بزرگنمايي:

چه خبر - پول توجيبي مجلس به افراد چه توجيهي دارد؟
عباس عبدي در ستون نگاه روز روزنامه اعتماد در پرسشي از سخنگوي شوراي نگهبان نوشت:

«اگر بخواهيم در ميان نهادهاي موجود کشور يکي را مهم‌تر از ساير نهادها معرفي کنيم، به نظرم بايد ميان دستگاه قضايي و شوراي نگهبان يکي را بر ديگري ترجيح دهيم. اهميت اين دو نهاد، حتي قابل مقايسه با مجلس و دولت نيز نيست. در اين يادداشت، فعلا شوراي نگهبان را ترجيح مي‌دهيم؛ شورايي که بايد مظهر يک فرهنگ حقوقي و فقهي بالا باشد. شورايي که بايد تصميمات و نظرات آن در بالاترين سطوح فقهي و حقوقي شناخته شود. منظور از بالا بودن اين جايگاه، فقط وجه قانوني آن نيست، بلکه وجه واقعي آن است که بايد هم‌شأن و متناسب با وجه قانوني آن باشد. براي نمونه هنگامي که مي‌گوييم يک نفر مرجع تقليد است، اين امر بدان معناست که همه اهل فن درباره لغت به لغت فتاواي اين مرجع تقليد فکر و اظهارنظر و دقت مي‌کنند. ادبيات يک مرجع تقليد از يک روحاني متوسط متفاوت است. فتاواي او و ادبيات فتوا بايد خالي از تعلقات سياسي و مادي باشد. قضات هم در چنين جايگاهي هستند. براي نمونه ممکن است افراد عادي در توصيف بعضي افراد از کلمه اراذل و اوباش استفاده کنند ولي هيچ حقوقدان و قاضي معتبري از اين لحن سود نمي‌جويد، چون بار معنايي حقوقي ندارد. اين فقط يک برچسب است که عليه ديگران زده مي‌شود و تبعات خاصي دارد که يک قاضي نمي‌تواند آن را به کار برد. ادبيات قضات بسيار پاکيزه و داراي بار معنايي حقوقي و دقيق است. به دور از سياست است. ادبيات يک مرجع تقليد نيز چنين است و نيز ادبيات شوراي نگهبان بايد از هر نظر شسته و رفته و به دور از کلمات غير حقوقي و برچسب‌زني باشد.
متاسفانه بايد گفت که برخي از اعضاي شوراي نگهبان و به‌ طور مشخص سخنگوي محترم آن با چنين ادبياتي آشنايي ندارند يا اگر آشنا هم باشند علاقه‌اي در کاربرد آن ندارند. البته سخنگوي محترم قبلي اين شورا به نوعي استثنا بود و شايد به همين دليل نتوانست به کار خود ادامه دهد ولي سخنگوي کنوني شوراي نگهبان را مي‌توان با همين ادبيات به سخنگوي يک نهاد صرفا سياسي نيز تغيير پست داد؛ هر چند نهادهاي سياسي نيز بسياري از امور را رعايت مي‌کنند.
اخيرا آقاي سخنگوي شوراي نگهبان در دفاع از بودجه اين شورا اعلام کرد که «آنهايي که انتقاد مي‌کنند به سازمان برنامه و بودجه و ديوان محاسبات دسترسي دارند و مي‌توانستند اطلاعات دريافت کنند ولي بودجه شوراي نگهبان چيز زيادي بيشتر از پول تو جيبي برخي از مسئولان نيست.» شايد برخي افراد در توجيه اين نحوه ادبيات سياسي و غير حقوقي و حتي خارج از عرف، مدعي شوند که يک سهل‌انگاري و شايد شوخي در بيان منظور رخ داده است. در اين باره بايد گفت که ادبيات مبتني بر شوخي نيز جايگاهي نزد اين نوع نهادها ندارد. حتي اگر بر اساس سهل‌انگاري بيان شده، باز هم جاي تامل دارد که حتما در پس ذهن آنان چنين چيزي هست که اکنون بيان شده است. جز اين نکته درباره نقد اين بيان بايد به چند مورد ديگر نيز اشاره کرد:

1. فرض کنيم که ارقام مورد نظر سخنگوي محترم شوراي نگهبان به تعبير دقيق پول توجيبي باشد. هر چند اگر هم نباشد، از اين پس مي‌توانند پول توجيبي تلقي شوند! ولي آيا با پذيرش اين فرض مي‌توان نتيجه گرفت که بودجه شوراي نگهبان بايد از اين رقم يا همان پول توجيبي بيشتر باشد؟ شوراي نگهبان يا هر نهاد ديگر بايد در برابر بودجه‌اي که مي‌گيرند پاسخگوي تصميمات خودشان باشند، نه اين که بودجه را گوشت قرباني فرض کنيم که هر کس سهمي بيشتر بطلبد.

2. نکته مهم ماجرا اينجاست که اگر پول توجيبي در بودجه وجود دارد، چگونه شوراي نگهبان چنين بودجه‌اي را تصويب مي‌کند؟ مگر معنا دارد که مجلس به افراد پول توجيبي دهد و از آن مهم‌تر اين که شوراي نگهبان نيز آن را تصويب کند؟ اين *تعريض آشکار نه فقط به مجلس و نمايندگان آن است، بلکه زير سوال بردن شوراي نگهبان در انجام وظايف خويش نيز هست، زيرا پول توجيبي معناي خاصي دارد که به‌ طور قطع تخصيص چنين بودجه‌اي براي هر مقامي خلاف مقررات و قانون اساسي است.

بنابراين اظهار چنين جمله‌اي، بيش از آن که مجلس يا صاحبان پول توجيبي را مورد سوال قرار دهد، صحت عملکرد و تصميمات شوراي نگهبان را با پرسش مواجه مي‌کند. با عنايت به موارد فوق پيشنهاد مي‌شود که سخنگوي محترم اين شورا هر چه سريع‌تر با ارايه توضيحاتي به اصلاح يا فهم بهتر اين اصطلاح کمک کنند و بفرمايند که:

پول توجيبي به کار رفته چه معنايي دارد؟

آيا منظور همان معناي مصطلح نزد مردم است يا يک اصطلاح حقوقي جديد است؟

آيا تخصيص اين پول توجيبي بر طبق قانون اساسي و شرع مجاز است يا خير؟

اگر خير، چرا تصويب کرده‌ايد و اگر مجاز است، چرا نسبت به آن تعريض شده است؟

و بالاخره اين که فارغ از همه اينها چه ربطي ميان نسبت پول توجيبي و بودجه شوراي نگهبان وجود دارد؟

چرا بايد از آن بيشتر باشد؟

و به جاي همه اينها بهتر است از ريز جزييات بودجه شوراي نگهبان دفاع کنند و شوراي نگهبان را از شفافيت نزد مردم محروم نکنند.»

*تعريض:به کنايه سخن گفتن

منبع:روزنامه اعتماد