چه خبر - کوچ از تلگرام به شبکه‌هاي اجتماعي جايگزين

هرچند به گفته وزير ارتباطات، فيلترينگ تلگرام و اينستاگرام موقت است اما آخرين باري که کاربران ايراني مجبور به کوچ از يک پيام رسان به پيام رسان ديگر شده بودند به زمان فيلتر شدن وايبر باز مي گشت، البته اين بار فيلتر شدن پيام‌رساني مانند تلگرام کاملاً با داستان فيلتر شدن سرويس‌هاي گذشته فرق دارد،چرا که تلگرام در حال حاضر تنها ابزاري براي ارسال پيام ساده نيست، بلکه سرويسي است که به رونق کسب و کار در فضاي مجازي کمک کرده و به يکي از ابزارهاي سريع براي اطلاع‌رساني نيز تبديل شده است. حال در اين شرايط با فيلتر شدن تلگرام کاربران آن در ايران دچار سردرگمي شده‌اند. بلافاصله بعد از فيلتر شدن تلگرام بسياري پيشنهادهاي جايگزين گوناگوني را مطرح کردند از جمله استفاده از whatsapp، Google Allo، Signal و... البته در اين بين نام چند پيام رسان داخلي نيز شنيده شده است،حتي بسياري شرايط پيش آمده براي تلگرام را فرصتي براي پيام رسان‌هاي داخلي دانسته بودند تا در نبود اين رقيب بزرگ فرصت براي عرض اندام داشته باشند،اما تا چه حد اين گمانه زني‌ها مي‌تواند درست باشد؟ چقدر پيام رسان‌هاي داخلي امکانات فني براي پشتيباني از تعداد کاربران بالا و ارائه سرويس باکيفيت به آنها را دارند؟

فرصتي براي جذب کاربربراساس اعلام تلگرام در حال حاضر نزديک به 40 ميليون نفر در ايران از اين پيام رسان استفاده مي‌کنند و اين يعني بعد از فيلتر شدن آن حالا بايد اين 40 ميليون نفر به‌دنبال يک جايگزين باشند، اما چه گزينه‌هايي پيش روي کاربران ايراني بعد از تلگرام وجود دارد؟ نظرات در اين خصوص گوناگون است، براي مثال يک مقام مسئول درباره تصميم کارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه در مورد وضعيت فيلترينگ تلگرام و اينستاگرام در گفت‌و‌گو با فارس به خبرگزاري‌ها توصيه کرد تا از شبکه‌هاي اجتماعي بومي استفاده کنند، اما تا چه حد در چند روز اخير و بعد از فيلتر شدن تلگرام کاربران به سمت استفاده از پيام رسان‌هاي داخلي رفته اند؟براساس نظرسنجي آنلايني که خبرگزاري شبستان با حضور بيش از هزار کاربر انجام داده از بين پيام رسان‌هاي خارجي 83 درصد مردم ايران واتس اپ را بهترين جانشين براي تلگرام معرفي کرده‌اند. دليل اين امر به باور کاربران ايراني امکانات نسبتاً مطلوب تري است که واتس اپ در قبال ديگر رقباي خود دارد. در رده‌هاي بعدي انتخاب کاربران در اين نظر سنجي اما لاين با 7 درصد و وايبر با 4 درصد قرار گرفته‌اند. بعد از نام اين پيام رسان‌هاي خارجي نام 3 پيام رسان داخلي گپ، ويسپي و بيسفون هر کدام با 2 درصد ديده مي‌شود. در حالي که چنين آمارهايي از استقبال کم کاربران ايراني نسبت به پيام رسان‌هاي داخلي خبر مي‌دهد اما مديران برخي از اين سرويس‌هاي داخلي اعلام مي‌کنند که در چند روز گذشته و بعد از فيلتر شدن تلگرام، تعداد کاربران آنها افزايش قابل توجهي داشته است. مهدي داوري، مدير پيام رسان بيسفون، در گفت‌و‌گو با ايران اعلام مي‌کند که از زمان فيلتر شدن تلگرام در کشور آمار مراجعه کاربران به استفاده از اين سرويس در يک روز 30 برابر رشد داشته است. او در اين خصوص مي‌گويد: «آمار ساعتي، نشان دهنده رشد تعداد کاربرانمان در چند روز اخير است که با وجود افزايش تعداد کاربران خوشبختانه مشکلاتي مبني بر قطعي يا از دسترس خارج شدن نداشته‌ايم.»مدير اين پيام رسان داخلي با اشاره به اينکه مخالف هر مسدود‌سازي هستم حتي اگر به رونق شبکه‌هاي اجتماعي داخلي کمک کند مي‌گويد: ما هيچ گاه منتظر نمانده‌ايم تا اتفاقي مانند فيلتر رخ دهد تا کاربران به سمت ما جذب شوند. بيسفون پيوسته سعي داشته با ارائه خدمات قابل رقابت بر پيام رسان خود نظر کاربران را جذب کند.»در همين زمينه جعفر خورشاد، مديرعامل شرکت توسعه فناوري رسانه سروش (پيام‌رسان سروش) نيز در گفت‌ و‌ گو با «ايران »از اضافه شدن نزديک به 300 هزار کاربر به اين پيام رسان در چند روز گذشته و بعد از فيلتر شدن تلگرام خبر مي‌دهد. او با اعلام اينکه اين پيام رسان نيز با در اختيار گذاشتن قابليت‌هاي مختلف مانند ساخت گروه و کانال مي‌تواند پاسخگوي نياز کاربران ايراني باشد به« ايران »مي‌گويد: «تمام سعي‌مان اين بوده تا با اضافه کردن قابليت‌هاي مختلف، کاربران را به سمت خود جذب کنيم، اما نمي‌توانيم حالا که تلگرام فيلتر شده کاربران را مجبور به استفاده از پيام رسان داخلي کنيم يا انتظار داشته باشيم که حالا در اين شرايط کاربران حتماً پيام رسان ما را انتخاب کنند چرا که در اينجا صحبت از انتخاب کاربر مطرح است بنابراين بايد با ارائه امکانات متنوع کاربران را به سمت خود جذب کنيم نه به‌دليل فيلتر شدن يک شبکه پيام رسان پرمخاطب خارجي.» او در پاسخ به اين سؤال که در چند روز اخير و با توجه به افزايش ناگهاني تعداد کاربران پيام رسان سروش در مقطع زماني دچار اختلال شده است تأکيد کرد که اختلالاتي اين چنيني در هر سرويسي رخ مي دهد همان‌طور که چندي پيش پيام رسان واتس اپ به‌خاطر افزايش تعداد پيام‌هاي رد بدل شده در سال نو ميلادي دچار اختلال مقطعي شد. در جست وجوي اعتماد تعداد سرويس‌هاي پيام رسان داخلي در دو سال اخير با رشد قابل توجهي همراه بوده‌اند. گپ، سروش، بيسفون، ويسپي، بله، پروفايل، اي‌گپ و... از جمله شناخته‌ترين پيام‌رسان‌هاي داخلي هستند. با نگاهي به امکانات آنها مي‌توان متوجه شد که تمامي اين پيام رسان‌ها امکانات پايه‌اي و به روز يک پيام رسان خارجي مانند ايجاد گروه و کانال، تبادل پيام گروهي، امکان تماس صوتي، اشتراک‌گذاري فايل و... را دارند اما چرا با اين حال اين پيام رسان‌ها مورد توجه و استقبال کاربران ايراني قرار نمي‌گيرند.امير بيگي، برنامه نويس، در گفت‌و‌گو با «ايران »اعلام مي‌کند که در چند سال اخير پيام رسان تلگرام به خاطر تنوع خدماتي که ارائه مي‌دهد ميزان انتظار کاربران ايراني را بالا برده حالا در اين شرايط بسيار سخت است که کاربران اين پيام رسان، به سمت نمونه‌هاي داخلي جذب شوند که به نوعي تجربه استفاده از آنها در کشور بسيار کم است. وي در ادامه مي‌افزايد: «صرف ارائه خدماتي مانند ساخت گروه و کانال، ارسال پيام به صورت گروهي يا ارسال فايل و اشتراک آن نمي‌تواند دليل خوبي باشد تا کاربران به سمت پيام‌رسان‌هاي داخلي کوچ کنند چرا که پيام رسان‌هاي داخلي بايد روي امکاناتي مانند هماهنگي نسخه موبايل با نسخه لپ تاپ و قابليت سينک سريع بين همه دستگاه کار کنند. از سوي ديگر اين پيام رسان‌ها بايد در لحظه و همزمان با افزايش تعداد کاربران خدمات زيرساختي و فني خود را افزايش دهند، اتفاقي که به نظر مي‌رسد آنگونه مورد توجه قرار نمي‌گيرد، چرا که در اين چند روز و بعد از فيلتر شدن تلگرام خبرهايي در خصوص اختلال در پيام رسان‌هاي داخلي به‌دنبال افزايش تعداد کاربرانشان شنيده شده است.»عماد ملايري، کارشناس وب نيز اعلام مي کند که در حال حاضر به‌دليل مشخص نبودن مراحل امنيتي و اينکه اطلاعات کاربران در چه شرايطي نگهداري مي‌شود جو عمومي چندان اعتمادي به سرويس‌هاي ايراني ندارند. او در گفت‌ و‌ گو با« ايران »مي‌گويد: «مشکل اصلي روي نياوردن کاربران ايراني به سمت پيام رسان‌هاي داخلي نبود اعتماد کافي به اين پيام رسان‌ها در حفظ اطلاعاتشان است. تاکنون هيچ کدام از پيام رسان‌هاي داخلي يا سرويس‌هاي آنلاين داخلي ديگر اعلام نکرده است که اطلاعات کاربران را در چه شرايطي نگهداري مي‌کنند و فراهم نکردن شرايط براي جلب اعتماد کاربران به سرويس‌هاي داخلي تاکنون بزرگترين ضربه را به‌اين سرويس‌ها زده است.»

ملايري تأکيد مي‌کند که از ديگر مشکلات اين عرصه نبود خدمات مناسب در بخش سرور و ديتا سنتر است. براساس اظهارات وي بسياري از سرويس‌هاي داخلي ممکن است بهترين خدمات و سرويس را در اختيار کاربران خود بگذارند اما به‌دليل نبود يک ديتا سنتر و سرور داخلي مناسب ارائه خدماتشان با مشکلات جدي روبه رو شده است. به باور وي تا زماني که پيام رسان‌هاي داخلي شرايط براي جلب اعتماد کاربران براي استفاده از سرويس هايشان را فراهم نکنند و از طرفي تا زماني که خدمات زيرساختي باکيفيتي در بخش ديتا سنتر و سرور در کشور فراهم نشود نمي‌توان انتظار جايگزين شدن پيام رسان‌هاي بومي را با خارجي داشت.

منبع: iran-newspaper.comr