زرد و خشک
عدم تحمل سرما
ريتم نامنظم قلب
فشار خون پايين
کم آب شدن بدن
پوکي استخوان
التهاب دست ها و پاها
نشانه هاي رفتاري و عاطفي آنورکسيا

- فرد ميزان غذا خوردن خود را از طريق رژيم غذايي به شدت محدود مي کند و ممکن است به شدت ورزش کند.
- پرخوري و سپس استفراغ عمدي براي رهايي از غذايي که خورده و همچنين ممکن است از ملين ها و ادرار آورهاي مختلف نيز استفاده کند.
ديگر نشانه هاي رفتاري و عاطفي مربوط به آنورکسيا عبارتند از:

مشغله داشتن نسبت به غذا
امتناع از غذا خوردن
انکار گرسنگي
ترس از افزايش وزن
دروغ گفتن در مورد ميزان غذايي که خورده
بي تفاوت شدن
انزواي اجتماعي گ
تحريک پذيري
کاهش علاقه به رابطه جنسي
افسردگي روحي
فکر به خودکشي
علائم هشدار دهنده آنورکسيا که بايد مراقب آنها باشيد

شايد متوجه علائم آنورکسيا شدن کمي سخت باشد، زيرا افراد مبتلا به آنورکسيا لاغري اندام خود، عادت هاي غذا خوردن و يا مشکلات جسمي شان را مخفي مي کنند.
اگر نگران هستيد که ممکن است يکي از اطرافيان تان مبتلا به آنورکسيا باشد، به دنبال اين نشانه هاي هشدار دهنده در وي باشيد:

نخوردن وعده هاي غذايي
بهانه آوردن براي غذا نخوردن
داشتن بعضي آداب غذايي نامناسب، به عنوان مثال تف کردن غذا بعد از جويدن
پختن غذاهاي سخت براي ديگران و امتناع از خوردن آنها
اندازه گيري مکرر وزن
بررسي مکرر معايب خود در آينه
شکايت از چاقي
عدم تمايل به غذا خوردن در جمع
پوشيدن تعداد زيادي لباس
علت آنورکسيا چيست؟

علت اصلي آنورکسيا يا کم خوري عصبي مشخص نيست. مانند بسياري از بيماري هاي ديگر اين بيماري هم احتمالا بر اثر ترکيبي از عوامل بيولوژيک، روحي و محيطي بروز مي کند که در ادامه به برخي علت هاي آنورکسيا اشاره مي کنيم.
- عوامل بيولوژيک : گرچه هنوز دقيق مشخص نيست چه ژن هايي در بيماري آنورکسيا دخيل هستند، اما به هرحال تغييرات ژنتيک برخي افراد را در مقابل آنورکسيا تحريک پذيرتر مي کند.برخي افراد تمايل ژنتيکي به کمال گرايي دارند که اين عامل با بروز آنورکسيا در ارتباط است.
- عوامل روحي : برخي ويژگي هاي روحي و عاطفي نيز ممکن است منجر به بروز آنورکسيا شود. خانم هاي جوان داراي ويژگي هاي وسواسي و سخت هستند که راحت تر مي توانند رژيم هاي غذايي سخت را ادامه داده و عليرغم گرسنگي غذا نخورند. آنها ممکن است تمايل زيادي به کمال گرايي داشته باشند و اين مسئله باعث مي شوند فکر کنند هرگز به اندازه کافي لاغر نبوده اند. به همين دليل دچار اضطراب شديد مي شوند و غذا خوردن خود را محدود مي کنند.
- عوامل محيطي :فرهنگ مدرن غرب به لاغري تاکيد دارد. موفقيت و ارزش اغلب با لاغر بودن در ارتباط هستند. فشار هم سن و سال ها نيز باعث تمايل بيشتر به لاغر شدن در فرد به وجود مي آورد، به ويژه در دختران جوان.

عوامل تشديد کننده آنورکسيا

برخي عوامل ميزان ابتلا به آنورکسيا را در فرد افزايش مي دهند. از جمله:
- مونث بودن : آنورکسيا در بين زنان و دختران بسيار شايع است. به هرحال ميزان شيوع اين بيماري در پسرها و مردها هم در حال افزايش است که شايد علت آن افزايش فشار اجتماعي است.
- کم سن و سال بودن : آنورکسيا بيشتر در بين نوجوانان رايج است. با اين حال افراد در هر سني ممکن است به اختلال آنورکسيا دچار شوند، اما ميزان شيوع آن از سن 40 سالگي به بعد کمتر است. نوجوانان بيش از ديگران در معرض ابتلا به اين بيماري هستند چرا که بدن آنها در دوران بلوغ تغييرات زيادي را تحمل مي کند. به علاوه در نوجواني بيش از هر سن ديگري تحت فشار از طرف هم سن و سالان خود هستند و به انتقادها حساستر هستند.
- ژنتيک :تغيير در برخي ژن ها افراد را در مقابل آنورکسيا حساس تر مي کند.
- سابقه خانوادگي : افرادي که فاميل درجه يک مبتلا به اين اختلال دارند – مانند والدين، خواهر يا برادر و يا فرزند – بيش از ديگران در معرض ابتلا به آنورکسيا هستند.
- تغيير در وزن : زماني که وزن افراد تغيير مي کند، به عمد يا غير عمد، اين تغيير در زمان کاهش وزن از طرف ديگران تشويق و در صورت افزايش وزن انتقاد مي شود. اين تغييرات و نظرهاي ديگران فرد را براي شروع يک رژيم غذايي سخت تشويق مي کند. به علاوه گرسنگي شديد و کاهش وزن در افراد حساس عملکرد مغز را تغيير داده و ممکن است باعث بروز رفتارهايي مانند کم کردن غذا و عادت هاي نامناسب غذايي در فرد شوند.
- تغيير و جابه جايي : مدرسه جديد، خانه جديد يا کار جديد يا شکست در يک رابطه و يا مرگ يک عزيز ممکن است باعث بروز مشکلات عاطفي شوند و خطر ابتلا به آنورکسيا را در فرد افزايش دهند.
- ورزش، کار و فعاليت هاي هنري :ورزشکاران، هنرپيشه ها، رقاص ها و مدل ها به شدت در معرض ابتلا به آنورکسيا هستند. مربيان و والدين نيز با توصيه به کاهش وزن به طور غير مستقيم اين خطر را افزايش مي دهند.
- رسانه و جامعه :برخي مجله هاي مد به طور مکرر مدل ها و هنرپيشه هاي لاغر را نمايش مي دهند. اين تصاوير ممکن است لاغري را با موفقيت و محبوبيت مرتبط سازد.

پيامدهاي آنورکسيا

آنورکسيا پيامدهاي زيادي ممکن است در پي داشته باشد. در شديدترين حالت خود مي تواند کشنده باشد.مرگ ممکن است کاملا ناگهاني اتفاق بيفتد – حتي زماني که فرد خيلي دچار کاهش وزن نشده است. اين مسئله ممکن است بر اثر ضربان نامنظم قلب يا عدم تعادل الکتروليت ها در بدن بروز کند – الکتروليت ها مواد معدني مانند سديم، پتاسيم و کلسيم هستند که تعادل مايعات را در بدن تنظيم مي کنند.
ديگر پيامدهاي آنورکسيا عبارتند از :

کم خوني
مشکلات قلبي، مانند پرولاپس دريچه ميترال، ريتم نامنظم قلب يا نارسايي قلبي
کاهش تراکم استخوان ها و افزيش خطر شکستگي استخواني
پريود نشدن در خانم ها
کاهش تستوسترون در آقايان
مشکلات گوارشي مانند يبوست، نفخ يا حالت تهوع
اختلالات الکتروليتي، مانند کاهش پتاسيم، سديم يا کلريد در خون
مشکلات کليوي
خودکشي کردن

اگر شخص مبتلا به آنورکسيا دچار سوء تغذيه شود، همه اندام هاي داخلي بدن، از جمله مغز، قلب و کليه ها آسيب مي بينند. اين آسيب ممکن است برگشت ناپذير باشد، حتي زماني که آنورکسيا تحت کنترل است.
افراد مبتلا به آنورکسيا علاوه بر پيامدهاي جسمي، معمولا دچار مشکلات روحي نيز مي شوند که برخي از آنها عبارتند از:

افسردگي، اضطراب و ديگر اختلالات خلقي
اختلالات شخصيتي
اختلالات وسواس فکري
سوء مصرف مواد مخدر و الکل

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : آشنايي با بيماري آنورکسيا يا کم خوري عصبي

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : بعد از آنجلينا جولي، «برد پيت» به يک بيماري نادر مبتلا شد!

منبع: سيمرغ