بزرگنمايي:

چه خبر - يک بطري آب صد درصد فرانسوي

«عرضه جديدترين آب معدني روز دنيا، محصول کشور فرانسه براي نخستين بار در ايران.» اين پلاکاردي است که در يکي از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي بزرگ تهران ديده مي‌شود. در نزديکي اين پلاکارد قفسه‌اي هست که انواع و اقسام آب خارجي در آن چيده شده. به رديف آب‌ها نگاهي مي‌کنم و با خودم فکر مي‌کنم خب فقط آب خارجي در کشور نداشتيم که آن هم رسيد. حالا اين که آب فرانسه با آب معدني اعلاي ايراني چه فرقي دارد را دقيقاً نمي‌دانم.
املاحش بيشتر است؟
شايد خاصيت جوان‌کنندگي دارد؟
کسي چه مي‌داند. لابد وقتي آب فرانسوي مي‌خوري، مي‌تواني چشمانت را ببندي و تا کافه‌هاي ساحل چپ پاريس بروي. تا لب رود سن و خلاصه کلي احساس خارجي بودن کني. به قفسه آب‌ها دوباره نگاهي مي‌اندازم؛ اين بار خريدارانه. از پاريس، استانبول و ديگر شهرها هم هست. چندان از برندها سر در نمي‌آورم اما قيمت‌هاي نجومي را مي‌فهمم. يک شيشه آب معدني حدود 330 سي‌سي‌ فرانسوي 9هزار تومان و قيمت نيم ليترش 11 هزار تومان. بهترين آب ايراني با بسته‌بندي اعلا اما فقط 2 هزار تومان.
مرد جواني که مثل من از ديدن آب‌هاي خارجي حيرت‌زده شده يکي از شيشه‌ها را در دستش مي‌چرخاند و مي گويد:
مگر آب عمومي کشور فرانسه با آب‌هاي رايج و خوب ايران چه تفاوتي دارد که بايد در رده‌ اقلام وارداتي قرار بگيرد؟
چرا بايد از کشور پول خارج شود و به ازاي آن آب وارد شود؟
مرد دل پردردي دارد؛ آن قدر که راحت حاضر نيست از اين قفسه پرماجرا بگذرد و مي گويد:
شما بگو فرق اين آب با آب معدني دماوند چيه؟
چه فرقي دارد؟
خانم، من براي همين واردات بيکار شدم. من و خيلي ديگر از همکارانم شيريني‌فروشي داشتيم اما آن قدر شکلات خارجي و بيسکوييت خارجي آوردند که همه ما را نابود کردند. حالا هم گير داده‌اند به آب خارجي و نان خارجي. حتماً ثروتمندها از اينها مي‌خورند که مي‌خواهند برايشان بياورند.»
حرف‌هاي اين آقا که اتفاقاً دل پردردي دارد، کم بيراه هم نيست. اين روزها اگر در بازارهاي کشور بگرديد از اين کالاهاي لوکس خارجي کم نمي‌بينيد. کالاهايي که گاه خودشان و قيمت‌شان حسابي برق از کله آدم مي‌پراند. يکي از همين کالاها که چند روز پيش برق از کله من يکي پراند، هويج آمريکايي بود. باورتان مي‌شود، کسي بخواهد هويج ايراني نخرد و به جايش هويج آمريکايي بخرد. آن هم بسته‌اي 90 هزار تومان؟
خانمي مقابل يکي از فروشگاه‌هاي لوکس تهران بين آواکادو، بلوبري و چند کالاي کمتر معروف، دنبال هويج آمريکايي مي‌گردد. آقاي فروشنده هم که انگار به يک پيروي بزرگ دست يافته، فوري به ته فروشگاه مي‌رود و با يک بسته پر از هويج برمي‌گردد. هويج آمريکايي، قيمت 90 هزار تومان؛ با آدرسي از مزارع کاليفرنيا. فوري يادم مي‌آيد که عرضه همين محصول در فروشگاه‌هاي شهروند کلي خبرساز شده بود؛ تا جايي که مسئولان اين فروشگاه مجبور شدند، توضيح دهند هويج آمريکايي نه توليد کشور آمريکا که محصول مزارع ساوه است. هويج آمريکايي کوچک‌تر و نارنجي‌تر از هويج‌هاي وطني است اما اين که يک کيلو هويج 90 هزار تومان باشد در ذهنم نمي‌گنجد. خانم برايم توضيح مي‌دهد: «اين هويج‌ها ارگانيک است و در توليد آنها از هيچ کود شيميايي استفاده نشده. مثل محصولات داخل که همه کود شيميايي دارند، نيست.»
فکر مي‌کنم لابد اين هم راه‌حلي است که مافياي واردات کالا براي تبليغ پيدا کرده و بيشتر محصولات وارداتي با قيمت گران را با عنوان محصولات ارگانيک بدون مواد نگهدارنده و شيميايي به مردم قالب مي‌کند. حالا شايد در کشت برخي محصولات کشاورزي واقعاً از روش‌هاي ارگانيک استفاده شده باشد اما اين طور هم نيست که هر محصولي که در بازار ايران هست و به قيمت گران فروخته مي‌شود از روش‌هاي کشت ارگانيک براي پرورش‌اش استفاده شده باشد.
چند روز پيش هم يکي از خريداران سوپر مارکتي در نزديکي محل کارم از آقاي فروشنده پرسيد: «ماست ترکيه‌اي داريد؟» فروشنده که انگار اصلا دلش نمي‌خواست مشتري‌اش را از دست بدهد، کلي يخچال و قفسه‌ها را زير و رو کرد تا براي مشتري ماست خارجي يا ترکيه‌اي پيدا کند.
آيا واقعاً ما نياز به ماست خارجي داريم؟
راستي ماست خارجي يا ترکيه‌اي چه تفاوتي با ماست توليد داخل دارد؟
خانمي را مي‌بينم که در يکي از فروشگاه‌هاي معروف زنجيره‌اي دائم يک بسته پشمک را بالا و پايين مي‌برد. شماره بهداشتي و آدرس روي بسته‌بندي و... نشان مي‌دهد پشمک خارجي است. خانم که بعد از شنيدن قيمت پشمک دوباره آن را به قفسه‌اش برمي‌گرداند، زير لب مي‌گويد: «حالا پشمک حاج عبدالله خودمان چه عيبي دارد که بايد پشمک خارجي بخوريم؟ خانم ديگري که کمي آن سوتر ايستاده و کلي ادويه و چاشني سالاد خارجي در دست دارد، اين طور جوابش را مي‌دهد: «ببين همان پشمکي که دستت بود، چه بسته‌بندي قشنگي داشت! من هم همه اين چاشني‌ها و ادويه‌ها را به خاطر بسته‌بندي‌اش برداشته‌ام. باور کنيد يا نکنيد خيلي‌ها جنس خارجي مي‌خرند فقط به خاطر بسته‌بندي زيبايش. همه چيز که کيفيت نيست، گاهي هم بايد به زيبايي و نحوه عرضه محصولات توجه کرد.»
شايد با خودتان بگوييد اين که موضوع جديدي نيست و سال‌هاست انواع و اقسام جنس خارجي بازار کشور را اشباع کرده. از شامپوي خارجي بگيريد تا شکلات خارجي و انواع و اقسام ادويه‌هاي خارجي و... حالا هم ماست، پشمک، هويج و آب خارجي. ولي باور کنيد هيچوقت مثل الان جنس و برند خارجي خوردن و پوشيدن ارزش نبوده، حالا شده اين برند خارجي يک شيشه آب معدني اعلاي فرانسوي باشد يا هويج آمريکايي.»

منبع:روزنامه ايران